ირმა ბერიშვილი

2007 წელს, სანდრას მამამ მცხეთის რაიონში, წყალსაცავთან ახლოს, ხის სახლი ააშენა. ოპოზიციამ აღმოაჩინა, რომ ეს სახლი დასაშვებზე ახლოს იყო წყალსაცავთან. გავაგზავნეთ მუშები და სახლი დავშალეთ, - ასეთ ისტორიას იხსენებს საქართველოს მესამე პრეზიდენტი, მიხეილ სააკაშვილი სოციალურ ქსელში. ექს-პრეზიდენტის თქმით, სანდრას მამას მისთვის მატერიალური ზიანის მიყენება დღემდე ვერ უპატიებია. „მინდა გავიხსენო ერთი ისტორია. 2007 წელს სანდრას მამამ მცხეთის რაიონში, წყალსაცავთან ახლოს, 2 სართულიანი, 90 კვმ. ხის სახლი ააშენა. შემდეგ ოპოზიციამ აღმოაჩინა, რომ ეს სახლი დასაშვებზე 2 მ-ით უფრო ახლოს იყო წყალსაცავიდან (მგონი მინიმალური დასაცავი მანძილი 50 მ იყო). როგორც კი ამ ამბავმა ჩემს ყურამდე მოაღწია, სანდრასთან შეთანხმებით, გავაგზავნეთ მუშები და სახლი დავშალეთ. ხის მასალები იქვე დავაწყვეთ და სანამ მოვიკითხავდით, ადგილობრივმა მოსახლეობამ დაიტაცა. მიუხედავად იმისა, რომ სანდრას მამასთვის, ედუარდისთვის ეს არ იყო დიდი ხარჯი, მას ჩემთვის დღემდე ვერ უპატიებია მატერიალური ზიანის მიყენება“, - წერს სააკაშვილი სოციალურ ქსელში.

საქართველოს პრეზიდენტი სალომე ზურაბიშვილი საქართველოში აკრედიტებულ ევროკავშირის წევრი ქვეყნების ელჩებს ხვდება. დიპლომატებისა და პრეზიდენტის შეხვედრა ორბელიანების სასახლეში მიმდინარეობს. შეხვედრის დაწყებამდე მედიასთან კომენტარი არ გაკეთებულა, თუმცა ელჩებისა და სალომე ზურაბიშვილის შეხვედრა სავარაუდოდ, საქართველოსთვის კანდიდატის სტატუსის მინიჭების საკითხს უკავშირდება.

თბილისის სააპელაციო სასამართლომ გაიზიარა პროკურატურის მიერ წარდგენილი მტკიცებულებები, არ დააკმაყოფილა მსჯავრდებულ გ.მ.-ს სააპელაციო საჩივარი და განზრახ, დამამძიმებელ გარემოებებში მკვლელობის საქმეზე თბილისის საქალაქო სასამართლოს მიერ გამოტანილი გამამტყუნებელი განაჩენი ძალაში დატოვა. ამის შესახებ ინფორმაციას პროკურატურის პრესსამსახური ავრცელებს. მათი ინფორმაციით, სასამართლო პროცესზე წარდგენილი მტკიცებულებებით დადასტურდა, რომ 2017 წლის 1 დეკემბერს, ხორავას ქუჩაზე მდებარე საცხოვრებელი კორპუსის ეზოში, ფიზიკური დაპირისპირების დროს, გ.მ.-მ მოკვლის განზრახვით, ჯგუფურად, ნაკვეთ-ნაჩხვლეტი ჭრილობები მიაყენა წინასწარი შეცნობით არასრულწლოვან დავით სარალიძეს, რომელიც მიყენებული დაზიანებების შედეგად საავადმყოფოში გარდაიცვალა. „სამართალდამცველებმა გ.მ. 2021 წლის 14 აპრილს დააკავეს. მას ბრალდება საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსის 109-ე მუხლის მე-2 ნაწილით (განზრახ მკვლელობა, ჩადენილი ჯგუფურად, წინასწარი შეცნობით არასრულწლოვანის მიმართ) წარედგინა. თბილისის საქალაქო სასამართლომ გ.მ. დამნაშავედ ცნო წარდგენილ ბრალდებაში და სასჯელის სახედ და ზომად 14 წლით თავისუფლების აღკვეთა განუსაზღვრა. „არასრულწლოვანთა მართლმსაჯულების კოდექსის“ საფუძველზე შეფარდებული სასჯელი ¼-ით შემცირდა და საბოლოოდ ბრალდებულს 10 წლით და 6 თვით თავისუფლების აღკვეთა მიესაჯა. საზოგადოებას შევახსენებთ, რომ ხორავას ქუჩაზე მომხდარი მკვლელობის საქმეზე - მკვლელობის, ცრუ ჩვენების მიცემის, დანაშაულის დაფარვისა და მოწმეზე ზემოქმედების ბრალდებით 7 პირია მსჯავრდებული“,-აღნიშნულია პროკურატურის მიერ გავრცელებულ ინფორმაციაში.

წითელი ჯვრის საერთაშორისო ფედერაციასა და წითელი ნახევარმთვარის საზოგადოებაში ლიბიის წარმომადგენლის, ტამერ რამადანის ცნობით, ლიბიაში ძლიერი შტორმისა და კაშხლების ნგრევით გამოწვეული წყალდიდობის შედეგად ათასობით ადამიანია დაღუპული, დაკარგულთა რაოდენობა კი 10 000-ს აღწევს. ამის შესახებ რამადანიმ ჟენევაში, გაეროს ბრიფინგის დროს ისაუბრა. ლიბიის აღმოსავლეთ ნაწილის ხელისუფლების ჯანდაცვის მინისტრი, ოთმან აბდელ ჯალილი კი აცხადებს, რომ სტიქიის შედეგად დაღუპულთა რიცხვი ამჟამად 3 000-ს აჭარბებს, თუმცა, დაკარგულთა რაოდენობის გათვალისწინებით, სავარაუდოა, რომ 10 000-მდე გაიზრდება. განსაკუთრებით მძიმე მდგომარეობაა ლიბის აღმოსავლეთ ნაწილში მდებარე საპორტო ქალაქ დერნაში, სადაც სტიქიის შედეგად ორი კაშხალი დაინგრა, მოვარდნილმა წყალმა კი დასახლებები გაანადგურა. ადგილობრივი ხელისუფლების ცნობით, მხოლოდ ქალაქ დერნაში ამ დრომდე 1 000-მდე გვამია ნაპოვნია, 5 000-ზე მეტი ადამიანი კი დაკარგულად ითვლება. "ქალაქ დერნაში სიტუაცია სულ უფრო ტრაგიკული ხდება, ჯერ არ გვაქვს მსხვერპლთა ოფიციალური სტატისტიკა, უამრავი სამეზობლო მაშველებისთვის ჯერ კიდევ მიუღწეველია". - თქვა ოთმან აბდელ ჯალილმა.

პარტია მოქალაქეების ლიდერმა, ალეკო ელისაშვილმა პრეზიდენტთან შეხვედრის შემდეგ განაცხადა, რომ სალომე ზურაბიშვილი მის იმპიჩმენტს რეალურად მიიჩნევს. ,,პრეზიდენტი ამას არ გამორიცხავს და სავსებით რეალურად მიიჩნევს, რომ შეიძლება, ეს მოხდეს. მართალია, ,,ქართული ოცნება“ თავს იკატუნებს, 100 ხმა არ გვაქვს და ამას გამოვრიცხავთო, მაგრამ დარწმუნებული ვარ და პრეზიდენტიც დარწმუნებულია, ,,ქართული ოცნება“ ძალიან ენერგიულად მუშაობს, რომ ეს 100 ხმა ჰქონდეს. ამიტომ, არ გამორიცხავს და სიმართლე გითხრათ, ძალიან ჩვეულებრივად უყურებს ამ ამბავს, რომ შეიძლება, პრეზიდენტის იმპიჩმენტი კენჭისყრაზე დადგეს და ის გადააყენონ - შემდეგ რა უნდა გააკეთოს, ამაზეც აშკარად ნაფიქრი აქვს. საკმაოდ მწყობრი ხედვა აქვს, თუ რა შეიძლება გააკეთოს იმპიჩმენტის შემთხვევაში და მის შემდეგ". - უთხრა ელისაშვილმა ჟურნალისტებს პრეზიდენტთან შეხვედრის შემდეგ. სალომე ზურაბიშვილი ათონელის რეზიდენციაში სხვადასხვა ოპოზიციური პარტიის წარმომადგენლებთან შეხვედრებს მართავს.

დღეს, 12 სექტემბერს, ერგნეთში ინციდენტების პრევენციისა და მათზე რეაგირების მექანიზმის მორიგი შეხვედრა გაიმართება. მხარეები ოკუპირებული ცხინვალის მოსაზღვრე სოფელში იკრიბებიან. ოკუპირებული ცხინვალის ციხეში უკანონო პატიმრობაში საქართველოს 4 მოქალაქე იმყოფება. ,,წლიური სტატისტიკა თუ გაინტერესებთ, შემიძლია გითხრათ, რომ დღეის მონაცემებით, ჯამში უკანონოდ 25 მოქალაქე დააკავეს და უკანონო ბორდერიზაციის 28 შემთხვევა დაფიქსირდა. დღემდე ცხინვალში უკანონო პატიმრობაში რჩება 4 თანამოქალაქე. შეხვედრაზე მოვითხოვთ განახლებულ ინფორმაციას." - თქვა სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურის საინფორმაციო-ანალიტიკური დეპარტამენტის უფროსის მოადგილემ, ირაკლი ანთაძემ. საოკუპაციო რეჟიმის წარმომადგენლები უკანონო ბორდერიზაციას ამ დრომდე განაგრძობენ.

საქართველოს პრეზიდენტმა დღეს 9 მსჯავრდებული შეიწყალა. 5 მსჯავრდებული სრულად გათავისუფლდა პენიტენციურ დაწესებულებაში თავისუფლების აღკვეთის სახით დანიშნული სასჯელის შემდგომი მოხდისაგან და პენიტენციურ დაწესებულებას დღესვე დატოვებს, ხოლო 4 მსჯავრდებულს პენიტენციურ დაწესებულებაში მოსახდელად დარჩენილი სასჯელის ვადა შეუმცირდა. გათავისუფლებულ მსჯავრდებულთაგან 2 ქალი მსჯავრდებულია. ინფორმაციას პრეზიდენტის ადმინისტრაცია ავრცელებს

საქართველოში ნარკოდანაშაულის ბრალდებით 10-მდე პირია დაკავებული. ამის შესახებ ინფორმაციას შსს-ში ადასტურებენ. ცენტრალური კრიმინალური პოლიციის დეპარტამენტის უფროსმა, თეიმურაზ კუპატაძემ აღნიშნა, რომ რუსთავსა და თბილისში მიმდინარეობს სპეცოპერაცია, რომელიც მთელი დღის განმავლობაში გაგრძელდება. დაკავებულთა შორის არიან როგორც საქართველოს, ისე უცხო ქვეყნის, მათ შორის უკრაინისა და რუსეთის მოქალაქეები. თეიმურაზ კუპატაძის თქმით, დაკავებულთაგან ერთ-ერთი უკრაინელი ქალია, ,,რომელიც ნარკოტიკულ საშუალებებს სვეტიცხოვლის ეზოში ათავსებდა"

,,ჩანს, რაც ირაკლი ღარიბაშვილმა ჩაიდინა - მას არც ისრების წინა ხელისუფლებაზე გადატანა და არც ისეთი სასაცილო და კომიკური განცხადებები უშველის, რომ თურმე მგზავრობის საფასური, 34 ათასი ევრო პენსიონერმა მამამ გადაუხადა - ველოდებით, გენერალური პროკურორის პოზიციას!“ - ამის შესახებ „რეფორმების ჯგუფის“ დეპუტატმა ხათუნა სამნიძემ განაცხადა. როგორც მან აღნიშნა, „ქართული ოცნება“ ფიქრობს, რომ ანზორ ჩუბინიძის განცხადებით საზოგადოებას მოატყუებს. რაც შეეხება პრემიერ-მინისტრის წინააღმდეგ იმპიჩმენტის დაწყების ინიციატივას, სამნიძის თქმით, როდესაც ცნობილია, რომ იმპიჩმენტის ბოლომდე მისაყვანად საკმარისი ხმები ოპოზიციას არა აქვს, აღნიშნული პროცესის დაწყება იმ პროცესს დაემსგავსება, რომელიც „ქართულმა ოცნებამ“ პრეზიდენტ ზურაბიშვილის წინააღმდეგ წამოიწყო. „პრემიერის ქმედებაზე, რომელიც სახელმწიფო სახსრების პირადი მიზნებისთვის გამოყენებას უკავშირდება, თავის გასამართლებლად რამდენიმე განცხადება გავრცელდა, ისრები წინა ხელისუფლებაზე გადააქვთ. ჩანს, რომ სერიოზულ კორუფციასთან გვაქვს საქმე. იკვეთება კორუფციისა და სისხლის სამართლის დანაშაულის ნიშნები. პირველ რიგში, ამაზე რეაქცია და პოზიცია გენერალურმა პროკურორმა უნდა დააფიქსიროს. გამოძიება აუცილებელია. გაუჭირდება ირაკლი ღარიბაშვილს იმის დადასტურება, რომ მან სახელმწიფოს სახსრები არ გამოიყენა და მის ქმედებაში არ არის კორუფციის ნიშნები“, - განაცხადა ხათუნა სამნიძემ.

პრეზიდენტთან საუბარი იყო კანდიდატის სტატუსთან დაკავშირებით. ეს არის პირველი და უმთავრესი საკითხი, რომელიც ამ წუთას იმპიჩმენტზე მეტად, რაც საუბარში გამოიკვეთა, აღელვებს საქართველოს პრეზიდენტს. მან იცის პარტიის პოზიცია მიხეილ სააკაშვილის შეწყალებასთან დაკავშირებით, მაგრამ ეს არ უკავშირდება იმპიჩმენტს, - ამის შესახებ „ერთიანი ნაციონალური მოძრაობის“ პარლამენტის დეპუტატმა, ანა წითლიძემ განაცხადა. მისივე თქმით, პრეზიდენტი საკუთარ იმპიჩმენტზე ნაკლებად ღელავს. „პრეზიდენტთან საუბარი იყო კანდიდატის სტატუსთან დაკავშირებით. ეს არის პირველი და უმთავრესი საკითხი, რომელიც ამ წუთას იმპიჩმენტზე მეტად, რაც საუბარში გამოიკვეთა, აღელვებს საქართველოს პრეზიდენტს. საკუთარ იმპიჩმენტზე ნაკლებად ღელავს ყოველ შემთხვევაში. ჩვენ გვაქვს ჩვენი გაცხადებული პოზიცია, რომ იმპიჩმენტს ჩვენ მხარს არ დავუჭერთ. ეს არ არის ჩემი პირველი შეხვედრა საქართველოს პრეზიდენტთან, აქამდე არაერთი შეხვედრა გვქონია მასთან. ყოველთვის საჯაროდ და არა საჯაროდ, მან იცის ჩემი პოზიცია და იცის პარტიის პოზიციაც მიხეილ სააკაშვილის შეწყალებასთან დაკავშირებით, მაგრამ ეს არ უკავშირდება იმპიჩმენტს“, - განაცხადა ანა წითლიძემ, რომლის კომენტარსაც პარტიის პრესსამსახური ავრცელებს. წყარო: EPN

ყველას გვყავს პენსიონერი მშობლები - პრემიერთან კითხვები არსებობს კორუფციასთან დაკავშირებით, - ასე ეხმიანება სახელმწიფო დაცვის სპეციალური სამსახურის ხელმძღვანელის განცხადებას პრემიერის ჩარტერულ რეისზე ოპოზიციონერი დეპუტატი თეონა აქუბარდია. მისი თქმით, უცნობია, საიდან აქვს პრემიერის პენსიონერ მშობლებს ამ ოდენობის შემოსავალი მაშინ, როცა მოსახლეობა უკიდურეს გაჭირვებაშია. „ყველას გვყავს პენსიონერი მშობლები, მათ შორის, მეც და არ მახსენდება რაიმე შესაძლებლობა ჰქონოდათ ჩემს მშობლებს არათუ ჩარტერული რეისის, არამედ იმხელა შემოწირულობის, რაც პრემიერის მშობლების შემთხვევაში ვნახეთ. რა თქმა უნდა, აქ კითხვები არსებობს კორუფციასთან დაკავშირებით და აბსოლუტურად ლეგიტიმური კითხვებია. რაც შეეხება იმპიჩმენტს, მე არ მინახავს ჯერ დაწერილი ტექსტი, შესაბამისად, ვერ გეტყვით მის სამართლებრივ საფუძვლებზე, მაგრამ ამ მოცემულობაში აბსოლუტურად გასაგებია, რომ „ქართული ოცნება“ გასაშვებია არჩევნების გზით და არა მხოლოდ ირაკლი ღარიბაშვილი, რადგან ეს არის კოლექტიური სახე კორუფციის. როცა მოსახლეობა უკიდურეს გაჭირვებაშია და ამ რაოდენობით სოციალურად დაუცველები გვყავს, ვხედავთ, რომ პრემიერის პენსიონერ მშობლებს აქვთ საშუალება, საიდან არ ვიცით, რომ ასეთი შემოწირულობებით ფუფუნების შესაძლებლობა მისცენ პრემიერს,“ - განაცხადა აქუბარდიამ.

საზოგადოებას ვუდასტურებ, რომ ანგარიშსწორება განხორციელდა კერძო პიროვნების მიერ და ეს პიროვნება ტარიელ ღარიბაშვილია, - ამის შესახებ სახელმწიფო დაცვის სპეციალური სამსახურის ხელმძღვანელმა ანზორ ჩუბინიძემ, საქართველოს პრემიერ-მინისტრ ირაკლი ღარიბაშვილის მიუნხენში ჩარტერული რეისით გამგზავრებასთან დაკავშირებულ ხარჯებზე საუბრისას, რამდენიმე მედიასაშუალების ჟურნალისტს განუცხადა. ჩუბინიძის განმარტებით, საჯარო სამართლის იურიდიული პირის უზრუნველყოფის სააგენტოს ანგარიშზე პრემიერის მამის, ტარიელ ღარიბაშვილის მიერ გაკეთებულია შენატანი, რომელიც შეადგენს 34 ათასი ევროს ექვივალენტს ლარში. „მინდა, საზოგადოებას დავუდასტურო, რომ სახელმწიფო დაცვის სპეციალური სამსახურის საჯარო სამართლის იურიდიული პირის უზრუნველყოფის სააგენტოს ანგარიშზე გაკეთებულია შენატანი, რომელიც უზრუნველყოფს თბილისი-მიუნხენი-თბილისის რეისთან დაკავშირებულ ხარჯებს. შენატანი გაკეთებულია კერძო პიროვნების მიერ და ეს თანხა არის 34 ათასი ევროს ექვივალენტი ლარში. თანხა წინსწრებით გადახდილია და შესაბამისად, სავარაუდოა, შესაძლებელია იგი მცირედით დაკორექტირდეს მას შემდეგ, რაც ავიაკომპანია „ჯორჯიან ეარვეისი“ წარმოგვიდგენს დეტალურ ხარჯთაღრიცხვას. წარმოდგენისთვის სჭირდება ხოლმე დაახლოებით რეისის შესრულებიდან თვე-ნახევარი. წარმოდგენისთანავე ჩვენ მოვახდენთ ანგარიშსწორებას. გადახდილი თანხა სრულად უზრუნველყოფს მიმდინარე ხარჯს და არის გარკვეული ფასნამატიც. რაც შეეხება საბიუჯეტო გადასახადებს, საზოგადოებას მინდა, დავუდასტურო, რომ საწყის ეტაპზე, დავალების მიცემის მომენტში, ნათლად იყო მითითებული, რომ ანგარიშსწორება მოხდებოდა არასაბიუჯეტო სახსრებიდან. საზოგადოებას დღეს ვუდასტურებ, რომ ანგარიშსწორება განხორციელდა კერძო პიროვნების მიერ და ეს პიროვნება ტარიელ ღარიბაშვილია“, - აცხადებს ანზორ ჩუბინიძე, რომლის კომენტარსაც ტელეკომპანია „იმედი“ ავრცელებს.

პარლამენტის დარგობრივი ეკონომიკისა და ეკონომიკური პოლიტიკის კომიტეტმა მიზანშეუწონლად მიიჩნია მოქალაქეთა პეტიციის განხილვა, რომელშიც წარმოდგენილი იყო მოთხოვნა - უარი ეთქვას რუსეთთან პირდაპირი ფრენების აღდგენას და შემოღებულ იქნას სავიზო რეჟიმი რუსეთის მოქალაქეებისათვის. აღნიშნული პეტიცია პარლამენტში 6 084 მოქალაქის ხელმოწერით შევიდა და ბიუროს გადაწყვეტილებით, შესასწავლად და განსახილველად დარგობრივ კომიტეტს გადაეცა. კომიტეტმა პეტიციაზე უარი ისე განაცხადა, რომ კომიტეტის სხდომაზე მყოფ საინიციატივო ჯგუფის წარმომადგენლებს კომიტეტისთვის მისი წარდგენისა და მოსაზრების გამოთქმის შესაძლებლობა არ მიეცათ. „სახელმწიფოს გააჩნია პოზიცია, რომ რუსეთს სანქციებს არ უწესებს, რადგან სანქციები, პირველ რიგში, ქვეყნის ეკონომიკას დააზიანებს და ჩვენი ქვეყნის მოქალაქეებზე იმოქმედებს. ამიტომ პეტიციის შესწავლასა და მის სიღრმისეულად განხილვას მიზანშეუწონლად მივიჩნევთ. ჩვენ, რასაკვირველია, საერთაშორისო სანქციებს ვუერთდებით“, - განაცხადა კომიტეტის თავმჯდომარემ დავით სონღულაშვილმა. კომიტეტის გადაწყვეტილება, პეტიციაზე უარი მისი წარდგენისა და დასაბუთების გარეშე ეთქვათ, პეტიციის ერთ-ერთმა ინიციატორმა, იურისტმა კახა წიქარიშვილმა მედიასთან გააპროტესტა. წიქარიშვილის თქმით, მმართველ უმრავლესობის ეს გადაწყვეტილება ადასტურებს, რომ რუსეთთან ფრენების აღდგენა და სავიზო რეჟიმის საკითხი მათთვის ტაბუდადებული თემაა. „ვნახეთ, რომ პარლამენტში ამ თემაზე ლაპარაკის საშუალებაც კი არ მოგვცეს. მოთხოვნას ათასობით მოქალაქე აწერს ხელს, ჩვენ მათი მოთხივნა პარლამენტამდე მივიტანეთ, მაგრამ ლაპარაკის და პეტიციის დასაბუთების საშუალებაც კი არ მოგვცეს. ეს იმას ნიშნავს, რომ „ქართულ ოცნებას“ თემის ეშინია და საკითხს ტაბუ დაადო“, - განაცხადა კახა წიქარიშვილმა. წყარო: EPN

ერთ კვირაში საქართველოს საჯარო სკოლებში ახალი სასწავლო წელი დაიწყება. 15 სექტემბრისთვის მშობლიურ სკოლებში ერთმანეთთან შესახვედრად პედაგოგებისა და მოსწავლეების აქტიური სამზადისი ფინალურ სტადიაში შევიდა, თუმცა, არიან ისეთი მოსწავლეებიც, რომელთა ბედი ამ დრომდე გაურკვეველია და მიუხედავად იმისა, რომ კონკრეტულ სკოლაში ირიცხებიან, ზუსტად არ იციან, ამჟამად სწავლის გაგრძელება რომელ სკოლაში მოუწევთ. მოგეხსენებათ, თბილისის სხვადასხვა უბანში რამდენიმე სკოლას, უკვე წლებია, რეაბილიტაცია ან კაპიტალური რემონტი უტარდება, რომელიც გეგმის მიხედვით, წელიწადზე მეტ ხანს არ უნდა გაგრძელებულიყო, თუმცა პირობის შესრულება ვერ მოხერხდა. უფრო მეტიც, ზოგიერთი შენობის რემონტი სამ წელიწადზე მეტია მიმდინარეობს და ზუსტ პასუხსაც ვერავინ იძლევა, როდის შეიძლება სკოლა ამოქმედდეს. იქ ჩარიცხული მოსწავლეები და მათი პედაგოგები კი, დედაქალაქის სხვა უბნების სკოლებში არიან შეხიზნულები, რაც ისედაც გადატვირთულ სასწავლო დაწესებულებებს კიდევ უფრო რთულ მდგომარეობაში აყენებს. რომ არაფერი ვთქვათ, წლების განმავლობაში გაურკვევლობასა და თავიანთი სკოლის გარეშე დარჩენილ მოსწავლე-მასწავლებლებზე. ფალიაშვილის ქუჩაზე მდებარე 165-ე სკოლაც ერთ-ერთი მათთაგანია, რომლის რემონტიც ოთხი წლის წინ დაიწყო და ჯერ არ დამთავრებულა. მოსწავლეთა მშობლებს დიდი იმედი ჰქონდათ, რომ მათი შვილები სწავლას ისევ მშობლიურ სკოლაში განაგრძობდნენ, მაგრამ მოლოდინი არც ამჯერად გაუმართლდათ. როგორც გაირკვა, 165-ე სკოლის მოსწავლეები მომავალ სასწავლო წელსაც სხვა სკოლაში შეხიზნულები გაატარებენ და რაც ყველაზე საგულისხმოა, თუ აქამდე მათი ცვლა 2 საათზე იწყებოდა, ახლა სწავლა 4 საათზე დაეწყებათ. ბუნებრივია, ამ ცნობამ მოსწავლეთა მშობლების აღშფოთება და უკმაყოფილება გამოიწვია. ისინი მიიჩნევენ, რომ ეს გადაწყვეტილება მავანთა მხრიდან სხვა არაფერია, თუ არა მათი და მათი შვილების მიმართ გულგრილობა და უპასუხისმგებლობა. რამდენიმე მათგანს პირადად გავესაუბრეთ. ეკატერინე კოზმავა, მშობელი: ოთხი წელია, ჩვენს სკოლაში რემონტი მიმდინარეობს. ჩემი შვილი მეხუთე კლასში გადავიდა და უკვე მეოთხე სასწავლო წელია, რაც სკოლიდან სკოლაში გადაგვყავს. პირველ კლასში 165-ე სკოლაში შევიყვანეთ, სადაც მხოლოდ ის ერთი წელი იარა. როგორც კი მეორე სემესტრი დაამთავრეს, დაიწყო ამ სკოლის რემონტი და მას მერე დღემდე, ბავშვებს ასე, მომთაბარე ტომებივით უწევთ ხან ერთ და ხან - მეორე სკოლაში გადასვლა. რემონტის დამთავრებას კი საშველი არ დაადგა. ჩვენი კლასის რამდენიმე მშობელს გვინდოდა, ბავშვები საბოლოოდ სხვა სკოლაში გადაგვეყვანა და ამ ყოველწლიური მოლოდინისთვის თავი დაგვეღწია, მაგრამ გასული სასწავლო წლის ბოლოს გვითხრეს, რომ რემონტი მთავრდებოდა და სექტემბრიდან ჩვენს სკოლაში მოგვიწევდა დაბრუნება. ჩვენც ამის იმედად დავრჩით. ახლა აღმოჩნდა, რომ სკოლის რემონტი ისეთ სტადიაშია, ამ სექტემბერს კი არა, შესაძლოა, მომავალი სექტემბრისთვისაც ვერ დასრულდეს. თავიდან, როცა 165-ე სკოლის რემონტზე დაიწყო საუბარი, ზუსტად არ მახსოვს, მაგრამ ვფიქრობ, სავარაუდოდ მაქსიმუმ ერთი წლით იყო დაგეგმილი. სხვა შემთხვევაში, მეტი დრო რომ ეთქვათ, ბავშვს აუცილებლად სხვა სკოლაში გადავიყვანდი და ასე არ გავაწვალებდი. არა მარტო მე, ალბათ, სხვა მშობლებიც, ასე მოიქცეოდნენ. როგორც ეკატერინე გვეუბნება, მათ აღშფოთებას ის ფაქტიც იწვევს, რომ არც სკოლის ადმინისტრაცია და არც განათლების სამინისტრო თავს ვალდებულად არ მიიჩნევს, მშობლებს საჭირო ინფორმაცია მიაწოდოს და დროულად ჩააყენოს საქმის კურში, თუ სად და რომელ სკოლაში მოუწევთ ამჟამად შვილების მიყვანა ან რატომ არ შესრულდა გასულ სასწავლო წელს მიცემული პირობა, რომ სასექტემბროდ ისინი საკუთარ სკოლაში დაბრუნდებოდნენ. ამ ცნობების მისაღებად მშობლებს თავად მოუხდათ სკოლის დირექციასა თუ სამინისტროში დარეკვა. ეკატერინე კოზმავა: რამდენი ხანია, მშობლები ამ საკითხით ვართ დაინტერესებულები და მიუხედავად იმისა, რომ სკოლას სოციალურ ქსელში თავისი გვერდი აქვს და ინტერნეტის საშუალებით მარტივად შეიძლება ნებისმიერი სახის ინფორმაციის გავრცელება, ვიდრე ჩვენ არ ავაწრიალეთ ქვეყანა, ჩვენ არ დავრეკეთ ყველგან და არ მოვითხოვეთ პასუხი, არავინ ინება, რამე ეცნობებინა და ვითარებაში გავერკვიეთ. მით უმეტეს, პირობა ჰქონდათ მოცემული, რომ ამ სასწავლო წელს ჩვენს სკოლაში შევხვდებოდით. ახლა გავიგეთ, რომ ჩვენმა შვილებმა ისევ სხვა სკოლაში უნდა იარონ და რაც ყველაზე წარმოუდგენელია, სწავლა 4 საათზე უნდა დაეწყოთ. მოსწავლე სახლში რომელ საათზე უნდა დაბრუნდეს ან რომელ მშობელს აქვს იმის დრო და საშუალება, ამ დროისთვის მიიყვანოს ბავშვი სკოლაში? გამოდის, იმისათვის, რომ ბავშვების სკოლაში ტარება შევძლოთ, არ უნდა ვიმუშავოთ და სახლებში ვისხდეთ. მაშინ შემოსავალი საიდან მივიღოთ? ასეთი დამოკიდებულება სახელმწიფოს მხრიდან არის ადამიანების დაცინვა, აბუჩად აგდება და უპასუხიმგებლობა. სკოლა არის ადგილი, სადაც ჩვენი მომავალი თაობები უნდა აღიზარდონ, მათ უნდა მიიღონ სრულყოფილი განათლება და ამისთვის ყველა პირობა უნდა არსებობდეს. მათ აქვთ ამის უფლება. არადა, ამ მომავალი თაობის მიმართ სახელმწიფოს დამოკიდებულება ხომ იქიდანაც ჩანს, რომ არც განათლების სამინისტროდან, არც სკოლის ადმინისტრაციიდან თავიანთი ინიციატივით, სკოლის დაწყებამდე ათი დღით ადრეც, არავითარ ინფორმაციას არ გვაწვდიან და ჩვენ გვიწევს აქეთ-იქით რეკვა და სირბილი. ჩვენი ინფორმირება მაინც ხომ ევალებათ და ამისთვის ათასი საშუალება არსებობს? ორი სიტყვით სადმე რამე ცნობა არ უნდა იდოს, რა ეტაპზეა შენობის რემონტი ან რა გეგმა აქვს დირექციას, წელსაც მოგვიწევს სკოლის შეცვლა თუ იმავე სკოლაში უნდა ვიაროთ, სადაც შარშან გაგვანაწილეს? ან ყასიდად მაინც მოიხადონ ბოდიში დისკომფორტისთვის. ამას სხვა არაფერი ჰქვია, თუ არა უპასუხიმგებლობა. რაც შეეხება პრობლემებს, რაც სკოლის რემონტის გამო, სხვადასხვა სკოლაში სიარულმა მათ შვილებს და პირადად მშობლებსაც მოუტანა, არის არასტაბილურობის განცდა, როცა ერთ წელიწადს ერთ სკოლაში, მეორე წელიწადს - მეორეში უწევთ სწავლის გაგრძელება; წინასწარ არ იციან, ამჯერად რომელ სკოლაში და რომელ ტერიტორიაზე მოუწევთ სიარული და ახალ გარემოსთან შეგუება. არჩევანს თავად არ აკეთებენ, რადგან მოსწავლეებს 165-ე სკოლის ადმინისტრაცია ანაწილებს. ყველაზე მეტ პრობლემას კი მეორე ცვლაში სიარული უქმნით, რადგან მათთვის სწავლა 2 საათზე იწყება და სკოლის გარდა სხვა აქტივობებისთვის დრო აღარ რჩებათ. მოგეხსენებათ, ხელოვნების თუ სპორტის წრეები, გაკვეთილების შემდეგ, უმეტესად დღის მეორე ნახევარში მოქმედებს, რა დროსაც მათი შვილები სკოლაში არიან. მშობლები მიიჩნევენ, რომ თუ აქამდე როგორღაც მაინც ახერხებდნენ ბავშვების სხვადასხვა წრეზე წაყვანას, 4 საათზე თუ დაეწყებათ სწავლა, მათი შვილები საერთოდ ყველაფერს უნდა გამოაკლდნენ. ამიტომ ახლა იმაზე ზრუნავენ, თუნდაც მათი საცხოვრებლიდან მოშორებით, როგორმე, იქნებ, სხვა ისეთ სკოლაში გადაიყვანონ შვილები, რომლის გამოცვლაც აღარ მოუწევთ. რაც შეეხება 165-ე სკოლის შენობას, მისი რემონტის ასე გაჭიანურებას მოქალაქეები უკვე ეჭვის თვალითაც უყურებენ, რისი გახმოვანება ჩვენთან საუბარშიც არ მოჰრიდებიათ. მაია მერაბიშვილი, მშობელი: ბავშვები ფალიაშვილზე მდებარე 165-ე სკოლაში კი ირიცხებიან, მაგრამ პირველი კლასის მერე იქ არ უვლიათ. რემონტის დაწყებიდან, ჯერ 46-ე სკოლაში გადაანაწილეს, მერე - უკრაინულში, შემდეგ - 55-ში და ასე დაგვყავს სკოლიდან სკოლაში. არადა, ეს რემონტი ორი წლის წინ უნდა დასრულებულიყო და თავიანთ სკოლაში დაბრუნებულიყვნენ. ყოველი სასწავლო წლის ბოლოს გვპირდებიან, რომ მომავალ წელს სწავლა ჩვენს სკოლაში განახლდება, მაგრამ უკვე ოთხი წელია, ასე ამაოდ ველოდებით. ბავშვები დაიღალნენ უკვე ამ პროცესებით, მათზეც ხომ მოქმედებს ეს გაურკვევლობა? ჯერ ისედაც კოვიდის პერიოდში ონალინ სწავლებამ აუცრუათ სწავლაზე გული, ახლა კიდევ სკოლიდან სკოლაში გადასვლა და მუდმივად ახალ გარემოსთან შეგუების რეჟიმში ყოფნა მათ განწყობაზეც და სწავლის ხარისხზეც უარყოფითად მოქმედებს. ჩვენ მარტო კი არა, თავად ბავშვებიც აპროტესტებენ ამ ყველაფერს, არ უნდათ. ან 4 საათზე როგორ უნდა დაიწყოს სკოლაში სწავლა? ზამთარში ორ საათში დაღამდება და სახლში როდის უნდა დაბრუნდნენ? ეს ხომ უპასუხისმგებლობაა? ან დრო როგორ გადაანაწილონ ბავშვებმა? მანამდე, 2 საათზე რომ ეწყებოდათ სწავლა, როგორღაც ვუთავსებდით, რომ კვირის სხვადასხვა დღეებში მუსიკასა და სპორტზე ევლოთ. ახლა, 4-ზე რომ დაეწყებათ და რეჟიმები სულ აერევათ, როგორღა ვატაროთ, სად ვატაროთ? სპორტსა და მუსიკაზე კი არა, სკოლაში 4 საათზე წასული ბავშვები სახლში რა დროს უნდა დაბრუნდნენ ან რა განწყობაზე უნდა იყვნენ, ამაზე თუ იფიქრა ვინმემ, ნეტა, იმ სამინისტროში? საშინელ მდგომარეობაში უნდა ჩაგვაყენონ, ეს იმას ნიშნავს, რომ უპატრონო სახელმწიფოში ვცხოვრობთ და ბავშვების მომავალს ელემენტარული ყურადღება არ ექცევა. ხომ შეიძლება განათლების სამინისტროს წარმომადგენლებმა, ვინც ამ საკითხებზეა პასუხისმგებელი, ერთი დღით თავი ჩვენი და ჩვენი შვილების მდგომარეობაში წარმოიდგინონ? საინტერესოა, მერე როგორ გადაწყვეტილებას მიიღებენ? იმდენ ხანს და ისე უშნოდ გაჭიანურდა ამ სკოლის რემონტის დასრულება, რომ უკვე ეჭვებიც გაჩნდა, შენობას ხომ არ დაადგა თვალი ვინმემ, წართმევა ხომ არა აქვთ ჩაფიქრებული და იმიტომ ხომ არ გაწელეს დრო ასეო... მაგრამ მთლად ასეთი უსინდისოები როგორ იქნებიან? არადა, თუ მართლა სკოლის რემონტი ჰქონდათ გადაწყვეტილი, სრული სამი წელია, რაც დაიწყეს და ადგილზე რომ ვნახეთ, ისეთი მდგომარეობაა, გეგონებათ, მუშები აგერ, ერთი კვირის წინ შეუდგნენ საქმიანობას. ამდენი წელი მართლა რას მოანდომეს, რა გააკეთეს, რომ სასიკეთო ვერაფერი დაატყვეს შენობას და რემონტის დასრულებაზე ჯერ ლაპარაკიც ზედმეტია? სხვათაშორის, მახსოვს, შარშან ამ საკითხზე სკოლის დირექტორს კიდევ ერთხელ რომ შევხვდით და ვილაპარაკეთ, ისიც ითქვა, ეს შენობა სკოლისთვის შეუფერებელია, რადგან საძირკველში წყალია დაგუბებულიო. თუ სკოლისთვის შეუფერებელია და წყალი უშლის, სხვა რამისთვის არ იქნება შეუფერებელი? უკვე არ ვიცით, რა ვიფიქროთ. 165-ე სკოლის მოსწავლეთა მშობლებთან გასაუბრების შემდეგ, სოციალურ ქსელში ის მშობლებიც მოვიძიეთ, რომელთა შვილებს, სკოლის მეორე ცვლაში სიარულის გამო, უკვე წლებია, დღის რეჟიმი არეული აქვთ და სხვა აქტივობებსაც მოკლებულები არიან. როგორც აღმოჩნდა, არამარტო სკოლის შენობის რემონტის, არამედ მოსწავლეების სიმრავლის გამოც, დედაქალაქის რამდენიმე სკოლაში სასწავლო პროცესის 4 საათზე დაწყება ახალი ამბავი სულაც არ ყოფილა და ბევრი ბავშვი სწორედ ამ დროს მიდის სასწავლებლად. ამ მიზეზით, სპორტის ან ხელოვნების რომელიმე სახეობაში მომზადებას ან სულ ვერ ახერხებენ, ან მხოლოდ შაბათ-კვირასღა ასწრებენ. გარდა იმისა, რომ სკოლის დღეებში სხვა აქტივობებისთვის დროის გადანაწილება უჭირთ, მშობლების თქმით, ბავშვებს ძილის და კვების რეჟიმიც არეული აქვთ, რაც მათ განწყობასა და შრომიუნარიანობაზეც უარყოფითად მოქმედებს. მათ ასევე, აღიზიანებთ ის მომენტი, რომ მაშინ, როცა ისინი სკოლაში მიდიან, მათი დანატოლები იქიდან უკვე დაბრუნებულებიც არიან და დასვენებულებიც ან ის, რომ როცა სხვა ბავშვები ეზოში თამაშობენ და ერთობიან, ამ დროს მათ გაკვეთილებზე უწევთ ჯდომა. ამიტომაც თავიანთი რეჟიმის მიმართ პროტესტი უჩნდებათ და ხშირად უარს ამბობენ სკოლაში სიარულზე. ცალკე თემაა სხავდასხვა სამსახურში დასაქმებულ მშობელთა პრობლემა, რომელთაც ოჯახში სხვა არავინ ჰყავთ და უდროო დროს თავად ვერ ახერხებენ ბავშვების სკოლაში წაყვანას. ვისაც საშუალება აქვს ან მატერიალურად იჭირვებს, დამხმარეს ქირაობს და მას ატანს შვილს სკოლაში. გარკვეულწილად, ბავშვების გუნება-განწყობაზე ეს გარემოებაც უარყოფითად მოქმედებს. რამდენად სწორია სკოლაში სწავლის პროცესის დღის მეორე ნახევრში დაწყება და როგორ აისახება ბავშვების შრომისუნარიანობაზე, სტიმულსა და მოტივაციაზე ის მომენტი, რომ როცა მათი თანატოლების ნაწილი გაკვეთილებიდან ბრუნდება, ისინი სწორედ მაშინ მიდიან სასწავლებლად ან როგორ მოქმედებს მათ განწყობასა და სწავლის მიმართ მზაობაზე არასწორი განრიგი და არეული დღის რეჟიმი, ამ კითხვებზე პასუხის გაცემა ფსიქოლოგ დანილა გოგიას ვთხოვეთ. მისი თქმით, სკოლა ზოგადად ყველა ბავშვისთვის სტრესულია და მოსწავლეს შეიძლება კლასელებთან, მასწავლებლებთან სტაბილურად კარგი ურთიერთობა არც ჰქონდეს. ზოგიერთს საკუთარი თავის მაქსიმალურად გამოვლენა და საკუთარი უნარების გამჟღავნება, მათი მასწავლებლამდე მიტანაც უჭირს და ესეც გარკვეულ დისკომფორტს უქმნის. ხოლო როცა ამ ყველაფერს არეული განრიგი და არასწორი დღის რეჟიმიც ემატება, მისთვის გარემო კიდევ უფრო სტრესული ხდება. დანილა გოგია, ფისოლოგი: ეს ისეთი საკითხია, რომ შეუძლებელია, ადამიანი არ დაფიქრდეს და რაღაც დეტალები არ გაითვალისწინოს. რა თქმა უნდა, ყველაფერი, რაც ჩამოთვალეთ, პირდაპირ აისახება მოსწავლის ნაყოფიერებაზე, მოტივაციაზე, სტიმულსა და ხასიათზეც. არათუ ბავშვისთვის, არავისთვის არ არის მარტივი შეეწყოს არასწორ განრიგს. ბავშვი, რომელიც დილით იღვიძებს, ბევრად უფრო ენერგიულია, ბევრად უფრო კრეატიულია, ბევრად უფრო მზად არის შემეცნებისთვის და ზოგადად, ბევრად მეტი რესურსი აქვს, ვიდრე დღის მეორე ნახევრაში. ჩვენ, ზრდასრული ადამიანები მეტნაკლებად, თითქოს, შეჩვეული ვართ გარკვეულ არასტანდარტულ რეჟიმს, არასტანდარტულ განრიგს, მაგრამ ჩვენთვისაც არ არის მარტივი, როცა სამუშაო დრო გადანაცვლებულია და დღის მეორე ნახევარში გვიწევს იმ ენერგიის დახარჯვა, რაც დილით უნდა დაიხარჯოს. გარდა ამისა, დაწყებითი კლასების მოსწავლეებს, რომლებიც მეორე ცვლაში არიან, არეული რეჟიმის გამო, აბსოლუტურად არ რჩებათ დრო თავიანთი თავისთვის. ის დრო, რაც მათ გართობას, თამაშს, სიამოვნებას უნდა მოახმარონ, ფიზიკურად არ აქვთ. ეს ბავშვები იმ მოტივით იღვიძებენ, რომ უნდა იმეცადინონ, დავალებები დაწერონ, გაკვეთილები ისწავლონ და მერე წავიდნენ სკოლაში. პირადად ჩემი მაგალითიც შემიძლია მოვიყვანო, როცა დღის მეორე ნახევარში მქონდა სესიები ჩანიშნული, დღის პირველი ნახევარი ისე გამიფლანგავს, რომ ვერც კი შემიმჩნევია და მერე მქონია განცდა, რომ დღეს არც ისეთი ნაყოფიერი ვიყავი, ვიდრე მაშინ, როცა დილიდან ვიწყებ მუშაობს. ამიტომ ეს ვითარება არავისთვის არ არის იოლად გადასალახი და დასკვნა მარტივად შეგვიძლია გამოვიტანოთ. ზრდასრული ადამიანები მეტ-ნაკლებად ვიაზრებთ და ვეგუებით იმ ცვლილებებს, რაც ჩვენზე არ არის დამოკიდებული, მაგრამ ბავშვებისთვის, განსაკუთრებით დაწყებითი კლასების მოსწავლეებისთვის გაუგებარია ეს მდგომარეობა, ისინი არ არიან ამისთვის მზად და უჭირთ მიღება. ვერ იგებენ, რატომ არ შეიძლება საკუთარი თავისთვის მეტი დრო ჰქონდეთ. მსგავსი არაერთი შემთხვევა მქონია და მიმუშავია ბავშვებთან, რომელთაც სკოლების რემონტის გამო, სხვა სკოლებში დღის მეორე ნახევარში უწევდათ სიარული და იქიდან ღამე ბრუნდებოდნენ სახლში. სკოლიდან ღამით დაბრუნებულ ბავშვს, მით უმეტეს ზამთარში, არა აქვს იმის ფუფუნება, რომ ეზოში ან პარკში ჩავიდეს, ისიამოვნოს, თავის თანატოლებთან გაერთოს და მათთან პირდაპირი კომუნიკაცია ჰქონდეს. ეს ძალიან მძიმე მისაღებია და დიდ სტრესს იწვევს, მათ შორის იმ ბავშვებშიც, რომლებიც კარგად სწავლობენ და სკოლაში მაღალი მოსწრებით გამოირჩევიან, რადგან ასეთ ყოჩაღ ბავშვებს კიდევ უფრო მეტად სჭირდებათ განტვირთვა და სასიამოვნო დასვენება. თუ მათ ამის საშუალება არა აქვთ, ღიზიანდებიან, იძაბებიან, ისტრესებიან და მერე ეს ყოველივე მათი სწავლის ხარისხზეც უარყოფითად აისახება. P. S. ჩვენს რესპონდენტებთან გასაუბრების შემდეგ, განთლების სამინისტროს წარმომადგენლებსაც დავუკავშირდით და მათთან თბილისის 165-ესკოლის შენობის რემონტთან დაკავშირებით ინფორმაციის მოძიება ვცადეთ, თუმცა აღმოჩნდა, რომ სამუშაოებს არა განათლების სამინისტრო, არამედ მუნიციპალური განვითარების ფონდი ატარებს, ამიტომ მათ კონკრეტული დეტალების შესახებ არაფერი იციან. რაც შეეხება, დედაქალაქის სკოლების დასრულებული თუ მიმდინარე რეაბილიტაციის, ასევე მომავალში დაგეგმილი რემონტის შესახებ ზოგად ინფორმაციას, სამინისტროს ცნობით, ყველა მონაცემს უახლოეს დღეებში საკუთარ ვებგვერდზე განათავსებენ. ირმა ბერიშვილი

სახელმწიფო ხაზინის მონაცემებით, დედაქალაქის ტერიტორიაზე ავტოტრანსპორტის პარკირების წესების დარღვევის გამო 1 იანვრიდან 1 ივლისამდე ტერიტორიული ერთეულის ბიუჯეტში 7 835 964.91 ლარი შევიდა. 2023 წლის 6 თვის მაჩვენებელი 2022 წელთან შედარებით თითქმის 4-ჯერ მეტია. გასული წლის იგივე პერიოდში 1 იანვრიდან 1 ივლისამდე ბიუჯეტში 2 000 680.30 ლარი შევიდა. 2023 წელს 4 თვეში, გასული წლის იმავე პერიოდთან შედარებით, თბილისში პარკირებისთვის გამოწერილი ჯარიმების მოცულობა 269 %-ით გაიზარდა. ზრდა ნაწილობრივ იმითაცაა გამოწვეული, რომ შარშან, შემოდგომაზე პარკირების წესების დარღვევაზე ჯარიმების ოდენობამაც მოიმატა. დედაქალაქის ქუჩების გადატვირთულობის გამო თუ სხვა მიზეზით, ავტოტრანსპორტის მფლობელები რომ არასწორ პარკირებას ხშირად მიმართავენ, ამ მონაცემების გაცნობის გარეშეც ყოველი ჩვენგანისთვის თვალსაჩინოა. სამართლიან ჯარიმასაც მეტ-ნაკლებად არავინ გაურბის და არავინ აპროტესტებს, მაგრამ ხშირია შემთხვევები, როცა თბილისის პარკინგის თანამშრომელთა უყურადღებობის ან არაპროფესიონალიზმის შედეგად ჯარიმა შეცდომით იწერება, რაც ავტომანქანების მფლობელთათვის თავსატეხი ხდება და შემდეგ მათ სხვადასხვა ინსტანციაში უწევთ სირბილი, რათა თავიანთი სიმართლე დაამტკიცონ. ერთ-ერთი ასეთი უსამართლოდ დაჯარიმებული მძღოლი გახლავთ ჩვენი რესპონდენტი, საბავშვო მწერალი, ირმა მალაციძე. მას აუტისტური სპექტრის აშლილობის მქონე შვილი ჰყავს, ამიტომაც შშმ პირებისთვის განკუთვნილი სადგომებით სარგებლობს, რადგან სპეციალური მოწმობის მიხედვით ამის უფლება აქვს. საცნობი ნიშანიც მანქანაში თვალსაჩინო ადგილას არის განთავსებული, თუმცა ერთი თვის წინ, შშმ პირებისთვის განკუთვნილ სადგომზე გაჩერებული ტრანსპორტის გამო ,,თბილისის პარკინგის" თანამშრომლებმა ჯარიმა მაინც გამოუწერეს. ირმამ სცადა, ფაქტი გაესაჩივრებინა და კომპანიის წინაშე თავისი სიმართლე დაემტკიცებინა, მაგრამ სასურველ შედეგს ჯერ ვერ მიაღწია. სად და რა ვითარებაში დააჯარიმეს და რა გაგრძელება მოჰყვა მის შემთხვევას, ამაზე თავად რესპონდენტი მოგვიყვება: - ივნისის ბოლოს ჩემი შვილი გლდანში აუზზე მივიყვანე. ეს შემთხვევაც იმ აუზის მიმდებარედ მოხდა. ბავშვი დავტოვე, მაგრამ იქვე, ახლომახლო შშმ პირებისთვის განკუთვნილი ადგილი ვერსად ვნახე, ამიტომ ბევრი სიარული დამჭირდა, ბოლოს ვასაძის ქუჩაზე ვიპოვე ნიშანი და იქ დავაყენე. საერთოდ, როცა ჩვენთვის განკუთვნილ ადგილს ვერ ვპოულობ, მანქანას ფასიან სადგომზე ვაჩერებ და თანხას ვიხდი. ,,თბილისის პარკინგის" საშვით არ ვსარგებლობ, რადგან შშმ პირებისთვის განკუთვნილი საშვი მაქვს. როგორც გითხარით, დავაყენე მანქანა, გადმოვედი და ცოტა ხანში მომივიდა შეტყობინება, რომ დამაჯარიმეს. თავიდან ვერ მივხვდი, რაში იყო საქმე, ვიფიქრე, რამე ხომ არ შემეშალა-მეთქი და მობრუნებულმა კიდევ ერთხელ გადავამოწმე, მაგრამ ნამდვილად შშმ პირებისთვის განკუთვნილ ადგილზე მეყენა ტრანსპორტი. ფაქტის დასაფიქსირებლად ფოტოებიც გადავიღე და მაშინვე დავრეკე მერიის ცხელ ხაზზე. იქ მითხრეს, რომ თუ რამე შეცდომა იყო, განცხადების დასაწერად და საქმის გასარკვევად ვაგზლის მოედანზე უნდა მივსულიყავი. ესეც სათქმელია, რომ მსგავსი შემთხვევებისას ონლაინ მომსახურება არ აქვთ, ვერც რამეს მოითხოვ და განცხადებასაც ელექტრონულად ვერ შეავსებ. ადგილზე უნდა მიხვიდე და ამაშიც დრო და რესურსი უნდა დახარჯო. აქვე, კიდევ ერთი ფაქტი, რამაც საქმე გამირთულა ისაა, რომ მანქანა ბავშვზეა გაფორმებული, სხვაგვარად შშმ პირის საცნობ ნიშანს არ მოგვცემდნენ. ცხელ ხაზზე რომ დავრეკე, კატეგორიულად მოითხოვეს, თავად ბავშვს დაერეკა ან მისულიყო და განცხადება დაეწერა. ვერ გავაგებინე, რომ ეს შეუძლებელი იყო. მერე, როცა კომპანიაში მივედი, იქაც იგივე განმეორდა, ისევ ბავშვის მისვლას და მის მიერ განცხადების დაწერას ითხოვდნენ. უბრალოდ, წარმოდგენა არ ჰქონდათ აუტიზმზე და ეგ რა არისო, მეკითხებოდნენ... როგორც იქნა, დავითანხმე და დავწერე საჩივარი, რომლის განხილვაც 2 აგვისტოს ჩაინიშნა. თავისთავად, ვაპირებდი, რომ განხილვას დავსწრებოდი, მაგრამ სწორედ იმ დღეებში ბავშვი ავად გამიხდა და კლინიკაში ვიყავით, ამიტომ ვერ შევძელი. თუმცა კი, ეჭვიც არ შემპარვია, რომ შემთხვევას ობიექტურად განიხილავდნენ, თავიანთი თანამშრომლის შეცდომას აღიარებდნენ და ჯარიმას მომიხსნიდნენ. თავიდანვე ვფიქრობდი, ეტყობა კონტროლიორმა ვერ დაინახა საცნობი ნიშანი, რომელიც მანქანის საქარე მინაზე, მძღოლის მხარეს იდო და ჯარიმა ამიტომაც გამოწერა-მეთქი. შესაბამისად, მოლოდინი მქონდა, რომ ჩემი საჩივრის განხილვის შემდეგ ყველაფერი გაირკვეოდა. ამის ნაცვლად კი ისეთი დასკვნა მომივიდა, გაოგნებული დავრჩი. დასკვნაში წერია, რომ ,,თბილისის პარკინგის" თანამშრომელმა წარადგინა ფოტომასალა, რომელზე დაყრდნობითაც კომისიამ იმსჯელა და გადაწყვიტა, რომ ჩემი ავტომანქანა არ იყო გაჩერებული შშმ პირებისთვის განკუთვნილ სადგომზე და რადგან პარკინგის საშვი შეძენილი არ მქონდა, ამ ფაქტის საფუძველზე დავჯარიმდი. მართლა მაინტერესებს, რა ფოტო წარადგინა მათმა თანამშრომელმა და რით დაარწმუნა კომისია, რომ მანქანა სპეციალურ სადგომზე არ მეყენა? არადა, მათ არ იცოდნენ, რომ მე ფაქტის დამადასტურებელი ფოტოები გადაღებული მქონდა. საჩივრის დაწერისას არავის უთქვამს ჩემთვის, რომ ფოტოების არსებობის შემთხვევაში, შემეძლო მტკიცებულების სახით განცხადებისთვის თან დამერთო. ეს ფოტოები ნამდვილად მაქვს, საიდანაც ადგილის და თარიღის იდენტიფიცირება უპრობლემოდ შეიძლება. მიუხედავად ამისა, არ დავიზარე, ხელახლა წავედი იმ ადგილას და ისევ გადავუღე ცარიელ პარკინგს ფოტო იმის დასტურად, რომ ნამდვილად იმ სპეციალურ სადგომზე მეყენა მანქანა. თბილისის პარკინგი კი საწინააღმდეგოს მიმტკიცებს... შეიძლება ამ კომპანიამ ამხელა და ასეთი თვალსაჩინო ტყუილი იკადროს? - რა ზომებს მიმართეთ ამის შემდეგ, ისევ თუ შეეხემიანეთ თბილისის პარკინგის ადმინისტრაციას? - დარეკვით კი დავრეკე და ტელეფონში რისი თქმაც შეიძლებოდა, არაფერი დამიკლია, მაგრამ ეს რა შეღავათია? ფულზეც აღარ არის უკვე ლაპარაკი, შეიძლება ადამიანს, მოქალაქეს არაფრის გამო ამდენი პრობლემა შეუქმნა? და რამდენი ასეთი შემთხვევა იქნება კიდევ, ვინ მოთვლის? დრო, ფული, ენერგია, ფსიქიკა რატომ უნდა შევალიო მათი უცოდინარი ან უყურადღებო თანამშრომლის შეცდომას, რომელმაც ვითომ ფოტომასალაც კი წარუდგინა კომისიას, თურმე? დამაინტერესა და შევედი ჯარიმების გვერდზე, იქნებ, რამე ფოტო ან ვიდეო მასალა მართლა დევს-მეთქი და მხოლოდ ერთი ფოტო ვნახე, სადაც ასფალტის საფარი და ჩემი ავტომანქანის ბორბლები ჩანს მარტო, მეტი არაფერი. იმ ფოტოდან რა დასკვნა უნდა გამოეტანათ, ვერ ვხვდები. ამ ყველაფრის გააანალიზებით, იმის თქმა შეიძლება, რომ მხოლოდ ფორმალურად დგება ეგ კომისია და მისი წევრები არც არაფერს განიხილავენ, ბრმად წერენ ისეთ დასკვნებს, რაც მათ აწყობთ. მათი შეცდომის გამო მე რატომ უნდა ვიზარალო და ჩემს შვილს რატომ უნდა დავაკლო ის 50 ლარი, რომელზე ბევრად მეტი ისედაც დამეხარჯა უკვე მათთან ჭიდილში, მაშინ, როცა აქეთ არაფრით მეხმარება სახელმწიფო? ნამუსი ხომ უნდა ჰქონდეთ, რომ ასე უტიფრად არ გვჩაგრონ თავიანთივე მოქალაქეები? - როგორ ფიქრობთ, თქვენი საჩივრის განხილვაზე დასწრება რომ მოგეხერხებინათ და ადგილზე გადაღებული ფოტოები გენახებინათ, მაშინ როგორ გადაწყდებოდა ეს საკითხი? - მართლაც საინტერესოა, მაშინ რას იტყოდნენ, ალბათ, სხვა გზა არ დარჩებოდათ და აღიარებდნენ შეცდომას. როგორ დავიჯერო, რომ მაშინაც დამიწყებდნენ მტკიცებას, სხვა ადგილზე იდექიო? კომისიის პასუხის მიღების შემდეგ ისევ დავრეკე მათთან, ვიღაც ბიჭს ველაპარაკე და რომ ვუთხარი, მანქანისთვის და პარკინგისთვის ფოტოები მქონდა გადაღებული, გაუკვირდა და მკითხა, განცხადებას თუ დაურთეთო? ხომ ვთქვი, მე არც მიფიქრია, საჭირო თუ იყო და არც საჩივრის გრაფაში იყო მითითებული, ფოტომასალის წარდგენა, თორემ დავურთავდი. თავად აფიქსირებენ ხოლმე ყველაფერს, როცა ჯარიმის ქვითარს ადგენენ, მეგონა, მართლა ჰქონდათ გადაღებული და იქიდან შეამოწმებდნენ ფაქტს. - საბოლოო პასუხი რა მიიღეთ მათგან, შემდგომი რა ნაბიჯია საჭირო იმისთვის, რომ თქვენი სიმართლე დაამტკიცოთ? - მათგან არაფერი პასუხი არ მიმიღია, ერთი გეუბნება, უი, ეს ჩვენ არ გვეხება, იმასთან დარეკეთ; ის მეორეც იგივეს გპასუხობს და კიდევ სხვასთან გამისამართებს. საბოლოოდ, გამოდის, რომ ერთიდაიგივე შემთხვევაზე მათთან მხოლოდ ერთხელ გვაქვს გასაჩივრების უფლება და აწი სასამართლოს უნდა მივმართო. კი დავიღალე უკვე, მაგრამ პრინციპის ამბავია და ვფიქრობ, მართლა მივმართავ სასამართლოს, რათა ცოტა ჭკუა ისწავლონ და იქნებ, ეს უცოდინარი და უყურადღებო თანამშრომლებიც სამსახურიდან გაუშვან. წარმოიდგინეთ, მათი შეცდომების და უპასუხიმგებლობის გამო რამდენი არასწორი ჯარიმა იწერება დღეში და რამდენ ადამიანს ამწარებენ? მერე ყველა ასე ვერ გამოეკიდება უწყებიდან უწყებაში, ზოგს დრო არ ჰყოფნის, ზოგს - ნერვები, ზოგს არ უღირს და რჩებიან დაუსჯელები. არც მე მაქვს გასაფლანგი დრო და ნერვები, მაგრამ პრინციპის ამბავია, რატომ უნდა შერჩეთ ასეთი უსამართლობა, როცა ფაქტის და ჩემი სიმართლის დამადასტურებელი მასალა მაქვს? სხვათაშორის, ამ ბოლო დროს, ჯარიმების ვებგვერდზე ერთი უცნაურობაც შევნიშნე. აქამდე, როცა ჯარიმის შესამოწმებლად შევდიოდი და ვნახულობდი, რომელი წესი დავარღვიე, ვიდეომასალები იდო ხოლმე და თავისუფლად შეგეძლო გაგერკვია, რატომ და რისთვის დაგაჯარიმეს. ახლა მხოლოდ ფოტოები დევს, საიდანაც ძნელი მისახვედრია, სად რა შეგეშალა და ვერც ვერავის დაუმტკიცებ შენს უდანაშაულობას. მგონია, რომ ესეც ერთგვარი ხრიკია და სპეციალურად გადავიდნენ ამ სისტემაზე. - რაც შეეხება შშმ პირებისთვის განკუთვნილ პარკინგს, ძალიან ხშირად გვინახავს, მათ სადგომებზე როგორ დგას ხოლმე პრესტიჟულნომრიანი მანქანები, ყოველგვარი საცნობი ნიშნის გარეშე. ზოგან - სატვირთოებიც, არც დისტრიბუციის მანქანები ერიდებიან დაპარკინგებას. თქვენ თუ შეგქმნიათ პრობლემა მათ გამო? - გამუდმებით გვექმნება პრობლემები და არა მარტო უპასუხიმგებლო მძღოლების გამო. ძალიან ბევრჯერ შემხვედრია, რომ სპეცსადგომზე ნაგვის ურნა იდგა და მე ვერ გავაჩერე. ერთხელ ისეთ ფაქტსაც შევესწარი, თავად კონტროლიორს ეყენა მანქანა და თავისი ჟილეტი ჰქონდა გადაფენილი, რომ არავინ შეხებოდა. ადრე, მახსოვს, ვერაზე, ფილარმონიასთან შშმ პირებისთვის ერთადერთი ადგილი იყო გამოყოფილი, სადაც მთელი სამი თვის განმავლობაში, ვიღაცას მწყობრიდან გამოსული მანქანა ეყენა, საქარე მინაზე კი რომელიღაც ძალოვანი უწყების ,,ქსივა“ ჰქონდა გამოდებული. როცა საშველი არ დაადგა და მე მანქანის დაყენება ყოველდღე პრომლემა მიხდებოდა, ავტოსადგომის დარაჯს დაველაპარაკე და დავიმუქრე, რომ ტრანსპორტის პატრონს ვუჩივლებდი. არ ვიცი, დარაჯმა რა უთხრა, ან პატრონმა სად გადააყენა მანქანა, მაგრამ ის ადგილი მხოლოდ ამის შემდეგ გათავისუფლდა. ბევრგან მხვდება იგივე ვითარება, ბავშვი მიზის მანქანაში და მივდივარ კონკრეტულ ადგილას, სადაც სპეციალური ნიშანია, ამ დროს იქ ვიღაცას მანქანა ჰყავს მიჩერებული, თან ციმციმები აქვს ჩართული, აქაოდა, მალე მოვალო. შეიძლება, მართლაც 5 წუთით არის სადღაც შესული, მაგრამ ამდენ ხანს შენ ვეღარ ჩერდები და ვერ ელოდები, იძულებული ხარ, სადღაც სხვაგან წახვიდე. ამასობაში, საქმეზე ხომ გაგვიანდება ან კიდევ უარესი, რუტინას მიჩვეულ ბავშვს ეწყება ისტერიკა და ტანტრუმი. ჩემი შვილის დიაგნოზის მქონე ბავშვებს მოთმინების უნარი არა აქვთ, მათ ვერ გააგებინებ, რატომ გიწევს დიდხანს დგომა და ლოდინი, ან რატომ გიწევს სხვაგან ადგილის ძებნა. პატარა წინააღმდეგობამ შეიძლება ისეთი ტანტრუმი გამოიწვიოს, რომ მანქანაში ყველაფერი დაგილეწოს. რამდენჯერ მქონია მსგავსი შემთხვევა, ხან კლინიკაში რომ მიმყავდა და ხან - სკოლაში, გასაჩერებელი ადგილი რომ ვერ ვნახე და წრეზე მომიწია სიარულმა, გაგიჟდა, ვერაფრით დავამშვიდე. ასეთი რთულია ჩვენთვის მათი რუტინის დარღვევა. სხვათაშორის, შშმ პირებისთვის განკუთვნილ ადგილზე ძალიან ხშირად აჩერებენ უცხოურნომრიანი მანქანის მფლობელები, რადგან იციან, რომ მათზე ჩვენი კანონები არ ვრცელდება და ვერავინ დააჯარიმებთ. ბევრჯერ ყოფილა, მათ გამო ახლოში მდგარ პატრულთან მივსულვარ და მითხოვია დახმარება, მაგრამ უპასუხიათ, რომ ვერაფერს გახდებოდნენ. ისე გამოდის, რომ ეს სპეციალური სადგომი ჩვენს გარდა ყველას თავშესაფარია, ვისაც არ ეზარება. მარტო ჩვენთვის, შშმ პირების მშობლებისთვის ან თავად შშმ პირებისთვის ხდება საპრობლემო. ზოგან ისეცაა, რომ ადგილი თავისუფალია, მაგრამ ისე ვიწროა და აქეთ-იქით მანქანები ისეა მიყენებული, კი გაჩერდები, მაგრამ მანქანაიდან ვერ გადმოხვალ ან ვერ ჩაჯდები. საერთოდ, შშმ პირების ადგილი უნდა იყოს განაპირა, რათა მანქანიდან გადმოსვლაც და ჩაჯდომაც ადვილად შეძლონ. მე კარგი, როგორღაც გადმოვბობღდები, მაგრამ საინტერესოა, ორივე მხარეს მიყენებულ მანქანებს შორის თავად შშმ პირმა რა უნდა ქნას, ვინც ვთქვათ, საერთოდაც დამხმარე საშუალებებით სარგებლობს? გამოდის, ბევრგან მხოლოდ ბუტაფორიუად არის მონიშნული ეს ადგილები. როცა ჩემი შვილი პირველ სკოლაში დამყავდა, მის მიმდებარედ შშმ პირების პარკინგი არსად არ იყო და იქ მანქანის გაჩერება საერთოდ კოშმარად მქონდა ქცეული. ორი თვე ვირბინე მერიაში, განცხადებები ვწერე, ყველა შევაწუხე და როგორც იქნა, დაამატეს ერთი პარკინგი შშმ პირებისთვის, მაგრამ რად გინდა, ორჯერ არ მისარგებლია იმ ადგილით. ხან ვისი მანქანა მხვდებოდა და ხან - ვისი, არასდროს თავისუფალი არ იყო და წრეებს ვარტყამდი, რომ სადმე თავისუფალი ადგილი მენახა და მანქანა დამეყენებინა. სხვა ბავშვებივით რომ ყოფილიყო ჩემი შვილი, მივუჩერებდი იქვე და თავისით გადავიდოდა, შევიდოდა სკოლაში, მაგრამ მე ბავშვი ხელიდან ხელში უნდა გადამეცა სკოლის ფსიქოლოგისთვის და აქეთაც ასე გამომყავდა. ერთხელ ჩემამდე მოასწრო და ერთ-ერთი მოსწავლის მამამ მიაყენა მანქანა, ვთხოვე, ჩვენი ადგილია და გვაცადე, მე უნდა დავაპარკინგო-მეთქი. კაი, რა, ერთი-ორი წუთი რა მოგივა, მალე გამოვალო, მომიგდო სიტყვა, გადმოიყვანა თავისი შვილი მანქანიდან და უკანმოუხედავად წავიდა სკოლისკენ, აინუშშიც არ ჩამაგდო. ბავშვი მანქანაში ყვიროდა, ისტერიკაში იყო, ისე გავმწარდი, ცრემლები წამომივიდა... - რაც შეეხება თბილისის პარკინგის მიმართ პრეტენზიებს, თქვენი სიმართლის დასამტკიცებლად, აპირებთ თუ არა, სასამართლოში განაგრძოთ ბრძოლა? - დიდი სურვილი მაქვს, რომ ეს გავაკეთო და გესმით, ალბათ, რომ აქ იმ 50 ლარზე არ არის საუბარი, რითაც დავჯარიმდი, აქ სიმართლის დამტკიცება და იმის აღიარებაა მთავარი, რომ ამ უწყებაში ბევრი არაპროფესიონალია დაკავებული და მათი შეცდომების თუ უპასუხიმგებლობის გამო სხვა მოქალაქეები ვზარალდებით. ამ დღეებში ვაპირებ, გავარკვიო ყველა დეტალი, თუ რა პროცედურების გავლა მომიწევს მას შემდეგ, რაც სასამართლოს მივმართავ და რამდენად გახანგრძლივდება პროცესი შედეგის მიღებამდე. თუ ზედმეტი ბიუროკრატიული მექანიზმის დაძლევა არ მომიხდა, აუცილებლად შევიტან საჩივარს სასამართლოში და დავამტკიცებ სიმართლეს. ირმა ბერიშვილი

გლდანის დიდი ტბა, იგივე თეთრი ტბა სოფელ გლდანის მახლობლად, ზღვის დონიდან 546 მეტრის სიმაღლეზე მდებარეობს. მის შესახებ მოძიებულ მასალებში ვკითხულობთ, რომ ტბა ტექტონიკური წარმოშობისაა და ის ძირითადად წვიმისა და თოვლის წ####ბით, ასევე მიწისქვეშა მწარე, მარილოვანი წყაროებით საზრდოობს, ამიტომ ის მლაშე ტბების რიცხვში შედის. საბჭოთა პერიოდში ჟინვალის წყალსაცავიდან გაყვანილი არხის საშუალებით გლდანის დიდი ტბა მტკნარი წყლით მარაგდებოდა, რამაც მისი ფართობი და მოცულობა გაზარდა, მაგრამ მარილიანობა შეამცირა. მაშინ თეთრი ტბის სიგრძე, დაახლოებით, 1100 მეტრს, ხოლო სიგანე - 420 მეტს აღწევდა და მოყვარული მეთევზეებისთვის საკმაოდ პოპულარული ადგილი იყო. გარემოს ეროვნული სააგენტოს ცნობით, სხვადასხვა წლების აეროსურათების დამუშავების შედეგად მიღებული ინფორმაციდან ჩანს, რომ ტბა სტაბილურ მდგომარეობას 2015 წლამდე ინარჩუნებდა, 2015 წლიდან თეთრი ტბის აუზმა თანდათან კლება დაიწყო, თუმცა ბოლო დრომდე ამ მოვლენას ხელი არ შეუშლია იმ აქტივობებისთვის, რაც ტბის ტერიტორიაზე იმართებოდა. მაგალითად, ნიჩბოსნობის სხვადასხვა სახეობაში სპორტული შეჯიბრებები 2016 წელს სწორედ გლდანის დიდ ტბაზე ჩატარდა. მეთევზეებისა და ნიჩბოსნების გარდა, აღნიშნული ტბა თბილისსელებისთვის, რიგითი მოქალაქეებისთვის, განსაკუთრებით კი გლდანის რაიონში მცხოვრები ადამიანებისთვის მიმზიდველ ადგილად ითვლებოდა, რადგან ტბის გარშემო, წლების წინ მოწყობილი იყო დასასვენებელი პარკი, რომლის განვითარებას და ინფრასტრუქტურულ განახლებასაც თბილისის მერია გეგმავდა. სამწუხაროდ, არათუ განვითარება-განახლება განხორციელდა, ტბა და მისი მიმდებარე ტერიტორია თანდათან ნაგავსაყრელად და ანტისანიტარიის ბუდედ გადაიქცა, ხოლო ბოლო ერთი წლის განმავლობაში გლდანის თეთრ ტბაში წყლის დონე იმდენად შემცირდა, რომ მისი გაქრობის საფრთხე თვალსაჩინო გახდა. ამ ამბავში ყველაზე სავალალო ის არის, რომ დედაქალაქის მერიიდან და სახელმწიფო სტრუქტურებიდან ამ ფაქტით მანამ არავინ დაინტერესებულა, ვიდრე განგაში თავად მოსახლეობამ არ ატეხა. რამდენიმე თვეა, გლდანის მოსახლეობა ტბის გადასარჩენად ყველანაირ შესაძლებლობას იყენებს და ცდილობს იმ უწყებებს მიაწვდინოს ხმა, რომელსაც პრობლემის მოგვარება ხელეწიფება. ამ მიზნით, მოქალაქეებმა საინიციატივო ჯგუფიც შექმნეს, რომლის წევრებიც, თითქმის, ყოველდღიურ რეჟიმში ხვდებიან ან უკავშირდებიან ადგილობრივი თვიმმართველობის თუ ცენტრალური ხელისუფლების იმ წარმომადგენლებს, რომელთაც უშუალოდ ამ საკითხით დაინტერესება და ტბის გადასარჩენად ზომების მიღება შეუძლიათ. აქვე აუცილებლად უნდა აღინიშნოს ის ფაქტიც, რომ მიწის ნაკვეთის ნაწილი, რომელზეც თეთრი ტბა მდებარეობს, აგრეთვე მისი მიმდებარე ტერიტორიის ნაწილი, სახელმწიფომ ჯერ კიდევ 2004 წელს გაყიდა როგორც სასოფლო-სამეურნეო მიწის ნაკვეთი და იმ დროიდან კერძო საკუთრებაშია გადასული. ვინ არის ტერიტორიის მფლობელი, რატომ არ აქცევს აღნიშნულ ადგილს ყურადღებას, რამ გამოიწვია ტბაში წყლის შემცირება, ვის ეკისრება პასუხიმგებლობა ბუნებრივი წყალსაცავის გაქრობის გამო ან რა შეიძლება გაკეთდეს მის გადასარჩენად? ამ კითხვებით ჩვენ გლდანის თეთრი ტბის გადარჩენის საინიციატივო ჯგუფის წევრებს მივმართეთ. ერთ-ერთი მათგანი, ჟურნალისტი მედეა გოგსაძე ჩვენთან საუბარში აცხადებს, რომ ამ თემასთან დაკავშირებით თავადაც ძალიან ბევრი კითხვა დაუგროვდა. მაგალითად: თავის დროზე საერთოდ რატომ გასხვისდა ტბის ტერიტორია ან ვის კერძო მფლობელობაშიც გადავიდა, რატომ არ დააკისრა მას სახელმწიფომ გარკვეული ვალდებულებები; საჯარო რეესტრში რატომ არის გატარებული აღნიშნული ტერიტორია სასოფლო-სამეურნეო მიწის ნაკვეთად და რატომ არ არის დოკუმენტებში ტბა ნახსენები? მედეა გოგსაძე: ჯერ კიდევ გასული წლის ბოლოს მივმართე მერიის პრესცენტრს თხოვნით, რომ დავეკავშირებინე გარემოს დაცვის საკითხებზე პასუხისმგებელ პირთან; აგრეთვე, მივმართე გლდანის რაიონის გამგეობას. ორივეგან მივიღე პასუხი, რომ ტერიტორია კერძოა და რაც იქ ხდება, მათ არ ეხება. სინამდვილეში, კერძო მხოლოდ მიწის ნაკვეთია; წყლის რესურსი კი (ამ შემთხვევაში ტბა), წყლის შესახებ კანონის თანახმად, სახელმწიფოსია და ძალიან მიკვირს, რომ ოფიციალურმა უწყებებმა ეს არ იციან. ყოველ შემთხვევაში, მათი პასუხიდან ასე ჩანს. ამის შემდეგ მივმართე გარემოს დაცვის სამინისტროს, საიდანაც განცხადება გარემოს ეროვნულ სააგენტოს გადაეგზავნა. აღნიშნული უწყებიდან მოვიდა პატარა ჯგუფი და ვითარებას ადგილზე გაეცნო. ცოტა ხნის შემდეგ მივიღე ოფიციალური პასუხი, სადაც ბოლო წლების მიხედვით ტბის სარკის ზედაპირის კლების დინამიკაა მოცემული. მათ დასკვნაში წერია ასევე, რომ ბოლო წლების განმავლობაში კლიმატის ცვლილებებმა, ტემპერატურის მატებამ ზეგავლენა იქონია ტბის წყალზე და აორთქლებამ იმატა. ამასთან, მათივე ინფორმაციით, არ ფუნქციონირებს ტბის სიახლოვეს არსებული ატმოსფერული ნალექის შემკრები არხი, რადგან ის ამჟამად ავსებულია წყალმცენარეებით და არის დაჭაობებული. ამ ყველაფერმა გამოიწვია ტბის დონის კლება. ასევე, ტბა სიბერის სტადიაშია და მის გადასარჩენად საჭიროა დამატებითი წყლის ნაკადები. ოფიციალურ წერილში გარემოს ეროვნულმა სააგენტომ, აგრეთვე, მომწერა, რომ კომპეტენციის ფარგლებში მზადაა ჩაერთოს გლდანის დიდ ტბასთან დაკავშირებული პრობლემის აღმოფხვრაში, თუმცა წელიწადი გავიდა და ჯერ არაფერი გაკეთებულა. მოქალაქეები იძულებული გავხდით ტბის გადასარჩენად გავერთიანებულიყავით და საინიციატივო ჯგუფი ჩამოვაყალიბეთ. მოქმედების კოორდინაცია სოციალურ ქსელებში ორგანიზებული გლდანის მთავარი ჯგუფის ფორმატში მოხდა, სადაც ხშირად იწერებოდა თეთრ ტბაზე განვითარებული ეკოლოგიური კატასტროფის შესახებ. ამ ბრძოლაში თბილისის საკრებულოს გლდანის მაჟორიტარი კონსტანტინე ზარნაძეც შემოგვიერთდა. უკვე შევიტანეთ კოლექტიური განცხადება პრემიერის, მერის, სოფლის მეურნეობის და გარემოს დაცვის მინისტრის, აგრეთვე, გარემოს ეროვნული სააგენტოს უფროსის სახელზე. მოქალაქეების მიერ ხელმოწერილი პეტიციაც გაგზავნილია. საინიციატივო ჯგუფის წევრები, გლდანის მოსახლეობასთან ერთად, ხელისუფლებისგან სწორედ იმ მილის გახსნას ითხოვენ, რომლითაც ტბა ჟინვალის წყალსაცავის წყლით მარაგდებოდა და რომელიც დღეს ჩაკეტილია. გარდა ამისა, მოქალაქეებს აინტერესებთ, რატომ არ ექცევა ყურადღება გარემოს ეროვნული სააგენტოს მოკვლევაში ნახსენებ, ატმოსფერული ნალექების შემკრებ არხს, რომელიც მიწითა და წყალმცენარეებითაა ამოვსებული. მედეა გოგსაძე: ჩვენი უპირველესი მოთხოვნაა, გაიწმინდოს და აღდგეს ის მილები, საიდანაც ტბა ბუნებრივად მარაგდებოდა წყლით და ივსებოდა მისი აუზი, ასევე, დასუფთავდეს ტბის მთლიანი ტერიტორია, სადაც დღეს სრული ანტისანიტარია სუფევს; ჩატარდეს სანიტარული თუ სადეზინფექციო სამუშაოები და გაშენდეს სრულყოფილი რეკრეაციული სივრცე. შემდეგ გვაინტერესებს, ვის მოვთხოვოთ პასუხი მომხდარზე, ვინ არის დამნაშავე, იმაში, რომ ტბა წყალმომარაგების გარეშე დარჩა და მივიდა დაშრობის პირამდე, ვინ დატოვა ეს გარემო აბსოლუტურად უპატრონოდ? ყველაფერი უნდა გამოვლინდეს, მიეცეს სათანადო იურიდიული კვალიფიკაცია და დამნაშავეები კანონის მიხედვით დაისაჯონ. ასევე, ვითხოვთ, როდესაც ტბა და მიმდებარე რეკრეაციული სივრცე აღდგება, იქ შესვლა იყოს უფასო. საინიციატივო ჯგუფის წევრებს ამაზე მოლაპარაკება გვქონდა ტერიტორიის ამჟამინდელ მფლობელთან, ნატალია კვანტალიანთან, რომელთანაც სარეკრეაციო ზონის მოწყობასა და ხელმისაწვდომობის გარდა, ტბისთვის წყლის მიწოდების აღდგენასა და სახელმწიფოსთან ახალი ხელშეკრულების გაფორმებაზეც ვისაუბრეთ. ასევე, მას გავაცანით ის მოსაზრება, რაც ერთდროულად, ერთმანეთისგან დამოუკიდებლად არაერთ ადამიანს გაუჩნდა. ეს არის ეჭვი იმის შესახებ, რომ პირადად მას ტბის დაშრობა აწყობს, რათა ტერიტორია გათავისუფლდეს და მერე ბუნებრივი წყალსაცავის ადგილას საცხოვრებელი კორპუსები ააშენოს. კვანტალიანმა გვითხრა, რომ მას მსგავსი მიზანი არ ამოძრავებს და ტბის დაშრობის საფრთხე თავადაც აწუხებს. თუ რატომ არ მიმართა აქამდე ზომებს მის გადასარჩენად, ამ კითხვაზე გვიპასუხა, რომ წყლის მილის გადაკეტვა ან გახსნა მის კომპეტენციაში არ შედის. კვანტალიანმა გვაჩვენა ტბის მასაზრდოებელი ორი წერტილი: ჟინვალიდან მომავალი მილი და ტბის მეორე მხარეს არსებული მცირე წყარო. პირველი მათგანი დამტვრეულია, წყალი კი - გადაკეტილი, ხოლო მიზერული ნაკადი სულ სხვა მიმართულებით მიედინება. რაც შეეხება წყაროს, ტერიტორიის მფლობელის თქმით, მან, რკინიგზის გვირაბის მშენებლობის კვალდაკვალ, გეზი იცვალა, ამიტომ ჰიდროლოგიური სამუშაოები ამ კუთხითაც არის ჩასატარებელი, რაც ასევე სცილდება მის კომპეტენციას. მით უმეტეს, რომ ნაკვეთის შეძენის ხელშეკრულებაში ტბა არცაა ნახსენები. სარეკრეაციო ზონის აღგენა-კეთილმოწყობაზე კი ქალბატონი ნატალია პირობას დებს, რომ საკუთარ თავზე იღებს ვალდებულებას: სრულად აღადგინოს ინფრასტუქტურა, მოაწყოს სასეირნო და ველობილიკები, ბავშვებისთვის სათამაშო სივრცე; მოაწესრიგოს პლაჟი და უპატრონოს ამ ყველაფერს. სივრცით სარგებლობა იქნება უფასო და დღე-ღამის განმავლობაში ყველასთვის ხელმისაწვდომი, ხოლო მომსახურების და სერვისების სხვა სახეობა იქნება ფასიანი. ბიზნესპროექტებს ამ მიმართულებით თავად ნატალია კვანტალიანი აწარმოებს. რაც შეეხება დედაქალაქის მერიასთან ახალი ხელშეკრულების გაფორმებას, ქალბატონი ნატალია მზადაა, წყლის რეგულარული მიწოდების სანაცვლოდ მეორე პუნქტში დაფიქსირებული ყველა ვალდებულება შეასრულოს. ტერიტორიის მფლობელის მიმართ ვალდებულებების დაკისრების მომხრეა საინიციატივო ჯგუფის კიდევ ერთი წევრი, გიორგი მულაძე, რომელიც აცხადებს, რომ უნდა ჩატარდეს გამოძიება და დადგინდეს, წლების წინ, ყოველგვარი ვალდებულებების გარეშე რის საფუძველზე გადაეცა კერძო პირს ბუნებრივი წყალსაცავის ტერიტორია? გიორგი მულაძე: ,,აუცილებლად უნდა გაირკვეს, რატომ მისცა საკუთარ თავს უფლება მაშინდელმა ხელისუფლებამ და თბილისის მერიამ, სახელმწიფოს კუთვნილი ბუნებრივი ტბის ტერიტორია (არა უშუალოდ წყალი, არამედ მიწა, რომელზეც ის მდებარეობს ანუ წყლის აუზი ) გაესხვისებინა და გადაეცა კერძო საკუთრებაში? რა თქმა უნდა, ეს არის საკვლევი ხელშეკრულება. ტბის მიმდებარე ნაკვეთის კერძო მფლობელობაში, თუნდაც, 1 ლარად გადაცემა იმ შემთხვევაში იქნებოდა გამართლებული, თუ მფლობელს გარკვეული ვალდებულებები დაეკისრებოდა. დასავლეთის ძალიან ბევრ ქვეყანაში მიღებული პრაქტიკაა, როცა მსგავსი სივრცე კერძო საკუთრებაში მხოლოდ იმ პირობით გადაეცემა ინვესტორს, თუ ის უზრუნველყოფს ამ ტერიტორიის მოწესრიგებას და საზოგადოებრივი მოხმარების სივრცედ ქცევას, სადაც შეუძლია კომერციული ობიექტები ჩადგას და იქიდან ამონაგები მიიღოს. ყველაზე საინტერესო მაინც ის არის, რომ 2004 წელს ჯერ ერთ კერძო პირს, გია აბუაშვილს 28 ჰექტარი მიწა ისე აქვს შეძენილი, დოკუმენტებში არსად ფიქსირდება ტბა და საჯარო რეესტრშიც ეს ტერიტორია გატარებულია, როგორც სასოფლო-სამეურნეო მიწის ნაკვეთი. ასევე, ოფიციალური დოკუმენტებით დასტურდება, რომ 2008 წელს გია აბუაშვილისგან ეს ფართობი ნატალია კვანტალიანმა შეისყიდა. აღნიშნულ ტერიტორიაზე არსებული ტბა არის ბუნებრივი წარმოშობის, საზოგადოებრივი მოხმარების სივრცე, ბუნებრივი წყლის რესურსი. ლოგიკურად, ტბაზე მზრუნველობა, მისი მდგომარეობის შემოწმება და კონტროლი არის სახელმწიფოს პრეროგატივა. აქვე უნდა ითქვას ისიც, რომ გარემოს დაცვის შესახებ კანონის თანახმად, ტერიტორიის მესაკუთრე ვალდებული იყო, წყლის გადაკეტვის შემდეგ, განგაში აეტეხა და სახელმწიფოსთვის ის ეკოლოგიური საფრთხეები ეცნობებინა, რაც ტბას ემუქრებოდა.... ასევე, თუ სახელმწიფოს მისამართით ასეთი შეტყობინება გაკეთდა, მაგრამ სათანადო უწყებების მხრიდან რეაგირება არ მოჰყვა, ესეც დანაშაულია. ამ შემთხვევაში, ეს არის ძალიან გათამამებული დამოკიდებულება ბუნების მიმართ და საზოგადეობრივი ინტერსების შეურაცხყოფაც. გარემოს ეროვნულ საგენტოს თავის დასკვნაში (რომელიც მოამზადა მოქალაქე მედეა გოგსაძის მიმართვის საფუძველზე) უწერია, რომ ისინი თავიანთი კომპეტენციის ფარგლებში მზად არიან, მიიღონ მონაწილეობა პრობლემის აღმოფხვრის გზების დასახვაში, თუმცა ჯერჯერობით არაფერი გამოსწორებულა. როგორც გამოდის, საქმის არსი იცოდა ყველამ, მეპატრონემაც, სახელმწიფომაც, მაგრამ არავინ იმოქმედა საჭიროებისამებრ. ახლა ვუყურებთ, როგორ კვდება ტბა და პასუხები, მე რა ვქნა, იმან რა ქნას, არის მიუღებელი. ჩვენი მიზანია, ტბის გადასარჩენად გამოინახოს ყველანაირი გზა და ქალაქს, ჩვენს რაიონს ჰქონდეს ეს რეკრეაციული ზონა. აქვე აღსანიშნავია ის ფაქტი, რომ გლდანის ტბის ამჟამინდელი მფლობელის, ნატალია კვანტალიანის თქმით, ჟინვალიდან მომავალი წყლის მილი წლების წინ თბილისის წყალმომარაგების კომპანია GWP-მ გადაკეტა. თავად ამ კომპანიის წარმომადგენლები, რომლებიც საინიციატივო ჯგუფის წევრებს და კონსტანტინე ზარნაძეს ტბის ტერიტორიაზე შეხვდნენ, აცხადებენ, რომ ჟინვალიდან ტბა მათი რესურსებით არასდროს მომარაგებულა და იქ არსებული არხის შესახებაც არაფერი იციან. სწორედ ამიტომ ითხოვს მოსახლეობა, რომ სახელმწიფომ დროულად ჩაატაროს სათანადო კვლევა, დადგინდეს მიზეზი, რის გამო დაიწყო გაქრობა ტბის წყალმა, ვინ გადაკეტა მისი მასაზრდოებელი არხი და სასწრაფოდ გამოინახოს გამოსავალი მის გადასარჩენად. გიორგი მულაძე:არ შეიძლება ეს საკითხი დარჩეს გადაუწყვეტელი, არ შეიძლება ტბა არ გადარჩეს და არ გახდეს ხალხის მოხმარების ანუ დასვენების საგანი. წინააღმდეგ შემთხვევაში ეს იქნება ძალიან ცუდი პრეცედენტი, ეს იქნება წახლისება იმისკენ, რომ დაინტერესებულმა პირებმა ტბაც დააშრონ, ტყეც გაახმონ, ნებისმიერი ბუნებრივი რესურსი კერძო საკუთრებად აქციონ და საკუთარი ნებისამებრ მართონ. მსგავსი მიდგომა არის ამორალური, ამიტომაც თხოვნა გვაქვს ხელისუფლებასთან, რომ პირველ რიგში გლდანის დიდი ტბის გადარჩენის და ამ სივრცის აღდგენის პარალელურად, მეტად ნათლად დარეგულირდეს კანონი ბუნებრივი რესურსების გასხვისების შესახებ. აქ შეგიძლიათ იხილით კანონი წყლის რესურსების შესახებ https://matsne.gov.ge/ka/document/view/33448?publication=27&fbclid=IwAR1u4FpAzhP8E7hUgURwBor0LYk9QkFHdiVyu9tozPVYY-BRDzv4VL3YmM4 ირმა ბერიშვილი

ოკუპირებული აფხაზეთის საგანგებო სამსახურის თანამშრომლები მესამე დღეა გაგრის მუნიციპალიტეტში დაკარგულ რუსეთის მოქალაქე ქალს ეძებენ. როგორც უწყების პრესსამსახური იტყობინება, თვითმხილველების თქმით, მოსკოველი ტურისტი, რომელიც სოფელ ალახაძიში ისვენებდა, 9 ივლისს, მდინარე ბზიფის დინებამ გაიტაცა. მის ძებნაში ოკუპირებული აფხაზეთის ეგრეთწოდებული სახელმწიფო ინსპექციის თანამშრომლებიც არიან ჩართული, რომლებიც ზღვაში კატარღებით გადიან. მათ მუშაობას შტორმი და ზღვის მღვრიე წყალი აფერხებს. აფხაზური მედიის ინფორმაციით, რუსეთის კიდევ ერთი მოქალაქე, ტურისტი ქალი გუდაუთის რაიონის სოფელ აგარაკში გულის შეტევით 10 ივლისს გარდაიცვალა.

უამინდობამ დასავლეთ საქართველოს ზოგიერთ რეგიონში სტიქია გამოიწვია, განსაკუთრებით მძიმე მდგომარეობა შეიქმნა ოკუპირებული აფხაზეთის ტერიტორიაზე, გაგრაში, სადაც კოკისპირული წვიმების გამო ქალაქის ქუჩები და კერძო სახლების დიდი ნაწილი მთლიანად დაიტბორა. წყალდიდობამ პრობლემები შექმნა გუდაუთის, გულირიფშის და სოხუმის რაიონებშიც. ადგილობრივი პრესის ცნობით, დატბორილია ათეულობით სახლი და განადგურებულია სავარგულები. ოკუპირებული აფხაზეთის ეგრეთწოდებული ტურიზმის მინისტრმა თეიმურაზ ხიშბამ უამინდობის გამო აფხაზეთის ყველა პლიაჟის დროებითი დაკეტვის რეკომენდაცია გასცა. როგორც აფხაზური მედიასაშუელებები იუწყებიან, ხიშბამ ხაზგასმით აღნიშნა, რომ ამ ღონისძიების გატარება აუცილებელია ადგილობრივი მაცხოვრებლებისა და სტუმრების უსაფრთხოებისთვის. მისი თქმით, ვითარება ამჟამად კრიტიკული აღარ არის, მაგრამ კონტროლს საჭიროებს. „ჩვენ ყველა შესაძლო საშუალებით უნდა ვეცადოთ, რომ რამდენიმე დღის განმავლობაში ხალხი ზღვაში არ შევიდეს.“ - განაცხადა ხიშბამ. აქვე უნდა აღინიშნოს ის ფაქტი, რომ ოკუპირებული აფხაზეთის საგანგებო სიტუაციების სამსახურის თანამშრომლებმა გაგრის, გუდაუთის და გულირიფშის რაიონებში შექმნილი სტიქიის ზონებიდან 30-ზე მეტი ტურისტი უვნებლად გამოიყვანეს. წყალმოვარდნის შედეგად რკინიგზის ლიანდაგების ჩამორეცხვის გამო, ოკუპირებულ აფხაზეთში რუსეთიდან მატარებლების მოძრაობაც შეჩერებულია. ოკუპირებულ აფხაზეთში სტიქიის მასშტაბები და მიყენებული ზარალის ოდენობა ჯერჯერობით უცნობია.

რუსეთის პრეზიდენტმა ვლადიმერ პუტინმა ოკუპირებულ აფხაზეთსა და რუსეთს შორის ორმაგი მოქალაქეობის შესახებ შეთანხმების რატიფიკაციაზე კანონს ხელი მოაწერა. აღნიშნულ ინფორმაციას ოკუპირებული აფხაზეთის ეგრეთწოდებული საგარეო საქმეთა სამინისტროს მედიაცენტრი ავრცელებს. შეთანხმებას ხელი 2022 წლის 27 სექტემბერს, მოსკოვში მოეწერა და ის ერთი მხარის მოქალაქეობაზე უარის თქმის გარეშე მეორე მხარის მოქალაქეობის მიღების შესაძლებლობას ითვალისწინებს. ასევე, კანონში აღნიშნულია, რომ რუსეთის მოქალაქეობის მიღებას გამარტივებული წესით შეძლებენ ის პირები, რომელთაც 2008 წლის 26 აგვისტომდე აფხაზეთის მოქალაქეობა ჰქონდათ მიღებული და დღემდე ინარჩუნებენ მას. ,,ისინი, ვისაც ორივე ქვეყნის მოქალაქეობა ექნებათ, სოციალური უზრუნველყოფის, განათლებისა და სამედიცინო დახმარების უფლებით იმ ქვეყნის კანონმდებლობის შესაბამისად ისარგებლებენ, რომლის ტერიტორიაზეც მუდმივად ცხოვრობენ. იგივე პრინციპი მოქმედებს გაწვევაზეც. ამასთან, მოქალაქეები, რომლებმაც უკვე იმსახურეს ერთი ქვეყნის ჯარში, მეორეში გაწვევისგან თავისუფლდებიან. რაც შეეხება 14 წლამდე ბავშვების მოქალაქეობის საკითხს, ისინი იღებენ მშობლების მოქალაქეობას.“ - ნათქვამია აფხაზური უწყების მიერ გავრცელებულ განცხადებაში.

ოკუპირებული გალის რაიონის სოფელ ოტობაიაში აფხაზმა სამართალდამცველებმა დააკავეს ძებნილი პირი, რომელსაც დიდი ოდენობის თანხის გამოძალვის მიზნით, რუსეთის ორი მოქალაქის გატაცებაში ედება ბრალი. ამის შესახებ ინფორმაციას ოკუპირებული აფხაზეთის ეგრეთწოდებული გენპროკურატურის ვებგვერდი ავრცელებს. უწყების ცნობით, 2023 წლის 21 აპრილს, სოხუმის პროკურატურამ სისხლის სამართლის საქმე აღძრა რუსეთის მოქალაქეების, ლეონიდ შოკლერისა და ისმაილ შეიხის გატაცების და მათთვის დიდი ოდენობით ფულის გამოძალვის ფაქტზე. როგორც საქმის მასალებიდან ირკვევა, 2023 წლის 14 აპრილს, ქალაქ სოხუმში, ეშბას ქუჩაზე მდებარე სავაჭრო კომპლექს „სოხუმ-მარკეტის“ ავტოსადგომიდან, ლეონიდ შოკლერი მისი ნების საწინააღმდეგოდ Lexus GX-ის მარკის ავტომობილში ჩასვეს და სოხუმის რაიონის სოფელ აჩადარაში გადაიყვანეს, სადაც მასზე, ფულის გამოძალვის მიზნით, სიცოცხლისთვის საშიში მეთოდებით მუდმივად ძალადობდნენ. გამტაცებლებს შოკლერი 2023 წლის 14 აპრილიდან 18 აპრილამდე სხვადასხვა ადგილზე გადაჰყავდათ, ვიდრე გატაცებულის დედამ მათ, გამოსასყიდის სახით, 5 ათასი აშშ დოლარი არ გადასცა. აფხაზებმა დატყვევებული პირი მხოლოდ თანხის მიღების შემდეგ გაათავისუფლეს. ხოლო მეორე დღეს, 2023 წლის 19 აპრილს, შოკლერის საცხოვრებელი ბინიდან გაიტაცეს მისი მეგობარი ისმაილ შეიხი, რომელიც მოტყუებით გალის რაიონის სოფელ ოქუმში ჩაიყვანეს. გამტაცებლებმა მის დასაშინებლადაც არაერთხელ გამოიყენეს ძალადობრივი მეთოდები, თუმცა ტყვემ გათავისუფლება მოახერხა, აფხაზ ბოროტმოქმედებს გაექცა და მომხდარის შესახებ პოლიციის თანამშრომლებს შეატყობინა. 2023 წლის 4 ივლისს გალის რაიონის სოფელ ოტობაიაში დააკავეს ოჩამჩირის რაიონის მკვიდრი, 1980 წელს დაბადებული, გია ნოდარის ძე დანელია, რომელსაც ფულის გამოძალვის მიზნით, ადამიანების ჯგუფურად გატაცება ედება ბრალად. 2023 წლის 7 ივლისს, სოხუმის საქალაქო სასამართლომ დაკავებულს აღკვეთის ღონისძიების სახით, 2 თვის ვადით წინასწარი პატიმრობა მიუსაჯა.

ოკუპირებული აფხაზეთის საზოგადოებრივი პალატის წევრმა და „აფხაზეთის ხალხთა კონგრესის“ თავმჯდომარემ დავით ფილიამ ეგრეთწოდებულ პრეზიდენტ ასლან ბჟანიასთან, 6 ივლისს გამართულ შეხვედრაზე, გალის რაიონში არსებულ პრობლემებზე ისაუბრა. ფილიას თქმით, ბოლო 20 წლის განმავლობაში გალის რაიონის მოსახლეობა 40 %-ით შემცირდა. „საბჭოთა კავშირის დაშლამდე, სამურზაყანოს ისტორიულ ტერიტორიებზე 92 ათასი ადამიანი ცხოვრობდა. დღეს აღმოსავლეთ აფხაზეთში მხოლოდ 55 000 სამურზაყანოელი ცხოვრობს. იქაურობას, უფრო მეტად, ახალგაზრდები ტოვებენ. წელს რაიონის სკოლები 230-მა ახალგაზრდამ დაამთავრა. ძალიან მეეჭვება, მათგან ვინმე დარჩეს ჩვენთან, რადგან მეზობელ ქვეყანას მათთვის სპეციალური პროგრამა აქვს, რომელშიც სკოლაში სწავლის პერიოდიდან ერთვებიან. რატომ ხდება ასე? იმიტომ, რომ დღეს საქართველოს ტერიტორიაზე რუსული ენა მოთხოვნადი გახდა და მოგეხსენებათ, ჩვენი ბავშვები კარგად ფლობენ მას.“ - განაცხადა დავით ფილიამ. მისი განმარტებით, ბოლო 30 წლის განმავლობაში აფხაზეთი 15, 5 ათასზე მეტმა ახალგაზრდამ დატოვა, რაც დიდი მაჩვენებელია და ეს ფაქტი ძალიან აღელვებთ. ფილია შიშობს, რომ მომავალში გალის რაიონმა შესაძლოა კოდორის ხეობის ბედი გაიზიაროს. ,,გალმა შეიძლება კოდორის ხეობის ხვედრი გაიზიაროს, ვინაიდან, ჩათვალეთ, რომ იქ არავინ აღარ ცხოვრობს. ვინ იცხოვრებს ამ ტერიტორიაზე მომავალში და სად ვიპოვით მოსახლეობას, რომელიც იქიდან წასულებს ჩაანაცვლებს?“ - ჰკითხა დავით ფილიამ შეხვედრის მონაწილეებს. ის დარწმუნებულია, რომ ახალგაზრდა გალელები ,,აფხაზეთიდან საქართველოში“ იმიტომ, კი არ მიდიან, რომ ძალიან უნდათ, არამედ იმიტომ, რომ პირობა, რომელიც ადგილობრივმა ხელისუფლებამ ბოლო 8 წლის განმავლობაში მათ შეუქმნა, ხალხს ძალიან მძიმე მდგომარეობაში აყენებს. ის, ასევე, შეეხო აფხაზური გვარების აღდგენის საკითხსაც და თქვა, რომ არის 1700-ზე მეტი ადამიანი, რომელთაც დღეს თავიანთი ისტორიული გვარების აღდგენა სურთ. ,,ეს გვარებია: ზუხბაია - ზუხბა, თარბაია - თარბა, ინალიშვილი - ინალ-იფა და მრავალი სხვა. ეს ყველაფერი ჩვენი გადასაწყვეტია. მესმის, რომ საზოგადოებაში არიან ადამიანები, რომელთაც ამ ფაქტის მიღება უჭირთ, მაგრამ მათ უნდა ავუხსნათ ყველაფერი. ჩვენ ამას იმიტომ კი არ ვაკეთებთ, რომ უბრალოდ ასე გვინდა, არამედ იმიტომ, რომ სამართლიანობა უნდა აღვადგინოთ. თუ სტალინის და ბერიას პოლიტიკამ სულ რამდენიმე დღეში გაგვაქართველა, მთელი 30 წლის განმავლობაში ვინ დაგვიშალა ისტორიული სამართლიანობის აღდგენა? ყოველი 10 ადამიანიდან, ვინც გამოვკითხე, 9 ადამიანი ფიქრობს, რომ ეს პრობლემა უნდა მოგვარდეს და მხოლოდ ერთს აქვს ეჭვი. მე ვერ ვხედავ დაბრკოლებას აფხაზური გვარების აღდგენასთან დაკავშირებით.“ - განაცხადა ფილიამ. ხსენებული საკითხების გარდა, „აფხაზეთის ხალხთა კონგრესის“ თავმჯდომარე გალის რაიონის მცხოვრებთა სხვა ,,არაერთ პრობლემასაც“ შეეხო, რომელიც, მისი აზრით, დროულად არის გადასაწყვეტი. მისი თქმით, გალის რაიონში არიან ადამიანები, ვისაც ეროვნების გრაფაში „მეგრელის“ ჩაწერა სურთ. ის, ასევე, მიიჩნევს, რომ აუცილებელია ეგრეთწოდებული პრეზიდენტის აპარატთთან შეიქმნას სპეციალური კომისია, რომელიც გალის რაიონში დაგროვილი პრობლემების გადაჭრის გზებსა და რეკომენდაციებს შეიმუშავებს. ეს რეკომენდაციები კი შემდეგ უკვე შეიძლება პარლამენტშიც განიხილონ. დავით ფილიას განცხადებებს სხდომაზე ოკუპირებული აფხაზეთის ეგრეთწოდებული პრეზიდენტი ასლან ბჟანია გამოეხმაურა და თქვა, რომ ჩამოთვლილი პრობლემები გალის რაიონში ნამდვილად არსებობს. ,,თქვენ იცით, რომ გარკვეულ დრომდე პოლიტიკა გალის რაიონში განსხვავებული ვექტორით ხორციელდებოდა. შემდეგ ეს დისკუსიის საგანი და ხელისუფლების ცვლილების მიზეზიც გახდა. მოდით, ყველაფერს თავისი სახელი დავარქვათ. თუ ეს საზოგადოებრივი პალატის პოზიციაა, მაშინ მადლობელი ვიქნები, თუ მას როგორც პრეზიდენტს, ასევე პარლამენტს, წარუდგენთ, როგორც საზოგადოებრივი პალატის პოზიციას. შემდეგ ჩვენ ნაბიჯ-ნაბიჯ წავალთ და თანმიმდევრულად მოვაგვარებთ ყველა ამ პრობლემას. ამ თემის გარშემო არ შეიძლება რაიმე სახის პოლიტიკანობის დაშვება. საუბარია ჩვენს მაცხოვრებლებსა და ჩვენს მოქალაქეებზე, ასევე, მოსახლეობასთან მუშაობის გზით გალის რაიონში ჩვენი სახელმწიფო ინსტიტუტების გაძლიერებაზე. მე პირადად მხარს გიჭერთ.“ - აღნიშნა ბჟანიამ.

რამდენიმე დღის წინ ცნობილი გახდა, რომ განათლების სამინისტრომ პირველი და მეორე კლასის ქართულის სახელმძღვანელოებიდან გრიფი მხოლოდ ერთი ავტორის წიგნს მიანიჭა. ეს კი იმას ნიშნავს, რომ დაწყებითი კლასების მასწავლებლებს სახელმძღვანელოების არჩევანი ეზღუდებათ და მხოლოდ იმ ერთი წიგნით უნდა ისარგებლონ, რასაც სამინისტრო შესთავაზებს. აღნიშნულ ფაქტს სოციალურ ქსელში პედაგოგების აქტიური გამოხმაურება და მოსალოდნელი უარყოფითი შეფასებები მოყვა. თემის განხილვისას ცნობილი გახდა, რომ მსგავსი ვითარება არც აქამდე ყოფილა უცხო ინგლისურის მასწავლებლებისთვის, რომელთაც ყოველწლიურად მხოლოდ ,,ერთი წიგნიდან ერთის არჩევის“ საშუალება აქვთ. დაწყებითი კლასების მასწავლებლებს განათლების სამინისტრო არჩევანის გარეშე რომ ტოვებს, ეს ერთი საკითხია და კიდევ უფრო საინტერესოა, თავად ეს ,,არჩეული“ და გრიფირებული სახელმძღვანელოები რამდენად პასუხობს მოსწავლის ინტერესებს, რამდენადაა მის საჭიროებებზე მორგებული და რამდენად აადვილებს სწავლების პროცესს? ვიდრე ამ კითხვებით უშუალოდ განათლების სპეციალისტს მივმართავდით, მანამდე ერთ-ერთ იმ მშობელს გავესაუბრეთ, რომელიც ქართული სასკოლო პროგრამით თუ სახელმძღვანელოების როგორც ფორმით, ისე შინაარსით უკმაყოფილებას ხმამაღლა გამოთქვამს და მიაჩნია, რომ განათლება კომერციის წყარო არ უნდა იყოს. მანანა ერქომაიშვილი, ფილოლოგი, ენათმეცნიერების ინსტიტუტის თანამშრომელი: სასკოლო სახელმძღვანელოებზე იმის თქმა შემიძლია, რომ ქაღალდიდან დაწყებული, შინაარსით დამთავრებული, ყველანაირად უხარისხოა. ჩემი მოსწავლეობის დროს, არასდროს იდგა პრობლემა, რომ წიგნების სიმძიმის გამო ბავშვს ჩანთის ტარება გასჭირვებოდა. ვერ ვხვდები, უფრო იაფი უჯდებათ გამომცემლებს ეს ქაღალდი თუ რატომ ბეჭდავენ ისეთ მასალაზე, რომელიც გაცილებით მძიმეა. კარგი იქნება, თუ სპეციალისტები ამ თემითაც დაინტერესდებიან. თუმცა, ისიც უნდა ითქვას, წიგნების სიმძიმეზე რომ გავამახვილეთ ყურადღება, გამომცემლები ადგნენ და ორ-ორ ნაწილად გაყვეს წიგნიც, რვეულიც და თითოს 15 და მეტი ლარი დაადეს ფასად. ესეც მორიგი უსინდისობაა მათი მხრიდან. სახელმძღვანელოების შინაარსობრივ ნაწილს რაც შეეხება, მაგალითად, მუსიკას და ხელოვნებას პირველი კლასიდან მეათე კლასის ჩათვლით სწავლობენ და ამ სახელმძღვანელოებში რომ ჩავიხედე, უმაღლესის პროგრამა შემრჩა ხელთ. დღეს ჩემს მეექვსეკლასელ შვილს არაფერში სჭირდება იმის ცოდნა, რაც იქ წერია და თუ მომავალში თავად გადაწყვეტს, რომ მუსიკის შესახებ მეტი იცოდეს, შეუძლია სხვა სახელმძღვანელოებიდანაც ისწავლოს. კომპლექსურ დავალებებზეც უნდა ვთქვა, რომელიც არის თავსატეხი, როგორც მოსწავლისთვის, ისე მშობლის და მასწავლებლისთვისაც. ჩვენმა მათემატიკის მასწავლებელმა გვითხრა, რა ვქნათ, ჩვენც არ გვინდა მოსწავლეების წვალება, მაგრამ გვავალებენ და უნდა ვაკეთოთო. ფილოლოგი ვარ, ქართულის კომპლექსური დავალება რომ მოიტანა ბავშვმა, წავიკითხე და გული გამისკდა, ისეთი ქართულით იყო ნაწერი და ისეთი შინაარსი ჰქონდა... ამ დავალებების შესრულებაში ყველა მშობელი ვერთვებით, მე ქართულს, ხელოვნებას და მუსიკას ვითავსებ, მეორე მშობელი - მათემატიკას, სხვა კიდევ - სამოქალაქო განათლებას და ასე ვიმტვრევთ თავს. თუ მშობელს არა აქვს სათანადო ცოდნა და არ არის ადეკვატური, დავალებების მომზადებისას ბავშვს კიდევ სხვა პრობლემებიც ექმნება. მით უმეტეს, თუ მშობლის მთავარი მოთხოვნა მაღალი ნიშანია. სკოლა უნდა აძლევდეს მოსწავლეს საბაზისო ცოდნას და არა იმას, რასაც უმაღლეს სასწავლებლებში ასწავლიან. ასევე, გამომცემლობა არ უნდა წყვეტდეს, ვინ უნდა იყოს სახელმძღვანელოს ავტორი. ერთს თავისი ფავორიტი ჰყავს, მეორეს - თავისი და თავადვე ჭრიან და კერავენ, როგორც უნდათ. თუ რამეს იტყვი და გააკრიტიკებ, მაშინათვე ატეხენ ყვირილს, რომ მტრები ჰყავთ და ებრძვიან. არადა, რამდენი წლის წინ დაიწყეს განათლების რეფორმა, შედეგად კი მივიღეთ ის, რომ სასკოლო განათლების მხრივ საერთაშორისო კვლევების რეიტინგში ყოველთვის მაჩანჩალა ადგილზე ვართ. მადლობა ღმერთს, არსებობენ ისეთი შესაძლებლობების ბავშვები, რომლებიც ამ განათლების სისტემის პირობებშიც დიდ წარმატებებს აღწევენ, მაგრამ მე ვლაპარაკობ ჩვეულებრივ, საშუალო სტატიკურ, გონებაგახსნილ ბავშვზე, რომელსაც არ უნდა შეაზიზღონ სწავლა და უაზრო მასალების დაზეპირებაში არ დააკარგვინონ დრო. ისტორიის წიგნი უვარგისი, ბიოლოგიის წიგნი უვარგისი, გეოგრაფიის წიგნი უვარგისი... საიდანღაც ნათარგმნი ან ინტერნეტიდან ამოღებული ტექსტებია პირდაპირ ჩატენილი, ისე, რომ ზოგი წინადადება ქართულად გამართულიც არ არის. მერე მასწავლებლები ცდილობენ, თავად შეადგინონ ტექსტები, გადააკეთონ მასალა და გვიგზავნიან ლინკებს, ახლა იქ შედით, ახლა აქ შედით, ამით იხელმძღვანელეთ. მართლა დავიტანჯეთ ყველა. ქალბატონ მანანასთან საუბრის შემდეგ ჩვენ განათლების სპეციალისტს, ლელა ქისტაურს დავუკავშირდით და რამდენიმე კითხვა დავუსვით. - ვიცით, რომ თანამედროვე სასკოლო ცხოვრებაში ბევრი პრობლემა გვაქვს, რომელთა შორის ერთ-ერთი სახელმძღვანელოებს უკავშირდება. სახელმძღვანელოების ხშირი ცვლა, მოსწავლეთათვის უინტერესო ან რთული ტექსტები, შეუსაბამოდ შერჩეული თემები, ხარვეზები, ავტორების მიერ დაშვებული შეცდომი, ინტერნეტიდან დაკოპირებული ან კონკრეტული ასაკისთვის შეუფერებელი მასალა, ამ ჩამონათვალს რას დაუმატებდით ან რა არის ის კონკრეტული პრობლემა, რასაც თქვენ აწყდებით? - თქვენ სახელმძღვანელოებთან დაკავშირებულ პრობლემათაგან თითქმის ყველა დეტალზე გაამახვილეთ ყურადღება. ცხადია, შესაძლოა უფრო დაწვრილებით თითოეულ მათგანზე საუბარი, თუმცა, ეს ყველაფერი შედეგია და აჯობებს გამომწვევ მიზეზებზე ვისაუბროთ. რა გვაძლევს ამ მოცემულობას? სახელმძღვანელო მნიშვნელოვანი, მაგრამ არა ერთადერთი სასწავლო რესურსია, რომელიც მასწავლებელმა ეროვნული სასწავლო გეგმით გათვალისწინებული მიზნების მისაღწევად უნდა გამოიყენოს. მისი ხშირად შეცვლა თავისთავად პრობლემას არ წარმოადგენს, თუ ეს მიმართულია ამ რესურსის სრულყოფისკენ, რაშიც არ ვარ დარწმუნებული. საინტერესოა, თავად ეროვნული სასწავლო გეგმა მისი თემებითა და მიზნებით თუ გვაკმაყოფილებს? გარკვეულწილად, ის ხომ არ არის ,,დამნაშავე” იმაში, რომ სახელმძღვანელოს თემები ხშირად არაავთენტურია, რთულია, უინტერესოა, ბევრია და ძნელად დასაძლევი კონკრეტულ კლასში კონკრეტული საგნის კონტექსტში? - რამდენად გამართულია თავად გრიფირების სისტემა, თქვენ, როგორც პედაგოგს მოგწონთ ის კრიტერიუმები, რითაც წიგნებს არჩევენ ან რა ინფორმაცია გაქვთ, რამდენად გამჭვირვალედ მიმდინარეობს ეს პროცესი? - როგორც ვიცით, სახელმძღვანელოების შესაქმნელად ავტორებს არასდროს აქვთ გონივრული ვადები და სულ რატომღაც დაჩქარებულია ეს პროცესი, რაც მერე, თავის მხრივ იწვევს ხარვეზებს წიგნებში. წარმოუდგენელია, რამდენიმე თვეში მაღალხარისხიანი მოსწავლის წიგნის, მოსწავლის რვეულის, მასწავლებლის მეთოდური სახელმძღვანელოს მომზადება. საავტორო ჯგუფმა რაღაც სასწაულით რომც შეძლოს მაღალი ხარისხის პროდუქტის შექმნა, საკითხავია, თავად კონკურსის გამჭვირვალობა თუ სანდოობა. შეიძლება ისეც აღმოჩნდეს, რომ ხარისხიანი წიგნი გამოეთიშოს კონკურსს და ვერ მიაღწიოს ბავშვებამდე. სამწუხაროდ, მსგავსი მაგალითები გვაქვს. სახელმძღვანელოების შეფასება გრიფის მინიჭების პროცესში რამდენიმე ეტაპად ხდება. მაგალითად, არსებობს ტექნიკური კრიტერიუმები, რომლებიც წიგნს გრაფიკული მიმართულებით აფასებს (დასაშვები ფონტები, შრიფტების ზომა, დასაშვები ფერების გრადაცია, ვიზუალური და ტექნიკური თვალსაზრისით სახელმძღვანელოს სტრუქტურირება და სხვ). ტექნიკური კრიტერიუმები კონკრეტულია, მისი გადამოწმება ადვილია და არ ტოვებს მიკერძოვებული ინტერპრეტირების საშუალებას, რასაც ვერ ვიტყვით შინაარსობრივი კრიტერიუმებზე, რომლებიც ხშირ შემთხვევაში ზოგადი, საკამათო და ორაზროვანია. მისი აღქმა დამოკიდებულია წამკითხველზე და ხშირად სადაოც ხდება. ცხადია, რეცენზენტების კვალიფიკაციასთან ერთად ეს პრობლემას ქმნის კონკურსის მსვლელობისას. გარდა ნაკლებად მკაფიო და კონკრეტული შინაარსისა, თავად გრიფირების წესშიც არის კურიოზულად ურთიერთგამომრიცხავი დეტალები. მაგალითად ერთ-ერთი მკაცრი კრიტერიუმი არის ანონიმურობა. გრიფირების წესის მიხედვით, განაცხადის წარმდგენს არ უნდა გაეპაროს მაიდენტიფიცირებელი უმცირესი დეტალიც კი, რათა შესწორებისას მიკერძოება თავიდან იქნეს აცილებული. ეს კატეგორიულობა თავისთავად კარგია, მაგრამ არსებული მოცემულობის გათვალისწინებით, ცოტა არასერიოზულად მიმაჩნია. ხშირ შემთხვევაში წარდგენილი მაკეტების იდენტიფიცირება ძალიან ადვილია, რადგან ავტორებს სახელმძღვანელოს მხოლოდ 30%-ის შეცვლის აუცილებლობა აქვთ, დარჩენილი 70% კი ილუსტრაციების, მაორგანიზებელი ელემენტების, ტექსტების, გამოყენებული მეთოდოლოგიის და ა.შ. დახმარებით ადვილად ამოსაცნობია. გარდა ამისა, გრიფის მინიჭებამდე რამდენიმე დღით ადრე ყველა საავტორო ჯგუფთან, ვინც ბარიერი გადალახა, ინიშნება რეცენზენტების საკონსულტაციო შეხვედრა ვიდეოზარის ფორმატში, სადაც პირდაპირ არის გათვალისწინებული კონკრეტული მაკეტის ავტორის/გამომცემლობის იდენტიფიცირება. ჩნდება კითხვა, როგორ გამოდის პროცესი ანონიმური ამ ყველაფრის გათვალისწინებით? ამ მოცემულობაში კიდევ უფრო ტრაგი-კომიკურია ერთი შემთხვევა: წელს ერთ-ერთი გამომცემლობის მე-11 კლასის სახელმძღვანელოში გაიპარა მაიდენტიფიცირებელი დეტალი და მიუხედავად იმისა, რომ წიგნმა შემფასებლებისგან 100-დან 100 ქულა მიიღო, კონკურსიდან მაინც მოიხსნა და გრიფის გარეშე დარჩა. - რამდენად თავისუფლები არიან პედაგოგები სახელმძღვანელოების არჩევანში? - 2006-2007 წლებიდან მოყოლებული, უმეტეს შემთხვევაში თითოეულ საგანში ყოველ ჯერზე რამდენიმე (სამი) სხვადასხვა სახელმძღვანელო იღებდა გრიფს, რაც თეორიულად მასწავლებლებს საშუალებას აძლევდა შეერჩიათ სასურველი კომპლექტი. 2023-2024 სასწავლო წლისთვის განათლების სამინისტრო სკოლებს სხვადასხვა საგანში განსხვავებულ პირობებს სთავაზობს. არის საგნები, სადაც მასწავლებლებს ერთადერთი წიგნი შესთავაზეს ,,ასარჩევად”. გარდა ამისა, 2018 წლის გამოცდილებით (დაწყებით საფეხურზე წინა გრიფირების პროცესი სწორედ 2018 წელს გაიმართა), იყო შემთხვევები, როდესაც მასწავლებლებმა შეარჩიეს ერთი და შემდეგ სკოლებში მიუტანეს სულ სხვა ავტორების მიერ შედგენილი სახელმძღვანელოები, როგორც სავალდებულო. მასწავლებლები ახლაც ღიად გამოთქვამენ წუხილს ამ საკითხზე და ნებისმიერ დაინტერესებულ პირს შეუძლია, გაეცნოს სოციალურ ქსელებში მსგავსი შინაარსის კომენტარებს. - რა შეგიძლიათ მითხრათ კომპლექსური დავალებების შესახებ, რომელიც უფრო მშობლისთვის მიცემული დავალება გამოდის არა - მოსწავლისთვის? ზოგიერთი მშობელი იმასაც აღიარებს, რომ ხშირად მატაც უჭირთ ამ დავალებების გააზრება და შესრულება. როგორ ფიქრობთ, რამდენად გაამართლა კომპლექსურმა დავალებამ და რამდენად სწორად მოდის ის თქვენამდე, მასწავლებლებსაც გაგირთულათ საქმე თუ პირიქით? - ბოლო რამდენიმე წელია განათლების სამინისტრო უამრავ რესურსს ხარჯავს მესამე თაობის ეროვნული სასწავლო გეგმის დანერგვაზე. მისი ერთ-ერთი საკვანძო საკითხი სწორედ კომპლექსურ დავალებებზე გადის. ამ მოდელს ჰყავს როგორც მომხრეები, ისე მოწინააღმდეგეები, თუმცა, მოთხოვნა მოთხოვნაა და სახელმძღვანელოების კომპლექსურ დავალებებზე გადაწყობა მოითხოვეს ბოლო გრიფირების დროს. ცალკე აღებული კომპლექსური დავალება კლასიკური გაგებით, როგორც დავალების ტიპი, შეიძლება არ წარმოადგენდეს პრობლემას: მოსწავლე ნაბიჯ-ნაბიჯ, კონკრეტული ცოდნის მიღებისა და უნარების განვითარების გზით დამოუკიდებლობის ხარისხის ზრდასთან ერთად მიდის საბოლოო პროდუქტის შექმნამდე; როგორც მუშაობის პროცესში, ისე დასრულების შემდეგ იღებს განმავითარებელ კომენტარს, ძლიერი თუ იმ ეტაპისთვის გასაძლიერებელი მხარეების მითითებით; თავადაც აფასებს საკუთარ მუშაობას, სახავს სამომავლო მიზნებს და ა.შ. ეს ყველაფერი მომხიბვლელად ჟღერს, ხომ ასეა? საერთაშორისო პრაქტიკას თუ გადავხედავთ ამ მხრივ, (IB პროგრამა, IPC პროგრამა და სხვ.) ბევრ ქვეყანაში მეტ-ნაკლები მოდიფიცირებით გვხვდება მსგავსი მიდგომა. აბა, რა ხდება? რატომ იქცა ჩვენთან ყბადაღებულ თემად? პრობლემა აქ მართლაც კომპლექსურია და, შესაძლოა, კრიტიკულ კითხვებს ვერც ამ შემთხვევაში ავუაროთ გვერდი. მე მისწავლებია საერთაშორისო მიდგომებით და ზუსტად ვიცი, ერთ-ერთ ყველაზე საუკეთესოდ აღჭურვილ სკოლაშიც კი, როგორც ინფრასტრუქტურის, ისე ადამიანური რესურსის კუთხით, რა დრო და ძალისხმევა დაგვჭირდა მსგავს სისტემაზე გადასაწყობად.ჩვენი განათლების სამინისტროსგან განსხვავებით, საერთაშორისო გამოცდილებით გაზიარებული პროგრამა, რესურსები თუ სასწავლო მასალები იქ არ იყო მოწოდებული ხარვეზებით სავსე, აჭრელებული, ათასჯერ გადაწერილი, დაუხვეწავი ვორდის დოკუმენტების სახით (შეგიძლიათ გადაამოწმოთ სამინისტროს მიერ მასწავლებლებთან გაგზავნილი ნიმუშები, მატრიცები, კრიტერიუმები…) და არც შემოქმედებით მიდგომასა თუ კლასის საჭიროებებიდან გამომდინარე მოქნილობას უზღუდავდა მასწავლებელს. ერთია, რა უნდა სამინისტროს, როდესაც მესამე თაობის ეროვნულ სასწავლო გეგმას ნერგავს და მეორეა რეალობა - უამრავ მაგალითზე დაყრდნობით, შეგვიძლია ვთქვათ, რა გამოუვიდა ამ ეტაპისთვის: ხშირ შემთხვევაში ეს არის თვითმიზნად ქცეული, კლასის/მოსწავლის რეალურ საჭიროებებს აცდენილი, მხოლოდ დოკუმენტებში გაწერილი, ერთფეროვანი, ბუნდოვანი დავალებები, რომლებიც მეტაკოგნიტური უნარების განვითარების ნაცვლად მოსწავლეებში კლავს მოტივაციას, დამატებით ტვირთად აწვება მშობლებს, ხშირ შემთხვევაში ახშობს შემოქმედებითობას და ახალისებს პლაგიატს. მოსწავლეთა მოტივაციის დაქვეითების მიზეზი ხშირად ხდება კომპლექსურ დავალებაში მიღებული შეფასება, უფრო სწორად, ის უსამართლობა, რასაც ისინი აწყდებიან, როცა მშობლის ან რეპეტიტორის ნამუშევარი უფრო მაღალ აკადემიურ ხარისხს აჩვენებს და მოსწავლე, რომელიც ამ ნამუშევარს საკუთარ ნაშრომად მიიწერს, ბევრად მაღალ შეფასებას იღებს, ვიდრე ის, ვინც დამოუკიდებლად, თუმცა ნაკლები ხარისხით შეასრულა დავალება. ამ ყველაფრის გათვალისწინებით, ჩნდება კითხვები: სამინისტროს მხრიდან ხომ არ არის ეს კიდევ ერთი მაგალითი ექსპერტული სიბრმავის (Expert Blindness)? ხომ არ იქცა თვითმიზნად და კიდევ უფრო დიდ ბუტაფორიად მთელი ეს პროცესი? რამდენად შესრულებადია ის მოლოდინები, რაც სამინისტროს აქვს ამ მიმართულებით, ჩვენი სკოლების მდგომარეობის გათვალისწინებით? რამდენად საკმარისია ის ძალისხმევა, რაც მასწავლებლების მხარდაჭერის კუთხით გასწია სამინისტრომ? ამ დიდ გაწამაწიაში კიდევ ერთხელ ხომ არ ჩაგვეკარგა მოსწავლეების საუკეთესო ინტერესები? - თქვენი ნება რომ იყოს, რას შეცვლიდით, სკოლაში, სახელმძღვანელოებში, პროგრამაში? რომ შეგეძლოთ, რის მიხედვით მიანიჭებდით გრიფს, ამა თუ იმ ავტორის წიგნს და რის გამოსწორებას, რის გაკეთებას ისურვებდით სახელმწიფოსგან სასკოლო განათლების მიმართულებით? - გარდა იმისა, რომ ცოტა ძნელია არა მხოლოდ ერთმა პასუხმა, არამედ ერთმა სტატიამაც დაიტიოს აქ ჩამოთვლილი ყველა საკითხი, მაპატიეთ და ცოტა რიტორიკულიც გამოდის ეს კითხვები. ბოლოდან დავიწყებ და მერე დანარჩენსაც ეშველება, ჩემი აზრით. მეტი კომპეტენტურობა, ობიექტურობა და გამჭვირვალობა, ნაკლები ნეპოტიზმი, არაპროფესიონალიზმი და კორუფცია. ოღონდ, ეს არ მგონია, ერთი ხელის მოსმით და თან მხოლოდ ერთ კონკრეტულ საკითხთან მიმართებაში იყოს საჭირო. ვიდრე სახელმწიფოსთვის, არა რომელიმე კონკრეტული საფეხური (თუმცა, დღეს არც ეს გვაქვს), არამედ მთლიანად განათლების სისტემა არ გახდება პრიორიტეტული და პრიორიტეტულობა არ აისახება გრძელვადიან თანმიმდევრულ პოლიტიკაში (რომელიც არ იქნება მიბმული საკადრო ცვლილებებზე, როცა ყოველი მომდევნო მინისტრი ე.წ. რეფორმების ახალ კასკადს იწყებს და მთლიანად უგულებელყოფს, ცვლის მანამდე არსებულს), ბიუჯეტირებიდან დაწყებული და დეცენტრალიზაციის მიმართულებით რეალური რეფორმებით დამთავრებული; ვიდრე არ მოწესრიგდება ინფრასტრუქტურა საგანმანათლებლო დაწესებულებებში; ვიდრე რეალური ნაბიჯები არ გადაიდგმება მასწავლებლის პროფესიული ზრდისთვის (არა სქემა სქემისთვის და ტრენინგები ტრენინგებისთვის, ბუტაფორიულად, როგორც დღეს გვაქვს); ვიდრე განათლების სფეროში მომუშავე ადამიანის პროფესია არ იქნება პრივილეგირებული და სამსახურეობრივი მოვალოების შესრულებისთვის მიღებული ფინანსური სარგო არ მისცემს მას ღირსეული ცხოვრების შესაძლებლობას, მანამ გაუთავებლად ვიტრიალებთ მოჯადოებულ წრეზე, განუწყვეტლივ ვისაუბრებთ ცალკეულ ხარვეზებზე და ძალიან დიდხანს არ შეიცვლება არაფერი სასიკეთოდ. სამწუხაროდ, ვხედავთ, რომ ცალკეული წარმატებული პრაქტიკებისა და პრეცედენტების არსებობა ვერ ცვლის მთლიან სურათს და არც საერთაშორისო კვლევებში მონაწილე ჩვენი მოსწავლეების შედეგებზე დაკვირვება გვაძლევს პოზიტიული პროგნოზების გაკეთების საშუალებას. ირმა ბერიშვილი

ბოლო ერთი კვირის განმავლობაში დასავლეთ საქართველოში მოსულმა უხვმა ნალექმა, სამეგრელოს რეგიონი, განსაკუთრებით წალენჯიხის მუნიციპალიტეტის რამდენიმე სოფელი მნიშვნელოვნად დააზარალა. სტიქიამ სერიოზული ზიანი მიაყენა საავტომობილო გზებს, დაანგრია და საძირკველი გამოუშალა ხიდებს, რის გამოც ზოგიერთი სოფლის ცალკეული უბანი იზოლაციაში მოექცა. მოვარდნილმა ღვარცოფმა არა მარტო ინფრასტრუქტურა, არამედ მოსახლეობის პირადი ქონებაც დააზიანა. სოფელ ლიაში მცხოვრები ჯონი სამუშიას ოჯახი ერთ-ერთია, რომლის სახლ-კარიც ყოველი ძლიერი წვიმისას მთლიანად იტბორება. ახლაც, ოთხი დღის შუალედით დატრიალებულმა სტიქიამ, სახლის პირველი სართული და მთლიანი ეზო ორჯერ გაუნადგურა. პრობლემას იწვევს ის გარემოება, რომ სამუშიების სახლის მიჯნაზე ნდებარეობს არხი, სადაც ჩამოედინება ხუფაიას ღელე, რომელიც ძლიერი წვიმისას მოვარდნილ წყლის ნაკადს სათანადოდ ვერ ატარებს, ჯებირებიდან გადადის და სამუშიების სახლს ტბორავს. როგორც ჯონი სამუშიას მეუღლემ, ეკა მებონიამ ჩვენთან საუბარში აღნიშნა, ეს შემთხვევა პირველი არ ყოფილა და ისინი ყოველი წვიმისას მსგავსი საშიშროების წინაშე დგანან. საკუთარი სახსრებით და შესაძლებლობით ჯებირებიც აამაღლეს და ხუფაიას კალაპოტიც არაერთხელ გაწმინდეს, მაგრამ როგორც ჩანს, ასეთი ლოკალური ჩარევა საქმეს ვერ შველის, საჭიროა მასშტაბური სამუშაოების ჩატარება, კალაპოტის გაღრმავება და მთელი პერიმეტრის გაწმენდა, რათა წყლის ნაკადი კარგად გატარდეს და ჯებირებიდან არ გადავიდეს. ეკა მებონიას თქმით, გასული წლის სექტემბრიდან, მან არაერთხელ მიმართა წალენჯიხის მუნიციპალიტეტის ხელმძღვანელობას და არაერთი განცხადება დაწერა მერის თუ საკრებულოს თავმჯდომარის სახელზე და დახმარება ითხოვა, თუმცა უშედეგოდ. ,,სამჯერ ვიყავი მერთან მისული და ის ადგილზე არასდროს დამხვედრია. მიუხედავად ამისა, მის სახელზე განცხადებას მაინც ვტოვებდი, მაგრამ რეაგირება არ მოჰყოლია. სოფლის გამგეობაში რომ მივედი, მითხრეს, ჯერ ვერაფერს გიშველით, თვალსაჩინოებისთვის საჭიროა, სტიქიამ დაგაზარალოს, მერე ფოტოები და ვიდეო გადაიღე და განცახდებას დაურთეო. მათი ამ ,,რჩევიდან“ 15 დღეც არ იყო გასული, როცა სტიქია მართლაც დამატყდა თავს და მორიგი განცხდება მერიაში, ახლა უკვე, ზარალის ამსახველი ფოტოებითურთ შევიტანე. ამის შემდეგ მობრძანდა წალენჯიხის მერი, ადგილზე ნახა მდგომარეობა და ყველაფერი ისე იქნება, როგორც საჭიროაო, შეგვპირდა. შემდეგ საკრებულოს თავმჯდომარესაც მივმართე, მასაც წარვუდგინე ყველა საჭირო ფოტო თუ დოკუმენტი, მან ჩემს განცხადებას რეზოლუცია დაადო და მითხრა, რომ სამუშაოების ჩატარებაზე ტენდერი მალე გამოცხადდებოდა და გვეშველებოდა. ერთი წელი გადის და ჯერ არაფერი გაკეთებულა, ჩვენ კი ყოველი წვიმის მოსვლა უბედურებად გვექცა. მერამდენედ ვაკეთებთ სახლის რემონტს, რა სახის ზარალი გვადგება და რა მდგომარეობაში ვართ, ნანახი კადრებით შეგიძლიათ დაასკვნათ. ვინ იყიდის ამ გაუბედურებულ სახლ-კარს, თორემ გავყიდით და წავალთ სადმე, სხვაგან, სხვა გზა არ გვრჩება. ვხედავ, რომ ამ ელემენტარული პრობლემის მოსაგვარებლად, სოფლის და რაიონის ხელმძღვანელობა ვერ მეხმარება, მაინც და მაინც პრემიერ-მინისტრს უნდა მივმართო იმისთვის, რომ ღელეს კალაპოტი გაუწმინდონ. 22 ივნისს რომ შემოგვივიდა წყალი, სახანძრო გამოვიძახეთ, რათა სახლიდან წყლის ამოტუმბვაში დაგვხმარებოდა, მაგრამ ეზოშიც არ შემოსულან, გარედან გვიყურებდნენ და გვიძახდნენ, რა როგორ გაგვეკეთებინა. სამაგიეროდ, მერიის ფესიბუკგვერდზე ინფორმაციებს აქვეყნებდნენ, ოპერატიულად იმუშავეს ჩვენმა ჯგუფებმა და ყველაფერი გაწმინდესო. მერის მოადგილე, თამარ ბელქანია რომ მოვიდა ადგილზე, აქეთ დამაყვედრა, თქვენი გულისთვის ბავშვი ლოგინში დავტოვეო. მე ვუთხარი, თქვენ თბილ ლოგინში დატოვეთ ბავშვი და ჩემები ლოგინში საერთოდ ვერ წვებიან, რადგან ქვეშაგები სველია და ყოველკვირა ასეთ მდგომარეობაში ვართ-მეთქი. მესმის, რომ სტიქიას ხელს ვერავინ ააფარებს და მსგავსი ამბავი ყველგან შეიძლება მოხდეს, მარტო ჩვენ არ ვართ ამ დღეში. მეც არ დამწყდებოდა გული, ისე მაინც რომ ეცადათ რაღაცის გაკეთება, რამე მოენდომებინათ, გვენახა, რომ ანგარიშს გვიწევენ და ფეხებზე არ ვკიდივართ. - გვითხრა ეკა მებონიამ. ისიც გვითხრა, რომ 27 ივნისს, სოფელ ლიაში რამდენიმე მოსახლემ წალენჯიხის გზაზე პიკეტი მოაწყო და მერიის მიერ მეზობელ სოფელში გზის გასაწმენდად გამოშვებული ტრაქტორის შეჩერება სცადა. როგორც ირკვევა, მათი მიზანი იყო, მუნიციპალიტეტის ხელმძღვანელობა ამ ხერხით იძულებული გაეხადა, სამუშიების პრობლემის მოგვარება დაეჩქარებინათ. ეკა მებონიას თქმით, ადგილზე მალევე გამოჩნდა მერის მოადგილე თამარ ბელქანია, მასა და შეკრებილებს შორის, სპეცტექნიკის გაჩერების გამო შელაპარაკებაც მოხდა, თუმცა ტრაქტორმა შემოვლითი გზით განაგრძო გზა და შეუფერხებლად ჩავიდა მეზობელ სოფელში, სადაც ასევე, სტიქიისგან ჩამოშლილი გზის ნაწილი უნდა გაესუფთავებინა. მოგვიანებით, გავრცელდა ინფორმაცია, რომ მუნიციპალიტეტის საკუთრებაში არსებულ ძვირადღირებულ ტრაქტორს სოფელ ლიაში მინა ჩაუმტვრიეს, რასაც მერის მოადგილემ, თამარ ბელქანიამ საკუთარ ფეისბუკგვერდზე შესაბამისი სტატუსიც უძღვნა. ,,ვიყიდეთ ერთი ტრაქტორი რომელიც დღეს დილის 07:00 სთ დან სტიქიის ზონაში გაუჩერებლად მუშაობს. ამჯერზე კი ვიყავით სოფ.ლიაში სადაც ვიღაც ნაძირალამ ტრაქტორს ქვა ესროლა და მინა ჩაუამტვრია. მითხრარით, რომ ამად ღირს თქვენი პოლიტიკური მრწამსი. ის რაც დღეს დილიდან ლიაში მოხდა არავითარი კავშირი ადამიანობასთან არ აქვს. სახლები წლებია წვიმის წყლისგან იტბორება, გასაწმენდი და გასაღრმავებელია არხები. ვუხსნი, რომ ფული მოძიებულია, პროექტი შედგენილია, ამ დღეებში ტენდერზე გავა და ათწლიან ტანჯვას საშველი დაადგება. ვუხსნით რომ ქალაღალში ადამიანს კრძალავენ და მისასვლელი გზა უნდა გავწმინდოთ-არ გაგვატარეთ((( პასუხად რა მივიღეთ? ბოლო ხმაზე ყვირილი შეურაცხყოფა და ბოლოს მინაჩამტვრეული ერთადერთი ტრაქტორი. სწორედ ის ტრაქტორი იქ ამ წუთებში არხის გასაწმენდად რომ მივიდა. ვერ ეღირსებით ჩვენს ჩამოყრილ ხელებს! დამთავრდეს უნდა ვითომ პოლიტიკა და ხალხის დაპირისპირება პოლიტიკური ნიშნით. კი ხედავთ სტიქიამ არ იცის პარტია და პოლიტიკა,; ერთმანეთთან მისასვლელ ყველა გზებს და ხიდებს წყალი წაიღებს! გინდათ ასეთი პოლიტიკა? - გვაცალეთ საქმის კეთება!“ – (სტილი დაცულია - ი. ბ. ) - დაწერა წალენჯიხის მუნიციპალიტეტის მერის მოადგილემ თამარ ბელქანიამ. ამ შემთხვევასთან დაკავშირებით მისგან განსხვავებულ ვერსიას გვაწვდის ეკა მებონია, რომელიც ამბობს, რომ მათ არ იციან, როგორ და რა ვითარებაში ჩაუტყდა მძღოლს ტრაქტორის მინა, რადგან იმ დროს, როცა მან გზაზე უკან გამოიარა, არავინ დაჰხვედრია. როგორც გვითხრეს, ის ტრაქტორი წალენჯიხიდან იმიტომ ჩამოვიდა, რომ მეზობელ სოფელში მიცვალებული ესვენა და უგზოობის გამო ხალხი გასვენებაში მისვლას ვერ ახერხებდა. ჩემს სახლთან რომ არ გავატარეთ, უკან გაბრუნდა და შემოვლითი გზით, რომელსაც საკანკიოს გზას ვეძახით, წავიდა. ამის შემდეგ, ჩვენ კიდევ დიდხანს ვიკამათეთ მერიის წარმომადგენლებთან და როცა ისინი წავიდნენ, დავიშალეთ და ჩვენს საქმეებს მივხედეთ. უკვე საღამო ხანი იყო, იმ ტრაქტორმა უკან რომ გამოიარა. მე მეზობელთან ერთად მის ეზოში ვიჯექი, მეზობელმა ხუმრობით მუშტიც მოუღერა და დაუძახა, შენ დღეს როგორ გაგვეპარეო. არ ვიცი, მძღოლმა გაიგონა თუ არა, მაგრამ მე გამეცინა, მანაც შემოგვცინა და გაიარა. კი გავიგეთ, რომ ორი სახლის იქით, აღმართზე გაჩერდა და მაშინვე, პოლიციის მანქანაც უკან მიჰყვა, მაგრამ არც დავინტერესებულვართ, რა მოხდა. ფაქტია, რომ იმ დროს იქ, არავითარი თავშეყრა არ ყოფილა და არც არავის გაუვლია. მერე ითქვა, რომ მძღოლი ნასვამი ყოფილა და ტრაქტორის მინა ჩასტეხვია, მაგრამ ამ ამბისთვის დიდი ყურადღება არ მიგვიქცევია. მხოლოდ მეორე დღეს გავიგეთ, რომ თამარ ბელქანიას ჩვენ გამოვუყვანივართ დამნაშავეებად. აქვე, ორ ნაბიჯში პოლიციის განყოფილებაა, როგორ ფიქრობთ, მათ თვალწინ ვინ გაბედავდა ქვის სროლას ან ამას ვინმე ხომ დაინახავდა? ეს არის ტყუილი და ის განცხადება, რაც მერის მოადგილემ ფეისბუკზე გამოაქვეყნა, არის სირცხვილი. ასეთ რამეს თანამდებობის პირი არ უნდა კადრულობდეს. ძვირადღირებული ტექნიკა დაუზიანდათ და როგორც ჩანს, მოსახლეობას უნდათ ვალი აჰკიდონ. როგორ წარმოგიდგენიათ, მართლა რომ ვინმეს ჩაემტვრია ის მინა, არ დააკავებდნენ და აპატიებდნენ? კეთილი ინებონ, გამოიძიონ და გამოავლინონ, ვინც ეს ჩაიდინა, თუ არადა, ბოდიში მოგვიხადონ ცილისწამებისთვის! ან რომ წერს, თითქოს ჩვენი არხის გასაწმენდად იყო ის ტრაქტორი ლიაში ჩამოსული, ვის ატყუებს? - აღნიშნა ეკა მებონიამ ჩვენთან საუბარში. ბუნებრივია, ვითარებაში გასარკვევად ჩვენ წალენჯიხის მუნიციპალიტეტის მერის მოადგილეს, თამარ ბელქანიასაც დავუკავშირდით, რომელმაც დაადასტურა ლიაში მომხდარი ინცინდენტი, რაც გზის პიკეტირებას და სპეცტექნიკის შეფერხებას უკავშირდება. ისიც აღნიშნა, რომ ტრაქტორი სოფელ ქალაღალში გზის გასაწმენდად მიდიოდა, თუმცა უკან მობრუნებულს ვინ დახვდა გზაზე, როგორ და რა ვითარებაში ჩაუმსხვრია მინა, ეს უკვე აღარ იცის. ჩვენს კითხვაზე, თუ გარკვეული არ არის, ნამდვილად დახვდა თუ არა ტრაქტორს გზაზე ვინმე, მაშინ რატომ გამოაცხადა, რომ მას ,,ლიაში ვიღაც ნაძირალამ ესროლა ქვა,“ ბელქანიას კონკრეტული პასუხი არ აქვს და ამბობს, რომ არავისთვის არაფერი დაუბრალებია. მძღოლი საკმაოდ ასაკოვანი ადამიანია და აცხადებს, რომ ვერ დაინახა, ვინ იდგა გზაზე, მაგრამ ლიაში როცა შევიდა, მინას მოხვდა ქვა და ჩატყდა. მეტი არაფერი არ ახსოვს, რადგან შეეშინდა. ფაქტია, რომ ტრაქტორის მარცხენა მინა არის არა ჩამტვრეული, არამედ ჩამსხვრეული, ამას აქვს გადამწყვეტი მნიშვნელობა. ეს არის ბრიტანული წარმოების ბოლო მოდელის ტრაქტორი, რომელიც სამთო-ინჟინერიაზეა გათვლილი და მარტივად არ ზიანდება. მე მხოლოდ ამის თქმა შემიძლია. - გვითხრა თამარ ბელქანიამ. რაც შეეხება, პოლიციაში გამოძიების დაწყებას, მისი თქმით, რადგანაც ტრაქტორი დაზღვეულია, მისი დაზიანების შესახებ როგორც პოლიციაში, ისე სადაზღვევო კომპანიაში განცხადებები შეტანილია. იმედია, უახლოეს დღეებში გაირკვევა, რა მოხდა რეალურად სოფელ ლიაში და რა ან ვინ გახდა მუნიციპალიტეტის კუთვნილი ძვირადღირებული ტექნიკის დაზიანების მიზეზი. მანამდე კი, ჯონი სამუშიას ოჯახს ისევ და ისევ ჰპირდებიან, რომ ხუფაიას კალაპოტის გაღრმავების და გაწმენდის სამუშაოებთან დაკავშირებით მერიაში ტენდერი უკვე გამოცხადებულია, დაფინანსებასაც მალე მიიღებენ და უახლოეს პერიოდში მათი პრობლემა მოგვარდება. თუმცა კი, თავად დაზარალებულ ოჯახს ამ დაპირების დაჯერება უჭირს. P. S. აქვე უნდა ვთქვათ, რომ წალენჯიხის მუნიციპალიტეტის არჩეული მერი გია ხარჩილავა, ჯანმრთელობის მდგომარეობის გაუარესების გამო, გარკვეული პერიოდი ადმინისტრაციულ საქმეებს ჩამოშორებულია. ირმა ბერიშვილი

ლას-ვეგასელმა მამა-შვილმა, ჯეი და შონ ბლუმებმა CNN - ითვის მიცემულ ინტერვიუში განაცხადეს, რომ ისინი ბატისკაფ ,,ტიტანის“ წყალქვეშა ეკიპაჟის თავდაპირველ სიაში იყვნენ, მაგრამ შონს წყალქვეშა მცურავი მოწყობილობის შესახებ მოძიებული ინფორმაცია საიმედოდ არ ეჩვენა, ამიტომ მათ უარი თქვეს ჩაყვინთვაზე და თავიანთი ადგილი ბრიტანელ მამა-შვილს დაუთმეს. 20 წლის შონის თქმით, მას შემდეგ, რაც სუბმარინის შესახებ ვიდეოებს უყურა, ის თითქმის დარწმუნებული იყო, რომ წყალქვეშა მცურავ აპარატს შეიძლებოდა ოკეანის ზედაპირის ქვეშ არსებული წნევისთვის ვერ გაეძლო და აფეთქებულიყო ან ტიტანიკის ნამსხვრევებში გაჭედილიყო. ,,ბატისკაფის სტრუქტურასთან დაკავშირებით გარკვეული შიში გვქონდა, რადგან მე ვნახე რამდენიმე ვიდეო, სადაც კომპანიის გენერალური დირექტორი ხსნის, თუ როგორ მუშაობს ეს აპარატი. და რაც მე ვნახე, ეს იყო მხოლოდ წითელი ალმები... ამის შესახებ მამაჩემი გავაფრთხილე და ვინაიდან, ჩვენი გადასაწყვეტი იყო, გვინდოდა თუ არა ამ აპარატში ჩაჯდომა, საბოლოოდ, ჩაყვინთვაზე უარი ვთქვით.“ - აცხადებს შონი. მამამისი ჯეი კი ამბობს, რომ OceanGate-ის აღმასრულებელი დირექტორი, რომელიც გარდაცვლილთა შორისაა, მის სანახავად ლას-ვეგასშიც კი ჩაფრინდა, რათა ის პირადად დაერწმუნებინა, არ დანებებულიყო. მიუხედავად ამისა, ბევრი ფიქრის შემდეგ, მამა-შვილმა მაინც გადაწყვიტა, უარი ეთქვათ, რადგან რისკი ძალიან დიდი იყო. ინტერვიუში ჯეიმ და შონმა აღნიშნეს, რომ OceanGate-ის აღმასრულებელმა დირექტორმა და ტურის ორგანიზატორმა სტოკტონ რაშმა თავი აარიდა კითხვებს იმ საფრთხეების შესახებ, რაზედაც ისინი ყურადღებას ამახვილებდნენ. ,,ის იმდენად იყო ამ პროექტით გატაცებული, რომ თითქოს, დაბრამვდა, ვერ ხედავდა იმ ფაქტებს და გარემოებებს, რასაც ვხედავდი მე, რასაც ხედავდნენ სხვები, რაც რეალურად პრობლემატური იყო და არ შეესაბამებოდა იმას, რასაც თავად ამბობდა.“ - აღნიშნა ჯეიმ. მან თქვა ასევე, რომ როცა დაღუპული ბიზნესმენის და მისი შვილის შესახებ საუბრობენ, ის მათში საკუთარ თავს და საკუთარ შვილს ხედავს. ,,მათ ადგილას შეიძლებოდა ჩვენ ვყოფილიყავით.“ - უთხრა ჟურნალისტებს ჯეი ბლუმმა. ,,ტიტანის“ სახელით ცნობილმა ბატისკაფმა მსოფლიო ყურადღება მას შემდეგ მიიპყრო, რაც ატლანტის ოკეანის სიღრმეში გაუჩინარდა. მის ბორტზე ხუთი ადამიანი იმყოფებოდა, რომლებიც ჩაძირული გემის, ,,ტიტანიკის“ ნამსხვრევების სანახავად წავიდნენ. მათ შორის იყვნენ მამა-შვილი ბრიტანეთიდან. სამწუხაროდ, ეკიპაჟის ხუთივე წევრი დაიღუპა.

,,ევგენი პრიგოჟინისა და ,,ვაგნერის“ მცდელობამ, მოეწყოთ გადატრიალება რუსეთში, გაანადგურა მითი პუტინის ერთიანი რუსეთის შესახებ და აჩვენა რუსეთისა და მისი ხელისუფლების სისუსტე." - განაცხადა იტალის საგარეო საქმეთა მინისტრმა ანტონიო ტაიანიმ. ის დარწმუნებულია, რომ პუტინის ეპოქა რუსეთში ,,ვაგნერელების“ შეტევამ დაასრულა. ,,შიდა დაძაბულობა რუსეთის სამხედრო ძალებს შლის. ეს გარდაუვალი შედეგია, როდესაც დაქირავებულ ლეგიონს მხარს უჭერ და აფინანსებ". - განმარტავს ტაიანი. გარდა ამისა, იტალიის მთავარი დიპლომატი მიიჩნევს, რომ უკანასკნელმა მოვლენებმა უკრაინის წინააღმდეგ ომში რუსეთის პოზიციები მნიშვნელოვნად შეასუსტა. ,,ერთი რამ ცხადია: დღეს რუსული ფრონტი გუშინდელზე სუსტია. ჩვენ ველოდებით რუსეთის შემდგომ ნაბიჯებს უკრაინაში. პუტინს უკრაინაში შეჭრა ბუმერანგივით უკან დაუბრუნდა - რუსებმა ვერ გაიმარჯვეს, ვერ მოაწყვეს ბლიცკრიგი. ახლა ისინი სამხედრო ძალების პრობლემებისა და აჯანყებების საფასურს იხდიან". - აღნიშნა ანტონიო ტაიანიმ.