დაჩი

ანდრო აბულაძე "სომხური დანა გურჯისტანის გულში" შოვინიზმი მსოფლიოს მრავალ ერს ახასიათებს, მაგრამ სომხური შოვინიზმი, ე.წ. დაშნაკური შოვინიზმი მსოფლიოში უპრეცედენტოა თავისი უარგუმენტო და აფსურდული მტკიცებულებებით. რად ღირს თუნდაც ის ფაქტი, რომ XIX საუკუნის საფლავის ქვის არაბული წარწერა სომეხმა „მეცნიერმა“ აივაზიანმა მარცხნიდან მარჯვნივ წაიკითხა (მაშინ, როცა არაბები მარჯვნიდან მარცხნივ წერენ), ძვ. წ. XVIII-XVI საუკუნეების სომხურ დამწერლობის ნიმუშად გამოაცხადა და თავისთვის სასურველი სენსაციური დასკვნა გამოიტანა. მაგრამ ვისდა სამწუხაროდ და ვისდა საბედნიეროდ აივაზინი აკადემიკოსმა, ბ. პიოტროვსკიმ ამხილა. მაგრამ ე.წ. სომეხი მეცნიერები მაინც არ იშლიან ამგვარი „სენსაციური აღმოჩენების“ კეთებას. დარწმუნებული ვარ ყველა თქვენგანმა იცის იმის შესახებ, რომ სომხებს პრეტენზია აქვთ მსოფლიოში უდიდეს პოემაზე - „ვეფხისტყაოსანზე“. თურმე შოთა რუსთაველი სომეხი ყოფილა, მაშინ, როცა ის თავად ამბობს ეპილოგში: „ვარ ვინმე მესხი მელექსე, მცხოვრები რუსთველს გორასა“. დიდმა ქართველმა ისტორიკოსის, ი. ჯავახიშვილის დასკვნით კი საერო ლიტერატურა შუა საუკუნეებში, ქართველების გარდა, არც ერთ მეზობელ ქრისტიანულ ქვეყანას არ გააჩნდა და რაც ჩვენთვის ყველაზე საინტერესოა სომხურ ენაზე რითმიანი ლექსი მხოლოდ XVIII საუკუნეში ჩნდება. მაგრამ მეცნიერის ნიღაბს ამოფარებული სომეხი შოვინისტების ფანტაზია აქ არ მთავრდება. არქიტექტორი, სამველ კარაპეტიანი ARMENIA TODEY-ს კორესპოდენტს ესაუბრა. ის დაბეჯითებით აცხადებს, რომ ტაო-კლარჯეთში არსებული ოთხი ეკლესია (ოშკი, ბანა და სხვა) სომეხი ერის მიერაა შექმნილი და მისი ისტორიული საკუთრებაა. დაუკვირდით, ეკლესიები აგებულია საქართველოს ისტორიულ ტერიტორიაზე, მისი ქტიტორები ქართველი მეფეები იყვნენ, ეკლესიები არიან ტიპიური ქართული ხუროთმოძრვრული ძეგლები, ტაძრებში არსებული გრავიურები ქართულია და ასევე ქართულია წარწერები. გაგიკვირდებათ და ამ ყველაფერს არც კარაპეტიანი უარყოფს, მაგრამ მაინც ჯიუტად აცხადებს, რომ ის ქართული გრავიურებიც, ჩუქურთმებიც და წარწერებიც სომხებმა შექმნეს. აი, ქართული დამწერლობა ვახსენეთ და გაგვახსენდა ძვ. წ. III საუკუნეში შექმნილი ანბანი, რომელიც მსოფლიოში ერთ-ერთია თოთხმეტთაგან . . . მაგრამ აქაც სომხებმა დაგვასწრეს! ე.წ. სომეხმა მეცნიერებმა იმდენი მოახერხეს, რომ ბრიტანელები დაარწმუნეს და დიდ ბრიტანულ ენციკლოპედიაში, „ბრიტანიკში“ ჩააწერინეს, რომ თურმე ქართველებს ანბანი სომხური ანბანის შემქმნელმა მოვსეს ხორენაცმა შეუქმნა. სომეხი დაშნაკები აქაც არ ღალატობენ თავიანთ სტილს და ამას მათთვის ჩვეული ლოგიკით ამტკიცებენ: ყველაზე ძველი ვერსიით მოვსეს ხორენაცი იყო VI საუკუნის მოღვაწე, ქართული დამწერლობა კი ძვ. წ. III საუკუნეში შეიქმნა, მაგრამ „ქართლის ცხოვრება“ გვეუბნება, რომ აქამდე ქართველები „არა უმეცარ იყვნენ მწერლობისა“. აქედან გამომდინარე, სომეხთათვის ყველაზე სახარბიელო შემთხვევაში ქართულ და სომხურ დამწერლობებს მინიმუმ IX საუკუნე აშორებთ. თან რა საინტერესოა, რომ ამ 900 წელს გადაცილებულმა, ბიბლიური ადამისა და ნოეს ტოლმა მოვსეს ხორენაცმა, ქართველებს უნაკლო ანბანი შეუქმნა, თავის სომეხ ერს კი ნაკლული, მაშინ როცა ქართული ენის ბაიბურში არ იყო. ამგვარი კომედიების გაგრძელება უსასრულოდ შეიძლება, რადგანაც სანამ მე ერთ წინადადებას მოვრჩები და აზრს დავასრულებ, ვიღაც სომეხი „მეცნიერი“ ახალ სენსაციურ აღმოჩენას გააკეთებს და იტყვის, რომ ბერძნებმა ოქროს საწმისი არა კოლხებს, არამედ სომხებს მოპარეს. ქართული კულტურის გაძარცვისა და გატყავების შემდეგ კი არაა გამორიცხული ეგვიპტის პირამიდებს მიადგნენ, თუმცა შეიძლება უკვე იქამდეც მივიდა სომხური ისტორიოგრაფია. ამგვარ სამარცხვინო ქმედებებზე მეც კარგა გულიანად ვიცინოდი, მაგრამ ვაი, რომ საქმე სასაცილოდ არაა. სახიდან ღიმილი მოვიშოროთ და გადავხედოთ იმ ისტორიას, რომელიც რატომღაც(?!) იმალებოდა და დღესაც იმალება. XVIII საუკუნის შუახანებში ირანში ტახტისთვის ბრძოლა მიმდინარეობდა. შაჰობის ერთ-ერთი მთავარი კანდიდატი იყო აზატ ხანი, რომელმაც აზერბაიჯანი დაიმორჩილა და 1751 წლის ივნისში ერევნის ციხეს ალყა შემოარტყა. გასაჭირში ჩავარდნილმა ერევნის ხანმა დახმარება ქართლ-კახეთის სამეფოს სთხოვა, რომელსაც მამა-შვილი, თეიმურაზ II და ერეკლე II მართავდნენ. მიუხედავად იმისა, რომ ისინი ლეკებთან ბრძოლაში იყვნენ ჩართულნი, სომეხთა ვედრება შეისმინეს და ჯარი ერევნის ხანის დასახმარებლად გაემართა. მიუხედავად რაოდენობრივი სიმცირისა, ყირბულახთან გამართულ გადამწყვეტ ბრძოლაში ქართველებმა გაიმარჯვეს და ერევნის სახანო გადაარჩინეს. 1975 წელს აღა-მაჰმად ხანმა ქართლ-კახეთის მეფეს, ერეკლე II-ს ელჩი გამოუგზავნა და აცნობა, რომ ყარაბახის ურჩი ხანის, იბრეიმის დასასჯელად მიდიოდა და შეუთვალა შენი რომელიმე შვილის სარდლობით ჯარი მომაშველეო. თქვენი აზრით როგორც მოიქცა ერეკლე II? ერეკლე პირიქით მოიქცა და ჯარი არა სპარსელებს, არამედ სომხებს გაუგზავნა ალექსანდრე ბატონიშვილის სარდლობით. მათ ვერ შეძლეს აღა-მაჰმად-ხანის შეჩერება, მაგრამ საინტერესო მოვლენების შემდეგი განვითარებაა. სომხეთში შესულ სპარსელებს განჯის ხანმა ჯავადმა და კარაბედის მელიქმა - მეჯუმმა დიდი რაოდენობით ქრთამი მისცეს და ქართლ-კახეთში გადაიპატიჟეს. ი. ჯავახიშვილის თქმით სომეხთა კათალიკოსმა ლუკამ საქართველოს ასაოხრებლად 1795 წელს მომავალს სპარსეთის შაჰს - აღა-მაჰმად ხანს, სამხედრო ხარჯების დასაფარავად 100 ათასი მანეთი მისცა, ხოლო ლ. სანიკიძის მტკიცებით მან სპარსელებს რვა გირვანქა ოქრო მისცა. ქართველები ამ მცირე ხნის განმავლობაში სომხების დასაცავად ორჯერ დავუპირისპირდით ირანის უზარმაზარ სახელმწოს, მაშინ როცა შეგვეძლო სომხეთის წინააღმდეგ გვებრძოლა, ნაკლები ზარალი გვენახა, ომში ნადავლი მოგვეპოვებინა და ირანის კეთილგანწყობაც მოგვეპოვებინა, მაგრამ არა! ისე როგორ მივატოვებდით ეგროსისა და ქართლოსის ძმის, ჰაოსის ერს?! სომხებმა კი სამაგიერო ირანის არმიის დაფინანსებით და ქართლ-კახეთში სალაშქროდ გამზადებით გადაგვიხადა, იმის გამო რომ სხვა ზარალი არ ენახათ. თუმცა სომხური მადლიერების კასკადი აქ არ დასრულებულა. აღა-მაჰმად ხანის 35 ათასიან ჯარს ქართლ-კახეთში სომეხი იაკობ ბებუთოვი მიუძღოდა, რომელმაც როგორც ჩანს კარგად იცოდა გზები. აღსანიშნავია, რომ სპარსელთა ლაშქარში თავიანთი ჯარით იყვნენ განჯის მმართველი ჯავად-ხანი, ყარაბაღელ სომეხთა მელიქი მეჯლუმი და ერევნის ხანი ჰაბოვი. რუსეთის დახმარების მოლოდინში ერეკლემ დიდი ჯარის შეგროვება ვერ მოასწრო, მაგრამ მცირერიცხოვანმა ქართულმა ჯარმა თავდადებული ბრძოლის ხარჯზე მოახერხა სპარსულ-სომხური ჯარის უკუგდება. მათ უკან დაბრუნება გადაწყვიტეს, მაგრამ მოღალატე თბილისელმა სომხებმა, არტემ არარატელმა და იოსებ ბებუთოვმა ციხიდან გააპარეს დაპატიმრებული სპარსეთის ელჩი და სამივემ ერთად აღა-მაჰმად ხანს შეატყობინეს, რომ ქართველებს მეტი ჯარისკაცი არ ყავდათ. მობრუნებულმა სპარსელ-სომხებმა უთანასწორო ბრძოლაში დაამარცხეს ქართლ-კახეთის არმია, გაძარცვეს დედაქალაქი, დახოცეს ათასობით ქართველი, დაანგრიეს 20 ეკლესია, შენობები და სახლები. ასე გადაგვიხადეს სომხებმა მადლობა. მაგრამ ამ ყველაფრის შემდეგაც კი ამაზრზენად ჟღერს წერილი, რომელიც ერეკლე მეორის გაქართველებულმა სომეხმა მოხელემ, შიოშ თუმანიანმა მიწერა თავის ძმებს, სულხან და მანუჩარ თუმანიანებს, აღა-მაჰმად ხანის წასვლიდან რამდენიმე დღეში: “ბატონი ( საუბარია ერეკლე II-ზე) თიანეთს წაბრძანდა, თავი ვერ დავაღწიეთ, თან ვიახელ. აქ დარჩა ჩვენი ყუთები, დამტვრეული და უკლიტო, საბლებით შემიკრავს და თვითეულად დამიწერია. აქ დუშეთს მიშკარბაშს და ქალუას მივაბარე . . . თქვენ რომ მობრძანდებით, მე კი წამოვალ. თუ იშოვნოთ ცოტა თეთრი წამოიღე ქალაქისა, კარგი დრო არის, ეგების ცოტათი ბევრი ვიშოვოთ”. ამგვარი ბინძური თამაშებით სომხებმა მოახერხეს და ქართლ-კახეთის გაჩანაგებისა სანაცვლოდ სპარსეთის უღელს თავი დააღწიეს. სპარსულ-სომხური ლაშქრის მიერ დარბეულ ქართლ-კახეთში ჩასახლდნენ ყარაბახიდან დევნილი სომხები. ყარაბახიდან დევნილმა მელიქებიც, მელიქ აბამოვი, მელიქ ფრიდონი და მელიქ ჯიმშიდიმ თავიანთ ქვეშემბრდომებთან ერთად ქართლ-კახეთში გამოიქცნენ. ერეკლე II-მ მელიქ აბამოვს მნიშვნელოვანი პრივილეგიები მიანიჭა და დმანისში დაასახლა, სადაც აბამოვმა 700 სომხური ოჯახი ჩამოასახლა. აბამოვი ხშირად ადგენდა რაზმებს და თავს ესხმოდა ჯავახეთს საიდანაც დიდძალი ქონება მოჰქონდა და ასევე მოჰყავდა ხალხი, რომელსაც თავის სამფლობელოში ასახლებდა და, როგორც პროფესორი ოთარ ლომსაძე ვარაუდობს, გრეგორიანულ სარწმუნოებაზე გადაჰყავდა. სომხები ყველაფერს აკეთებდნენ აღმოსავლეთ საქართველოს გასასომხებლად. მაგალითად, ყარაბახიდან გადმოხვეწილმა მელიქებმა, ჯიმშიდმა და ფრიდონმა საიდუმლოდ გააგზავნეს ჯგუფი რუსეთის სამეფო კარზე. მათ რუსეთის იმპერატორს, პავლე I-ს სთხოვეს თურქეთში მცხოვრები სომხების აღმოსავლეთ საქართველოში, გუგარქში ჩასახლებას. მათ საჩუქრებითა და დიდი ფულით მოიგეს რუსეთის იმპერატორის გული. პავლე I-მა სომხებს სურვილი შეუსრულა და ერეკლე II-ის შვილს, ქართლ-კახეთის მეფეს გიორგი XII-ს სომეხ მელიქთა და მათ ქვეშემბრდომთა ხელსაყრელ ადგილას დასახლება სთხოვა. ამით ორივე მხარემ იხეირა, სომხებმა საქართველოში ნაყოფიერი მიწები მიიღეს, რუსეთმა კი ერთგული დასაყრდენი გაიჩინა. სომეხთა საქციელით აღშფოთებული ივანე ჯავახიშვილი წერდა: „უეჭველია, ეს უკვე სრულებით შეუწყნარებელი საქციელი იყო – საქართველოს დამოუკიდებელი არსებობის წყალობით სომხები თავიანთთვის საქართველოში აუცილებელი განადგურებისაგან თავშესაფარს პოულობდნენ, მადლობის მაგიერ კი – საქართველოს შინაურ საქმეებში გარეშე ძალის ჩარევისათვის ცდილობდნენ და რუსეთის ქვეშევრდომობისა და მფარველობის მიღებით ჩვენში მიწა – წყლის მიღება სურდათ. მათი საქციელი საქართველოს დამოუკიდებლობას ძირს უთხრიდა და ჩვენს ქვეყანაში რუსეთის გაბატონებას უწყობდა ხელს“. როგორც აკაკი პაპავა წერს, სომეხთა კათოლიკოსმა იოსებ არღუთინსკიმ „მთელი მოძრაობა შექმნა ძველი, დაკარგული “არმენიის” ნაწილობრივ მაინც საქართველოში გადმოსატანად. მას, რა თქმა უნდა, წინ საქართველოს სამეფოს არსებობა ეღობებოდა და სომხების კათალიკოსმაც აქეთკენ მიიტანა იერიში. საფიქრებელია, რომ საქართველოს საოკუპაციო გამოგზავნილი რუსული ჯარის მეთაურად სომეხ გენერალ ლაზარევის დანიშვნა სწორედ ამ არღუთინსკის, ან მისი გარემოცვის საქმე იყო“. ცნობისთვის ლაზარევი შულავერელი სომეხი იყო. ერეკლე II-ს მხრიდან ყარაბახელ სომეხთა შეფარება იყო ყოვლად უაზრო და გაუმართლებელი ნაბიჯი, რადგანაც სომეხ მელიქთა და შემდეგ სომხურ ოჯახთა ჩასახლება საქართველოს ტერიტორიაზე შეიცავდა დიდ საშიშროებას, რომელიც საბრთხეს უქმნიდა არა მხოლოდ ქართლ-კახეთის სამეფოს, არამედ მთელს ერს. და თუ სომხები საქართველოს ფარგლებს გარედან ყველაფერს აკეთებდნენ საქართველოს დასაღუპად, საქართველოს შიგნიდან მათი ანტიქართული აქტივობა ერთი-ათად გაიზარდა. ისინი ყველანაირად ცდილობდნენ საქართველოში სომხების ჩასახლებას და ამით საქართველოში სომხური მოსახლეობის ხვედრითი წილის გაზრდას. იმის გათვალისწინებით, რომ მთელი აღმოსავლურ ქართული ეკონომიკა სომეხთ ვაჭართა ხელში იყო, ქართლ-კახეთში სომეხთა ჩასახლება გახლდათ საქართველოს დაღუპვისთვის ნაღმის გამზადება. სწორედ ამიტომ ცდილობდნენ სომხებიც და რუსებიც საქართველოში სომეხთა ჩამოსახლებას. საქართველოში სომეხთა სახით საიმედო დასაყრდენის არსებობა პირდაპირ შედიოდა რუსეთის ინტერესებში და ამას ადასტურებს შემდეგი ფაქტიც: XIX საუკუნის დასაწყისში ქართველი ერი რამდენჯერმე აჯანყდა რუსეთის მამონებელი იმპერიის წინააღმდეგ, მაგრამ სომეხი წარჩინებულები, სომხური ეკლესია და საერთოდ სომეხი ერი რუსეთს ამოუდგა მხარში. მაგალითად, 1812 მოეწყო კახეთის აჯანყება. ამ აჯანყებას სათავეში ჩაუდგა ალექსანდრე ერეკლეს ძე ბატონიშვილი. როცა კახეთის აჯანყებამ კრახი განიცადა ალექსანდრე ხევსურეთში გაიქცა. მას შეპყრობის მიზნით დაედევნენ სიღნაღელი სომხები. 1813 წლის 13 მაისს კავკასიის მთავარმართებელმა რტიშჩევმა რუსეთის იმპერატორ ალექსანდრე I-ს წერილი გაუგზავნა და რუსეთისთვის გაწეული სამსახურისთვის და ქართველთა ღალატისთვის საქართველოში მცხოვრები სომხების დაჯილდოვება სთხოვა. ის ალექსანდრე I-ს წერდა: „ბედნიერად ვსთვლი ჩემს თავს, გაცნობოთ, რომ სომხის ერი, რომელიც საქართველოს მკვიდრთა შესანიშნავ ნაწილს შეადგენს, ყელამდე სავსეა ერთგულ უქვეშევრდომილეს მადლობით იმ უმაღლეს მფარველობისა და ენით გამოუთქმელი სიუხვე-წყალობისათვის, რომელიც ევლინება თქვენს უდიდებულესობისაგან სომხობას… მთელ საქართველოში კაცი აღარ დარჩა ჩვენი ერთგული, მარტო სომხებმა არა თუ არ მიიღეს მონაწილეობა ამბოხებაში, არამედ სიცოცხლესაც და ქონებასაც არ ზოგავდნენ…. ჩვენ ჯარებთან ერთად იბრძოდნენ მაშფოთართა გასაწყვეტად… მთავრობა სომხებს უნდა უმადლოდეს, რომ დროზე და წინასწარ იტყობდა, რას აპირებდნენ მეამბოხენი და სად ჰქონდათ ბინა. კახეთის სხვადასხვა კუთხეს გაბნეული, ერთმანეთს მოწყვეტილი ჯარი თუ რამეს იგებდა ერთმანეთისას, ეს სულ სომხების წყალობით, რომელნიც სიამოვნებით და ხალისით ასრულებდნენ ასეთ სახიფათო მინდობილებას და ხშირად სიცოცხლეს ესალმებოდნენ სამსახურის ერთგულების გამო. ასეთი წახალისება გააორკეცებს სომხების ერთგულებას და თავდადებას და თვით ქართველთა ტომის ხალხში დაჰბადებს ჯიბრსა და გამოიწვევს წაბაძვას“. სწორედ სომხებზეა ზედგამოჭრილი რუსთაველის სიტყვები: „ეგრე მტრისა არ მეშინის, რადგან ცხადად მაწყინარობს; მოყვარესა-მტერსა ვუფრთხი, მემოყვრება, მოცინარობს“. ქართლ-კახეთის სამეფოს გაუქმების შემდეგ სომეხთა კათოლიკოსის, იოსებ რუღინსკის თაოსნობით ვანქის საკრებულოში პარაკლისი გადაიხადეს და დიდი ზეიმით აღნიშნეს ქართლ-კახეთის სამეფოს მოსპობა. რუსი სამხედრო ისტორიკოსი, პოტო წერს: “სომხების პატრიარქი იოსები ხალხს ვანქის გალავანში შემოსილი მიეგება. მან საცეცხლური უკმია იმპერატორის (პავლე I-ის) სურათს, შემდეგ დაემხო მის წინაშე მიწაზე და ემთხვია, მერე სურათი თავზე დაიდო და ხმამაღლა წარმოთქვა: “იდღეგრძელოს უდიდესი და უაღმატებულესი ჩვენი მეფე და მთელი მისი ხალხი”. რუსი ისტორიკოსი ნ. დუბროვინი წერს, რომ საზეიმო პარაკლისის გადახდის შემდეგ იოსებ არღუთინსკიმ ვანქის ტაძარში წარმოთქვა სიტყვა. იგი აცხადებდა: “რა სიხარულია აღბეჭდილი თქვენს სახეზე, კეთილშობილო ხალხო საქრისტიანოსაო, დღეო ჩვენი ხსნისაო, დღეო განცხრომისაო, დღეო, რომელსაც მივყავართ ჩვენ ნამდვილ ნეტარებისა ჩვენის კეთილდღეობის ბედისა, დღეო, რომელი ვერ შეეგნოთ წინაპართა ჩვენთა”. ეროვნებით სომეხმა რუსეთის ჯარების გენერალმა ლაზარაევმა კი ერთობ არაკაცული საქციელი ჩაიდინა და სამეფო გვარის წარმომადგენლები - ბაგრატიონები, აიძულა დასწრებოდნენ სომეხთა ზეიმს ქართლ-კახეთის სამეფოს გაუქმების შესახებ! ლაზარაევზე ლიტერატურისა და ისტორიის მკვლევარი, ზაქარია ჭიჭინაძე წერს: „გენერალმა ლაზარევმა ნახა რა მეფე გიორგის შეწუხება და სიკვდილის მოახლოება, ამან მაშინ იხმარა დიდი გველობა და ქართველთ სამეფო ოჯახის წევრთა ერთმანეთზე გადაკიდება, მტრობა, შური და ყოველისფერი საძაგლობის თესვა… ყოველივე ამ ბოროტების მიზეზნი იყვნენ რუსები და მათი ხელმძღვანელი ლაზარევი, გულიკოვი და ამათგან გაბრიყვებული ბატონიშვილები“. რუსეთის სამეფო კარის მითითებითა და ადგილობრივ სომეხ წარჩინებულთა წაქეზებით ლაზარაევმა სამეფო საგვარეულოს ყველა წარმომადგენელს მამულები ჩამოართვა და ამით აღსანიშნავი წვლილი შეიტანა ქართველთა დამცრობისა და გაძვალტყავების დიდ საქმეში. რუსებმა დაუფასეს სომხებს საქართველოსა და ქართველი ერის ღალატი და ასი ათასობით სომეხი ჩაასახლეს სამცხე ჯავახეთში, ქართველები კი თურქეთში გადაასახლეს, რომელთა შთამომავლებიც დღემდე იქ ცხოვრობენ. მაშინ როცა რუსებმა 1811 წელს საქართველოს ეკლესიის ავტოკეფალია გააუქმეს, სომხურმა ეკლესიამ ავტოკეფალია შეინარჩუნა. მაშინ როცა საქართველოში ქართული ენა იკრძალებოდა სომხურ სკოლებში სომხური ენა ისწავლებოდა და ამ ყველაფერს სომხებმა ჩვენი ღალატის, მოტყუების, გაბრიყვებისა და გაბითურების საშუალებით მოახერხეს. თავის წიგნში “მესამოცე წლების მოღვაწენი და დღევანდელი ცხოვრება” ნოე ჟორდანია წერს: „სომხების პირდაპირ ინტერესს შეადგენდა ძლიერი საქართველო. ამისათვის სომხები სახელმწიფო საქმეებში მხურვალე მონაწილეობას იღებდნენ და ნდობა და პატივიც დაიმსახურეს. ამასთან სომხები, როგორც ვაჭარნი და ფულიანნი, საჭირონი იყვნენ მთავრობისათვის. ხაზინით სარგებლობა ამას მოითხოვდა. ამრიგად, სომხების ეროვნული და აღებმიცემობითი სარგებლობა ამას მოითხოვდა საქართველოს გაფართოებას და გაღონიერებას, მაგრამ როცა დაუძლურება და სიძაბუნე შეეპარებოდა, მაშინ კი სხვაგან უნდა ეძიათ მფარველობა… ასეთმა შემთხვევამაც არ დააგვიანა – ჩვენ გვერდზე ამოიჭიმა რუსეთის სახელმწიფო. სანამ მისი საზღვრები ჩვენგან შორს იყო, მანამ სომხებიც ძალაუნებურად საქართველოთი უნდა დაკმაყოფილებულიყვნენ, მაგრამ, როგორც კი საზღვრებმა მოიწია, მოგვიახლოვდა, მისვლა-მოსვლა ცოტაოდენ გაადვილდა, მაშინ სომხებს საშუალება მიეცა თავის თავისთვისაც უფრო რიგიანათ ეზრუნათ. და, აი, საქართველოს დაცემის ისტორიაში ისინი შესამჩნევ როლს თამაშობენ… სომხებმა ქართული მთავრობის შემწეობით საქართველოში ქონება შეიძინეს და ბოლოს ამავე მთავრობის დასაცემად კაცებს იქრთამავდნენ. სანამ საქართველოს თვით-არსებობა მათთვის სასარგებლო იყო, ისინიც მხარს უჭერდნენ, როცა ეს მათთვის სასარგებლო აღარ იყო, ორმო ამოუთხარეს: ასეთია გზანი ისტორიისა! ყველა ერი თავის ინტერესს იცავს და ვაი იმ ერს, რომელსაც თავისი ინტერესები ვერ შეუგნია“. ნოე ჟორდანია საუბრობს იმ „ისტორიის გზაზე“ რაზეც მე ზევით მოგახსენეთ, მაგრამ ამაზე როდი გაჩერდა ჩვენი „მოძმე ერი“?! 1918 წელს საქართველომ დე-ფაქტო აღიარება მოიპოვა. საქართველოს რესპუბლიკის მეთაური ნოე ჟორდანია გახლდათ. იგი ყველანაირად ცდილობდა ევროპისთვის თავის მოწონებას და საქართველოს დე-იურედ გამოცხადებას, მაგრამ 1918 წლის 7 დეკემბერს სომხეთის ჯარები გაფრთხილების გარეშე შემოიჭრნენ საქართველოში და დაიკავეს სანაინისა და ალავერდის ტერიტორიები. სომხებმა მოშალეს რკინიგზის ხაზი და საქართველოს მთავრობას ახალქალაქისა და ბორჩალოს მაზრებიდან ჯარის გაყვანა მოსთხოვეს. ნოეს არ სურდა ბრძოლის დაწყება, რათა ევროპის თვალში მისი იმიჯი არ შელახულიყო, მაგრამ მას შემდეგ რაც სომხებმა თბილისაკენ აიღეს გეზი, იძულებული გახდა ბრძოლა დაეწყო. 19 დეკემბერს პირველივე შეტაკებისას სომხებმა სასტიკი მარცხი იწვნიეს და უკან დაიხიეს. ქართული არმია წინ მიიწევდა და განაგრძობდა სომხების მიერ ოკუპირებული ტერიტორიების განთავისუფლებას. სომხები დამარცხდნენ ჯავახეთშიც. მაგრამ სომხეთის მთავრობის თხოვნით, ინგლისის არმიის ამიერკავკასიის სარდლობამ საქართველოს მთავრობას ახალქალაქისა და ბორჩალოს მაზრებიდან ჯარის გაყვანა მოსთხოვა. საქართველოს მთავრობა დაჰყვა ინგლისის ნებას. შემდეგ საქართველოს მთავრობის დაჟინებული მოთხოვნით ახალქალაქში შენარჩუნებულ იქნა ქართული ადმინისტრაცია, ბორჩალო კი დღეს ნაწილობრივ საქართველოს, ნაწილობრივ კი სომხეთის შემადგენლობაშია, მიუხედავად იმისა, რომ სომხები ომში დამარცხდნენ და თავ-ქუდ მოგლეჯილები გაიქცნენ ბრძოლის ველიდან. საინტერესოდ განვითარდა მოვლენები 1921 წელს. როგორც მოგეხსენებათ ამ წელს საქართველოს პირველი რესპუბლიკა გასაბჭოვდა, მაგრამ ამას ერთი საინტერესო ფაქტი უძღვოდა წინ. საქართველოს გასაბჭოებამდე საქართველო-სომხეთის საზღვარზე სომხებმა გახსნეს ერთი დიდი დუქანი. ამ დუქნის მახლობლად იყო ქართული არმიის სამხედრო ბაზა. სომხებმა დუქანში მიიწვიეს ქართველ ჯარისკაცთა მთელი ბატალიონი და გულუხვად გაუმასპინძლდნენ, ოღონდ ერთი ხერხი იხმარეს: ღვინოში საწამლავი ჩაყარეს, ყველა ქართველი ჯარისკაცი დააძინეს და შემდეგ ყველა მათგანს გოჭივით გამოჭრეს ყელი. საზღვარი უკონტროლოდ დარჩა. ამით ისარგებლა წითელმა არმიამ და 1921 წლის 25 თებერვალს საქართველოში ტრიუმფით შემოვიდა. სომხებმა არც 1993 წელს გადაუხვიეს თავიანთ გეზს და აფხაზეთის ომში ჩვენს საწინააღმდეგოდ იბრძოდნენ. ამ ომში მამაჩემის სამი მამიდაშვილი იბრძოდა (ზურაბ მამარდაშვილი, გია მამარდაშვილი, თამაზ ფიფია. მათგან ერთ-ერთმა, ზურაბ მამარდაშვილმა ვახტანგ გორგასლის მედალი მიიღო). მე ვესაუბრე ერთ-ერთ მათგანს, გია მამარდაშვილს. მან მითხრა: არასოდეს არ მქონია ერებზე გართულება, მაგრამ იმის შემდეგ რაც ომში ვნახე სომხები შემძულდნენ. ომი იმისთვისაა რომ კაცი მოკლა. აფხაზებიც კლავდნენ ხალხს, რუსებიც და ჩვენც, მაგრამ ჩვენ ვიბრძოდით, სომხები კი ქალებს, ბავშვებს, მოხუცებს, ინვალიდებს და უიარაღოებს დასდევდნენ და უმოწყალოდ ხოცავდნენო. და მართლაც საყოველთაოდაა ცნობილი, რომ აფხაზეთის ომში ქართველთა წინააღმდეგ იბრძოდა ბაგრამიანის სომხური ბატალიონი, რომელიც ყველაზე გამორჩეული იყო სისასტიკით. სომეხთა ამგვარი ქვემძრომლური ანტიგეორგიელობის გამო ჯამბაკურ ორბელიანი ამბობს: „როგორც ბოლო დროს შევიტყვე და წვრილად მიამბეს, რაც საქართველოს მოუვიდა, სულ სომხებისაგან; სხვას ნურავის დავაბრალებთ, ისინი ჩვენი ხელით ნარს გლეჯდნენ, ჩვენ იმათი იარაღი ვიყავით“ და ეს აბსოლიტური სიმართლეა. სომხეთის ამგვარი საქციელის გამო ვაჟა-ფშაველამ ერთი პოემაც კი დაწერა, სახელად „ჰაოს და ქართლოს“, რომელიც სომხეთისა და ქართლ-კახეთის ურთიერთობას მიუძღვნა. „თვალცრემლიანი ჰაოსი ქართლოსს მოადგა კარზედა გასაწ***ბული სახითა კონკები ეცვა ტანზედა ჰე, ძმაო ქართლოს სადა ხარ, გამოიხედე კარშია?! ნუთუ დაჩაგრულ მოძმესა ბინას არ მომცემ სახლშია?“ ქართლოსმა შეიყვანა სახლში თავისი მოძმე ჰაოსი და გამოკითხა თუ რა შეემთხვა. ჰაოსმა ყველაფერი მოუყვა ქართლოსს. თურმე მტრებს აუწიოკებიათ და იძულებული გამხდარა წამოსულიყო. ქართლოსი მოძმის შეფარებაზე უარს არ იტყვის და ქონებას გაუყოფს ჰაოსს. დაიწყებენ ერთად შრომასა და ლუკმა პურის შოვნას. მაგრამ გარკვეული დროის შემდეგ ქართლოსს ბრძოლაში წასვლა მოუწევს, მთელ ავლა-დიდებასა და ცოლ-შვილს კი ჰაოსს დაუტოვებს საპატრონოდ. წავა ომში აღმოსავლელთა ეთნარქი და მრავალწლიან ბრძოლაში ჩაებმევა. და რა ხდება ამ დროს მის სახლში? ჰაოსს ძალიან მოეწონება იქაურობა და იტყვის: „ბილანი ხალხი ყოფილა და მინდობილის გულისა - აქა ყოფილა კიდევაც სწორედ ხაზინა ფულისა“. „სთქვა ეს ჰაოსმა და სოფლად წამოასკუპა დუქანი, - მას აქეთია ჰაოსი არის და არის მსუქანი. ცოლ-შვილსაც გადმოუძახა ჰაიასტანით აქეთა: მალე მოვიდნენ და ჩვენაც ხანის ცოლ-შვილად ვნახეთა, ხოლო ქართლოსის ცოლ-შვილის ვერ უმზერ მტირალ სახეთა. რა ჰაოს უთხრა იმათა: „სახლიდამ დაიკარგეთა! თქვენი პატრონი სადა გყავთ ამდენ ხანს!“ - ყვირის მკვახედა. „მომწყინდა, კმარა რაც ხანი გკვებეთ და შაგინახეთა! სახლი დაცალეთ, აჩქარდით, ადექით, აიბარგეთა!“ მას აქეთია კერაზე, საცა თამარი თბებოდა, ქართლოსი ხმალსა ლესავდა, ცოლ-შვილის მზერით სტკბებოდა, ჰაოს-ხანუმა დაფუძნდენ, მათ ძენი: მიკიჩ, გალუსტა, სულ „ვარჰალალოს“ მღერიან, ბედი თავს დაჰყეფს: „ბაშუსტა!“ ხოლო ქართლოსის ცოლ-შვილნი სადღაც სოროში შემძვრალან; თითქოს ობოლი ბღარტები ხმელს ხის ტოტზედა შემსხდარან. დახეხილ-დაბუზულები უნუგეშობით შემკრთალან. მჭადიც არა აქვთ საჭმელად, ცეცხლი უქრებათ კერაში, თვალ-გული ჩამოეღალათ ქართლოსის მოსვლის ცქერაში. ის არ უწყიან ქართლოსი როდია ლხინს და მღერაში!“ გავა დრო და ერთ ბნელ, პირქუშ ღამეს ცა გლოვას დაიწყებს. გლოვას დაიწყებს ცაც და მთელი ბუბენაც, რადგანაც ქართლოსი სასიკვდილოდ დაიჭრება. ქართლოსიანები საკაცით წაიყვანენ თავიანთ ეთნარქს მის მამულში, სადაც უკვე კარგახანია არარატელი ჰაოსი ბატონობს. ქართლოსს მამულის წინ დაასვენებენ და გამდიდრებული ჰაოსის მოახლეს დაუძახებენ. ეტყვიან, შენს ბატონს შეუთვალე ქართლოსი ომში დაიჭრა, მისი ქონება შენ გაქვს, ამიტომ მისი მოვლა-პატრონობაც შენი მოვალეობააო. „შევიდნენ, მსახურთ უამბეს ჰაოსს ქართლოსის ამბები. ამას აემღვრა გუნება, თითქოს ეყლაპოს აბები. გაცხარებულსა ჰაოსსა ბიჭისთვის დაებარაო: „მე რა ვალი მაქვს მოვლისა, ექიმი არ ვარ ჯარაო. ნეტავი თავს ვუპატრონო, ჩემი ცოლ შვილი მბარაო. მიჰბარდეს თავის სახლ-კარსა აქ მას ბინა აქვს არაო. ამდენი ხანი სად იყო? ქურდულად გაიპარაო. სად იყო, რა გამიკეთა, აბა რა მომიტანაო? რომ მოდის, რა პირით მოდის, ნეტავ ვინ დაიბარაო? მაგის ცოლ-შვილმა ოჯახი გაქურდა, გაიტანაო. წაიყვათ თავის სახლშია, მე ოხერი ვარ განაო?! თქვენც იქ მიბრძანდით, დაჭრილიც მხრით გადიტანეთ თანაო“. ეს რომ სთქვა, ერთი ხათაა! და „ვაა!“-ოც დაატანაო.“ ასე გამოაბუნძულებენ ქართლოსს თავისი სახლიდან. მისი მოსვლის შესახებ მისი ოჯახის წევრები გაიგებენ. ბავშვები მივლენ და მოეხვევიან მამას, მისი მეუღლე თამარი კი ბავშვებს ეტყვის, მამათქვენი დატირების ღირსი არაა, ყველაფერი რაც ჰაოსმა დაგვმართა მისი ბრალიაო. ქართლოსს ბრაზი შეეპარება და ჩაილუღლუღებს ძმას რად მაძულებო. მეუღლე კი ეტყვის. „ - ძმასა, მაშ არა? იმიტომ ცხვირით ვერ გადენს ძმარსაო. ვაჰმე, ბეჩავო, ბეჩავო, როდისღა მახვალ ჭკვასაო? ძმა, როგორც გამიგონია, უნდა ძმას სჭერდეს მხარსაო, სულთა-მხუთავის ძმობასა სჯობს კბილით ჰკვნეტდე ქვასაო.“ ასეთი გახლავთ მწარე ისტორია ამ ორი მეზობელი ერის ხანგრძლივი ურთიერთობისა. ქართველი ერი მუდამ ეხმარებოდა სომეხ ერს, მიუხედავად სიძნელისა, სომხები კი ამის სანაცვლოდ ზურგში გვასობდნენ დანას. თურქეთის მიერ სომხების ეთნო-წმენდის დროს მთელი გადარჩენილი სომხობა სამცხე-ჯავახეთში გადმოიხვეწა. ჩვენ არ აგვიკრძალავს ეს მათთვის. მაშინ როცა სომხები თავიანთ მიწაზე უცხო ტომელს არ აჩერებდნენ, ქართველებმა მათ საცხოვრებელიც მივეცით და მიწებიც, დღეს კი ეს სომხები შემოგვიბრუნდნენ და სამცხე-ჯავახეთს სომეხი ერის მიწად - ისტორიულ „ჯავახკიად“ აცხადებენ. ასევე მოითხოვენ რეგიონში სომხური ენის რეგიონალურ ენად გამოცხადებას. და მართალია იჩქმალება, მაგრამ გარკვეული ჯგუფები ლობირებენ სამცხე-ჯავახეთისთვის ავტონომიის მინიჭებას. ის ხომ მართალია, რომ უნაკლო ქართული დამწერლობა ლამის ათი საუკუნის სომეხმა მოვსეს ხორენაცმა შეგვიქმნა, რომელმაც ქართული ენა არ იცოდა და რომელიც ამავე დროს ნაკლული სომხური დამწერლობის ავტორია?! ისიც ხომ მართალია, რომ შოთა რუსთაველი აშოტ რუსთველიანი და ეროვნებით სომეხი იყო, მაშინ როცა ის საკუთარ თავს „ვინმე მესხ მელექსეს“ უწოდებს?! ისიც ხომ მართალია, რომ ტაო-კლარჯეთში არსებული მონასტრების ქართული გრავიურები და ქართული წარწერები სომხურია?! ისიც ხომ მართალია, რომ XIX საუკუნის საფლავის ქვაზე არსებული არაბული წარწერა ძვ. წ. XVIII-XVI საუკუნეების სომხური დამწერლობის ძეგლია?! ჰოდა მთელი საქართველი სვანეთისა და მთიულეთის გარდა ისტორიული „ჯავახკია“ და სომეხი ერის ისტორიული მიწაა! ის არ ყოფნით რაც გაგვიკეთეს. ის არ ყოფნით ბორჩალო რომ წაგავგლიჯეს. ახლა მესხეთზე აიღეს სუნი „აივაზიანებმა“ და „კარაპეტიანებმა“. მთელი სომხური დაშნაკობა სხვა არაფერია თუ არა ერთმანეთს შესისხლხორცებული ჯაყო და კვაჭი კვაჭანტირაძე. სწორედ ამ „ჯაყო-კვაჭანტირაძეებსა“ და ფუქსავატ ბაქი-ბუქიებზე წერდა დიდი ილია: „სიტყვითა და კალმით ქვეყანას ეფიცებიან, ვითომც კავკასიის ქედს აქეთ ტიგრისა და ევფრატის სათავეებამდე, თითქმის შავი ზღვიდამ კასპიის ზღვამდე, ეგრედწოდებული არმენია (ვითომც სომხეთი) ყოფილა ათადამ-ბაბადამ დღევანდლამდე, და თუ სადმე ვიღაც „ვრაცები“ ყრილან - ერთი ათიოდე ბოსლის ადგილი თუ სჭერიათ და ისიც თითქმის სომეხთა მოწყალებით. თითონ ეს „ვრაცები“ ვითარცა ერი არაფერი სახსენებელია, იმიტომ რომ გაწყვეტისა და გადაშენების გზაზე დგანან და თუნდ ესეც არ იყოს, ჭკუა იმათ არ გააჩნიათ, რომ თავბედისა გაიგონ რამ, აღებ-მიცემობის უნარი ღმერთს იმათთვის არ უღირსებია, მეურმეობისა და ჩალვადრობის მეტი სხვა ხელობა არ იციან და ის პატარ-პატარა საბოსლეებიც კი ვერ მოუხმარებიათ, რომელთაც, ქვეყნის სასაცილოდ, საქართველოს ეძახიან. ან როგორ მოიხმარებდნენ, რომ ამისთვის არც ჭკუა-გონება უჭრით, არც გამრჯელობა, არც სწავლა-ცოდნა, არც სურვილი აქვთ, არც ხალისი - იცოდინონ და ისწავლონ რამ თუნდ იმავ სომხებისგან, რომლებიც ვითომც ღვთისაგან და ისტორიით მოვლენილნი არიან, რომ კულტურის დროშით ხელში ააყვავონ და გააბედნიერონ არამც თუ მახლობელი აღმოსავლეთი, არამედ შორეულიცა, ერთობ მთელი ბრიყვი და უმეცარი აზია. ამ სახით ხომ გვართმევენ ყოველს ეროვნულს ღირსებას, სთითხნიან ჩვენს ვინაობას, და რომ სულ მთლად ბოლო მოგვიღონ ქვეყნის წინაშე, გვიბათილებენ მთელს ჩვენს ისტორიასაც, ჩვენს ისტორიულ მატიანეებს, ისტორიულს ნაშთსა და სახსოვარსა, მთელს ჩვენს სისხლით-მოსილს ღვაწლს ქრისტიანობისთვის შეწირულსა (თვითონ რომ ქრთამითა და ღალატით შეინარჩუნეს -ა.ა.), და ყოველს ამას თითონ იჩემებენ დიდის გაძვრენ-გამოჩვრენითა. მართალია ტყუილს მოკლე ფეხები აქვს და სხვისა ღირსების ჩამორთმევით ან დაკლებით მათნი არც მოივლინებიან, არც გადიდდებიან, მაგრამ წადილს დაუჭირავსა ყური აქვს მოუსმენი და ენა გრძელი“. ეს იმ ცრუ მეცნიერებზეა, რომელთაც თავიანთი დიპლომები ნიღბების მაგივრად უნდა ეკავოთ მასკარადებზე. როცა ქართველ თავადთა მცონარებით მთელი ქართული ეკონომიკა სომეხმა დაშნაკ-შოვინისტებმა ჩაიგდეს ხელში ისტორიის გაყალბება დაიწყეს. იმ დროს ჩამჩიანისა და მისი პირსისხლიანი ბანდის წყალობით ძირფესვიანად ისწავლებოდა არმენოლოგია, მაშინ როცა ქართველოლოგია პრაქტიკულად არ ისწავლებოდა. ამიტომაც იყო, რომ თავდაპირველად ყმაწვილი ნიკო მარი, ქართულ კულტურას სომხური კულტურის გავლენის შედეგად რომ განიხილავდა, მაგრამ როცა ევროპაში წავიდა, ქართულ კულტურას ჩაუღრმავდა და ქართულ ხელნაწერებს გაეცნო, მიხვდა თუ რამხელა იყო დიდი გეორგიული კულტურა. ერთხელ მან ანისის ნანგრევებზე აღმოჩენილი ძველი ტაძრის ნანგრევები და წარწერები შეისწავლა და დაადგინა, რომ ეს ტაძარი ქართულ კულტურას ეკუთვნოდა. და რა შედეგი მოჰყვა ამას? ნიკო მარს არ მისცეს არქეოლოგიური გათხრების წარმოებისა და კვლევის უფლება, ჩამოარჩვეს იარაღები, წაართვეს მუშები. ღამის გასათევად არც ერთ სასტუმროში არ შეუშვეს და საჭმელიც კი არ აჭამეს. დიდი გაჭირვებით ჩავიდა ნიკო მარი თბილისში. მას რომ ეთქვა ეს ტაძარი სომხურიაო მაშინ მის საპატივცემლოდ ქანდაკებას წამოჭიმავდნენ ერევნის ცენტრში და შეიძლება ნიკო მარის პატივსაცემად დღესასწაულიც დაეწესებინათ. როდემდე უნდა გაგრძელდეს ასე?! როდემდე უნდა აფათურონ თავიანთი ბინძური ხელები ჩვენს სულში?! თითქოს არც არსებულა დიდი კოლხური კულტურა აზოვის ზღვიდან ტრაპზონამდე, ბერძნებმა „პოლიკრიოს კოლხიდა“ ანუ ოქრომრავალი კოლხეთი რომ უწოდეს. თითქოს არაფერს ნიშნავს მსოფლიოში პირველი ოქრო რომ შიდა ქართლში მოიპოვეს და დაამუშავეს. თითქოს არაფერს ნიშნავს მთელს მსოფლიოში ლითონთა სახელები კოლხური ტომებისგან რომ მომდინარეობს. თითქოს დიდი არაფერია ოქროს დამუშავების კოლხური ტექნიკა, მეცნიერებმა დღესაც რომ ვერ დაადგეს თავი. რად ღირს მხოლოდ ფესტოს დისკო. ეს არის მსოფლიოში პირველი რელიგიურ-ლიტერატურული ნაწარმოები, რომელიც კუნძულ კრეტაზე, ქალაქ ფესტოსის მახლობლად აღმოაჩინეს 1908 წელს. იგი დაწერილია პიქტოგრამული დამწერლობით, ხაზოვანი A დამწერლობით, საიდანაც მოდის მიკენური ხაზოვანი B დამწერლობა და საბოლოოდ ბერძნული ანბანიც. საქმე კი ის არის, რომ 2008 წელს, ლონდონში, ფესტოს დისკოს აღმოჩენიდან ასი წლისთავისათვის მიძღვნილ კონგრესზე ქართველმა მეცნიერმა, გია კვაშილავამ, ჩვიდმეტწლიანი მუშაობის შემდეგ გაშიფრა ეს პიქტოგრამები და დაამტკიცა, რომ ის მხოლოდ კოლხურ ენაზე იშიფრება. 2008 წლის შემდეგ ამ დამწერლობას მსოფლიო მეცნიერებმა „კოლხური ოქროდამწერლობა“ უწოდეს და სწორედ ამ „კოლხური ოქროდამწერლობიდან“ მოდის თანამდეროვე ბერძნული ანბანი. მაგრამ ეგ რა არის ეჩმიაძინთან შედარებით?! კიდევ კარგი არ იციან რომ „ეჩ მიაძინ“ მეგრულად „ოცი მიემატას“ ნიშნავს, თორემ შეიძლებოდა გულის პარკუჭები შეტოკებოდათ, ვაი, ვინმე ჩვენსნაირი არ გამოერიოთ „ვრაცებს“, არ თქვას, ეს ის ადგილია სადაც ურარტუს წინააღმდეგ მებრძოლ რომელიმე კოლხ ან დიაუხელ მეფეს ოცი ბატალიონი მიემატაო (რადგანაც ყველა დასახლებას თავისი ჯარი ჰყავდა), აქედან ეწოდა ამ ადგილს სახელი და ის გეორგიული მოდგმის მიწად არ გამოაცხადონო, მაგრამ არაკაცივით რომ მოიქცე შენც არაკაცი იქნები. მართალია ეს ჩვენ მენტალურ ღირსებებს კატეგორიულად ეწინააღმდეგება, მაგრამ სომხებისთვის ეს სულაც არ არის ასე - მათ ხოთელი მსოფლიო „არმენებს“, „არ men“-ებს ანუ არაკაცებს უწოდებს და სხვათაშორის სავსებით სამართლიანადაც. დღეს რომ ცოცხალი ყოფილიყო XIX საუკუნის ცოტნე დადიანი - დათა თუთაშხია, დარწმუნებული ვარ კიდევ ერთხელ იტყოდა: „ვისაც ჩავაცვი ჩოხა, იმან გამხადა სწორედ“. კი აქვთ დიდი მადა „ავტონქტონ“ სომხებს, „ვილიკაია არმენია“ რომ შექმნეს, მაგრამ რატომღაც არ იმჩნევენ ისტორიის მამად წოდებული ჰეროდოტეს ცნობას: „აზიაში მოსახლეობენ სპარსელები, თვით სპარსეთის ზღვამდე. სპარსელების ზევით ჩრდილოეთის მხრივ ცხოვრობენ მიდიელები, მიდიელების ზევით – სასპერები, სასპერების ზევით – კოლხები, რომლებიც გავრცელებულნი არიან ჩრდილოეთის ზღვამდე, რომელშიც მდინარე ფაზისი ჩაედინება. ამ ოთხ ხალხს უჭირავს მიდამო ზღვიდან ზღვამდე“. რატომღაც ჰეროდოტე აზიაში „ზღვიდან ზღვამდე მოსახლე ხალხთაგან“, მხოლოდ ქართულენოვან სასპერებსა და ზანურენოვან კოლხებს ასახლებს სპარსელ-მიდიელებთან ერთად. სად არის „ვილიკაია არმენია“?! ნუთუ დაშნაკთა ისტორიოგრაფიას ფრთები მოსწყდა?! რათქმაუნდა არა, რადგანაც მათ შეთითხნილ ისტორიას არასდროს ჰქონია ფრთები და ვერც ვერასდროს ექნება. ის მუდამ იმ თაგვივით დარჩება, დამშეული თვალებით რომ შესცქერის ფრთაგაშლილ არწივს. ნუთუ „კარაპეტიანთა“ იდეებს ყავარჯენი გამოეცალა?! რათქმაუნდა არა, რადგანაც „კარპეტიანთა“ იდეები არ დგას და ვერც ვერასოდეს დადგება ფეხზე. ის მუდამ იმ უფეხო ინვალიდივით დარჩებიან, შურის თვალით რომ უყურებს მორბენალ ყმაწვილებს. ჩვენ აქ ზეზვასა და მზიას დროიდან მოყოლებული ვცხოვრობთ. აქ ჩამოვყალიბდით ეთნოსად, აქ განვვითარდით ერად და დღესაც აქ ვსულდგმულობთ, განსხვავებით სომხებისაგან, რომლებიც ბალკანეთიდან გადმოსახლდნენ და ვანის ტბის მიდამოებში შეერწყნენ ხურიტებს, მითანელებს, არამეელებს, ამორევლებს და კიდევ ვინ იცის ვისა და რა რჯულის ხალხს. ამ ხალხმა არ იცის თუ ვინ არიან, საიდან მოდიან და სად მიდიან, ამიტომაც ცდილობენ ყველაფერი მიისაკუთრონ რაც კი თვალში მოხვდებათ. ამიტომაც თქვა ილიამ თავის „ერსა და ისტორიაში“: „ამისთანა ხალხნი დღესაც ბევრნი არიან ქვეყანაზედ. ამისთანა ხალხი უბინაო კაცსა ჰგავს, რომელმაც არ იცის - ვინ არის, რისთვის არის, საიდამ მოდის და სად მიდის. ამიტომაც ესეთი ხალხი ბევრით არ გამოირჩევა პირუტყვთაგან და იქნება ბევრში უკანაც ჩამოურჩება“. მართლაც, რომ პირუტყვებს დამსგავსებიან, რომელნიც ყველგან ბალახის მოძოვას ლამობენ, სადაც კი დაინახავენ და დიასპორის სახით თავის ფეკალიებსაც იქ ანთხევენ სადაც მათ გულს გაუხარდება. საქართველოში „ქართვლის დედის“ დადგმას, მყისიერად მოყვა „მატ არმენიის“ დადგმაც, ოღონდ სომეხი რისი სომეხია თუ სიცრუის ბუკი და ნაღარა არ აყარა?! სომხებმა გააუქმეს სტალინის ძეგლი და „მატ არმენია“ მის კვარცხლბეგზე შედგეს, რადგანაც კვარცხლბეგზე მიწერილი თარიღი „ქართვლის დედის“ დადგმის თარიღზე უფრო ძველი იყო. თუ ვინმე კომპეტენტური პიროვნება იტყოდა, რატომ წერია ეს თარიღი, „მატ არმენია“ ხომ უფრო გვიანიაო, მაშინ „არუთინიანები“ უპასუხებდნენ, მაგ კვარცხლბეგზე უწინ სხვა ქანდაკება იდგა, უფრო ძველი. თარიღიც მისია, ჩვენ კი არ დაგვიწერიაო და და თან ჩვეული ხმის ტემბრით მიაყოლებდნენ „ვაა“-ს. ხოლო თუ ვინმე უცოდინარი მივიდოდა, ტვინს გამოუბურღავდნენ, აი, ნახე თარიღი. ჯერ „მატ არმენია“ დაიდგა და მერე მოგვბაძეს უკულტურო „ვრაცებმაო“. 1970-იან წლებში ვინმე ვერმიშევმა რუსულ ენაზე დიდი ტირაჟით გამოსცა რომანი „ამირსპასალარი“, სადაც სასტიკად იყო გაყალბებული საქართველოს „ოქროს ხანა“. ამან აღაშფოთა ქართული საზოგადოება. ჟურნალ „ცისკარში“ დაიბეჭდა აკაკი ბაქრაძის, ნოდარ დუმბაძისა და სხვათა წერილები, მაგრამ ყველასგან გასაოცრად ჟურნალის მთელი ტირაჟი ერთ ღამეში განადგურდა. სომხური ლობი აქტიურად მუშაობს ჩვენთვის ეგზომ სანატრელ და მიუწვდომელ დასავლეთშიც. გეტინგენის უნივერსიტეტის პროფესორმა, თანამედროვე ანთროპოლოგიის ფუძემდებელმა, კრანიოლოგიის დამაარსებელმა გერმანელმა მეცნიერმა, იოჰან ფრიდრიცხ ბლუმენბახმა, გამოიკვლია ნამარხი თავის ქალები და დაასკვნა, რომ ევროპეიდები კავკასიისან, საქართველოდან მოდიან, ამიტომაც მან მთელს ევროპეიდულ რასას კავკასიური რასა უწოდა. იმავე ნაშრომში ის წერდა, რომ ქართველები იყვნენ მსოფლიოში ულამაზესი ერი! მაგრამ იმავე ყელზე ნაღველმომდგარ ლობისტთა დამსახურებით ბროკჰაუზის ენციკლოპედიიდან ეს ფრაზა გაქრა. არ ჩერდებიან ხმალამოღებული დაშნაკუცუნები! ხმალი მაშინ ამოეღოთ ირანი და ოსმალეთი რომ აწიოკებდნენ, თუმცა მაშინ ხმალი რად ჭირდებოდათ?! განა ქართლ-კახეთში ერეკლე არ მეფობდა?! დახმარების თხოვნით მუხლებში ჩაუვარდებოდნენ „მოძმე ერს“ და როცა არც სპარსი იყო და არც ოსმალო იყო, ამოიღებდნენ სომხური ლითონით ნაჭედ ბებუთს და ზურგის ტვინამდე ჩაცემდნენ ქართველებს უკნიდან. კიდევ კარგი, რომ სამეგრელო აბრაგებით იყო სავსე და სომეხ ვაჭრებს დასავლეთში არ დაედგომებოდათ, თორემ ვანის გათხრას ვინ დაასწრებდათ?! და მერე დაიწყებდნენ, ამ ქალაქს ვანი ურარტუს დედაქალაქის სახელიდან ეწოდაო. იმას კი არ ფიქრობენ, რომ ურარტუს დედაქალაქს ძველად ტუშფა ერქვა და კოლხური ქალაქ ვანის აყვავების შემდეგ ყველასგან გასაკვირად სახელი შეეცვალა. სომხები ათასწლეულების წინაც იგივეს იზამდნენ რაც გასულ საუკუნეში „ქართვლის დედაზე“ ქნეს, რადგანაც ათასწლეულების წინაც სომხები ისეთები იყვნენ, როგორებიც დღეს. ეს კი იმიტომ, რომ ღვარძლიანი ღვარძლიანს შობს, პლაგიატი პლაგიატს, სომეხი კი სომეხს. აი რას წერს სომეხი თოვმა მოწოფეცი: „1431 წელს სასტიკი შიმშილი დაიწყო ჩვენს ქვეყანაში, როგორც მორწმუნეთა ისე ურწმუნოთა შორის, ისე, რომ შეჭამეს ძაღლები და კატები, გვამები, ცხენები, ვირები, ჯორები და აქლემები. აღარაფერი რომ არ დარჩათ, მაშინ თავიანთ ვაჟებს და ასულებს მიმართეს. საქმე იქამდეც კი მივიდა, რომ ფარულად და აშკარად ათასი კაცი შეჭამეს… მორწმუნენი ზამთრის ჟამს არარატის გავარიდან აიყარნენ და საქართველოსკენ გასწიეს“. ეს მართლა არმენები თავიანთ შვილებს ჭამდნენ და ჩვენ დაგვინდობდნენ?! გენებიდან მოსდევდათ სიბილწე და ყოველგვარი სიბინძურე. მაგიტომაც აუპატიურებდნენ აფხაზეთში 10 წლის გოგონებს მშობლების თვალწინ. 2011 წლის ზაფხულში, ჩემი ინგლისურის მასწავლებელი სომხეთში, კერძოთ ერევანში გახლდათ სამსახურეობრივი საქმიანობით და როცა სომხებზე ვკითხე მითხრა, სხვის ყველაფერზე ისეთი დამოკიდებულება აქვთ თითქოს დიდი არაფერიო. მისი თქმით, ერთი სომეხი იძახდა ერევანი რომზე ძველი ქალაქიაო და როცა ერთმა იტალიელმა კითხა აბა მაჩვენეთ, სად არის ერევანში ან მის მახლობლად ძველი შენობებიო პასუხი ვერ გაუციათ. ან კი რა გასაკვირია, რომ ენა სასულეზე მიეკროთ?! კიდევ კარგი, რომ იმის სინდისი მაინც ყოფნით, ერევანი ქუთაისზე ძველ ქალაქად არ გამოაცხადონ, ჯერ კიდევ ძვ. წ. XV საუკუნეში რომ იყო „ოქრომრავალი“ კოლხეთის დედაქალაქი და მსოფლიოში ჰქონდა სახელი გავარდნილი. კულტურულ ღირებულებათა სიმწირის გამოა, რომ არასრულფასოვნების კიმპლექსი მოსვენებას არ აძლევთ დღე და ღამე. ამის გამოა, რომ დამშეული სვავებივით დამცხრალან თავს ქართული ქრისტიანობის ცენტრს - ტაო-კლარჯეთს. განა კოსმოსში გაგზავნილი ქართულ ხალხურ სიმღერათა ჩანაწერი ერთ დრეში არ გამოცხადდა სომხური ფოლკლორის ნიმუშებად?! ევრიკა! აღმოჩენაც ამას ჰქვია. როცა გაეროში გაიმართა რეფერენდუმი, სადაც უნდა გადამწყდარიყო დაბრუნდებოდნენ თუ არა დევნილები აფხაზეთსა და სამაჩაბლოში, დედამიწის ზურგზე მხოლოდ ორმა ქვეყანამ მისცა ხმა ჩვენს საწინააღმდეგოდ - რუსეთმა და სომხეთმა. ჩვენ კიდევ ათობით ეკლესიას გადავცემთ საკუთრებაში. ჯერ იყო და ილია მოგვივლინა შემოქმედმა. მერე ზვიად გამსახურდია, მაგრამ ვერა და ვერ ვისწავლეთ ჭკუა. ვაი თუ მცირე ერების ჩაგვრაში დაგვდეს ბრალიო. სინამდვილეში დაჩაგრულებიც, უფლებააყრილებიც, ღირსებაშელახულებიც, თავზე-ლაპ-დასხმულებიც, შეურაწყოფილებიც, გაძარცვულებიც, გატყავებულებიც და დაჩოქილებიც ჩვენ ვართ და თან ჩვენს ქვეყანაში! ჩვენი უფლებებია გარღვეული ვახტანგ გორგასლის აბჯარივით, სადაც გამუდმებით გვესვრიან და გვესვრიან მოწამლულ ისრებს! გაფაციცებით შევყურებთ სხვა ერებს, მსგავსად ხორცის მაღაზიის წინ მდგარი მშიერი, მაწანწალა ლეკვივით, ნერწყვს რომ ყლაპავს და კუდს აქეთ-იქით საწყლად აქიცინებს! არ გვახსოვს, რომ ჩვენს თავისუფლებისთვის მებრძოლ წინაპართა რიცხვი 9,5 მილიონიდან, 0,8 მილიონამდე ანუ 12-ჯერ შემცირდა. არ გვახსოვს, რომ ვახტანგ გორგასალი და გუბაზ II წინ მიუძღოდნენ ლაშქარს და ზოგ-ზოგიერთებივით, უმაღლესი მთავარსარდალი რომ ჰქვიათ, მტრის დანახვაზე მიწაზე არ წვებოდნენ და ხელის კანკალით წითელ ყლინჯს(ჰალსტუხს) არ წუწნიდნენ. არ გვახსოვს, რომ დავით აღმაშენებელმა მარტომ ჩამოოიღო ციხის კარი და დიდგორის ბრძოლის დროს, უკან დასახევი გზა ჩახერგა. არ გვახსოვს, რომ მონღოლთა წინააღმდეგ მებრძოლი ცოტნე დადიანი თავისი ნებით ჩაბარდა მონღოლებს, იმის გამო, რომ მისი თანამებრძოლები შებყრობილი ჰყავდათ. არ გვახსოვს, რომ ერეკლე II ბრძოლის ველზე პირველად 14 წლის ასაკში გავიდა, ვერ მოითმინა, ცხენზე შეხტა და ბრძოლა დაიწყო. არ გვახსოვს, რომ სტალინად(ფოლადად) წოდებულმა იოსებ ჯუღაშვილმა - ისეა თუ ასე მსოფლიო ისტორიაში უდიდესმა ქართველმა, თავისი შვილი შესწირა ქვეყანას, მსგავსად ხევისბერი გოჩასი. არ გვახსოვს, რომ ზვიად გამსახურდიამ საკუთარი ხელით მოაწერა ხელი სიკვდილს. არ გვახსოვს სამასი არაგველი, არც ცხრა ძმა ხერხეულიძე. პროფესიით სანტექნიკოსის, განათლების ყოფილ მინისტრის - ლომაიას თქმით, რომელსაც გამართულად „ბავშვ“-ის დაწერაც კი არ შეუძლია, „ვეფხისტყაოსანი“ საჭირო არ ყოფილა. თურმე იმიტომ, რომ მოსწავლეებს მისი სწავლა ეძნელებათ. კარგი იქნებოდა ლომაიას „ბავშვ“-ის წერის სწავლის შემდეგ გადაეშალა უკვდავი „ვეფხისტყაოსანი“ და წაეკითხა: „სჯობს სიცოცხლესა ნაძრახსა სიკვდილი სახელოვანი“. ავიწყდებათ, რომ საქართველოს თურქები „გურჯისტან“-ს, არაბები „გურგისტან“-ს და ირანელები „გორგისტან“-ს ეძახდნენ, სომხები კი ეგრისს „ეგერსტან“-ს უწოდებდნენ და ოთხივე ენაზე, ოთხივე სიტყვა ერთსა და იმავეს - „მგლების ქვეყანას“ ნიშნავს. მგელი ხომ ის ცხოველია, რომელსაც ვერავინ წაართმევს მის ტერიტორიას?! მგელი ხომ ის ცხოველია, რომელიც ბოლომდე იბრძვის და იმარჯვებს ან ბრძოლაში კვდება?! ევროპას ვუჩოქებთ და ყველანაირად ვცდილობთ მივბაძოთ. თურმე ქართული ტრადიციები უვარგისი ყოფილა. თურმე გეორგიელები ლოთები ვყოფილვართ. სამაგიეროთ თრიაქის ლეგალიზაციაზე საუბრობენ, დღეს რომ პლანსა და მარიხუანას ეძახიან. ის კი არ იციან, რომ 1121 წელს, ღვინით შეზარხოშებულმა 55 600-მა კაცმა, რომელთაგანაც 45 000 ქართველი იყო, 300 ათას გათრიაქებულ სელჩუკს ნაწლავები გააყრევინა დიდგორის ველზე. ჩვენს კულტურას, ჩვენს მენტალიტეტს, ძვენს „გურჯობას“(მგლობას) ებრძვიან. თავქვე მივექანებით უფსკრულში, ამ დროს კი ვაჟა-ფშაველასი არ იყოს მთელი საქართველო წააგავს ერთ ჩასუქებულ დუმას და ყველა ცდილობს, რომ კაირგი ნაჭერი მოაჭრას. თუმცა რა გასაკვირია ჩვენი მთავარსარდლის - მიხეილ „სააკაშვილის“ ხელში, რომლის ბაბუაც სამედიცინო უნივერსიტეტის პირველი რექტორი - მიხეილ სააკიანი იყო და მუდამ იმას იძახდა, სომხებს ბევრი კარგი გვაქვს გაკეთებული ქართველთათვისო. და ჰოი საოცრება! მისი მამის პირადობის მოწმობაში უეცრად ჩნდება გვარი - „სააკაშვილი“. ეს იმ დროს, როცა ზვიად გამსახურდიას შიშით მესამედმა სომხობამ „მგელთა ქვეყანა“ დატოვა, მესამედმა კი გვარი გადაიკეთა. გორგასლის, გუბაზ II-ის, აღმაშენებლის, ცოტნეს, ჭავჭავაძისა, კოსტავასა და გამსახურდიას შემდეგ, მხოლოდ ასეთი სისხლით სომეხი თუ იკადრებდა მტრის დანახვაზე მიწაზე დაწოლას. მხოლოდ ასეთი „კვაჭი კვაჭანტირაძე“ თუ იკადრებდა მსოფლიოს თვალწინ დამფრთხალი თვალებით ყლინჯის(ჰალსტუხის) წოვას (ი.ხ. სურათი). Visit My Website Visit My Website Visit My Website მხოლოდ დაშნაკის სისხლიანი თუ გაბედავდა სომხებისთვის ეკლესიების საკუთრებაში გადაცემას. მაგრამ ჩვენს პრეზიდენტს ვაჟკაცობა დაეწუნება?! როგორ შეიძლება დაგვავიწყდეს ის სპექტაკლი, რომელიც მისმა ქართველთმოძულე პიარ-ჯგუფმა დადგა განმუხურში რამოდენიმე წლის წინ. ეს ყველაფერი ისეთი ოსტატობით იყო შესრულებული, უეცრად თავი ბროდვეის თეატრში მეგონა. მაშინ როცა ოპოზიცია აქციებს აწყობდა, თურმე მათი მოღალატეობით რუსებმა ისარგებლეს და განმუხურში შეიჭრნენ. და ვინ იხსნიდა ქვეყანას ამგვარი გასაჭირისგან თუ არა „ჰალსტუხიჭამია“?! ჩვენი „მთავარსარდალი“ გუბაზ II-ის მსგავსად ეკვეთა, ძველი კოლხური კულტურის ციტადელად მდგარი ეგრისის მიწაზე შემოჭრილ რუს კაზაკთა ურდოს და თავისი მამაცობით, „ჟილკითა“ და მერაბ კოსტავას მსგავსი შეუდრეკელი სულით უკუაგდო მომხდური. საინტერესოა, ნეტავ რამდენი გადაუხადეს რუს ჯარისკაცებსა და მათ გენერალს, სააკიანის წრიპინა ხმაზე რომ დაიხიეს უკან?! სწორედ მასზე და მის ანტიეროვნულ დამქაშობაზე თქვა ილიამ „ბედნიერ ერში“ : „მტრის არ მცნობი, მოყვრის მგმობი, გარეთ მხდალი, შინ ძლიერი“. აკი სამურზაყანოული აჯიკასავით მწარედ მოხვდა გულზე, რობერტ სტურუამ სომეხი რომ უწოდა. თურმე სტურუა ქსენოფობი ყოფილა და ფაშიზმამდე ერთი ნაბიჯი დააკლდა, თორემ ღირსეულად დაიკავებდა ადგილს ადოლფ ჰიტლერის გვერდით. ჰოდა მთელი მსოფლიოს გასაგონად ვიძახი: მ ე ქ ა რ თ ვ ე ლ ი ვ ა რ !მაშ მეც ქსენოფობი ვყოფილვარ და ჰიტლერ-სტურუას დუეტის გვერდით მეც მიწილადეთ მოკრძალებული ადგილი. სიტყვის თავისუფლებას ვინ ჩივის, ქართველობისა და პატრიოტიზმის უფლებას არ გვაძლევენ და ყველა ეროვნული იდეებით განსჭვალულ კაცს, ქალს, მოხუცს თუ ახალგაზრდას, ბინძური მეთოდებით უსწორდებიან, ძირავენ და ცხოვრებას უსახიჩრებენ, ისევე როგორც მათი სულებია დასახიჩრებული. დღევანდელი ვითარება ერთგვარი განმეორებაა XIX საუკუნისა, როდესაც ქართული ენა იკრძალებოდა, მაგრამ თუ მაშინ ენა იკრძალებოდა დღეს პირდაპირ და ურცხვად იკრძალება გურჯობა. ამგვარ საქართველოზე თქვა აკაკი წერეთელმა: „უნდა ჩავყლაპო სიტყვები ძალით და რომ დამადგეს ვერც დავახველო, ამას კი ვიტყვი, გინდა მომკალით, ფურთხის ღირსი ხარ შენ საქართველო!“ და მართლაც ფურთხის ღირსია ის ერთი, მტრის ლეკვს თავზე რომ დაისვამს და გამათრახების საშუალებას მისცემს! სტურუამ მხოლოდ ის თქვა, რომ მიხეილ სააკიანი სომეხი იყო, სააკიანმა კი ანაკლიაში მთელი სამყაროს გასაგონათ უწოდა „ენგურის გაღმა მყოფთ“ ბარბაროსები. ამით მან პირდაპირ შეურაწყო რუსები და აფსუები. მაგრამ ეგ რაა? განა ერთ-ერთ უცოურ ჟურნალისტს პირდაპირ ეთერში არ განუცხადა თამარ მეფეც და გიორგი სოსლანიც ოსები იყვნენო?! ლამის ყივჩაღთა შთამომავლებათ გამოგვიყვანა მაგრამ ამით რა შეიცვალა?! თვითონ რატომ არ გადადგა ჩვენი „უმაღლეს მთავარსარდლად“ წოდებული „ჰალსტუხიჭამია“ პრეზიდენტი?! ამ პრეცედენტს საოცარი სიზუსტით პასუხობს ერთი ლათინური გამონათქვამი: „Quod licet jovi, non licet bovi” – „რაც ეპატიება იუპიტერს, არ ეპატიება ხარს“. თვითონ უზენაესი ღმერთია, ჩვენ კი უღელში შებმული ხარები, რომელთაც მისი სიამოვნებისთვის სიკვდილის ბოლომდე უნდა ვიმუშაოთ და სიკვდილს მიახლოებულებიც მისი ძირმონგრეული ქვევრის მსგავსი სტომაკის ამოსაყორად უნდა დაგვკლან, მაგრამ სააკიანის გასაგონად ვიტყოდი - თქვენც იგივე მოგელით რაც იუპიტერის კერპს რომის იმპერიის დანგრევის შემდეგ. რომი გარყვნილებამ დაანგრია და თქვენს იმპერიასაც გარყვნილება დაუსვამს წერტილს. ის გარყვნილება, რომელსაც კუჭ-დაჩირებული ქართველი ერის ნაძარცვი ფულით მიცემიხართ „შერონ სტოუნებთან“ და მისნაირებთან. განა რამოდენიმე წლის წინ მსოფლიოს გასაგონად არ უთხრა პატრიოტთა ბანაკში მყოფ გოგო-ბიჭებს, „ბუჩქები აქვეა და აბა თქვენ იცით“-ო?! Visit My Website მილიონები იხარჯება მისი „გულაობისთვის“ და სეზონურო ორგიებისთვის და ეს ყველაფერი ისე ურცხვად, თითქოს აფხაზეთიდან დევნილ, გაწამებულ ქალს კობა სუბელიანის კაბინეტის წინ თავი არ დაეწვას ცეცხლის ალით. ქართული ენა ფეხ-ქვეშ გაიგდეს (არაფერს ვამბობ მეგრულსა და სვანურზე), სასწავლო მასალიდან „დათა თუთაშხია“ და „ბაში-აჩუკი“ ამოიღეს, პირადობის მოწმობიდან ამოგვიშალეს, რომ ქართველები ვართ, ამის თქმაც აგვიკრძალეს და ანაკლია-ბათუმი-მესტიის კონცერტებით გვიხვევენ თვალებს. მაგრამ „ჰალსტუხიჭამია მთავარსარდლის“ ყურადსაღებად მინდა ერთი ისტორია გავიხსენო: 1951 წელს ირანში პრემიერ-მინისტრად აირჩიეს დოქტორი მოსადიკი, რომელმაც გადაწყვიტა ნავთობის ნაციონალიზაცია, რაც ძალიან არ მოეწონა ძია სემს(ანუ ა.შ.შ.-ს). მათ ჩვეული ხერხებით დაამხეს მოსადიკის რეჟიმი. ირანის მთელი რესურსები დასავლურმა კომპანიებმა გაინაწილეს, ერთპიროვნულ მმართველად კი ირანის შაჰი იქნა არჩეული, რომელიც მსგავსად მიხეილ სააკიანისა პირწავარდნილი პროამერიკელი იყო. მან საოცარი სისწრაფით დაიწყო ირანის ამერიკანიზაცია. ამის გამო ის ამერიკის ფავორიტი გახდა და დიდი პატივისცემა დაიმსახურა. ოღონდ ეს ყველაფერი ხდებოდა აღმოსავლური სისასტიკით - აიკრძალა ჩადრის ტარება და პოლიციელები ატერორებდნენ იმათ, ვინც რაიმე ეროვნულის დაცვასა და გაფრთხილებას გაბედავდა. ამან ის შედეგი გამოიღო, რომ ირანელმა ერმა შეიძულა ამერიკა და მათი იდეოლოგია. ირანში რელიგიური ფანატიზმი გამეფდა. 1979 წელს აჯანყებულმა ხალხმა რევოლუცია მოაწყო, შაჰი კი ქვეყნიდან გაიქცა. მართალია უწინ ამერიკელები მას დიდ პატივს სცემდნენ და ხელის გულზე ატარებდნენ, მაგრამ გავლენა დაკარგული შაჰი ქვეყანაშიც კი არ შეუშვეს. მან ტავი ლათინურ ამერიკას შეაფარა და თან წაიღო ხალხის ნაძარცვი მილიონები, მაგრამ ლათინოსები მას ყოველ დღე ერთ მილიონს ახდევინებდნენ ქვეყანაში შეშვებისთვის, მანამ სანამ ნულზე არ დატოვეს. მილიონერი შაჰი პროამერიკელობისთვისა და ანტიეროვნულობის გამო სიღარიბეში ჩაკვდა და იგივე მოელის ყველა ა ნ ტ ი გ ე ო რ გ ი ე ლ ს ჩვენი „ჰალსტუხიჭამია მთავარსარდლის“ წინამძღოლობით. რაც უფრო წინ მიდის დრო, მით უფრო წინ მიდის ადამიანიც და შესაბამისად მისი მოთხოვნილებებიც იზრდება. ოდითგანვე ძველ რომში ასე იყო: „მიეცით ხალხს პური და სანახაობა“ რათა დაყვნენ კეისართა ნებას. მაგრამ როგორც ჩანს სააკიანის მიერ გატარებული ანტინაციონალური პოლიტიკის შედეგად, ქართველი ერის შეგნება იმ ნიშნულზე დაბლა დავიდა, რა ნიშნულზეც 2 ათასი წლის წინ რომაელთა შეგნება იყო, რადგანაც, თუ რიგითი რომაელის გასაბრუებლად საჭირო იყო „პურიც“ და „სანახაობაც“, დღეს „ჰალსტუხიჭამია“ მშიერი ქართველი ერის გაბრუებას მხოლოდ „სანახაობითა“ და კუნტრუშ-მატრაკვეცობით ახერხებს, თუმცა ისევ გადაგვარებული ქართველის ნათქვამი არაა „თვალი ჭამს და თვალი სვამს“-ო?! ჰოდა ალბათ ამ ტაშ-ფანდურითა და ცეკვა-ტინგიცით დაიბრუნებენ გათრიაქებული, ყურგახვრეტილი, ელასტიკებ-ამოცმული, ვარდისფერ-ფეხსაცმლიანი, წითელ-ნიფხავიანი, თმა-შეღებილი, მშიერი, გარყვნილი, გაამერიკელებული, ისტორიადავიწყებული, ზნეობაშემოძარცვული, გურჯობადაკარგული, მამათმავალი „ვაჟკაცები“ სოჭს, აფხაზეთს, დვალეთს, სამაჩაბლოს, ჰერეთს, ბორჩალოს, ტაო-კლარჯეთსა და ლაზეთს სინოპამდე, სომეხი მთავარსარდლის - მიხეილ სააკიანის წინამძღოლობით. და ამ გადაამერიკელებული გეორგიის შემყურე წაქცეულა „ქართვლის დედა“, ოდესღაც ამაყად მდგარი და „მატ არმენიის“ ჩრდილის ქვეშ, ხმლისა და ფიალის ნაცვლად ღვიძლითა და ელენთით ხელში, დაუწყია გულის ცემის თვლა პირზე დუჟმომდგარს. ნუ აწვალებთ მომაკვდავ გურჯისტანს! ჩასცხეთ! ჩასცხეთ ურჯულო „ჯაყოებო“! იქნებ უფრო მალე მიეტევოს სული. ჩასცხეთ ქვემძრომელო „კვაჭი კვაჭანტირაძეებო“! იქნებ მისი ხსენება უფრო მალე გაქრეს. სად წაიღეთ სომხებო ის დანა, რომელსაც მთელი ისტორიის მანძილზე სცემდით „ვრაცებს“ გულში ხერხემლის მალამდე? იჩქარეთ, არავინ დაგასწროთ! თუმცა აქამდე არავის დაუსწრია თქვენთვის და ვერც ახლა დაგასწრებენ სიკვდილის პირას მისული ბებერი მგლის წიხლისკვრას. მაგრამ მხოლოდ ერთი რამის იმედი მაქვს - „კიდევაც გაიზრდებიან, მგელნი ალგეთის მთისანი“ და ვაი დედას აძახებინებენ „აივაზაინებსა“ და „კარაპეტიანებს“, ნაცარქექიებივით რომ შემოსკუპებულან ჩვენს კისერზე და მახათს გვასობენ მთელი ისტორია! კიდევ დაიბადებიან დადიანები და ხელმეორედ ჩააძვრენენ თხუნელასავით მიწაში „ჰალსტუხიჭამია სააკიანებს“! კიდევ დაიბადებიან აღმაშენებლები და სალმობს დაადებენ დასერილ გურჯისტანს! კიდევ დაიბადებიან ჭავჭავაძეები და გამოაფხიზლებენ მთვლემარე ერს! კიდევ დაიბადებიან გამსახურდიები და იხსნან ღვთისმშობლის წილხვედრი ქვეყანას, გლობალიზაციის მაზომბირებელი მანქანის უხილავი მათრახისაგან, ასე უსირცხვილოდ რომ გაურყვნია კოლხ-იბერთა შვილები! ასე უმოწყალოდ რომ დაუჩოქებია ოდესღაც მგლად წოდებული ერი! ასე ურცხვად რომ გაუძარცვავს ოდესღაც კოლხური კულტურის შემქმნელი ხალხი! ასე სიმწარით რომ დაურბევია და გაუთელავს „ვეფხისტყაოსნის“ ქვეყანა! გაიზრდებიან ივერიელი პატრიოტები და მერე, ჩვეული წუწუნიც კი ვერ იხსნის პირზე ნერწყვ-მომდგარ დაშნაკობას, ასეთი სისასტიკით რომ სცემდა გალესილ ცულს საქართველოს ფესვებს! გაიზრდებიან ეგრისელი პატრიოტები და კიდევ ერთხელ დასცემენ შიშის ზარს სომეხ ლობისტებს, თითქმის მთელს მსოფლიოში რომ მოუკიდიათ ფეხი! სულ მალე დაბლაგვდება, გაიღუნება და ტარი მოსწყდება იმ დანას, რომელსაც ადამისა და ევას დროიდან მოყოლებული „აქილევსის ქუსლში“ გვცემდნენ ჰაოსის შთამომავლები! „კიდევაც გაიზრდებიან“ სიონისტი გურჯები და ნიკოფსიიდან დარუბანდამდე გადაჭიმული გეორგიის მოცქირალ სომხებს, წაუხდებათ „ვილიკაია არმენიაზე“ ოცნება! წაუხდებათ ფიქრი იმაზე, რის გამოც სიტყვების რახა-რუხით სიცრუისა და სიბილწის კორიანტელს აყენებდნენ მთელი არსებობის მანძილზე - წაუხდებათ ყოველივე კოლხ-იბერიულის, ეგრულ-ქართულის მისაკუთრების სურვილი!

საქართველოს ისტორია ხელახლა უნდა დაიწეროს http://sana.ge/admin/upload/4968.jpg საპატრიარქოში შექმნილია საქართველოს რეალური ისტორიის დამდგენი მუდმივმოქმედი კომისია, რომლის თავმჯდომარედაც აგვისტოს თვეში კათოლიკოს–პატრიარქმა ილია ||–მ მანგლის–წალკის ეპარქიის მმართველი, მიტროპოლიტი ანანია ჯაფარიძე დანიშნა. კომისიას აქვს შესაბამისი გეგმა და შესაბამისად პრეტენზიაც, რომ გადაიხედოს და ხელახლა დაიწეროს საქართველოს ისტორია. ნუგზარ ვანიშვილი ხიდებისა და გვირაბების მშენებელი ინჟინერია, რომელიც მიტროპოლიტთან ერთად ნამყოფია ექსპედიციებში და მის მითითებებს ასრულებს რუკებისა თუ სხვადასხვა საარქივო მასალების მოძიებაში. რა ისტორიული აღმოჩენები გააკეთა კომისიამ და რა უნდა შეიცვალოს საქართველოს ისტორიაში, ამაზე ბატონ ნუგზარს ვესაუბრეთ. დღეს საზოგადოებაში მუსირებს ძალიან ფესვგადგმული აზრი ე.წ. “ქართიზაციის” თეორია. ეს, ჩვენთვის დამღუპველი, თეორია მდგომარეობს შემდეგში: ქართიზაციის თეორიის მიხედვით, ვრცელი მხარეები, პრაქტიკულად დღევანდელი ქართლის გარშემო, იყო დასახლებული მასიურად ეთნიკურად არაქართული მოსახლეობა. ქართიზაციის თეორიის მიხედვით, მაგალითისათვის ავიღოთ ვრცელი მხარე, რასაც ჰქვია ტრაპიზონიდან ვანის ტბამდე, დასავლეთ საქართველოს დღევანდელი ტერიტორია, იმერ კავკასიის მოსახლეობა, ქართლმა გააქართველა და შესაბამისად ეს ხდება მე–9, მე–10, მე–11 საუკუნეების პერიოდში. ამბობენ, რომ ვანის ტბიდან ტრაპიზონამდე, დღევანდელ ტაო–კლარჯეთში, არტაანში, კოლაში, ბასიანში, ტაოში, სპასპირეთში, ქალდეაში, დღევანდელი დასავლეთ საქართველოს ნაწილში ცხოვრობდნენ შესაბამისად ეთნიკური სომხები, აბაზგები, ოსები და სხვები. ეს თეორია ადამიანებს აფიქრებინებს, რომ მოხდა ამ ადამიანების ქართიზაცია ანუ გაქართველება. მოვიყვანოთ ციტატა მიტროპოლიტის ანანია ჯაფარიძის ნაშრომიდან: “საბჭოთა პერიოდში ჩამოყალიბდა თვალსაზრისი, თითქოსდა მე–9, მე–10 საუკუნეებში მოხდა ქართიზაცია ანუ ამ მხარეების გაქართველება. კლარჯეთის, ტაოს, ყარსის, ვალამერტის, ანისის მოსახლეობა, აგრეთვე მთელი დასავლეთ საქართველოს (იმჟამინდელი აფხაზეთის) და ჰერეთ–ქვემო ქართლისა. რა ძალა უნდა ჰქონოდა არაბეთის საამირო სფეროში მოქცეულ შიდა ქართლს, რომ ასეთი ქართიზაციის პროცესი განეხორციელებინა, მასზე ათჯერ და ოცჯერ უფრო დიდ მხარეში. კლარჯეთიდან – ვანის ტბამდე, ლიხიდან – ნიკოფსიამდე, ბოდბედან – შამახამდე, მაშინ, როცა შიდა ქართლი არც კი იყო პოლიტიკური ერთეული, ხოლო აღნიშნული მხარეები დამოუკიდებელ სახელმწიფოებს წარმოადგენდნენ. სინამდვილეში კი, მათ მიერ დამოუკიდებლობის მოპოვების წყალობით, აღორძინდა იქამდე მინავლებული ეროვნულ–ქართული თვითშეგნება”. გარდა ამისა, მეუფე ანანია გახლავთ ავტორი წიგნთა სერიისა “ისტორიული ბედი საქართველოს ეკლესიისაგან განშორებული ქართველებისა”. ამ სერიის წიგნებს შეადგენენ მაგალითად: ქართლელთა გააფხაზება, გაოსება, გაბერძნება, გალეკება, გაფრანგება, გათათრება, გამუსულმანება, გასომხება და ა.შ. ხახულში, იშხანში არსებულ ქართულ წარწერებზე “ბოროტნი ამა ქვეყნისანი” თვლიან, რომ დავით აღმაშენებლის დროს, როდესაც საქართველო ძლიერი იყო, მაშინ გაქართულდა ყველაფერი. ასე განიხილავენ ქართიზაციის პრობლემას. 13 მილიონი ადამიანი გვყავს დაკარგული, სარწმუნოებისა და მამულის შეცვლით რომ გახდნენ სხვა მიწის მაცხოვრებლები. რეალობაში კი, არამცთუ ანტიკური დროიდან, არამედ იმ დროიდან, საიდანაც არანაირი წყარო და სამეცნიერო დასკვნა არ მოგვეპოვება, ეს მხარეები ქართული, პროტო ქართული ან ქართველური ტომების ხალხით ყოფილიყვნენ დასახლებულნი. – მიტროპოლიტ ანანიას ლაზეთის ეპარქიასთან დაკავშირებული კვლევებიც აქვს გამოცემული. ამ საკითხთან დაკავშირებით რას იტყვით? – მიტროპოლიტი ანანიას კვლევით და მისი ნაშრომის “კონსტანტინეპოლის საპატრიარქოს ლაზიკის ეპარქიის” მიხედვით, რომელიც 2008 წელს არის გამოცემული, კონსტანტინეპოლის საპატრიარქოს ლაზეთის ეპარქია მდებარეობდა V|–დან | საუკუნის დასაწყისამდე არა დღევანდელ დასავლეთ საქართველოში, არამედ ტრაპიზონის მხრიდან სამხრეთ აღმოსავლეთ ვრცელ ტერიტორიაზე, ვანის ტბამდე. შესაბამისად, ისტორიული ქალაქები: ფაზისი, პეტრა, როდოპოლისი, საისინი, ზიგანევი მოსაძებნია (მრავალი მათგანი ნაპოვნია უკვე) დღევანდელ ჩრდილო–აღმოსავლეთ თურქეთის ტერიტორიაზე. აღნიშნული შრომა იწყება კონსტანტინეპოლის ეკლესიის საეპისკოპოსოთა ნუსხებით ანუ ნოტიციებით, სადაც კონკრეტულად ქალაქებისა და კათედრების მიხედვით არის განხილული ლაზიკის ეპარქიის მაშინდელი ტერიტორია. – ფაზისის თემასაც შევეხოთ. – ჩვენს ხელთაა მე–7 კლასის ისტორიის სახელმძღვანელო, რომელშიც ვკითხულობთ: ისტორიული გეოგრაფიის მამამთავარი სტრაბონი (ძვ.წ. 64 და ახ.წ. 20) წერს, რომ | საუკუნეში მდ. ფაზისზე აგებულია 120 ხიდი. დღეს 21–ე საუკუნეში ფოთიდან – ქუთაისამდე რამოდენიმე თანამედროვე სახიდე ნაგებობაა და არც ერთი არქეოლოგიური თუ ისტორიული ნაშთი ხიდისა. მდინარე რიონი მუდამ იცვლიდა კალაპოტს და ქმნიდა ე.წ. “ნარიონალებს”. დღესაც კი ნაპირები 20–25 მეტრის სიღრმეზე აღსავსეა ტორფითა და ურბილესი ქანებით. იქ შეუძლებელია, რომ ხიდის ბურჯი დადგა, მით უმეტეს, ქვის და მსგავს ადგილებზე ხიდების არსებობა ანუ მშენებლობა თანამედროვე ტექნოლოგიებისათვისაც კი რთულია. არიანე წერს, მდ. ფაზისი ისეთი ჭავლური დინებით შეედინება შავ ზღვაში, რომ ნაპირის გასწვრივ მცირე გემებს უჭირთ ამ ნაკადის გადალახვა და შორიდან უვლიან ფაზისის დინებას. ამასთანავე, ფაზისის წყალი ტყვიისფერია, გამჭვირვალე, ანკარა და დასალევად საუკეთესო. გემებზე და ნავებზე მსხდომნი, პრაქტიკულად, ვალდებულნი არიან გადააქციონ წყლის ძველი მარაგი და ზღვიდანვე შეავსონ ფაზისის წყლით ჭურჭლები, რომელიც კარგა ხანი, ვრცელ მანძილზე არ ერეოდა ზღვას, რაც ნამდვილად არ ახასიათებს რიონს. მით უმეტეს, რომ საბჭოთა კავშირის დროს მდინარე რიონს ასეულ კილომეტრზე ნაპირსამაგრი და ჯებირების მშენებლობის სამუშაოები ჩაუტარდა. ამ დროს, ჭოროხი ტყვიისფერი, სუფთა, ანკარა მთის მდინარეა. დღესაც დასალევად ვარგისი. სატელიტური თანამგზავრიდან ნათლად ჩანს, რომ მიუხედავად თურქეთის სახელმწიფოს მიერ აღნიშნულ მდინარეზე მიმდინარე ჰესებისა და წყალსაცავების მშენებლობისა, წყლის დაგუბების ხშირი შემთხვევებისა, ჭოროხი დღესაც მძლავრი ჭავლით შეედინება შავ ზღვაში. მდინარე ჭოროხის გასწვრივ, პრაქტიკულად სათავიდან შესართავამდე არის ისტორიული და თანამედროვე მაგისტრალური გზები, ასევე დასახლებულია მთელი მდინარის კალაპოტი. მაგალითად, მდინარეზე ართვინამდე 50–მდე თანამედროვე, ამდენივე ისტორიული ხიდი და ხიდის ნაშთია, რომელთა ექსპერტიზა ეჭვს არ იწვევს მათი ანტიკური ხანის წარმომავლობაში. ამასთანავე, პროკოფი კესარიელი მრავალგან აღწერს მდ. ფაზისის თავისებურებებს წიგნში “ომი სარებთან”. იგი 29–ე პარაგრაფში პირდაპირ ამბობს, რომ მდინარე “ბოასი” ჰქვია ამ მდინარის სათავეს, ხოლო შუა წელსა და შესართავთან უერთდება რა მრავალი წყალუხვი მდინარე, მისი სახელი ხდება ფაზისი. სხვადასხვა დროს სხვადასხვა ხალხისაგან აღნიშნული მდინარე მოხსენიებული იყო როგორც ფაზისი, ჭოროხი, ბოასი, აკამფსისი, ლივანა, ლიგანა და ა.შ. დაკვირვებული თვალისათვის ადვილად შესამჩნევია, რომ ფუძეთა წყობაში ეს სიტყვები შეიცავს სიტყვა ფაზისის შემადგენელი ფუძის ბგერებს. – თქვენ ნიკო მარის კვლევებს ტენდენციურს უწოდებთ. იქნებ დააკონკრეტოთ, რა ტენდენციებზეა საუბარი. – ნიკო მარი ეროვნებით შოტლანდიელი და პროფესიით არმენისტი იყო, ხოლო მისი კვლევები ცალსახად და ტენდენციურად პროარმენიული. მაგალითად, იგი ტაოს ტაიკად მოიხსენიებს იმ დროს, როცა ქალაქი სპერი ბაგრატიონთა ანუ წმიდა ღვთისმშობლის მონათესავე გვარის – ბაგრატიონთა წარმომავლობის ადგილია შუაგულ იმიერ ტაოში. წარმოშობით ბაგრატიონთა სამეფო დინასტია ქალაქ სპერიდან არიან, რომელიც იმიერ ტაოს შუაგულშია. რაც შეეხება იესოსა და ბაგრატიონთა ნათესაობას – მეუფე ანანიას მიერ შედგენილია ქართველ მეფეთა გენეალოგიური ხე, სადაც ნათლადაა წარმოდგენილი ბაგრატიონთა დინასტიისა და მაცხოვრის (ძე კაცისას) ოჯახის წევრთა ნათესაობა. – თქვენ ედემის ბაღთან დაკავშირებითაც ჩაატარეთ მოკვლევა. – ამ კვლევის ავტორი მე ვარ და მოკვლეული მასალების შესახებ პირველად თქვენი ჟურნალის მეშვეობით ვამბობ. ყველასათვის ცნობილია ძველი ქართული ლეგენდა, რომლის მიხედვითაც, დედამიწის მხარეების სხვადასხვა ტომთათვის განაწილების დროს დაგვიანებულ ქართველებს ღმერთმა ედემი უბოძა. ეს ლეგენდა განვიხილოთ ისეთი ზემძლავრი წყაროთი, როგორიცაა ბიბლია, დაბადება მე–2 თავი, მე–10, მე–14 პუნქტები, სადაც განსაზღვრულია ამქვეყნიური სამოთხის – ედემის ანუ ადამისა და ევას საცხოვრისი. აღნიშნულ ადგილას სწერია, ედემი და ედემის ბაღი მდებარეობს აღმოსავლეთის ქვეყანაში, ხოლო ედემის ბაღის შუაგულში არის ხე კეთილისა და ბოროტის შეცნობისა. ამ ბაღს რწყავს ერთი მდინარე, რომელიც ოთხ მდინარედ იყოფა, სახელი ერთისა ფისონი, მეორისა გეონი, მესამესი ტიგროსი, მეოთხისა ევფრატი. ზუსტად ძველ იბერიაში იმიერ ტაოს სამხრეთით არის ადგილი, საიდანაც გამოდის მდ. ევფრატი, მდ. ჭოროხი. აღიარებულია და დამტკიცებულია, რომ ხსენებულთაგან ორი მდინარე გახლავთ ევფრატი და ტიგროსი, ხოლო კაცობრიობა დანარჩენი ორი მდინარის იდენტიფიცირებას მსოფლიოს სხვადასხვა მდინარეებთან ახდენს, მაგალითად, ინდოეთის, არაბეთის, შუამდინარეთის და სხვა მდინარეებთან. ამ დროს ცალსახად ხილულია, უმარტივესად საპოვნია და შესაბამისად დასამტკიცებელი, რომ მდ. ფაზისი (ჭოროხი) იგივე ფისონია. რამეთუ მას მდ. ევფრატთან (ჭეშმარიტ ბიბლიურ მდინარესთან) ერთი სათავე აქვს. ბაიბურთის აღმოსავლეთით, ერზრუმის ჩრდილო–დასავლეთით, ბაგრატიონთა სპერის სამხრეთით, დღევანდელ სოფ. ბაშკურტდერესთან. აღნიშნულ მიდამოებშია ასევე მდ. არაქსის სათავეც, რომელიც ცალსახად მდ. გეონად უნდა განვიხილოთ და ასევე ტიგროსიც. განცვიფრებასა და სიმაყის გრძნობას ერთდროულად იწვევს აღნიშნული რეგიონის ლანდშაფტური მახასიათებლებიც – ულამაზესი ჩანჩქერები, მდიდარი ტყეები და ველები, ესოდენ მაღალმთიან რეგიონში წელიწადის განმავლობაში მუდმივტემპერატურიანი კანიონები, ზეთისხილის ჭალები და ა.შ. საოცარია აქაური ფაუნაც. აქ თანაცხოვრობენ პეპელა და ჩიტი, მგელი და კრავი, ხორცის მჭამელი და ბალახის მჭამელი. თუ კაცობრიობა იზიარებს აზრს, რომ მდ. ევფრატი ძვ. აღთქმის დაბადებაში ნახსენები ფერათიაა, ანუ თუ ევფრატი ევფრატია, მაშინ მისი სათავიდან გამომავალი მდინარე ხომ ცალსახად ერთ–ერთი იქნება ედემის ოთხ მდინარეთაგან. შესაბამისად, ჩვენს საყვარელ და ისტორიულ ჭოროხს ანუ ფაზისს შეგვიძლია თავდაჯერებულად ბიბლიური ფისონიც ვუწოდოთ და გავაკეთოთ განცხადება, რომ ადამი და ევა იბერიაში ცხოვრობდნენ. – ექსპედიციებთან დაკავშირებით რას გვეტყვით? – სექტემბრის თვეში რამოდენიმე უმაღლესი სასწავლებლის ძალისხმევით განხორციელდა ექსპედიცია, სამწუხაროდ, ყველასგან მიტოვებულ უძველეს ქართულ მხარეში – ჭანეთში, ლაზეთში, ქალდეაში, სასპერეთში. თითეულმა ჩვენთაგანმა ზედმიწევნით იცის ქართლის, კახეთის, სამეგრელოსა თუ რაჭის საზღვრები. ზემოთ ნახსენები ქართული მხარეებისა კი თითქმის არავინ. მიტროპოლიტი ანანია ამბობს, რომ სიტყვებს – ქალდეა და ქართლი – ერთი და იგივე ფუძე და წარმომავლობა აქვს. შესაბამისად, ქალდეა ისეთივე ქართული ქვეყანაა, როგორც ყველა დანარჩენი ქართული კუთხე. ქართული კვალის არდანახვა შეუძლებელია თვით ქალდეას გულში, ქ. გუმუშჰანეში, იგივე ვერცხლის ქალაქი, იგივე არგიროპოლისი, იგივე თერა. თერა ძვ. ბერძნულად კარიბჭეს ნიშნავს და ეს ქალაქი მართლაც კარიბჭეა თავისი გეოგრაფიული და ფუნქციური მდებარეობით კონსტანტინეპოლიდან ბაღდათამდე, ტრაპეზუნიდან კარნუქალაქამდე. ამ ადგილას ქართულ კვალს უკვე იძლევა ციხეთა, სოფელთა და ეკლესია–მონასტერთა ეტიმოლოგიური სახელები: ზანთა, ზანოი, იმერთა, დოუბერა და ა.შ. აღფრთოვანებასა და სიამაყეს იწვევს უძველესი ქალაქი ჭანისა, ადრინდელი შუა საუკუნეების ქალაქი, დღევანდელი სოფელი სულეიმანიე, რომელიც ახალი გუმუშანედან დასავლეთ ფერდობზეა 2 კმ–ში. გაოცებას იწვევს იქაური ეკლესია–მონასტრების სიმრავლე, რაც მრევლის გრანდიოზულ რაოდენობაზე მეტყველებს. ქალაქს თავს ადგას სამი ციხესიმაგრე, რომელიც ადვილად დაკეტავდა ხეობასა და მისადგომებს. აღნიშნულ ეკლესიებში და სამწუხაროდ, უმეტესწილად სახლების კედლებში დატანებულია ძვ. ქართულტექსტიანი და ორნამენტებიანი ქვები. ლერიონის საკათედრო ტაძარზე კი ბოლნური ჯვრებია გამოსახული. ადგილობრივი მოსახლეობა შეგატყობს რა, რომ თურქული ძალოვანი სტრუქტურებიდან არა ხარ, ამაყად გეუბნება, რომ ეროვნებით არის ქალდეველი და ფრაზეოლოგიურად და ფონეტიკურად მათი ეროვნების სახელი ასე გამოითქმის – ქართლ. ისინი ამაყობენ თავისი მხარით, ისტორიული ძეგლებითა და ეკლესიებითაც კი, მიუხედავად მათი მუსულმანობისა. სოფელთა დათვალიერებისთანავე, თვალში მოგხვდება დაკეტილ–გაძარცვული, მაგრამ არდანგრეული სახლების სიმრავლე, რაც ცალსახად მეტყველებს ამ რეგიონში ჩატარებული მრავალი ეთნოწმენდების შესახებ. ანალოგიური მიტოვებული სახლები ვნახეთ სოფ. ესენიურტში, სინირის ციხის მისადგომებთან, სადაც მშრალი წყობით მე–10, მე–11 საუკუნეებში ნაგები შენობებია მიტოვებული. აღნიშნულ მხარეში, მეუფე ანანიას შრომების არ იყოს, მოხდა ადგილობრივ მცხოვრებთა გაბერძნება. ანუ ბერძნული ეკლესიის წევრობა, რამაც საუკუნეების განმავლობაში ადამიანებს ქართული ეთნოსის სახელწოდება წაართვა და ე.წ. ბერძნებად აქცია. ეს იყო ლაზეთ–ჭანეთ–ქალდეას გაბერძნების წინაპირობა და თუ დასავლეთ საქართველოში მდებარეობდა ვითომდა ბიზანტიის ეკლესიის ეპარქია, რატომ არ მოხდა დასავლეთ საქართველოს კუთხეთა გაბერძნება, როგორც ეს ტრაპზონ–გუმიშხანეს რეგიონშია მომხდარი. ჩვენმა ექსპედიციამ მოინახულა ძვ. ქალაქის ლერიონის, არდაშას, როდოპოლისის, ზიგანის, ტრაპეზუნთას კათედრები. საერთო ჯამში 30–მდე ეკლესია და მონასტერი, რომელსაც შეიძლება ვუწოდოთ სოფელი – ეკლესია–სამონასტრო კომპლექსი. გაგვაოცა ადგილობრივმა მდიდარმა ბუნებამ, რომელსაც 2200–2300 მეტრშიც კი ზღვის დონიდან უპრობლემოდ შეუძლია გამოკვებოს მოსახლეობის დიდი რაოდენობა (პანტა, ვაშლი, კუნელი, კოწახური, ასკილი, მაყვალი, ჟოლო, კენკრა). ზიგანის ზემო გადასასვლელზე, ზღვის დონიდან 2000 მ–ზე გაშლილია გარეული ვაშლისა და მსხლის ტყეები. სახელგანთქმული სუმელას მონასტერიდან რამოდენიმე კილომეტრში მდებარეობს ყველასათვის ცნობილი როდოპოლისის საკათედრო ტაძარი. ამ სოფელში ადგილობრივი მეცნიერისა და ისტორიკოსის ილიას კარაგოზის ცნობით და დოკუმენტებით, 31 ეკლესია და 3 ციხესიმაგრეა, რაც ცალსახად მეტყველებს ბიზანტიურ ტრადიციაზე, მრავალრიცხოვანი მოსახლეობის გარემოში დაუფუძნებიათ კათედრები. ამ სოფელს თამარის დრომდე ქართული სახელი – დოუბერა ერქვა. შემდგომ ბიზანტიური ლივერა, დღეს კი იაზლიკი. ბიზანტიის ტახტის მემკვიდრე, ხუან–არკადიო კომნენოს ლასკარისი 2004 წლის შრომაში “ექსპედიცია ჩემს სამშობლოში” ახასიათებს ამ რეგიონის ეკლესია–მონასტრებსა და ციხეებს და ვერ მალავს გაკვირვებას მისი იქაური ფრესკებისა და კვალების ქართულ იდენტობასთან. თვით სუმელას მონასტერშიც, რომელიც ჩვენი შეხედულებით სიტყვა სამებასა და ლაზური სიტყვის სუმის (სამი) ფუძით ნაწარმოები სიტყვაა და არა მელა–თი, რაც ბერძნულად შავს ნიშნავს. უამრავი ქართული და არაქართული წყაროები გვაწვდიან ცნობას, რომ ტრაპეზუნთა ოდითგანვე, შესაბამისად ანტიკურ დროშიც, როდესაც ქალდეა დაერქვა, ქართული იყო. ეს მხარე გრძელ ზოლზე ესაზღვრება წმ. ნინოსა და წმ. გიორგის კაბადოკიას და აღნიშნულ რეგიონში ქალდეასა და კაბადოკიაში პროტო ქართული საერთო ენა უნდა ყოფილიყო. თუ ეს ქვეყანა “მოქცევაი ქართლისაის” ქართლია, შესაბამისად, სრულად ამ ვრცელ მხარეში პროტო ქართული ენა უნდა არსებულიყო. თურქეთის ტერიტორიის ქართულ მხარეებში მკვიდრთაგან ნელ–ნელა იწყება საკუთარი ეთნიკურობის გამორკვევა. ძალიან ბევრმა ადამიანმა უკანასკნელ პერიოდში თქვა, რომ იგი ეთნიკურად ლაზია, ქალდეველია, გურჯია. გაჩნდა დიდი ინტერესი ქართული ენის შესწავლისა, დაარსდა შემსწავლელი კურსები, რომლის პედაგოგია რიდვან გათენაძე, დიდებული ქართველი, ბორჩხელი ფიზიკის მასწავლებელი. საწყის ეტაპზე კურსებზე 33 მსმენელი იყო. დღეს კი მათი რიცხვი 200–ს აღემატება. დაფუძნდა ქართული სახლი, რომელშიც მრავლადაა ქართული წიგნები, რუკები და ა.შ. ქართული თვითშეგნების მხრივ, საიმედო მდგომარეობაა ქ. შავშეთში, ბორჩხაში, ჩაილიში, არხავში და ა.შ., სადაც თურქულენოვანი სკოლის მოწაფეები სკოლის გარდა, ყველგან ქართულად საუბრობენ. როგორც უკვე აღვნიშნეთ, ამ ვრცელ ტერიტორიებზე ისტორიის სხვადასხვა ეტაპზე, მასიურად მიდიოდა ქართველთა გაბერძნება, გასომხება და გამუსლიმანება–გათათრება. შესაბამისად, მე–12 საუკუნის ქართველთა შთამომავლობა შესაძლოა 20 მილიონს და მეტსაც აღემატებოდეს, მაგრამ ქართულ წარმოშობას გულში ან ხმამაღლა სავარაუდოდ სამ მილიონამდე ადამიანი აღიარებს. ეს ინფორმაცია კი ადვილად მისაღებია ადგილობრივი ლაზური და პონტოური საიტებიდან. თამარ ბატიაშვილი

ვინ არიან წარსულის ("ისტორიის") გამყალბებელნი??? http://i023.radikal.ru/1207/f8/4f308ab94a79.jpgროინ მეტრეველი როინ მეტრეველი (დ. 7 დეკემბერი, 1939, დაბა აბასთუმანი, ადიგენის მუნიციპალიტეტი) — ისტორიკოსი, მეცნიერი, საქართველოს მეცნიერებათა აკადემიის აკადემიკოსი (1993). ისტორიის მეცნიერებათა დოქტორი (1974), პროფესორი (1976). მის სახელთან არის დაკავშირებული ქართული საბჭოთა ენციკლოპედიის გამოსვლა. შემქმნელია 300-ზე მეტი წიგნისა და ნაშრომისა. მისი ხელმძღვანელობით გამოიცა 100-მდე წიგნი და ნაშრომი. სამასწავლებლო მოღვაწეობის პარალელურად რ. მეტრეველი სახელმწიფო საქმიანობასაც ეწეოდა. - 1960 −72 წლებში იყო საქართველოს კომკავშირის ცენტრალური კომიტეტის მდივანი, შემდეგ — პირველი მდივანი, - საქართველოს კომპარტიის ცენტრალური კომიტეტის საორგანიზაციო — პარტიული მუშაობის განყოფილების გამგე, ბიუროს წევრობის კანდიდატი. 1972 წელს რ. მეტრეველი დაინიშნა ქართული საბჭოთა ენციკლოპედიის მთავარი რედაქტორის (პოეტი — აკადემიკოსის ირაკლი აბაშიძე) მოადგილედ. სწორედ მათ სახელებს უკავშირდება 1975-87 წლებში ქსე — ის თორმეტტომეულის გამოცემის საქმეს. 1974 წელს რ. მეტრეველმა წარმატებით დაიცვა სადოქტორო თემაზე: « შიდაკლასობრივი ბრძოლა შუა საუკუნეების საქართველოში». 1986—1989 წლებში რ. მეტრეველი იყო თბილისის ა. პუშკინის (ამჟამად ილიას სახელმწიფო უნივერსიტეტის) სახელობის პედაგოგიური ინსტიტუტის რექტორი. 1988 წლის 1 ნოემბრიდან რ. მეტრეველი ასრულებს საქართველოს მეცნიერებათა აკადემიის საზოგადოებრივ მეცნიერებათა განყოფილების აკადემიკოს — მდივნის მოვალეობას. ამავე პერიოდში იგი შეჰყავთ მეცნიერებათა აკადემიის პრეზიდიუმში. 1990 წლიდან რედაქტორობს მეცნიერებათა აკადემიის ჟურნალ «მაცნეს» (ისტორიის, არქეოლოგიის, ეთნოგრაფიისა და ხელოვნების ისტორიის სერია). 1991 წლის 14 ოქტომბერს რ. მეტრეველი თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის რექტორად დაინიშნა. 1992 წელს მისი ძალისხმევით თსუ -მა თვითმმართველობა აღიდგინა, რაც 1926 წლის შემდეგ დაკარგული ჰქონდა. ახლა თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტს დიდი სამეცნიერო საბჭო მართავს. 1992 წლის 18 აპრილს უნივერსიტეტის დიდმა საბჭომ რ. მეტრეველი თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის რექტორად აირჩია. პეტრე მელიქიშვილისა და ივანე ჯავახიშვილის შემდეგ რ. მეტრეველი არის პირველი არჩეული ხელმძღვანელი (" რექტორი"). 1997 წელს იგი დიდმა საბჭომ მეორედ ახალი ვადით აირჩია ხელმძღვანელად. ამ დროს უნივერსიტეტში აღდგა სამედიცინო ფაკულტეტი . 1994 წლის 25 აპრილს უნივერსიტეტის დიდმა საბჭომ მიიღო „საუნივერსიტეტო განათლების გეგმა“, რომლის მიხედვით უნივერსიტეტი სრულად გადავიდა ორსაფეხურიან სწავლებაზე (ბაკალავრიატი და მაგისტრატურა). შეიქმნა ათამდე სამეცნიერო — კვლევითი ლაბორატორია და სამეცნიერო ცენტრი. ჩამოყალიბდა ახალი კათედრები, გაიზარდა საგარეო კავშირები უცხოეთის უნივერსიტეტებთან თუ სამეცნიერო დაწესებულებებთან. 1992 წელს რ. მეტრეველის ხელმძღვანელობით თსუ — ის საქართველოს ისტორიის კათედრასთან დაარსდა ქართული დიპლომატიის სამეცნიერო — კვლევითი ლაბორატორია, რომელიც 1996 წლიდან ქართული სახელმწიფო და სახალხო დიპლომატიის ისტორიიის სამეცნიერო — კვლევით ცენტრად გადაკეთდა. მისი რედაქტორობით 1994 წლიდან მუდმივად გამოიცემა ცენტრის წელიწდეული — „ქართული დიპლომატია“. 1997—1998 წლებში რ. მეტრეველის რედაქტორობითა და თანაავტორობით ცენტრმა მოამზადა და გამოსცა ქართული დიპლომატიური ლექსიკონი» ორ ტომად და «ქართული დიპლომატიის ისტორიის ნარკვევები» ორ ტომად, რომელშიც თანმიმდევრულადაა გადმოცემული საქართველოს დიპლომატიურ ურთიერთობათა ისტორია უძველესი დროიდან დღემდე. საქართველოს ისტორიის კათედრამ და ქართული სახელმწიფო და სახალხო დიპლომატიის ისტორიის სამეცნიერო-კვლევითმა განყოფილებამ, რ. მეტრეველის ხელმძღვანელობით, გამოსცა «ივანე ჯავახიშვილის ენციკლოპედიური ლექსიკონი». ეს არის პიროვნული ენციკლოპედიის გამოცემის პირველი ცდა საქართველოში. საქართველოს ისტორიის კათედრის თანამშრომლებმა გამოსცეს კრებულები: «საქართველოს კათალიკოს-პატრიარქები» (რედაქტორი რ. მეტრეველი) და «საქართველოს მეფეები» (რედაქტორები: მ. ლორთქიფანიძე, რ. მეტრეველი)… სამეცნიერო და სასახელმწიფო მოღვაწეობასთან ერთად, რ. მეტრეველი მუდმივ სამასწავლებლო საქმიანობასაც ეწევა: კითხულობს გაკვეთილებს საქართველოს ისტორიაში, ზრდის ასპირანტებს, მისი ხელმძღვანელობით შესრულებულია 10-ზე მეტი ე.წ. საკანდიდატო. 1994 წლის ზაფხულში რ. მეტრეველის თაოსნობითა და ხელმძღვანელობით უნივერსიტეტის ეზოში დაიწყო წმ. დავით აღმაშენებლის სახელობის საყდრის მშენებლობა. 1993 წელს რ. მეტრეველი აირჩიეს საქართველოს მეცნიერებათა აკადემიის აკადემიკოსად, 1996 წლიდან იგი საქართველოს უმაღლესი სასწავლებლების რექტორთა საბჭოს თავმჯდომარეა. 1994 წლიდან არის ევრაზიის უნივერსიტეტის ყრილობის გაერთიანებული კომიტეტის წევრი. მისი ძალისხმევით თბილისის უნივერსიტეტი 1999 წლიდან ევროპის უნივერსიტეტთა ასოციაციაში გაერთიანდა. 1995 წლიდან ხელმძღვანელობს საქართველოს მეცნიერებათა აკადემიასთან არსებულ საქართველოს ისტორიის წყაროების ჯგუფს. 1996 წლიდან არის საქართველოს ისტორიკოსთა ეროვნული კომიტეტის თავმჯდომარე, 1997 წლიდან-თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის საქართველოს ისტორიის კათედრის გამგე. რ. მეტრეველის სამეცნიერო და საზოგადოებრივი მოღვაწეობა სხვადასხვა დროს აღნიშნულია სახელმწიფო ჯილდოებითა და პრემიებით, მათ შორის შრომის წითელი დროშის, საპატიო ნიშნის, ღირსების ორდენებით, ფრიტოფ ნანსენის საპატიო მედლით, საქართველოს საპატრიარქოს ოქროს ჯვრით და სხვა; მიღებული აქვს საქართველოს სახელმწიფო პრემია მეცნიერების დარგში, ივანე ჯავახიშვილისა და აკაკი წერეთლის სახელობის პრემიები, მინიჭებული აქვს აფხაზეთის მეცნიერების დამსახურებული მოღვაწის წოდება. რ. მეტრეველი არის ქალაქების — თბილისისა და ქუთაისის საპატიო მოქალაქე, ქუთაისის და გიუმრის (არმენია) უნივერსიტეტების საპატიო პროფესორი, კალიფორნიის (სან-ფრანცისკო) მეცნიერებისა და ხელოვნებისა და რუსეთის უმაღლესი განათლების აკადემიების წევრი. რ. მეტრეველი მუდმივად მონაწილეობს ისტორიკოსთა მსოფლიო ყრილობაში და სხვა სახის სამეცნიერო შეკრებებში. რ. მეტრეველი 300-ზე მეტი სამეცნიერო ნაშრომის ავტორია, მათ შორის მონოგრაფიებისა: «შიდაკლასობრივი ბრძოლა ფეოდალურ საქართველოში» (1973 წ.), «დეკლასირებული ელემენტები შუა საუკუნეების საქართველოში (V—XII სს.), გლახაკები» (1976 წ.), «ივანე ჯავახიშვილი და ქართული კულტურის ზოგიერთი საკითხი»(1975 წ.), «შოთა მესხია» (1976 წ.), «საქართველოს საისტორიო და საეთნოგრაფიო საზოგადოება» (1982 წ.), «დავით IV აღმაშენებელი» (1986 წ.), «მეფე თამარი» (1991 წ.), «ივანე ჯავახიშვილი და თბილისის უნივერსიტეტი» (1996 წ.), ისტორიზმი ქართველი მწერლების შემოქმედებაში" (1999 წ.). თანაავტორია საშუალო სკოლის V, VII და X კლასების საქართველოს ისტორიის სახელმძღვანელოებისა. მისი ხელმძღვანელობით გამოცემულია მრავალი სამეცნიერო კრებული და მონოგრაფია. დასკვნა: საქართველოს წარსული 4 ტომეულის გაყალბება შემთხვევით არ მომხდარა და მისი გამყალბებელნი ხანგრძლივი დროის განმავლობაში ეწეოდნენ საქართველოს მტრის სამსახურში მსახურს. საქართველოს დამპყრობლებისა და მტრებისაგან მიღებული აქვთ არა ერთი ჯილდო და საჩუქარი. ასეთი გამყალბებლების თვალსაჩინო წარმომადგენელია როინ მეტრეველი. გადახედეთ მის წარსულსა და მოღვაწეობას, ადვილად მიხვდბით, რომ ეს გადაგვარებული, პირადი განდიდებისა და ვერცხლისმოყვარეობის გამო, თავისი მავნებლური მოღვაწეობით ჰყიდიდა ქართველი ერის სულიერებასა და სახელს, მტრების გულის გასახარად და ქართველების გულის გასახეთქად წლეების მანძილზე აყალბებდა საქართველოს წარსულ. ეს არის უდიდესი დანაშული, რომელიც კაცისკვლას აღემატება. სულ გაყიდულმა როინ მეტრეველმა თავისი მდგომარეობა და კეთილდღეობა საქართველოს გაყიდვის ხარჯზე მოიწყო. ასეთი ზნედაცემულები, ქართველმა ერმა უნდა გაასამართლოს საკადრისი ადგილი მიუჩინოს მათ.

ისე, რა მაგის პასუხია და გაყალბებულ ისტორიაზე, როგორია შენი აზრი?

გააჩნია ვის რა აზრით აქვს აღებული სურათი?!წმინდა გიორგის ხატი, ყველა სიმართლისათვის მებრძოლისათვის მეოხეა, თუ ვინმე თვლის რომ სიმართლისათვის იბრძვის მაშინ მას შეუძლია მის მფარვლად და მეოხედ წმიმდა გიორგის ხატი ეგულებოდეს. მე, ჩემს თავთან არასოდეს გამიგივებია წმინდა გიორგი, ღმერთმა დამიფაროს, როგოც შენ მოგეჩვენა, ისევე როგორც, არა მგონია, შენ თუთაშხიასთან აიგივებდე თავს. *** საქართველოს წარსულის ("ისტორიის) გაყალბება გრძელდება მა­რი­კა ლორ­თ­ქი­ფა­ნი­ძე, რო­ინ მეტ­რე­ვე­ლი და ოთარ ჯა­ფა­რი­ძე-ის ოთხტომეული გაყალბებულია http://i051.radikal.ru/1207/c8/81b8c41a840f.jpgგაყალბებული ისტორია მრა­ვა­ლი წე­ლი გა­ვი­და მას შემ­დეგ, რაც აკა­დე­მი­კოს გი­ორ­გი მე­ლი­ქიშ­ვი­ლის ხელ­მ­ძღ­ვა­ნე­ლო­ბით "სა­ქარ­თ­ვე­ლოს ის­ტო­რი­ის" რვა­ტო­მე­უ­ლი გა­მო­ი­ცა. მას შემ­დეგ წყა­როთ­მ­ცოდ­ნე­ო­ბი­თი მონაცემები არ­ქე­ო­ლო­გი­უ­რი კვლე­ვის გზით მო­პო­ვე­ბუ­ლი ახა­ლი მა­სა­ლე­ბით შე­ივ­სო, გა­მოქ­ვეყ­ნ­და არა­ერ­თი სი­ახ­ლის შემ­ც­ვე­ლი ნაშ­რო­მი, რა­მაც, ბუ­ნებ­რი­ვია, "სა­ქარ­თ­ვე­ლოს ის­ტო­რი­ის" ახა­ლი შევსებული გა­მო­ცე­მის სა­ჭი­რო­ე­ბა და­ა­ყე­ნა. ორი თვის წინ ქარ­თულ­მა სა­ზო­გა­დო­ე­ბამ "სა­ქარ­თ­ვე­ლოს ის­ტო­რი­ის" ოთხ­ტო­მე­უ­ლის მი­ი­ღო. წიგ­ნის შემ­დ­გენ­ლე­ბი არი­ან აკა­დე­მი­კო­სე­ბი მა­რი­კა ლორ­თ­ქი­ფა­ნი­ძე, რო­ინ მეტ­რე­ვე­ლი და ოთარ ჯა­ფა­რი­ძე. წიგ­ნი გა­მომ­ცემ­ლო­ბა "პა­ლიტ­რა ელ­მა" დას­ტამ­ბა კომ­პა­ნია "მაგ­თი­კო­მის" ფულადი მხარ­და­ჭე­რით. სა­გა­მომ­ცემ­ლო ჯგუ­ფის გან­მარ­ტე­ბით, სა­ქარ­თ­ვე­ლოს ოთხ­ტო­მე­უ­ლი წარ­მო­ად­გენს სა­მეც­ნი­ე­რო-პო­პუ­ლა­რუ­ლი ხა­სი­ა­თის ნაშ­რომს. ქარ­თ­ველ ის­ტო­რი­კოს­თა ნა­წი­ლი ამ ოთხტომეულის გამომცემლებს წარსულის გაყალბებაში ამხელს. რამ­დე­ნი­მე დღის წინ სა­ქარ­თ­ვე­ლოს ტექ­ნი­კურ უნი­ვერ­სი­ტეტ­ში გა­ი­მარ­თა სა­ჯა­რო გან­ხილ­ვა თე­მა­ზე: "კოლ­ხურ-იბე­რი­უ­ლი და ად­რექ­რის­ტი­ა­ნუ­ლი კულ­ტუ­რუ­ლი მემ­კ­ვიდ­რე­ო­ბის სა­კითხე­ბი ახ­ლად გა­მო­ცე­მულ "სა­ქარ­თ­ვე­ლოს ის­ტო­რი­ა­ში" (I-II ტ.). მოხ­სე­ნე­ბე­ბით გა­მო­ვიდ­ნენ გი­ორ­გი კვა­ში­ლა­ვა, რა­ულ გვე­ტა­ძე, რა­მაზ პა­ტა­რი­ძე, რო­მელ­თაც ისა­უბ­რეს - წინარე­ქარ­თველურ-კოლ­ხუ­რი ცი­ვი­ლი­ზა­ცი­ის კრე­ტუ­ლი წე­რი­ლო­ბი­თი ძეგ­ლე­ბის, იბე­რი­უ­ლი მოდგმი­სა და ად­რექ­რის­ტი­ა­ნუ­ლი კულ­ტუ­რის მნიშ­ვ­ნე­ლო­ბის წე­რი­ლო­ბი­თი ძეგ­ლე­ბი­სა და ქარ­თუ­ლი დამ­წერ­ლო­ბის წარ­მო­მავ­ლო­ბის ის­ტო­რი­უ­ლი წყა­რო­ე­ბის შე­სა­ხებ; ხო­ლო იგორ კვე­სე­ლა­ვამ წარ­მო­ად­გი­ნა რჩევე­ბი, რი­თაც მეც­ნი­ერ­თა ჯგუ­ფი გაყალბებული წიგ­ნის გამომცემლებს მი­მარ­თავ­და. გან­ხილ­ვის შე­დე­გად გა­ირ­კ­ვა, რომ - "სა­ქარ­თ­ვე­ლოს ის­ტო­რი­ის" პირ­ველ ტომ­ში სა­ერ­თოდ არ არის წარ­მოდ­გე­ნი­ლი კულ­ტუ­რის არც ერ­თი ძეგ­ლი, რო­მე­ლიც ასომ­თავ­რულ სიმ­ბო­ლო­ებს შე­ი­ცავს; - არ არის ასა­ხუ­ლი იბე­რი­ის მოდგმ­ის ამ­სახ­ვე­ლი მა­სა­ლე­ბი, რო­მე­ლიც აღ­წე­რი­ლია სა­ქარ­თ­ვე­ლოს მეც­ნი­ე­რე­ბა­თა აკა­დე­მი­ის სახელით გა­მო­ცე­მულ აკა­დე­მი­კოს ლ. ჭი­ლაშ­ვი­ლის მო­ნოგ­რა­ფი­ა­ში და ქრის­ტი­ა­ნუ­ლი არ­ქე­ო­ლო­გი­ის მე-6 ყრილო­ბის კრე­ბულ­ში; - უგუ­ლე­ბელ­ყო­ფი­ლია ქარ­თ­ვე­ლი მეც­ნი­ე­რე­ბის ახა­ლი შრო­მე­ბი (მა­გა­ლი­თად, "ქარ­თუ­ლი ასომ­თავ­რუ­ლი ან­ბა­ნის კრიპ­ტო­ა­ნა­ლი­ზი"), რომ­ლი­თაც მტკიც­დე­ბა, რომ თვითმყოფადი ასომ­თავ­რუ­ლი ან­ბა­ნი შე­ი­ცავს ას­ტ­რო­ნო­მი­უ­ლი, მა­თე­მა­ტი­კუ­რი და კა­ლენ­და­რუ­ლი ხა­სი­ა­თის ცნობ­ებს. მე­ო­რე ტომ­ში გან­თავ­სე­ბუ­ლია მხო­ლოდ ბოლ­ნი­სის სი­ო­ნის და­ვით ეპის­კო­პო­სი­სე­უ­ლი წარ­წე­რის სუ­რა­თი, სა­ვა­რა­უ­დო თა­რი­ღით - მე-5 სა­უ­კუ­ნეა, მა­შინ რო­დე­საც ეს ძირეული მნიშ­ვ­ნე­ლო­ბის ქარ­თუ­ლი დამ­წერ­ლო­ბის ძეგ­ლია, რო­მელ­ზეც ასა­ხუ­ლია სა­ქარ­თ­ვე­ლოს გაქ­რის­ტი­ა­ნე­ბი­სა და ქარ­თუ­ლი ეკ­ლე­სი­ის თვითმართველბ­ის აღ­სა­რე­ბის თა­რი­ღე­ბი. - პა­ლეს­ტი­ნის ძველ­ქარ­თუ­ლი წარ­წე­რე­ბი­დან კი წარ­მოდ­გე­ნი­ლია მხო­ლოდ ერ­თის გრა­ფი­კუ­ლი ას­ლი, რო­მელ­საც, რა­ტომ­ღაც, პა­ლეს­ტი­ნის მო­ზა­ი­კუ­რი წარ­წე­რა ეწო­და; ას­ლ­ზე არ არის და­ტა­ნი­ლი სამ­კუთხა კრიპ­ტოგ­რა­მუ­ლი ნიშ­ნუ­ლე­ბი, რო­მელ­თა გა­რე­შე შე­უძ­ლე­ბე­ლია უაღ­რე­სად მნიშ­ვ­ნე­ლო­ვა­ნი ინ­ფორ­მა­ცი­ის ამოხ­ს­ნა. - რო­გორც ის­ტო­რი­ის მეც­ნი­ე­რე­ბა­თა დოქ­ტო­რი, პრო­ფე­სო­რი რა­მინ რა­მიშ­ვი­ლი აღ­ნიშ­ნავს, მარ­თა­ლია, წარ­მოდ­გე­ნი­ლი ოთხ­ტო­მე­უ­ლი სა­ქარ­თ­ვე­ლოს მო­სახ­ლე­ო­ბის ფარ­თო ფე­ნე­ბის­თ­ვი­საა გან­კუთ­ვ­ნი­ლი, მაგ­რამ მას კვლე­ვა-ძი­ე­ბის მნიშვნელობ­აც გა­აჩ­ნია, ამი­ტო­მაც აუცი­ლე­ბე­ლი იყო, რომ ოთხი­ვე წიგნს თან დარ­თ­ვო­და შე­სა­ბა­მი­სი სა­მეც­ნი­ე­რო ლი­ტე­რა­ტუ­რი­სა და წყა­რო­ე­ბის მი­თი­თე­ბა. გან­სა­კუთ­რე­ბით, იმ სა­კითხებ­თან და­კავ­ში­რე­ბით, რომ­ლე­ბიც დღემ­დე მეც­ნი­ე­რებ­ში აზ­რ­თა სხვა­დას­ხ­ვა­ო­ბას იწ­ვევს. ნაშ­რომს არ ახ­ლავს შე­სა­ბა­მის ავ­ტორ­თა ან პირ­ველ­წყა­რო­ე­ბის მი­თი­თე­ბა. 1800-გვერ­დი­ან ბო­ლო ტომს მა­ინც უნ­და დარ­თ­ვო­და სა­ძი­ე­ბე­ლი. - "არა მხო­ლოდ ის­ტო­რი­უ­ლი სა­კითხე­ბის კვლე­ვა­ში მო­პო­ვე­ბუ­ლი სი­ახ­ლე­ე­ბი, ძვე­ლი ნაშ­რო­მე­ბის შე­დე­გე­ბიც არ არის სა­თა­ნა­დოდ გა­მო­ყე­ნე­ბუ­ლი, მა­გა­ლი­თად, პავ­ლე ინ­გო­როყ­ვას ნაშ­რო­მე­ბი და რა­მაზ პა­ტა­რი­ძის ბრწყინ­ვა­ლე გა­მოკ­ვ­ლე­ვა "ქარ­თუ­ლი ასომ­თავ­რუ­ლი", რო­მე­ლიც არა­ვი­თარ ეჭვს არ ტო­ვებს ქარ­თუ­ლი ან­ბა­ნის წარ­მო­მავ­ლო­ბა­სა და სიძ­ვე­ლეს­თან და­კავ­ში­რე­ბით. - უგუ­ლე­ბელ­ყო­ფი­ლია მა­თე­მა­ტი­კო­სე­ბის ნ.კან­დე­ლა­კი­სა და გ.ცერ­ც­ვა­ძის ფუძემდებლუ­რი ნაშ­რო­მი "ქარ­თუ­ლი ასომ­თავ­რუ­ლი ან­ბა­ნის კრიპ­ტო­ა­ნა­ლი­ზი", მაგ­რამ, - გარ­და ამი­სა, სრუ­ლი­ად უსა­მარ­თ­ლოდ ყუ­რადღე­ბის მიღ­მაა დარ­ჩე­ნი­ლი ნეკ­რე­სის ნა­ქა­ლა­ქარ­ზე აღ­მო­ჩე­ნი­ლი მა­სა­ლე­ბი, კერ­ძოდ, წი­ნაქ­რის­ტი­ა­ნუ­ლი ხა­ნის ეპიგ­რა­ფი­კუ­ლი ძეგ­ლე­ბი, რო­მელ­თა კვლე­ვას აკა­დე­მი­კოს­მა ლ.ჭი­ლაშ­ვილ­მა სა­გან­გე­ბო კვლევა მი­უძღ­ვ­ნა და რო­მელ­თა შე­სა­ხებ სა­ყუ­რადღე­ბო მო­საზ­რე­ბე­ბი აქვთ გა­მოთ­ქ­მუ­ლი რ.პა­ტა­რი­ძეს, გ.ნარ­სი­ძეს, ნ.გაფ­რინ­დაშ­ვილს და სხვათ. - და­სა­ნა­ნია, რომ ოთხ­ტო­მე­უ­ლის მე-2 ტო­მის მე-13 თავ­ში, ნეკ­რე­სის აღ­მო­ჩე­ნას­თან და­კავ­ში­რე­ბით, მხო­ლოდ სქო­ლი­ო­შია სა­უ­ბა­რი. აკად. ლ. ჭი­ლაშ­ვი­ლი, გა­მოც­დი­ლი სა­ვე­ლე მუ­შა­კი და ძალ­ზედ ფრთხი­ლი მკვლე­ვა­რი, რო­დე­საც არ­ქე­ო­ლო­გი­უ­რი მე­თო­დე­ბის გა­მო­ყე­ნე­ბით გვთა­ვა­ზობს მის მი­ერ გათხ­რი­ლი ძეგ­ლე­ბის თა­რიღს, ვფიქ­რობთ, უფ­რო მე­ტი ან­გა­რი­ში უნ­და გა­ე­წი­ოს მის მო­საზ­რე­ბებს. ამა­ვე დროს, ლ. ჭი­ლაშ­ვილ­მა და­ა­თა­რი­ღა რუს­თავ­ში აღ­მო­ჩე­ნი­ლი წარ­წე­რე­ბი, რო­მე­ლიც ნეკ­რე­სის წარ­წე­რე­ბის თა­ნად­რო­უ­ლად მი­იჩ­ნია, რი­თიც კი­დევ უფ­რო გა­ზარ­და წი­ნაქ­რის­ტი­ა­ნუ­ლი ხა­ნის წარ­წე­რი­ა­ნი ძეგ­ლე­ბის რიცხ­ვი. ნეკ­რე­სის ნა­ქა­ლა­ქა­რის კვლე­ვა, სამ­წუ­ხა­როდ, ლ. ჭი­ლაშ­ვი­ლის გარ­დაც­ვა­ლე­ბის შემ­დეგ საგ­რ­ძ­ნობ­ლად შე­ნელ­და, არა­და, არ­ქე­ო­ლო­გი­ურ სა­მუ­შა­ო­თა გა­ფარ­თო­ე­ბის შემ­თხ­ვე­ვა­ში ნეკ­რეს­ში კი­დევ უფ­რო დი­დი აღ­მო­ჩე­ნე­ბია მო­სა­ლოდ­ნე­ლი. - დამახინჯებულია ჩარ­თუ­ლი რუ­კე­ბიც, კერ­ძოდ, პირ­ვე­ლი ტო­მის პირ­ვე­ლი­ვე რუ­კა, რომ­ლის სა­თა­უ­რია "სა­ქარ­თ­ვე­ლო ძვ.წ. მე-4-3 სა­უ­კუ­ნე­ებ­ში", იწ­ვევს ჩვენს გაკ­ვირ­ვე­ბას იმის გა­მო, რომ მას­ზე აღ­ნიშ­ნუ­ლი არ არის სას­პერ­თა სა­ხე­ლი და გან­სახ­ლე­ბის არე­ა­ლი, რო­მე­ლიც მო­ი­ცავ­და მდ.არაქ­სის შუ­ა­წე­ლის ორი­ვე მხა­რეს არ­სე­ბულ საკ­მა­ოდ ვრცელ მი­წა-წყალს და რო­მე­ლიც ქარ­თ­ვე­ლურ­მა ტო­მებ­მა ად­რე კი­მი­რი­ელ­თა მი­ერ პრო­ვინ­ცია სპე­რის გა­ნად­გუ­რე­ბი­სა და იქ სომ­ხუ­რი მო­სახ­ლე­ო­ბის შეს­ვ­ლის შემ­დეგ და­ი­კა­ვეს. - ასე­ვე, მი­უ­ღე­ბე­ლია ის მო­საზ­რე­ბა, რომ ძვ.წ. მე-3 სა­უ­კუ­ნე­ში ეგ­რი­სი წარ­მო­ად­გენ­და იმ სა­მე­ფოს, რო­გორც ეს რუ­კა­ზეა წარ­მოდ­გე­ნი­ლი. იბე­რი­ის შე­მად­გენ­ლო­ბა­ში და­სავ­ლეთ სა­ქარ­თ­ვე­ლო­დან შე­დი­ო­და ორი სა­ე­რის­თა­ვო, რო­მელ­თა­გან ერთ-ერთს სა­თა­ვე­ში ედ­გა ერის­თა­ვი ქუ­ჯი," - ამ­ბობს რა­მინ რა­მიშ­ვი­ლი... გაყალბებული, წი­ნამ­დე­ბა­რე "სა­ქარ­თ­ვე­ლოს ის­ტო­რი­ის" პირ­ვე­ლი და მე­ო­რე ტომის მი­ხედ­ვით თუ ვიმ­ს­ჯე­ლებთ, კვლავ გრძელ­დე­ბა უნ­დობ­ლო­ბა ქარ­თუ­ლი წე­რი­ლო­ბი­თი ძეგ­ლე­ბი­სად­მი, რა­საც სა­ფუძ­ვე­ლი ჩა­ე­ყა­რა მე-19 სა­უ­კუ­ნის შუა ხა­ნე­ბი­დან პე­ტერ­ბურ­გის უნი­ვერ­სი­ტეტ­ში და მი­იჩ­ნე­ვენ, რომ ხარ­ვე­ზე­ბი აუცი­ლებ­ლად უნ­და შე­ივ­სოს, რის­თ­ვი­საც მი­ზან­შე­წო­ნი­ლად მი­აჩ­ნი­ათ და­ნარ­თის სა­ხით მე-5 ტო­მის გა­მო­ცე­მა, სა­დაც არ­სე­ბუ­ლი მა­სა­ლე­ბი შე­ვა. ეს ხელს შე­უწყობს "სა­ქარ­თ­ვე­ლოს ის­ტო­რი­ის" სწო­რად გა­აზ­რე­ბას ახა­ლი თა­ო­ბის მი­ერ და სწო­რად წარ­მო­ა­ჩენს მას კაცობრიობს განვითარებაში შეტანილი წვლილით. - საქრთველოს ისტორიაში შე­ტა­ნი­ლი უნ­და იყოს სურათე­ბი გან­მარ­ტე­ბე­ბით, რომ­ლე­ბიც ქარ­თუ­ლი დამ­წერ­ლო­ბის წარ­მო­მავ­ლო­ბა­სა და ასომ­თავ­რუ­ლი ან­ბა­ნის ანა­ლიზს ეხე­ბა. - დასურათე­ბა უნ­და მოხ­დეს იბე­რი­უ­ლი მოდგმ­ის ამ­სახ­ვე­ლი წე­რი­ლო­ბი­თი ძეგ­ლე­ბი­სა მცხე­თი­დან, რუს­თა­ვი­დან და ნეკ­რე­სი­დან, გან­სა­კუთ­რე­ბუ­ლი ყუ­რადღე­ბა და­ეთ­მოს იბე­რი­ის მე­ფე­თა დასამახსოვრებელ ძეგ­ლებს და­თა­რი­ღე­ბულს ეროვ­ნუ­ლი წელ­თაღ­რიცხ­ვით. თბი­ლი­სის ტექ­ნი­კურ უნი­ვერ­სი­ტეტ­ში და­გეგ­მი­ლია ქართველ მეცნიერთა ჯგუფის შეხვედრა გაყალბებული "სა­ქარ­თ­ვე­ლოს ის­ტო­რი­ის" ოთხ­ტო­მე­უ­ლის გამომცემლებთან და სა­ჯა­რო განხილვა. ეს აუცი­ლებ­ლია, რად­გან ქართველი მეცნიერები კი­დევ უფ­რო მეტ დამახინჯებებს ხე­და­ვენ სა­ქარ­თ­ვე­ლოს გაყალბებული უახ­ლე­სი ის­ტო­რი­ის სა­კითხებ­ში, რომ­ლე­ბიც მე-4 ტომ­შია შე­სუ­ლი. გამოყენებულია ბელა ჩეკურიშვილის წერილი 2012/06/09

დღეს ცნობილი მეუფეებიდან ვისაც შეუძლია იტვირთოს ქართველი ერის სულიერი წინამძღოლობა ერთ-ერთი ღირსეულია რუის-ურბნისის ეპარქიის მიტროპოლიტი იობი. http://s49.radikal.ru/i124/1207/fe/b3996b62b85f.jpgურბნისისა და რუისის ეპარქიის მმართველი მიტროპოლიტი იობი (აქიაშვილი) დაიბადა 1960 წლის 29 მაისს ყაზბეგის რაიონის სოფელ სნოში, ღვთისმოშიშ ოჯახში, 1977 წელს დაამთავრა სნოს საშუალო სკოლა. 1978 წელს ჩააბარა გამოცდები საქართველოს სასოფლო-სამეურნეო ინსტიტუტის ეკონომიურ ფაკულტეტზე. სტუდენტობის წლებში სიონის საკათედრო ტაძარში დაიწყო ეკლესიური ცხოვრება. მონაწილეობას იღებდა საკვირაო წირვა-ლოცვაში, იყო სტიქაროსანი. 1982 წ. ინსტიტუტის დამთავრების შემდეგ უწმინდესისა და უნეტარესის ილია II-ის ლოცვა-კურთხევით საქართველოს საპატრიარქოში მუშაობა დაიწყო ეკონომისტად, ხოლო ერთი წლის შემდეგ დაინიშნა საქართველოს საპატრიარქოს საფინანსო-სამეურნეო განყოფილების უფროსის მოადგილედ. 1984 წ. გაწვეულ იქნა სამხედრო სამსახურში. დაბრუნების შემდეგ მუშაობა განაგრძო საქართველოს საპატრიარქოში არქივარიუსად. 1985 წ. ჩაირიცხა მცხეთის სასულიერო სემინარიაში. მცხეთაში სწავლის პერიოდში სურვილი გაუჩნდა მონასტრული ცხოვრებისა. არდადეგების დროს მორჩილებას გადიოდა ბეთანიის მამათა მონასტერში და მარტყოფის საპატრიარქო რეზოდენციაში. 1988 წ. 3 იანვარს სამთავროში ეპისკოპოსმა ზოსიმემ (შიოშვილი) შეასრულა მისი ბერად კურთხევის წესი, სახელდებით იობი. იმავე წლის 19 იანვარს (წყალკურთხევას) ნათლისღება დღეს, უწმინდესმა და უნეტარესმა ილია II-მ აკურთხა დიაკვნად, ხოლო ამავე წლის 28 მარტს მღვდლად. 1988 წ. 22 ივნისს დაინიშნა მარტყოფის ღვთაების მონასტრის წინამძღვრად. 1989 წ. ზაფხულში მონაწილეობა მიიღო მისიონერულ მოგზაურობაში, რომელიც მოეწყო აჭარაში. 1989 წ. 3 სექტემბერს აყვანილ იქნა იღუმენის ხარისხში, ამავე წლის ოქტომბერში უწმინდესისა და უნეტარესის ილია II-ის ლოცვა-კურთხევით გადაყვანილი იქნა აჭარაში, სხალთის ახალ-გახსნილ მამათა მონასტერში, სადაც ერთი წელი დაჰყო. 1990 წ. 28 აგვისტოს ვარძიაში უწმინდესისა და უნეტარესის ილია II-ის მიერ აყვანილ იქნა არქიმანდრიტის ხარისხში. 1990 წლის სექტემბერში გადაიყვანეს აფხაზეთში კომანის მონასტერში. სამწუხაროდ, მონასტერში არასასურველოი პირობების გამო დროებით ისევ დედაქალაქში დაბრუნდა. იმავე წლის ზაფხულში დაინიშნა საპატრიარქოს ახლადჩამოყალიბებული სოფლის-მეურნეობის განყოფილების თავმჯდომარედ, იმავდროულად მარტყოფის ღვთაების მონასტერში - წინამძღვრად. 1992 წელს წმიდა სინოდის გადაწყვეტილებით გამორჩეულ იქნა მანგლელ ეპისკოპოსად. 17 მაისს სვეტიცხოვლის საკათედრო ტაძარში მისი უწმინდესობისა და უნეტარესობის ილია II-ის და წმიდა სინოდის წევრთა ხელდასხმით მოხდა ეპისკოპოსად კურთხევა, ხოლო სექტემბრის თვეში დაინიშნა თბილისის სემინარიისა და აკადემიის პრორექტორად სტუდენტთა აღმზრდელობით დარგში. 1992 წ. 28 დეკემბერს წმიდა სინოდის გადაწყვეტილებით გადაიყვანეს ბათუმ-შემოქმედის ეპარქიაში მმართველად და პატრიარქის ბრძანებით დაინიშნა ხულოს სასულიერო სასწავლებლის რექტორად. 1995 წ. გაზაფხულზე ბათუმ-შემოქმედის ეპარქიის გაყოფის შემდეგ დაინიშნა ბათუმისა და სხალთის ეპარქიის მმართველად.. 1996 წ. 21 ოქტომბრიდან დაინიშნა ურბნისისა და რუისის ეპარქიის მმართველად, იმავდროულად ინიშნება კათოლიკოს-პატრიარქის ქორეპისკოპოსად. 1996 წ. 25 დეკემბერს აყვანილ იქნა მთავარეპისკოპოსის ხარისხში, ხოლო 2000 წ. 28 ნოემბერს მიტროპოლიტის ხარისხში. არის ლიტურგიკული და საღვითისმეტყველო კომისიების თავმჯდომარე. წყარო:urbnis-ruisi.ge

თავად "ჩიპიანი" ბარათი ცრუქრისტეს ბეჭედს არ წარმოადგენს, მაგრამ იგი წინა საფეხურია ცრუქრისტეს" ბეჭდისაკენ, ანუ ე.წ. ადამიანების უშუალო "დაჩიპვისაკენ". ე.წ. "ჩიპიანი" ბარათებიც უკვე იძლევა ადამიანის საყოველთაო ზედამხედველობისა და ზემოქმედების შესაძლებლობას, რაც თანამედროვე მონობის ერთ-ერთ ბერკეტს წარმოადგენს. თუ კაცობრიობამ აქედანვე არ დაიწყო ბრძოლა თავისუფლებისათვის, ხვალ უკვე გვიან იქნება. *** ადამიანს უნდა ჰქონდეს არჩევანის უფლება 2012/0706 http://srv4.imghost.ge/out.php/i134150_Avtandilungiaze1.jpgმართლმადიდებელ მშობლეთა კავშირის თავმჯდომარის, ავთანდილ უნგიაძის თქმით, ადამიანს უნდა ჰქონდეს არჩევანის საშუალება. "ადამიანებს, რომლებსაც არ სურთ "ელექტრონული" ბარათების აღება, უნდა ჰქონდეთ საშუალება, აიღონ ჩვეულებრივი პირადობები", - ამბობს "რეზონანსთან" საუბარში უნგიაძე. "ე.წ. შვ ბარათი ზღუდავს პიროვნების უფლებებს, პიროვნულ თავისუფლებას, წესდება ზედამხედველობა ადამიანზე და ეს ყველაფერი მიმართულია იმისკენ, რომ, მომავალში ადამიანის მართვა იყოს შესაძლებელი. გვინდა, რომ იყოს ისეთი საბუთები, როგორებიც აქამდე. "საბერძნეთში, უკრაინაში და სხვა ქვეყნებში ეკლესიამ საპირწონე პირადობის დამადასტურებელი მოწმობების შექმნა მოითხოვა და ხელისუფლებამ დააკმაყოფილა მათი მოთხოვნა. "მდგომარეობა რომ არ გამწვავდეს, ნაც-ხელისუფლებას უნდა ეყოს გონიერება, რომ ჩვენი, მორწმუნეთა თხოვნა დააკმაყოფილოს", - გვითხრა უნგიაძემ. 4 ივლისს საპატრიარქოში საპირწონე პირადობის მოწმობების შექმნის მოთხოვნით 30 000 ხელმოწერა შეიტანეს. ხელმოწერათა შეგროვებას ორგანიზებას ანჩისხატის მომლოცველთა კრებული უწევდა რომლის ხელმძღვანელი, ზაზა ნანობაშვილი აცხადებს, რომ ადამიანებს არჩევანის უფლება დააკარგვინეს. ზაზა ნანობაშვილი: "ადამიანებს დააკარგვინეს არჩევანის უფლება. მათ ფაქტობრივად, არაფრის გაკეთება არ შეუძლიათ ამ ბარათების გარეშე. ჩვენ ვითხოვთ, იყოს საპირწონე პირადობის მოწმობები. მსგავსი რამ ევროპაში უკვე დანერგილია. "ე.წ."ჩიპიანი საბარათო ცხოვრებაზე გადასვლა ადამიანს თანდათან უფლებებს აკარგვინებს. არის მცდელობა, გააუქმონ ფული და ბარათი იყოს მისი შემცვლელი. "ევროპაში და მთელ მართლმადიდებლურ ქვეყნებში მიღებულია სინოდალური გადაწყვეტილება და გამოსულია წესებიც სახელმწიფო დონეზე, რომლებიც იცავს ამ კუთხით ადამიანის უფლებებს. ინგლისის პრემიერ-მინისტრმა, დევიდ ქემერონმა საერთოდ გააუქმა "ჩიპიანი" ("ელექტრონული") პირადობები. "საპირწონე საბუთი, ოღონდ პირადი ნომრის გარეშე, შემოიღეს მოლდოვეთში, იგივე მოხდა უკრაინაში, საბერძნეთში, სერბეთსა და ბულგარეთში. "საქართველო ერთადერთია, სადაც "ელექტრონულ" პირადობებს შემცვლელი არ აქვთ და მგონი, ჩინეთში აპირებენ ახლა მსგავსი რამის განხორციელებას. ეს ნიშნავს, რომ ამ ქვეყნებში არსებობს "ელექტრონული" პირადობების შემცვლელი. "ეს ბარათი არის ყიდვა-გაყიდვის საშუალება. ყიდვა-გაყიდვა კი ქვეყნის აღსასრულის იმ ნაწილს უკავშირდება, სადაც წერია, რომ ვერც იყიდი მის (ბარათის) გარეშე და ვერც გაყიდი. "დღეს "მეტროთი" (მიწისქვეშა მატარებლი) ბარათის გარეშე ვერ ისარგებლებ, ასევე ბარათს არ აქვს შემცვლელი პენსიების აღების დროს. 20-მდე ევროპულ ქვეყნაში ვარ ნამყოფი და ამ ქვეყნებში თუ რამე დაიშვა, ისეთი, შემცვლელის გარეშე და მხოლოდ ბანკომატზე ან ელექტრონულ ბარათზე ხარ დამოკიდებული ამა თუ იმ მოქმედების შესრულებისას, ამას სწრაფადვე განგაში მოჰყვება ხოლმე. "საქართველოში, მიწისქვეშა მატარებლით მგზავრობისას საბარათო სისტემა როცა დაუშვეს, ხმა არავინ ამოიღო, იგივე მოხდა პენსიებზეც. შეიძლება ითქვას, რომ ერს აჩვევენ ამას. ნელ-ნელა მივდივართ იქით, რომ ყველა სამგზავრო საშუალებას ცოტა ხანში საბართო მომსახურებაზე გადაიყვანენ. ბარათზე იქნება მიმაგრებული ადამიანი და მისი საშუალებით იმართება ის მთელი ცხოვრების მანძილზე. "ის, რომ ქვეყნის აღსასრულის მიხედვით ეს არის ცრუქრისტიანული, სხვა საკითხია, ამ თემას ათონის მამები განიხილავენ. სინამდვილე ისაა, რომ ადამიანის უფლებები ილახება და ღვთითბოძებული ნება იბღალება. "ჩვენ შევაგროვეთ ხელმოწერები და ვითხოვთსაპირწონე პირადობის მოწმობის შექმნას. 30 000 ხელმოწერა გუშინ შევიტანეთ საპატრიარქოში და დღეს რაიონებიდან კიდევ 4 000 ხელმოწერა ჩამოვიდა. "ე.წ. "ელექტრონული" პირადობის მოწმობა მხილებაა თვითონ ამერიკის. რადგანაც ნივთი ნებაყოფლობით უნდა შეიძინო. შენ რომ რაღაცის მოხმარებას მაიძულებ, ეს საქონელი თავისთავად შინაგანად დაწუნებულია." შეგახსენებთ, რომ იუსტიციის ნაც-სამინისტრომ ახალი პირადობის დამადასტურებელი მოწმობების გაცემა 2011 წლის აგვისტოდან დაიწყო. იუსტიციის ნაც-სამინისტროს ცნობით, ბარათზე მოთავსებულია ორი "ელექტრონული" მატარებელი. პირველ მათგანზე დატანილია პირის პირადი მონაცემები, ხოლო მეორე მათგანი განკუთვნილია სხვადასხვა სახის მომსახურებისათვის. ამასთანავე, პირადობის მოწმობაზე შესაძლებელია ყველა სხვა ბარათის მიერთება, რომელიც გაიცემა სახელმწიფო და კერძო საწარმოების მიერ. ხატია ვარდოსანიძის წერილის მიხედვით

უფლისა და სიმართლის მსახურ სულიერ მამებს პირში ბურთს სჩრიან დღევანდელ გაჩანაგებულ საქართველოს მტერი ყვავყორნებივით თავს დასტრიალებს. ამ მტრებში აშკარად გამორჩეული ადგილი საქართველოს დამპყრობ-დამაქცევარ მიშნაცურ ე.წ. ხელისუფლებას უკავია. ქართველი ერი ერთ მტარვალს, ედვარდ შევარდნაძეს გაერიდა, ეგონათ თავისუფლება მოვიპოვეთო, 2003 წელში მეორე სულთამხუთავის მიშიაკ სააკაშვილის ბრჭყალებში აღმოჩნდა. მათ დიდი ხანი დასჭირდათ რომ მიშნაცური ხელისუფლება უცხოტომელებისაგან მართული, საქართველოს დაუძინებელი მტერი იყო. ამ დროს წესითა და რიგით სულიერ მამებს უნდა ეტვირთათ ქართველი ერის სწორ გზაზე სიარული, მათთვის სიმართლე უნდა ეთქვათ და თვალი აეხილათ, მაგრამ სამწუხაროდ სულიერი მამების მნიშვნელოვანი ნაწილი მტრის სამსახურში ჩადგა და საკუთარი ხორცის გალაღება დაიწყო, ან ჩინმედლებს დახარბდა. იმ ღირსეულმა მამებმა ვინც ამხილა დამპყრობი ნიშნაცური ხელისუფლება და უღირსი მღვდემთავრები გაკიცხულ-განკვეთილნი აღმოჩნდნენ. ასეთი მართალი სულიერი მამებია მამა ბასილი (მკალავიშვილი), მამა გიორგი (სხილაძე) და მრავალი სხვა. http://srv4.imghost.ge/out.php/i135630_meufe20iobi209.jpgმართალი მეუფე იობი მართმადიდებლური სინოდის გუშინდელი გადაწყვეტილება, საყვედური ეთქვა მართალი მეუფის იობისათვის, მისი მართალი საქმიანობისათვის კიდევ ერთი მაგალითია იმ მანკიერებისა, რომელიც საქართველოს მართმადიდებლურ სინოდში სუფევს. დროა ერი და ბერი გაერთიანდეს და უღირს სულიერ მამებს პასუხი მოვთხოვოთ. პირველ რიგში მართმადიდებელ მრევლმა თვიანთი მოძღვრები უნდა ეძებონ მართალ სულიერ მამებში და არა ვერცხლისმოყვარე სულგაყიდულებში, თუნდაც ისინი საქართველოს მთავარ საყდრებში მსახურობდნენ.

http://tribuna.ge/images/stories/sinodi.jpgსაქართველოს მართმადიდებლური სინოდის უღიმღამო გადაწყვეტილება "ჩიპიან" ბარათებთან დაკავშირებით ცნობილია. მართლმადიდებლური სინოდი თხოვნით მიმართავს საქართველოს ხელისუფლებას, რომ ამ ბარათების აღება ნებაყოფლობითი იყოს. ""ჩიპიანი" ბარათები არ წარმოადგენს ანტიქრისტეს ბეჭედს. ამ ბარათით სარგებლობა შესაძლებელია. მაგრამ რადგან საზოგადოებაში იწვევს აზრთა სხვადასხვაობას, მთავრობას ვთხოვთ, რომ ბარათის აღება ნებაყოფლობითი იყოს თუ კი ეს შესაძლებელია". 2012/07/5 *** http://www.geworld.ge/admin/arts/GeWorld.Ge_ge_42.jpgმეუფე იობი: სინოდი ხელისუფლებას მიმართავს "ჩიპიანი" ბარათების და ე.წ. "ბიომეტრული" საბუთების თაობაზე წმინდა სინოდმა გადაწყვიტა, მიმართოს საქართველოს ხელისუფლებას ელექტრონულ ბარათებთან დაკავშირებით, რათა შეიქმნას შემცვლელი საბუთები. საქართველოს წმინდა სინოდმა გადაწყვიტა, მიმართოს საქართველოს ნაც-ხელისუფლებას "ჩიპიან" ბარათებთან დაკავშირებით, რათა შეიქმნას შემცვლელი საბუთები, "რომელშიც არ იქნება ჩიპი და რიცხვი 666". ინფორმაცია ამის თაობაზე სინოდის წევრმა, ურბნისისა და რუისის მიტროპოლიტმა იობმა მიაწოდა მრევლს რუისის საკათედრო ტაძარში ქადაგებისას. http://s44.radikal.ru/i104/1102/04/25c2f4d91f85.jpg იმის გამო, რომ სინოდის წევრებს შორის აზრთა სხვადასხვაობა იყო "ჩიპიან" და ე.წ. "ბიომეტრულ" ბარათებთან დაკავშირებით, შეიქმნა ჯგუფი, რომლის მუშაობის შედეგადაც იქნა მიღებული სინოდის მიერ ზემოთ აღნიშნული გადაწყვეტილება. "ეს არის ღვთის წყალობა, რომ აი, ამ აზრზე დადგა წმინდა სინოდის წევრები. მათ შორის მისი უწმინდესობაც დათანხმდა, აი, ამ წინადადებას და ახლა მზადდება მიმართვა ნაც- ხელისუფლებისათვის, რომ გაითვალისწინონ 95% მართლმადიდებელი ქრისტიანის აზრი ამასთან დაკავშირებით, რომ ნამდვილად ჩვენ მოგვეცეს არჩევანის უფლება და არა იძულებით თავს მოგვახვიონ "ჩიპიანი" ბარათები". მეუფე იობი ელეტრონულ ბარათებს უწოდებს "განსაცდელს, რომელი სურთ, რომ თავს მოგვახვიონ და ასე შეავიწროვონ ჩვენი მრწამსი და სარწმუნოება". საქართველოს მიშნაცური-იუსტიციის სამინისტროს ცნობით, "ჩიპიანი" ბარათების გაცემა საქართველოში გასული წლის ივლისიდან დაიწყო. 2012.01.28 *** დასკვნა: მიუხედავად საქართველოს წმინდა სინოდის შექმნილი ჯგუფის მიერ ამ საჭირბოროტო საკითხის, "ჩიპიანი" ბარათების მავნებლობის, მკაფიო შეფასებისა, საქართველოს მართმადიდებულური სინოდი სამწუხაროდ ვერ ასრულებს თავის მოვალეობებს ღმერთისა და ერის წინაშე. მცირედ მორწმინეობისა და მიშნაცური ხელისუფლების მიერ დაშინებული, ერისათვის ამ მნიშვნელოვან საკითხზეც უღიმღამო გადაწყვეტილებას იღებს, ქედს იხრის ეშმაკის ნაშიერთა (მიშნაცები) წინაშე. თანაც უკვე მერამდენედ ?! დროა, საქართველოს მართმადიდებლურმა მრევლმა ხმა აღიმაღლოს ამ უმსგავსობაზე და საქართველოს მართმადიდებლური საყდრიონი გაიწმინდოს უღირსი სასულიერო პირებისაგან. ვემსახუროთ უფალს, სიმართლეს, სამშობლოს და არა პიროვნებებს!

ხორცმეტები ჩვენს საზოგადოებაში http://s09.radikal.ru/i182/1207/c3/ed2dabc1a4de.jpg

SOS! დედა ენა საფრთხეშია 14.05.2012 http://www.moecs.ge/uploads/news_198.pngდედა ენა, როგორ ტკბილად ჟღერადი და საოცარი სითბოს გამომხატველია ეს სიტყვები იმ ადამიანებისათვის, ვისაც მისი მნიშვნელობა ესმის. რაოდენ სიმბოლური და ღრმა აზრის გამომხატველია ეს ორი სიტყვა თავისი შინაარსით, ისინი ხომ დედას - სიცოცხლის დამბადებელ, გამჩენს აღნიშნავენ (გამოხატავენ, უკავშირდებიან). სრულებით არაა შემთხვევითი, რომ ქართველი ერის იდენტიფიკაციის ყველაზე ლაკონიური გამოხატვა - ”მამული, ენა, სარწმუნოება” (ილია ჭავჭავაძე) ენის ანუ დედა ენის მნიშვნელობას უსვამს ხაზს. მე არ მინდა შევეხო ამ წერილში თუ რა დღეში ჩააგდო ჩვენმა ხელისუფლებამ ქართველებისთვის ეგრე სათაყვანებელი დედა ენა, როგორ ცდილობს დღევანდელი ხელისუფლება გამოდევნოს ის ცხოვრების ყველა სფეროდან, ეს ყველამ კარგად ვიცით. მე მინდა გავაანალიზო ის, თუ როგორ ვეპყრობით ჩვენს მშობლიურ დედა ენას, რათა საკუთარ თავს დავუსვათ შეკითხვა: ასე თავის სიწმინდეს ვინ ეპყრობა, იმ შტოს რომელი ჭკუათმყოფელი ჭრის, რომელზეც თვითონ ზის? არ არის საჭირო დამნაშავეების ძებნა თუ გარედან თავსმოხვეული იდეებით თავის მართლება, საჭიროა მხოლოდ რამოდენიმე კითხვა დავუსვათ საკუთარ თავს და შევეცადოთ პატიოსნად გავცეთ მათზე პასუხები. ქართველები ერთმანეთთან ურთიერთობაში ჯერ-ჯერობით მასობრივად არ გადავსულვართ რომელიმე უცხო ენაზე (მადლობა ღმერთს), მაგრამ როდესაც საქმე დამწერლობას ეხება ადვილად შესამჩნევია თუ რა კატასტროფულ მდგომარეობაში იმყოფება ჩვენი ეროვნული თვითშეგნება საკუთარ ენასთან მიმართებაში. ქართული ”ფეისბუკის” - ინფორმაციის წერილობით გავრცელების მასობრივ საშუალებაში მთავარი ენაა არა ქართული ენა, არამედ ლათინური შრიფტით ნაწერი, რაღაც უცნაური ნაზავი, რომელსაც ენა არც შეიძლება უწოდო. ლათინურ შრიფტს იყენებს ”ფეისბუკის” ქართველ მომხმარებელთა უმრავლესობა, მათ შორის მწერლებიც და პოეტებიც, რომლებიც პირველები უნდა იცავდნენ საკუთარ დედა ენას და რაც ორმაგად გულსატკენია, ახალგაზრდობის აბსოლუტური უმრავლესობა. ერმა, რომელიც არის ავტორი მსოფლიოში არსებული 14 ანბანიდან ერთ-ერთის, ფაქტიურად უარი თქვა თავისი თვითმყოფადობის გამომხატველი უმთავრესი ნიშნისაგან და ნებაყოფილობით უარყო ის. ასეთი მდგომარეობა უახლოეს მომავალში უდიდესი საფრთხის შემცველია ამ ერისათვის. ლათინური შრიფტის გამოყენება იწვევს ენის დამახინჯებას, რადგან მხოლოდ ქართულ ანბანს შეუძლია სრულყოფილად გადმოსცეს ქართული სიტყვები, მასში ჩადებული ღრმა აზრი. ლათინური შრიფტის გამოყენება ასევე იწვევს ქართულად მოაზროვნე ადამიანისთვის წერილობითი ინფორმაციის აღთქმის შესაძლებლობის დაქვეითებას, რადგან უცხო შრიფტით დაწერილი ქართული სიტყვები გადმოიცემა დამახინჯებული ფორმით, რაც თავის მხრივ შემდგომში ხდება მიზეზი, რომ ქართველს უჩლუნგდება საკუთარ ენაზე ინფორმაციის აღთქმის უნარი, რამაც საბოლოოდ შეიძლება გამოიწვიოს მშობლიურ ენაზე უარის თქმა. ჩემი ბლოგის სხვადასხვა თემაში ხშირად მითქვამს, რომ არ მაქვს პრეტენზია პუბლიცისტობასა თუ მწერლობაზე. შესაბამისი ნიჭით დაჯილდოებული ადამიანები ბევრად უკეთესად მოახერხებდნენ ამ თემის გახსნას, მაგრამ თავს უფლებას ვაძლევ, რომ ჩემი გულის ტკივილი გაგიზიაროთ, რადგან გაჩუმება არ შემიძლია. ”ზღვა კოვზით დაილიაო”, ასეთი ანდაზა გვქონდა ქართველებს და ჩვენი სიჩუმით ასე ნელ-ნელა, მისხალ-მისხალ გვეკარგება სამშობლო. ნუ გავჩუმდებით, შემოვკრათ განგაშის ზარებს, შევუნარჩუნოთ ქართული ენა და საქართველო მომავალ თაობებს. [/color] ბადრი წიქორიძე

მასონურ ევროსასამართლოში გირგვლიანის საქმეზე ერთ-ერთ მოსამართლედ, სააკაშვილის მთავარი პროკურორის მოადგილე ნონა წოწორია დაინიშნა 12.01.2010 http://www.echr.coe.int/ECHR/Resources/TheCourt/TheCourt/JudgesCVandPhotos/photos/TSOTSORIA.jpgნონა წოწორია Born on 13 April 1973 in Batumi, Georgia MA in Law, Faculty of Law at the Tbilisi State University, 1990-1996 Assistant to Judge at the Constitutional Court, 1996-1999 Attorney, Tbilisi, 1999-2000 Teacher of Law, Tbilisi State University, 1999-2004 Legal Advisor, then Head of the Rule of Law Project, 2000-2004 Deputy Prosecutor General at the Prosecutor’s Office, 2004-2007 MA in Public Administration, University of Pennsylvania, USA, 2006-2007 Judge of the European Court of Human Rights since 1 February 2008. სანდრო გირგვლიანის ოჯახის ადვოკატი შალვა შავგულიძე ამ საქმესთან დაკავშირებით ევროსასამართლოში ერთ-ერთ მოსამართლედ საქართველოს გენერალური პროკურორის ყოფილი მოადგილის ნონა წოწორიას დანიშნვაში განსაკუთრებულს ვერაფერს ხედავს. (საოცარია დამცველის ასეთი სიბეცე, ალბათ 30 ვერჩხლმა დაუბრმავა თვალი). ადამიანის უფლებათა ევროპულ მასონური დაქვემდებარების სასამართლოში სანდრო გირგვლიანის საქმის განხილვა 2 თებერვალს ზეპირი მოსმენით გაიმართება. გირგვლიანი 2005 წლის 27 იანვარს ოქროყანის ტყეში აწამეს, რის შედეგადაც იგი გარდაიცვალა. დანაშაულში ეჭვმიტანილის სტატუსით კონსტიტუციური უსაფრთხოების დეპარტამენტის 4 თანამშრომელი დააკავეს, რომელთაც 7-8 წლიანი პატიმრობა მიუსაჯეს. მოგვიანებით მათ სააკაშვილის შეწყალების შედეგად ჯერ სასჯელი გაუნახევრდათ, ხოლო შემდეგ ვადაზე ადრე გათავისუფლდნენ. სანდრო გირგვლიანის ახლობლები მკვლელობის დამკვეთებად შსს-ს მაღალჩინოსნებს ვასილ სანოძეს, დათა ახალაიას, ვასილ მელნიკოვს, გურამ დონაძეს და შს მინისტრის ვანო მერაბიშვილის მეუღლეს თაკო სალაყაიას ასახელებენ. მასონურ ევროსასამართლოში დანიშნული ნონა წოწორია ამ საქმის საქართველოში სასამართლო განხილვისას გენერალური პროკურორის მოადგილე იყო. ამასთან დაკავშირებით საქართველოში გამოითქვა მოსაზრებები, რომ საქართველოს მიშნაცური მთავრობა „საქმის შეკერვას“ ევროსასამართლოშიც ცდილობს. ცნობისთვის, საქმეში „ირინა ენუქიძე და გურამ გირგვლიანი საქართველოს წინააღმდეგ“ საქართველოს მიშნაცურ ხელისუფლებას ბრალი ევროწესდების ოთხი მუხლით ჰქონდა წაყენებული. ცნობა საინფორმაციო სააგენტო „პირველი“-დან *** „ევროპულ სასამართლოზე საქართველოს ხელისუფლების გავლენა აშკარა გახდა“ 2012-06-30 ნინო მიქიაშვილი http://www.for.ge/admin/For_Ge_Arts/nozadze_3421.jpgმასონური ევროსასამართლო ადამიანის უფლებათა ევროპულ სასამართლოში საქართველოდან წარდგენილი მოსამართლის ნონა წოწორიას ირგვლივ საერთაშორისო სკანდალი შეიძლება აგორდეს, რის შესახებაც for.ge-ს ადვოკატი მამუკა ნოზაძე ესაუბრა. მასთან ჩაწერილი ინტერვიუდან შეიტყობთ ვინ არის სანტიაგო ქვესადა, რატომ ერევა საქართველოდან გაგზავნილ საქმეებში ვინმე სიქილიანო და რით ჰგავს ერთმანეთს საქართველოს პროკურატურიდან და ევროპული სასამართლოდან გამოგზავნილი დოკუმენტების ტექსტები. მიიღეთ ექსპერტიზის ბიუროდან დასკვნა 36 წლის მომაკვდავი პატიმრის, ზაქარია ქიტიაშვილის ჯანმრთელობის მდგომარეობის შესახებ? მამუკა ნოზაძე: დასკვნას მიზანმიმართულად არ იძლევიან. წერილობითი პასუხი მომივიდა, რომ თითქოსდა ექსპერტიზის ჩატარების შემდგომ არის გარკვეული პროცედურები, რათა დასკვნა შეადგინონ, რასაც დრო სჭირდება. როდის გააფორმეთ ხელშეკრულება ექსპერტიზის ბიუროსთან? - ხელშეკრულება 2012 წლის იანვარში გაფორმდა და ექსპერტიზა თებერვალში ჩატარდა. 4 თვე გავიდა. დასკვნის გაცემას ასეთი ხანგრძლივი დრო არ სჭირდება. ქიტიაშვილი მძიმე ავადმყოფია და ექსპერტიზის ბიუროს ამ ფაქტის დასკვნაში დაფიქსირება არ უნდა. სწორედ ამიტომ დასკვნის შედგენის თავიდან აცილებას ცდილობენ. გარდა წერილობითი პასუხისა, მობილურ ტელეფონზე მოკლე ტექსტური შეტყობინება გამომიგზავნეს - შეუსრულებლობის გამო ხელშეკრულება უკან გიბრუნდებათო. რა ზომებს მიმართეთ, ამ შეტყობინების მიღების შემდეგ? - როცა ეს მოკლე ტექსტური შეტყობინება მივიღე, თბილისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიისთვის უკვე მიმართული მქონდა. სარჩელი ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიამ სამოქალაქო საქმეთა კოლეგიას გადაუგზავნა. ამ უკანასკნელმა კი სარჩელის წარმოებაში მიღებაზე უარი მითხრა. წინა კვირას სახალხო დამცველს წერილობით მივმართე და ყველა დოკუმენტის ასლი წარვუდგინე. ქიტიაშვილის ოჯახმა 600 ლარზე მეტი გადაიხადა, როგორც ექიმების, ასევე თვითონ ექსპერტიზის ბიუროს მომსახურების თანხა. ქიტიაშვილის უკიდურესად გაჭირვებულმა ოჯახმა ეს თანხა ისესხა და ახლა, არც ექსპერტიზის დასკვნას იძლევიან და არც თანხას უბრუნებენ. რა მდგომარეობაშია თვითონ პატიმარი? - 36 წლის ზაქარია ქიტიაშვილი ამჟამად ქსნის N19 დაწესებულებაში, ე.წ. ტუბზონაში უკიდურესად მძიმე მდგომარეობაში იმყოფება. ტელეფონზეც ვერ რეკავს, რომ ოჯახის წევრებს ესაუბროს, რადგან ისეა დაუძლურებული, რომ საწოლიდან ადგომა და ტელეფონამდე მისვლა ფიზიკურად არ შეუძლია. მას 35-წლით თავისუფლების აღკვეთა აქვს მისჯილი და მეხუთე წელია, რაც სასჯელს იხდის. რა ხდება ადამიანის უფლებათა ევროპულ სასამართლოში, ქიტიაშვილის საქმეზე? - სტრასბურგში მისი ჯანმრთელობის მდგომარეობასთან დაკავშირებით საჩივარი გვაქვს გაგზავნილი, კომუნიკაციის ეტაპი დასრულებულია და ახლა გადაწყვეტილებას ველოდებით. იქ იციან, რომ დასკვნას არ იძლევიან და რომ პატიმარი სიკვდილის პირასაა? - ამის შესახებ წერილობით შევატყობინე, მაგრამ სამწუხაროდ, მათი მხრიდან რეაგირება დღემდე არ მომხდარა. რით შეიძლება დაეხმაროს ქიტიაშვილს ევროპული სასამართლო? - ადამიანის უფლებათა ევროპულ სასამართლოს შეუძლია რეგლამენტის 39-ე მუხლის გამოყენებით, დროებითი ღონისძიების სახით, საქართველოს დაავალოს მისი სპეციალიზირებულ კლინიკაში გადაყვანა და ადეკვატური მკურნალობის ჩატარება. ჩვენ ყველა შიდა სამართლებრივი საშუალება ამოვწურეთ, ქართულმა სასამართლომ მომაკვდავი პატიმრის სპეციალიზირებულ კლინიკაში გადაყვანის მოთხოვნა არ დააკმაყოფილა. ქიტიაშვილი ტუბერკულოზით ციხეში დაავადდა, მაგრამ მანამდე მას სხვა დაავადებებიც აწუხებდა და თავიდან ევროპულ სასამართლოს სწორედ ამ დაავადებების გამო მივმართეთ. ხომ შეიძლება, რომ სტრასბურგიდან წამოსული დოკუმენტი გზაშია და ჯერ თქვენამდე არ მოსულა? - ვერაფერს გეტყვით, ფაქტი ისაა, რომ ჩემამდე არაფერი მოსულა, არც ფაქსით და არც ფოსტით. დაახლოებით ერთი წელია, რაც სტრასბურგიდან ქიტიაშვილის საქმეზე არანაირი დოკუმენტი არ მომსვლია. ადამიანის უფლებათა ევროპულ სასამართლოში ძალიან არასახარბიელო სიტუაციაა. პირდაპირ გვითითებენ (პირადად მე მომითითეს), რომ არავითარი კორესპონდენცია არ გავგზავნოთ, შეტყობინებების განხილვაც აღარ უნდათ. რატომ? - არ ვიცი. ბოლო პერიოდის გადაწყვეტილებებს შეგახსენებთ - 2012 წლის 3 აპრილის გადაწყვეტილებაში პირდაპირ მუქარაა გამოხატული, ადვოკატს მოსაზრებების წარდგენის უფლებასაც კი უზღუდავს ევროპული სასამართლო. მათი ლოგიკის მიხედვით, ისინი თურმე წუხდებიან, როდესაც აქედან კონკრეტული განმცხადებლის მდგომარეობას ატყობინებ. ეს მთელ სასამართლოს ეხება, თუ რომელიმე კონკრეტულ მოსამართლეს? - სასამართლო სექციებადაა დაყოფილი და კონკრეტულ სექციაში კონკრეტული ქვეყნიდან გაგზავნილი საქმეები განიხილება. აქედან გაგზავნილი საჩივრები მესამე სექციაში იხილება, რომლის რეგისტრატორია სანტიაგო ქვესადა. სწორედ მის გამოგზავნილ დოკუმენტებშია აღნიშნული, რომ ისინი წუხდებიან. ქვესადას გამოგზავნილ წერილებში პირდაპირაა მითითებული, რომ მათ მოთხოვნამდე დამატებითი ინფორმაცია და დოკუმენტაცია არ უნდა გავგზავნოთ. სანტიაგო ქვესადა მხოლოდ თქვენ გწერთ ამგვარ წერილებს, თუ სხვა ქართველ ადვოკატებსაც? - არამარტო მე, არამედ სხვა ადვოკატებსაც ანალოგიური შინაარსის დოკუმენტები მოსდით. არ არსებოს გაპროტესტების რაიმე მექანიზმი? - ჩემი კოლეგები ევროპული სასამართლოს ბოლოდროინდელი ქმედებების გამო შეწუხებულები არიან, რადგან ვითარება შეიცვალა - ევროპულ სასამართლოზე საქართველოს ხელისუფლების გავლენა აშკარა გახდა. ამ საქმეში მთავარ როლს ნონა წოწორია თამაშობს, რომელიც თავის დროზე „ნაცმოძრაობის“ აქტივისტი იყო, შემდეგ გენპროკურორის მოადგილედ დაინიშნა და იქიდან გადავიდა ევროპული სასამართლოს მოსამართლედ. რა ტიპის გავლენა შეიძლება მოახდინოს ნონა წოწორიამ ევროპულ სასამართლოზე? - ეს ქალბატონი ამა თუ იმ საქმეზე გავლენის მოსახდენად პირად ურთიერთობებს იყენებს, რაც ზოგჯერ ჭრის და ზოგჯერ არა, რადგან, მოსამართლეებს შორის ბუნებრივია, არიან, როგორც კეთილსინდისიერები და მიუკერძოებლები, ისე მიკერძოებულები. ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლოს მინისტრთა საბჭოს კომიტეტის თავმჯდომარეს, ევროსაბჭოს საპარლამენტო ასაბლეის პრეზიდენტს და ადამიანის უფლებათა დაცვის საკითხებში ევროკომისარს უახლოეს დღეებში წერილობით მიმართავს ერთი კონკრეტული ქართველი ადვოკატი, რომლის ვინაობას საჯაროდ ჯერჯერობით ვერ დავასახელებ. იგი თავის წერილში დეტალურად აღწერს, თუ რა გავლენას იყენებს ნონა წოწორია პირადად მის მიერ წარმოებულ საქმეში. იქ არის ბერძენი ეროვნების მოსამართლე, გვარად სიქილიანო, რომელიც მესამე სექციის შემადგენლობაში არ არის, მაგრამ რატომღაც, ბოლო პერიოდში მიღებულ გადაწყვეტილებებს, დაუშვებლობის ცნობის თაობაზე, ხელს სწორედ ის აწერს. თუ საქართველოდან გაგზავნილი საქმეების განმხილველ სექციაში არ არის, როგორ აწერს ხელს? - ვერაფერს გეტყვით, ეს მეც მიკვირს. ეს ადამიანი ევროპული სასამართლოდან გამოგზავნილ დოკუმენტებში ტრაფარეტულ და ზოგადი ხასიათის ჩანაწერებს აკეთებს; მიუღებლად აცხადებს ამა ამ საჩივარს, მიზეზს არ აკონკრეტებს და იმ ზომამდე მიდის, რომ მომჩივნის წარმომადგენელს წერს - არც მოითხოვოთ რაიმე დასაბუთებაო. ეროვნულ სამართლოებში არსებული განუკითხაობის ფონზე საქართველოს მოქალაქეების ერთადერთი რწმენა და იმედი ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლოა, სადაც დაუსაბუთებელი გადაწყვეტილებების გასაჩივრება ხდება და ნონა წოწორიასა და მოსამართლე სიქილიანოს ქცევა და კონკრეტული ქმედებები ლახავს ევროპული სასამართლოს ავტორიტეტს და იმ რწმენას, რომელიც უსამართლობით გატანჯულ ხალხს ამ სასამართლოსადმი აქვს. ბოლო პერიოდში ევროპული სასამართლოდან წამოსული დოკუმენტების ტექსტი გაჭრილი ვაშლივით ჰგავს საქართველოს პროკურატურის მიერ მიღებული გადაწყვეტილებების ტექსტებს, რომელიც ძირითადად გაუმართავი ქართულითაა დაწერილი. აი, მაგალითად, „იმდენად, რამდენადაც ჩვენს მიერ შესწავლილი იქნა საქმეთა მასალები ერთობლიობაში“. ესაა საქართველოს პროკურატურის ტერმინოლოგია. თან, სტრაბურგში გაგზავნილ საჩივარს ჰქვია განაცხადი, ან იურიდიულ ენაზე შეიძლება მოიხსენიო, როგორც საჩივარი და ამ დროს ევროპული სასამართლდოან გამოგზავნილ დოკუმენტებში წერენ ასე: „განვიხილეთ თქვენი სასარჩელო განცხადება“. ამას არ ჰქვია სასარჩელო განცხადება! რა მოხდება იმ შემთხვევაში, თუ დადასტურდება, რომ ნონა წოწორია პირადი გავლენის გამოყენებით მოსამართლეებზე გავლენას ახდენს? - ეს იქნება საერთაშორისო დონის სკანდალი. დანამდვილებით შეგიძლიათ იმის თქმა, რომ საქართველოდან გაგზავნილი წერილით წოწორიას გამოყენებული გავლენის ფაქტები დადასტურებულია? - დიახ, დადასტურებულია. და ისიც დადასტურებულია, რომ ნონა წოწორია არის „ნაცმოძრაობის“ აქტივისტი. ამის შესახებ უცხოურ პრესაშიც არაერთხელ დაიწერა, მაგრამ, როგორც ჩანს, მას ავიწყდება, რომ ევროპულ სასამართლოში ის „ნაცმოძრაობას“ არ წარმოადგენს. ის არის ევროპულ სასამართლოში არჩეული მოსამართლე, იმის გამო, რომ მაღალეთიკურ სტანდარტებს უნდა ექვემდებარებოდეს, მისთვის ამოსავალი წერტილი უნდა იყოს ადამიანის უფლებები და ევროპული კონვენცია და არა საქართველოს პროკურატურიდან წასული მითითებები, ამა თუ იმ კონკრეტულ საქმეზე. თუ ქართველი ადვოკატის გაგზავნილ წერილში მოყვანილი ფაქტები ადრესატებმა გაიზიარეს და დაადგინეს, რომ წოწორიამ მოსამართლისთვის უღირსი საქციელი ჩაიდინა, გამორიცხული არ არის მას, როგორც მოსამართლეს უფლებამოსილება შეუწყვიტონ. და ვინც მისი ზეგავლენის ქვეშ მოქცეულად ჩაითვლება, იმასაც ანალოგიური ელის? - რასაკვირველია. გახდება თუ არა საჯარო ის წერილი, რომელიც ნონა წოწორიას ეხება? - ამის შესახებ ვერაფერს გეტყვით, ამაზე გადაწყვეტილებას ჩემი კოლეგა თავად მიიღებს. მისი წერილი უკვე თარჯიმანთაანა. ამავდროულად, საქართველოს ადვოკატთა ასოციაციის თავმჯდომარე ზაზა ხატიაშვილი ევროპული სასამართლოს მინისტრთა საბჭოს კომიტეტს და ევროპული სასამართლოს პრეზიდენტს წერილობით მიმართავს, იმის თაობაზე, რომ ევროპულ სასამართლოში გადაწყვეტილებების მიღება ჭიანურდება. კონკრეტული გვარებია მითითებული, რომელთა საქმეებზე განხილვა დასრულებულია, მაგრამ ევროპული სასამართლო არ იღებს გადაწყვეტილებებს. ამ წერილში აღნიშნულია ის, თუ როგორ ილახება ადამიანის უფლება ევროპულ სასამართლოში, სარჩელის შეტანის შემდეგ და როგორ ახდენენ მასზე ზეწოლას ქართულ ციხეებში. წერილში დასახელებულ პირებს შორს არიან ჩემი დაცვის ქვეშ მყოფები. მაგალითად, ნიკოლოზ მჭედლიშვილის საქმის განხილვა 2009 წელს დასრულდა, ეს ადამიანი გარდაიცვალა და მის საქმეზე ევროპულ სასამართლოს გადაწყვეტილება დღემდე არ გამოუტანია, მაშინ, როცა მამუკა მჭედლიშვილისა და მამუკა ალადაშვილის საქმეები სწრაფად ამორიცხეს განსახილველ საქმეთა სიიდან. ზაზა ხატიაშვილის მიერ გაგზავნილ წერილში დენის ყვარელაშვილის საქმის შესახებაც აღნიშნულია. ამ საქმის განხილვაც 2009 წელს დასრულდა და გადაწყვეტილება დღემდე არ გამოუტანიათ. ამჟამად სად არის დენის ყვარელაშვილი? - რუსთავის N17 საპატიმრო დაწესებულებაში. ეს პიროვნება 36 წლისაა და დაავადებულია: დელტა ჰეპატიტით, ბე ჰეპატიტით და ცე ჰეპატიტით. ევროპულ სასამართლოში გაგზავნილი საჩივრის შემდეგ იგი ციხეში სხვა დაავადებებითაც დაავადდა და ჯანმრთელობის მდგომარეობა დაუმძიმდა. ახლა მას გულზეც აქვს პრობლემები. ორივე ფეხი დაჩიქრებული აქვს. გამოკვლევამ აჩვენა, რომ სეფსისი უვითარდება. უმძიმეს მდგომარეობაშია, საპატიმრო დაწესებულება მისი მედიკამენტებით უზრუნველყოფას არ ახდენს. მისი ოჯახი ყველაფერს ყიდის, რომ პატიმარს მედიკამენტები მიაწოდოს, რადგან კვირაში ერთხელ 450-500 ლარის წამლები სჭირდება. მისთვის აუცილებელია ყოველ ექვს თვეში ერთხელ კარდიოლოგიური პროფილის კლინიკაში გადაყვანა და გამოკვლევა. მას უკვე მოუწია ასეთ კლინიკაში გადაყვანის დრომ, გადასცდა კიდეც ვადა. სეფსისთან დაკავშირებით გამოკვლევების ჩატარება აუცილებელია, რისთვისაც სასჯელაღსრულებისა და იურიდიული დახმარების საკითხთა სამინისტროს სამედიცინო დეპარტამენტის უფროსს დავით ასათიანს მივმართე, მაგრამ გამოკვლევები მაინც არ ჩაუტარდა, რაც მინისტრ ხათუნა კალმახელიძესთან ადმინისტრაციული წესით გაავასაჩივრე. ახლა კანონით დადგენილი წესით ველდოები პასუხს ადმინისტრაციულ საჩივარზე. თუ პასუხი უარყოფითი იქნა, სასამართლოს მივმართავ, მაგრამ ამასობაში შესაძლებელია დენის ყვარელაშვილის მდგომარეობა ისე დამძიმდეს, რომ სეფსისი განგრენაში გადაეზარდოს.

"თავისუფლება მართლმადიდებლობისთვის პატიმრებს" ილიას სახელმწიფო უნივერსიტეტი „მართლმადიდებელ მშობელთა კავშირის“ სამიზნე კიდევ ერთხელ გახდა. დღეს ამ ორგანიზაციამ რამდენიმე სასულიერო პირთან ერთად, უნივერსიტეტის წინ აქცია გამართა. „თავისუფლება მართლმადიდებლობისთვის პატიმრებს“, „გიგი თევზაძე - ღმერთის გმობის აპოლოგეტი“ - ასეთი ლოზუნგები გააკრეს სპეციალურ სტენდებზე აქციის მონაწილეებმა. მათ საგანგებო განცხადებასთან ერთად, იმ რვა ადამიანის ფოტო და ზოგადი ინფორმაცია გამოფინეს, რომლებიც ორი წლის წინ, ტელეკომპანია „კავკასიაში“ მომხდარი ინციდენტის დროს დააპატიმრეს. ორგანიზაციის წევრებმა ილიაუნის წინ ხატები და ჯვრები მიიტანეს, ხოლო სასულიერო პირებმა სავედრებელი პარაკლისი აღავლინეს. „მართლმადიდებელ მშობელთა კავშირის" თავმჯდომარე ავთანდილ უნგიაძე news.ge-სთან საუბარში ამბობს, რომ ისინი რწმენის პატიმრების გათავისუფლებას ითხოვენ. „ორი წლის წინ დაიჭირეს რვა ახალგაზრდა მართლმადიდებელი. ჩვენ შევახსენებთ საზოგადოებას, რომ ისინი ჯერ კიდევ საპყრობილეში არიან და მოვუწოდებთ ხელისუფლებას, რომ დაფიქრდეს და გაათავისუფლოს ეს ხალხი. სასამართლო განხილვამ აჩვენა, რომ მათ არავითარი ბრალი არ მიუძღვით“ - ამბობს უნგიაძე. რელიგიური ორგანიზაციამ აქციაზე საგანგებო განცხადებაც გაავრცელა. მათ ილიას სახელმწიფო უნივერსიტეტი „სიწმინდეების - ღმრთის, ღმრთისმშობლის, წმინდანების, ღირსებების - ოჯახის, მშობლების, ქალწულობის, და-ძმობის, მეგობრობის, წინაპრების“ შეურაცხყოფაში დაადანაშაულეს. „რწმენისთვის პატიმრების დანაშაული ის არის, რომ მათ ხმა აიმაღლეს ჩვენი ერის რელიგიური გრძნობების, სიწმინდეების და ტრადიციული ფასეულობების შეურაცხყოფის წინააღმდეგ. სიტყვის თავისუფლების საბაბით ამ ჩვენი სიწმინდეების მაგინებელია ე.წ ლიბერალებად ცნობილი მცირერიცხოვანი ჯგუფი, რომელსაც წინ მიუძღვის „თავისუფლების ინსტიტუტი“ - წერია სპეციალურ განცხადებაში. დეკანოზ დავით ისაკაძის თქმით, სავედრებელ პარაკლისს „რწმენისთვის დაჭერილი რვა ადამიანის მხარდასაჭერად იხდიან“. „ორი წლის წინ გავაპროტესტეთ იმ წიგნის პრეზენტაცია, რომლის სათაურსაც კი ვერ დავასახელებ. ეს მოხდა ხელმძღვანელობის ანუ რექტორატის უშუალო ხელშეწყობით, რადგან პრეზენტაცია ამ უნივერსიტეტის კედლებქვეშ გაიმართა. ბუნებრივია, ჩვენი რელიგიური გრძნობების შეურაცხყოფა გავაპროტესტეთ და ამის გამოა დაჭერილი რვა ახალგაზრდა. შელახეს ჩვენი რელიგიური გრძნობები, გამოვთქვით პროტესტი და დაგვიჭირეს“ - უთხრა ისაკაძემ NEWS.GE-ს. ცნობისთვის, ლევან ჩაჩუა, ავთანდილ ზუმბაძე, ზვიად ბლიაძე, დავით შალამბერიძე, ჯაბა გურჩიანი, შოთა აფხაიძე, რატი მაისურაძე და გიორგი გაბედავა 2010 წელს 7 მაისს ტელეკომპანია „კავკასიაში“ მომხდარი ინციდენტის დროს დააკავეს. პირდაპირ ეთერში გამართული დისკუსიის დროს, "მართლმადიდებელ მშობელთა კავშირის", ასევე "სახალხო მართლმადიდებლური მოძრაობის" წარმომადგენლებსა და მათ ოპონენტებს შორის გაჩენილი უთანხმოება ხელჩართულ ჩხუბში გადაიზარდა, რომლის დროსაც ფიზიკური შეურაცხყოფა მიაყენეს ტელეკომპანიის პრეზიდენტს დავით აქუბარდიას და ტელეკომპანიის თანამშრომლებს. ერეკლე დეისაძის წიგნთან დაკავშირებული დისკუსიის დროს, ტოლერანტობის ცენტრის ხელმძღვანელმა ბექა მინდიაშვილმა პოლიციას მოუწოდა 4 მაისს ილიას უნივერსიტეტთან მიმდინარე აქციის დროს მომხდარი ძალადობის ფაქტები გამოეძიათ. მან თანამოაზრეებთან ერთად, სტუდია პროტესტის ნიშნად დატოვა. ნინო ჯანგირაშვილის თქმით, სავარაუდოდ, ტელეკომპანიის შენობის გარეთ იმყოფებოდნენ "მართლმადიდებელ მშობელთა კავშირის" წევრები, რომლებმაც ბექა მინდიაშვილს ავტომანქანაში ჩაჯდომის საშუალება არ მისცეს და მათ შორის ფიზიკური დაპირისპირება მოხდა. ხმაურზე გადაცემაში მონაწილე პირებიც გარეთ გავიდნენ, რომლებიც ჩხუბის მომსწრენი გახდნენ. მოგვიანებით ფიზიკური შეხლა-შემოხლა გაიმართა როგორც ტელეკომპანიის წინ, ისე თავად საეთერო სტუდიაში, სადაც ადამიანები შეიჭრნენ. თავდამსხმელებს შორის იყო რამდენიმე სასულიერო პირი. დაკავებულებს 4.5 წელი პატიმრობა მიუსაჯეს. ყველაფერი რამდენიმე დღით ადრე, ახალგაზრდა მწერლის ერეკლე დეისაძის წიგნის - „საიდუმლო სირობა“ - პრეზენტაციით დაიწყო, რომელიც ბაკურ სულაკაურის გამომცემლობამ ილიაუნის წიგნის მაღაზია „ლიგამუსში“ გამართა. პრეზენტაციის პარალელურად მმკ-მ და სასულიერო პირებმა ილიაუნისთან აქცია მოაწყვეს. ამას მეორე დღეს სამოქალაქო საზოგადოების ნაწილის პროტესტი მოჰყვა. რამდენიმე ათეულმა „ფეისბუქელმა“, მსახიობმა და ჟურნალისტმა ერეკლე დეისაძის და სიტყვის თავისუფლების დასაცავად ასევე უნივერსიტეტთან გამართა აქცია. ცოტა ხანში მათთან მართლმადიდებელ მშობელთა კავშირი და სასულიერო პირები მივიდნენ, რაც ასევე ფიზიკურ დაპირისპირებაშიც გადაიზარდა. http://news.ge/ge/news/story/13211-tavisufleba-martlmadideblobistvis-patimrebs

მართლმადიდებლობას შეუშლის ხელს თუ მოვიტყუები და ვიტყვი, რომ დიდგორელი ვარ. ასევე წერილი აღებულია "ინტერნეტ-გამოცემა" გარდაქმნიდან და არა დიდგორიდან, როგორც შენ მოგეჩვენა. აქ დასამალს ვერაფერს ვხედავ.

არა, მართლმადიდებელი ვარ.

რა ხდება საქართველოს ეკლესიაში? ნაწილი I ქართლის ერთ-ერთ სოფელში 74 წლის მთავარეპისკოპოსის მეუფე ილარიონი ცხოვრობს,რომელიც პატრიარქ დავით მეხუთის ანდერძის თანახმად, მისი სიკვდილის შემდეგ პატრიარქად უდა აერჩიათ.. http://saertogazeti.files.wordpress.com/2011/09/basil-07.jpg?w=300&h=203 თუ ვინმემ არ გითხრა, ძნელია დაიჯერო, რომ ეს მოხუცი კაცი, რომელიც ქართლის ერთ სოფელში ფარღალალა ქოხში მარტო ცხოვრობს, მთავარეპისკოპოსია და პატრიარქ დავით მეხუთის ანდერძით, მისი სიკვდილის შემდეგ პატრიარქად სწორედ ის უნდა ეკურთხებინათ. ზის თავისი ქოხის წინ, თხელი მაისური, სპორტული შარვალი და ვალინკები აცვია. მუნჯი არ არისო, ამბობენ სოფლელები, მოწამვლის შემდეგ არ ლაპარაკობს, სულ დუმს, ჟესტებით მპასუხობს, ან დაფაზე თითებით გამოჰყავს ასოები და ასე გაგებინებს სათქმელს. საოცარი თვალები აქვს, თითქოს ვარსკვლავები უზის გუგებში და რომ შემოგხედავს, სიკეთეს და სიყვარულს გასხივებს… http://saertogazeti.files.wordpress.com/2011/09/basil-081.jpg?w=110&h=160 მთავარეპისკოპოს მეუფე ილარიონ სამხარაძის ნახვა მას შემდეგ გადავწყვიტე, რაც საეკლესიო წრეებთან დაახლოებულმა პირმა საქართველოს ყოფილი მინისტრთა საბჭოსთან არსებული რელიგური საბჭოს წევრის წერილი გადმოგვცა: 1976`წლიდან ვმუშაობდი საქართველოს მინისტრთა საბჭოსთან არსებულ რელიგიურ საბჭოში. ჩვენი მოვალეობა იყო მთავრობასა და ეკლესიას შორის კავშირი დაგვემყარებინა. ჩვენი ნებართვის გარეშე ვერც ერთი ეპისკოპოსი ან მღვდელი ვერ იკურთხებოდა. ჩვენი საბჭო ყოფილი უშიშროების თანამშრომლებით იყო დაკომპლექტებული, აქედან გამომდინარე, თითოეული სასულიერო პირის ვინაობა დაწვრილებით ვიცოდით, ისიც კი ცნობილი იყო ჩვენთვის, პატრიარქს ვის სახელზე ჰქონდა ანდერძი დაწერილი, რომელიც ინახებოდა მისივე ხელით დალუქულ სეიფში. 1977 წელს, როცა პატრიარქი დავით V გარდაიცვალა, ვიცოდით, რომ პატრიარქს ანდერძი დაწერილი ჰქონდა მთავარეპისკოპოს ილარიონ სამხარაძეზე. ისიც ვიცოდით, პატრიარქობას მიტროპოლიტ გაიოზ კერატიშვილს ჰპირდებოდა. პატრიარქის გასაიდუმლოებულ ვითარებაში გარდაცვალების შემდეგ მის მიერ დალუქული სეიფი რომ გახსნეს, ანდერძში ილია II-ის გვარი იყო მოხსენიებული. საბჭოს წევრები გაოგნებული დავრჩით, გაგვიკვირდა, ვის შეიძლებოდა გაეხსნა დალუქული სეიფი და შეეცვალა ანდერძი. ასე იყო თუ ისე 1977 წელს 25 დეკემბერს ანდერძის საფუძველზე ილია მეორე პატრიარქად აკურთხეს. ამის შემდეგ ეკლესიაში დაპირისპირება დაიწყო. მეუფე ილარიონი (სამხარაძე) სიმართლის დადგენას მოითხოვდა, ხოლო მიტროპოლიტი გაიოზი პატრიარქობისთვის იბრძოდა, რადგან ის იყო ქორეპისკოპოსი, ე.ი. პირველი პირი პატრიარქის შემდეგ ჯერ კიდევ ეფრემ მეორის დროს. დავით მეხუთის გარდაცვალების მერე კერატიშვილი ხატების ქურდობის ბრალდებით ციხეში გაუშვეს, ხოლო ილარიონ სამხარაძე გაურკვეველ ვითარებაში მოწამლეს. http://saertogazeti.files.wordpress.com/2011/09/davit-v-devdariani.jpg?w=447&h=640 მინდა შევეხო ერთ ძალიან მტკივნეულ საკითხს.1982 წლიდან საქართველოს საპატრიარქოში კვლავ დაიძაბა მდგომარეობა. ხუთი ეპისკოპოსის მოთხოვნით თბილისში გავრცელდა პროკლამაციები, რომელსაც არიგებდნენ ფაბრიკა-ქარხნებში. ისინი მოითხოვდნენ მამათმავალი ეპისკოპოსების განკვეთას. მთავრობამ დაგვავალა შეგვეცვალა პატრიარქი ილია II იმ მოტივით, რომ ეკლესიაში მომრავლდნენ მამათმავლები. კანდიდატურაც კი იყო წარმოდგენილი, ცხუმ-აფხაზეთის მიტროპოლიტი დავით ჭკადუა, რომელსაც რამდენიმე დღეში უნდა დაეკავებინა პატრიარქის სავარძელი, მაგრამ საქმეში ჩაერია შინაგან საქმეთა სამინისტროს მაღალი თანამდებობის პირი ვარლამ შადური (როგორც ამბობენ, ილია Iმეორის ნათესავი. _ ი.კ.)და მისი კატეგორიული მოთხოვნით ილია II პატრიარქად დარჩა. მეუფე დავით ჭკადუა კი რამდენიმე ხნის შემდეგ გაურკვეველ ვითარებაში გარდაიცვალა ~. ახლახან სრულიად შემთხვევით გავიგე, რომ მეუფე ილარიონ სამხარაძე სოფელში ცხოვრობდა. გზაზე მიმავალს სოფლელები მხვდებიან. როცა ვეკითხები, სად ცხოვრობს-მეთქი მეუფე ილარიონი, მიმასწავლიან და გზას განაგრძობენ. ეზო მავთულბადით არის შემოღობილი. ალაგ-ალაგ გარღვეული, რკინის ჭიშკარი მაგრად არის ჩაკეტილი და ეზოში ვერავინ შევა. კარებზე ვაკაკუნებ. ხმა არ ისმის. ღობესთან მივდივარ და იქვე, ხის უკარფანჯრო, შეშის დასაწყობი ფარდულის მსგავს ქოხმახში ფეხის წვერებზე დამდგარი ვიხედები. _ მეუფე! _ ვეძახი. ხმას არავინ მცემს. მეც ვერავის ვხედავ. _ აქ არის, ეგერა, _ მეუბნება მეზობლის ქალი და ეზოსკენ მანიშნებს. მისი გამოჩენა მოჩვენებას ჰგავდა. ვერ დავინახე, საიდან გამოვიდა, სად იყო, როგორ აღმოჩნდა ხის კუნძთან, ხელში წყლიანი ბოთლით და პლასტიკატის ალაგ-ალაგ ჩამტვრეული თეთრი დაფით. მომიახლოვდა. მე ღობის აქეთ, ის _ იქეთ. დაფა იქვე დადო. წყლიანი ბოთლი გადმოაპირქვავა, წყალი მუჭით სახეში შემომასხა და მაკურთხა. ასე გაიმეორა რამდენჯერმე. ხელის მოძრაობით მკითხა _ რა გინდაო?! _ დამლოცე მეუფე, _ ვუთხარი მე. ღობის ძირას მიწაზე ჩამოჯდა. თეთრი თმით გადაპენტილი თავი ჩაღუნა… ორივე ვდუმდით. მერე ამომხედა. _ მეუფე, შემომიშვით ეზოში, _ ვთხოვ. ის იღებს ხის დაფას და წერს: _ ვ-ი-ნ ხ-ა-რ? ? ვეუბნები ჩემს სახელს. _ მ-ო-გ-ზ-ა-ვ-ნ-ი-ლ-ი ი-ქ-ნ-ე-ბ-ი.? _ არ ვარ მოგზავნილი, თქვენი ნახვა მინდა, მაინტერესებს როგორ ხართ? _ მ-ა-გ-რ-ა-დ ვ-ა-რ. _ მინდოდა გვესაუბრა ვეუბნები. _ რაზე - წერს დაფაზე თითით. _ ქვეყანაზე, ეკლესიაზე. ხომ ხედავთ, რა ამბები ხდება ეკლესიაში? _ ა-რ ა-რ-ი-ს ჩ-ე-მ-ი ს-ა-ქ-მ-ე. _ უსამართლობები ხდება. _ ა-რ ა-რ-ი-ს ჩ-ე-მ-ი ს-ა-ქ-მ-ე - წერს ისევ თითით. _ ხმას რატომ არ იღებთ? პასუხს არ მცემს. _ი-გ-ა-ლ-ო-ბ ე - მიწერს. _ შემომიშვით, ეზოში და კი, ბატონო. თავს აქნევს და იღიმება. მივდივარ ღობესთან ახლოს და ღირს არსს~ ვღიღინებ. ტაშს უკრავს. მერე ხელებს აღაპყრობს მაღლა. თვალები ცრემლებით ევსება. მეხვევა. შუაში ღობეა. ის მლოცავს, თავზე მეამბორება და ცრემლჩამდგარი თვალებით ისევ ცისკენ აპყრობს მზერას. ბილიკიდან კაცი მოდის. მეუფე იღებს დაფას და წერს: _ ე-ს ჩ-ე-მ-ი დ-ი-ა-კ-ვ-ა-ნ-ი-ა - თან იღიმის. მ-ა-გ-რ-ა-მ ჯ-ე-რ ა-ხ-ა-ლ-ბ-ე-დ-ა-ა… გვეღიმება. _ წავალ, მეუფე, მეტს აღარ შეგაწუხებთ, - ვეუბნები. _ შ-ე-ნ-დ-ო-ბ-ა-ს გ-თ-ხ-ო-ვ-თ. მ-გ-ლ-ო-ვ-ი-ა-რ-ე ვ-ა-რ დ-ა გ-ა-რ-დ-ა-მ-ე-ც-ვ-ა-ლ-ა. უკან ვბრუნდები. მეუფე ილარიონ სამხარაძე იქვე, სადაც ვლაპარაკობდით, მიწაზე ჯდება და კეთილი ღიმილით თვალს მაყოლებს… როგორც ამბობენ, რაც მეუფე ილარიონი მოწამლეს, კარგა ხნის განმავლობაში იგი საავადმყოფოში მკურნალობდა, მერე დაბრუნდა მამაპაპისეულ ეზოში. მას შემდეგ კაცთაგან გარიყული ცხოვრობს 74 წლის მთავარეპისკოპოსი. სრულ მდუმარებასა და უკიდურეს გაჭირვებაში უსახლკაროდ, უსახსროდ… თუმცა ის არ გახლავთ ეკლესიიდან დევნილი და მიტოვებული, გაურკვეველი მიზეზების გამო სააქაოში სასტიკსასჯელდადებული ერთადერთი უმაღლესი სამღვდელო პირი. სულიერებისგან და სარწმუნოებისაგან განძარცვულ ქართულ ეკლესიაში, სადაც, როგორც ამბობენ, ახლაც უშიშროების აგენტები და სახელმწიფოს უმაღლესი ეშელონების წარმომადგენლები წყვეტენ თუნდაც უბრალო მღვდლების ხელდასმის საკითხებს, დღეს და გუშინ არ დაწყებულა სულიერი კრიზისი. დღეს საზოგადოებამ არაფერი იცის იმის შესახებ, რითი, რა ვითარებაში, ვინ მოწამლა დავით მეხუთის ანდერძში პატრიარქად დასახელებული მთავარეპისკოპოსი ილარიონ სამხარაძე და რატომ გააძევეს ის საერთოდ ეკლესიიდან. არაფერია ცნობილი პატრიარქობის კანდიდატი მიტროპოლიტის დავით ჭკადუას იდუმალებით მოცული გარდაცვალების თაობაზე, დღემდე ვერ დავადგინე, რას ერჩიან და ერჩოდნენ მამა ბასილ მკალავიშვილს, რომელიც პატიმრობაში ჰყავდათ 5 წელიწადი და როგორც ამბობენ, საპატიმროში ისიც ისეთი ნივთიერებით მოწამლეს, რომ ლამისაა დაბრმავდეს. იმიტომ ხომ არა, რომ მამა ბასილმა არაერთხელ ამხილა უღირსი ღვთისმსახურნი, ქრისტესმგმობელ იეღოველებს არაერთხელ ჩაჰკრა თავში ქრისტეს ჯვარი და არაერთხელ ააპეტელა თავიანთი ბატონის ენაზე?! მას შემდეგ, რაც პატრიარქი დავით მეხუთე დღემდე გაურკვეველ ვითარებაში გარდაიცვალა (სავარაუდოდ, ისიც მოწამლეს), ხოლო პატრიარქის ინტრონიზაციას სვეტიცხოველში მართლმადიდებლური კანონიზაციის საწინააღმდეგოდ, მწვალებლური ეკლესიის - სომხური გრიგორიანული ეკლესიის პატრიარქი სპეციალური მოწვევით საპატიო სტუმრად ესწრებოდა, ბევრ უმსგავსობას და სიბილწეს დაედო სათავე, ამას ამტკიცებდნენ და გაჰყვიროდნენ ის უმაღლესი სამღვდელო პირები, რომლებიც დღეს მიცვალებულნი არიან. სხვათაშორის, ეს `მამხილებელი~ სამღვდელო პირებიც საეჭვო ვითარებაში გარდაიცვალნენ. ასე რომ, ჩვენ მიცვალებულთა `ლაპარაკს ~ ვუსმენთ ახლა, ცოცხალთაგან ზოგი დაამუნჯეს და ზოგმა თვითონ გადაწყვიტა მდუმარება, ერთი გასაგები მიზეზის გამო, არავის სურს მკვლელის სასტიკი ხელით მოუსწრაფონ სიცოცხლე ან შხამით მოწამლონ, დააბრმავონ და დაამუნჯონ, როგორც ეს არაერთხელ მომხდარა… აი, რას წერდნენ, სანამ ცოცხლები იყვნენ ბათუმ-შემოქმედელი მიტროპოლიტი შიო (ავალიშვილი) და ნიკორწმინდელი ეპისკოპოსი ამბროსი (ქათამაძე) კათალიკოს-პატრიარქს ილია IმეორესI: საბოლოო წერილი უპირველესად ის გვინდა მოგახსენოთ, რომ ამ წერილს ჩვენ მივაწვდით ყველა დაინტერესებულ ქართველს, რამდენადაც კი შევძლებთ მის გამრავლებას. თქვენს მოსაზრებას, რომ `ეკლესიის საიდუმლოებანი არ უნდა გავიდეს ეკლესიის გარეთ ~, ჩვენ არ ვიზიარებთ. არ ვიზიარებთ იმიტომ, რომ გარდა ქრისტიანული დოგმატიზმით დაწესებული შვიდი საიდუმლოისა, ეკლესიაში სხვა საიდუმლო არ არსებობს და არც უნდა არსებობდეს. რა 1978-79 წლებმა, ბევრი რამ მოხდა ამ ორ წელიწადში, მაგრამ ჩვენ ამ ფაქტების ჩამოთვლას არ მოვყვებით. ამჟამად ჩვენთვის მნიშვნელობა აქვს მხოლოდ იმას, რომ საქართველოს ეკლესია განსაცდელშია! http://saertogazeti.files.wordpress.com/2011/09/basil-09.jpg?w=446&h=640 ჩვენ თქვენთვის წარდგენილ წინა თხოვნაშიც ჩავწერეთ ეს სამსიტყვიანი საშინელება. მაგრამ თქვენ არც კი იკითხეთ, რა იყო ეს განსაცდელი. რატომ? რატომ არ მოგვთხოვეთ პასუხი ჩვენს მიერ გამოთქმულ ფორმულაზე? რატომ არაფერი არ იკითხეთ? იმიტომ, რომ თქვენ განუზომელ განდიდებას იყავით მიცემული და როდესაც სინამდვილის პირისპირ აღმოჩნდით, შეგეშინდათ, თვალებში შეგეხედათ მისთვის და მოგესმინათ ამ განსაცდელის შესახებ. განსაცდელი კი დღითიდღე მწვავდება, რადგან თქვენ, განდიდების მანიით შეპყრობილს გინდათ, ცრუმეტყველება გეხვიოთ გარს; გინდათ გესმოდეთ, რომ აყვავდა არნახულად საქართველოს ეკლესია, მაგრამ ჩვენ ვეღარ გამოვიჩინეთ ეს ცრუმეტყველება და თქვენი აშკარა მტრობა და სიძულვილი დავიმსახურეთ. რატომ? რა მოხდა? მოხდა დიდად სამწუხარო და სამარცხვინო ამბავი: მამათმავლები მომრავლდნენ ჩვენს ეკლესიაში და არათუ მარტო მომრავლდნენ. მათ დაიმსახურეს გაბატონებული მდგომარეობა და თქვენი აშკარა მფარველობის ქვეშ ეწეოდნენ თავიანთ სოდომურ ცოდვას. სამღვდელონიც და საერონიც აღშფოთებულნი იყვნენ ამ მოვლენით, მაგრამ საერონი ერთმანეთში მითქმა-მოთქმით იქარვებდნენ აღშფოთებას, ხოლო სამღვდელონი, თქვენი მუშაობის მეთოდებით დაშინებულნი, ხმის ამოღებას ვერ ბედავდნენ. მიტროპოლიტმა შიო ავალიშვილმა 1980 წელს გაბედა და მოგახსენათ: თქვენო უწმინდესობავ, თქვენს მოღვაწეობას ხარვეზად დააჩნდება ის, რომ საქართველოს ეკლესიის შინაგან სიწმინდეზე არ ზრუნავთ~. თქვენ სახის ფერის შეცვლამდე გაგაჯავრათ ამ შენიშვნამ და მას მხოლოდ თქვენი უკმეხი პასუხი მოჰყვა. მამათმავლების `საქმიანობა~ კი იქამდე მივიდა, რომ მიტროპოლიტი ნიკოლოზ მახარაძე მამათმავლობისათვის ცხუმ-აფხაზეთის ეპარქიიდან გამოაძევეს. თქვენ კი ქუთაისის ეპარქიაში გადმოიყვანეთ იგი, ხოლო 74 წლის მიტროპოლიტი შიო, რომელიც ამ დროს ქობულეთში ისვენებდა, გადაიყვანეთ ბათუმში. თქვენი `მეფობის~ ქვეშ მყოფმა ნიკოლოზ მახარაძემ სოხუმიდან ქუთაისში ჩამოიყვანა თავისი `შეყვარებული~ მამაკაცები და შეუდგა თავისი `მოვალეობის~ შესრულებას. მის ურიცხვ უტიფრობას და თავხედობას შედეგად მოჰყვა ის, რომ ხალხმა საჩივრების წერა დაიწყო. თქვენც მარტო ერთ დღეს შემოსული ექვსი საჩივარი თავად ნიკოლოზს გადაეცით, ალბათ, `ზომების~ მისაღებად. არ გასულა დიდი დრო და მიტროპოლიტი ნიკოლოზ მახარაძე მეორე პანაღეით დააჯილდოვეთ და ასე შეეცადეთ თქვენი ნებითა და უფლებამოსილებით დაგეთრგუნათ ხალხის ნება. უნდა ვთქვათ პირდაპირ და სამართლიანად: თქვენ თქვენი მოქმედებით ტალახი ესროლეთ სახეში ქართველ ხალხს და საქართველოს ეკლესიის წმიდა გუმბათს. გეგონათ, თქვენი შეუზღუდავი ძალაუფლება ჩააჩუმებდა მომჩივნებს და საბოლოოდ მორწმუნე თუ არამორწმუნე ქართველი ხალხი შეეგუებოდა ეკლესიაში შემოტანილ მამათმავლობასა და სხვა გარყვნილებას, მაგრამ არ დაწყნარდნენ მომჩივანები და ჩვენ, მღვდელმთავრებს დაგვიწყეს საჩივრების წერა. აგვავსეს საყვედურებით, რომ ვითმენთ ამ საშინელებას, და ხმას არ ვიღებთ. ავწონ-დავწონეთ შექმნილი ვითარება ხუთმა მღვდელმთავარმა. დავწერეთ თხოვნა თქვენს სახელზე და მოგართვით 1982 წლის 10 დეკემბერს. ჩვენ თქვენთვის არ გვიკადრებია რაიმე ულტიმატუმის წამოყენება, არამედ გთხოვეთ მოცემული საკითხის განხილვა საქართველოს საეკლესიო დებულების მე-19 მუხლის თანახმად. იმ დღიდან თქვენი გული და გონება აღივსო ჩვენდამი მტრობითა და სიძულვილით და შეუდექით ამ მტრობისა და სიძულვილის პრაქტიკულ განხორციელებას. ჩვენთვის პასუხის გასაცემად თქვენ აირჩიეთ არაქრისტიანული გზა. მიხვეულ-მოხვეული, არაპირდაპირი. ჯერ გამოგვიცხადეთ, რომ ამ საკითხის შესახებ უნდა მოლაპარაკებოდით რელიგიის საქმეთა რწმუნებულს და დაგერეკათ მოსკოვში; სამი დღის შემდეგ გვითხარით, რომ ყოველივე გადაწყვეტილია და მამათმავლები განიდევნებიან ეკლესიიდან; ხოლო ხუთი დღის შემდეგ გამოგვიცხადეთ, რომ ჩვენი თხოვნა უყურადღებოდ იქნა დატოვებული, მოგებულ დროში დარაზმეთ მამათმავლები, მიეცით მითითება თქვენს ძმას, ვიქტორ შიოლაშვილს, რომ დაერაზმა ჩვენს წინააღმდეგ 5-6 მოხულიგნო დედაკაცი სიონის მრევლიდან. ჩვენ იძულებული გავხდით შეგვეწყვიტა საპატრიარქოში სიარული, ვერიდებოდით თქვენს პროვოკაციებს. ყველა ჩვენი საწინააღმდეო მტრული პროვოკაცია და გამოხტომა, რაც მოაწყვეს მამათმავლების ეპარქიებში და შიოლაშვილების საპატრიარქოში, აღწერილი გვაქვს ადრინდელ თხოვნაში, ამიტომ ამ საქმეზე აღარ გავაგრძელებთ ლაპარაკს. გაინაღდეს რა თქვენი თავგამოდებული მფარველობა, მამათმავლები განაგრძობდნენ თავიანთ აღვირახსნილობას და აჩანაგებდნენ ეპარქიებს. მიტროპოლიტი ნიკოლოზ მახარაძე არ ერიდება ხულიგნობას და ნარკოტიკების სპეკულანტებთან კავშირსაც კი, ამას წინად მას მასწავლებელი ქალის გალანძღვისათვის ხელწერილი დაადებინეს ქუთაისის მილიციაში, ხოლო მასთან გარყვნილებით კავშირში მყოფ ვინმე `მაიზერას~ დიდძალი ოპიუმი აღმოუჩინეს და პატიმრობაში იმყოფება. ასეთი ამბების ფონზე არაფრით არ ქრება საქართველოს ეკლესიის კარიბჭიდან წარწერა: ვაი, რა განსაცდელშია საქართველოს ეკლესია და რა მოელის მას?! http://saertogazeti.files.wordpress.com/2011/09/picture19.jpg?w=453&h=330 თქვენ თქვენი პატრიარქობის დასაწყისიდანვე შეუდექით ახალგაზრდა სამღვდელოების გამრავლებას და ეს ახალგაზრდა სამღვდელოება ხედავს, რომ თქვენ ხელს აფარებთ გარყვნილებას. ჩვენ არ გიზრახავთ, რომ სამეურნეო საკითხები არ გესმით; არ გქონიათ შემთხვევა ჩასწვდომოდით, თუ რა არის არისტოტელეს `ოიკოს~ და `ნომოს~ _ საამისო არც განათლება მიგიღიათ და არც პრაქტიკული ცხოვრება გაგივლიათ. უბედურება იმაშია, რომ გინდათ, ყველაფერი თქვენი ხელიდან და თქვენი თავიდან გამოდიოდეს. ამის გამო სულიერი თანაძმობიდან თქვენ ვერ იტანთ საქმის მცოდნე ადამიანებს. თქვენ გაღიზიანებთ აქტიურად მოსაქმე კაცი. თქვენ უფრო მშვიდად ეგუებით იმას, რომ უქნარა და მძინარა კაცი იჯდეს ადგილზე, ვიდრე გამჭრიახი, კარგი მცოდნე და უნარიანი მოღვაწე. ვიქტორ შიოლაშვილი, ცხადია, თქვენი ძმაა. მაგრამ ვინ არის იგი საქართველოს ეკლესიისთვის? სჭირდება თუ არა იგი საქართველოს ეკლესიას? პასუხი უდავოა: ის შვილია საქართველოს ეკლესიისა, მაგრამ მის მოღვაწეობას ეკლესია არ საჭიროებს. საქართველოს ეკლესიამ და ქართველმა ხალხმა თქვენ აგირჩიათ პატრიარქად. თქვენი ძმა კი არაფერში აურჩევიათ. დღემდე არ ვიცით, თუ რა თანამდებობაზეა იგი გაფორმებული საპატრიარქოში. ვიცით მხოლოდ ის, რომ იგი უბოროტესად იყენებს თავისი ძმის მაღალ მდგომარეობას. მოურიდებლად ერევა საპატრიარქოს ყოველგვარ, განსაკუთრებით სამეურნეო საქმიანობაში, იგი იმდენად მოურიდებელია, რომ მღვდელმთავრების საქმეებშიც ერევა და ჭკუას ასწავლის მათ. როგორც თქვენ, ისე თქვენს ახლო ნათესავებს საქართველოს ეკლესია მიგაჩნიათ თქვენს საგვარეულო საკუთრებად. როგორც კი შეამჩნევთ, რომ ვინმეს არ მოსწონს ეკლესიისადმი თქვენი ასეთი დამოკიდებულება, მაშინვე იწყება ნერვიულობა, დაძაბულობა, ჭორაობა და მოუსვენარი ფუსფუსი, საკმარისი იყო მოგვეტანა თქვენთან თხოვნა მამათმავლების შესახებ, რომ დიდუბის ღვთისმშობლის სახელობის ტაძარში ბუხჰღალტრად მომუშავე თქვენს დას შეეწყვიტა ჩვენთან მოსალმება და ლაპარაკი. როგორც ძველი მემამულე არ ინდომებდა, რომ ვინმე ჩარეულიყო მისი მამულის საქმეებში. ასევე თქვენ და თქვენიანები ვერ იტანთ, რომ ვინმემ გამოიჩინოს საქართველოს ეკლესიისადმი რაიმე დაინტერესება. ქართველი ხალხი _ როგორც სამღვდელონი, ისე საერონი _ აღშფოთებულია ამის გამო. აქედან დასკვნის გამოტანა ადვილია: თქვენი ოჯახის ყველა წევრი, ვისაც სამღვდელო ხარისხი არ აქვს. უნდა განთავისუფლებული იქნას ეკლესიაში მუშაობისაგან. საქართველოს ეკლესიამ ბევრი რამ განიცადა წარსულში და დღეს სრულებით არაა იმის პირობები, რომ უსამართლობა ჰყვაოდეს ჩვენს ეკლესიაში. თქვენ ჩვენი ეკლესიის სულიერი და მატერიალური მართვა მამათმავლებსა და ვიქტორ შიოლაშვილს მიანდეთ. თავად უზენაესი ზედამხედველობის მანტია მოიხურეთ და თქვენგან განსხვავებულად მოაზროვნე სამღვდელოებასთან ლაპარაკსაც კი არ კადრულობთ. არ გინდათ შეეგუოთ იმას, რომ ეკლესია ხალხს ეკუთვნის, ქართველ ხალხს, ყველას ერთად, მორწმუნესა და არამორწმუნეს. თქვენი პატრიარქობის პირველ ორ წელიწადს იმედი გვქონდა თქვენი სიმართლის. თქვენს გარშემო მყოფი მონები ღვთისა აღტაცებულნი ნდობითა და სასოებით, თქვენს მორჩილებაში ვიყავით და ვასრულებდით თქვენს ყოველ ნებას. გამოიკვეთა ჩვენს წინაშე, ერის წინაშე თქვენი სახე, ოდნავ ღიმილს მიფარებული. თქვენი ღიმილი, თითქოს ტკბილი, სანდომიანი, ბევრ სიკეთეს რომ გვპირდებოდა, თურმე ფარავდა თქვენს იმ სახეს, რომელიც დრომ თანდათან გამოაჩინა. გამოიკვეთა ყველა თქვენი ნამდვილი ფიქრი და მისწრაფება, თქვენი რწმენა და ფილოსოფია _ რწმენის მშობელი. ერთს ქადაგებდით და თვითონ თქვენ სულ სხვა ყოფილხართ; ერთ სახეს გვიჩვენებდით და ვიხილეთ ორსახეობა. აორთქლდა ჩვენი იმედიც და აღტაცებაც და ხელში დაგვრჩა უკიდეგანო განდიდება. რომელსაც დაუპყრია თქვენი ღირსება, თქვენი საქმე, მოღვაწეობის ყველა კუნჭული, არ აკეთებდით არც ერთ ნაბიჯს, თუკი იგი არ ემსახურებოდა თქვენს პირად სახელს და განდიდებას. მიხვედით თუ არა საპატრიარქო დიდებულ ტახტთან. ზურგი უჩვენეთ ეკლესიის შინაურ საქმეებს და პირველ რიგში დააყენეთ ეკლესიებთან საგარეო ურთიერთობა. თქვენი გაგებით, შიგნით ყველაფერს დაიპყრობდით მონობის ხერხით. უამისოდაც მიღწეული გქონდათ უკვე საკუთარ ხალხში ამაღლება და განდიდება. ალბათ, ამიტომ შეაქციეთ ზურგი ყველაფერს, რაც კი შექმნიდა ეკლესიის შიდა მადლსა და კეთილდღეობას. არ კითხულობდით ეკლესიის შინაურ ამბებს გარდა იმისა, რომ მღვდლებს ამრავლებდით; არ დადიოდით ჩვენს ეპარქიებში და თუ წახვიდოდით, ისევ და ისევ მხოლოდ თქვენი განდიდებისათვის. მიგყავდათ თან მთელი დასი სამღვდელოებისა და მოსეირენი ორასი ან სამასი კაცი. მაშასადამე, საქართველოს ეკლესიის შინაგანი სამყარო თქვენ გჭირდებოდათ, როგორც ტრიბუნა საკუთარი განდიდებისა, საყრდენი პუნქტი ზენიტისკენ ასამაღლებლად. თქვენს მიერ დაწერილ სააღდგომო, საშობაო და საახალწლო ეპისტოლეებსაც კი იყენებდით ამავე მიზნით. ხომ ცნობილია, რომ პატრიარქობა ათჯერ უფრო დიდი პატივია, ვიდრე ეკლესიათა მსოფლიო საბჭოს ექვსთაგან ერთის პრეზიდენტობა. ამასთანავე ყოველი პატრიარქი თავის სამწყსოს მართავს, როგორც პატრიარქი და არა როგორც პრეზიდენტი. რა კავშირშია ქართველი ხალხის სააღდგომო ეპისტოლესთან ეკლესიათა მსოფლიო საბჭოს პრეზიდენტობა? თქვენ პრეზიდენტი არ ყოფილხართ ჩვენი ეკლესიისა და ჩვენი ხალხის, თქვენ პატრიარქი ბრძანდებით ჩვენი, მაგრამ ხელს აწერდით ჩვენს ეპისტოლეებს, როგორც პატრიარქიც და პრეზიდენტიც, ისეთი მადა გაგეხსნათ განდიდებისა, რომ ვეღარ გაპურებდათ პატრიარქის სუფრის სიუხვე და პრეზიდენტის `ღარიბ ~ სუფრას იშველიებდით… ყოველივე ამას აკეთებდით მხოლოდ იმიტომ, რომ გაგეტანათ თქვენი სახელი `მთებს იქით, ზღვებს იქით და უფრო შორს~. თავის მოწონება და სახელზე ფიქრი ცოტად თუ ბევრად ყველა ადამიანს ახასიათებს. მაგრამ, როდესაც კაცი ჯერ განდიდებაზე ფიქრობს და შემდეგ კი საქმეს ეძებს განდიდების მოსაპოვებლად, ის ვერც საქმეს გააკეთებს და ვერც დიდებას მიაღწევს. რა არსებითი მნიშვნელობა ჰქონდა საქართველოს ეკლესიის კეთილდღეობისათვის მართლმადიდებელ ეკლესიათა სიაში ჩვენი ეკლესიის ადგილის შეცვლას? ამით მხოლოდ თქვენი სიამაყე დაკმაყოფილდებოდა, ვინაიდან სათქმელი გექნებოდათ: `ნახეთ, მე რა გავაკეთე, როგორი დაჩაგრული იყო ჩვენი ეკლესია და ჩემმა სიბრძნემ ამოიყვანა ჯურღმულიდან~. რაში გჭირდება, ოცნებებს აყოლილნი ღობე-ყორეს მოვედოთ და ვერ დავინახოთ, როგორ სტირიან ნიკორწმიდის გასაოცარი ჩუქურთმები, როგორ იშლება იტრიის მშვენიერი ტაძრის კედლები წვიმისა და თოვლისაგან. ჩვენ არა გვაქვს საეკლესიო სამართალი, საეკლესიო დებულება. ის დებულება, რომელიც გვაქვს, სრულიად უგვანო და უვარგისი იყო იმ დღისთვისაც კი, როდესაც იგი შეადგინეს: არ არის დაკომპლექტებული და მოწესრიგებული საპატრიარქოს აპარატი; ანგარიში არა აქვს თქვენს მიერ აყვანილ რეფერენტებს, რომელთა უმრავლესობა არაფრიდან არა რას აკეთებს და ღებულობს ხალხის შემოწირულობიდან თავის `გასამრჯელოს~. საქართველოს საპატრიარქო ეპარქიებსა და მათში არსებულ ეკლესიებს კი არ ემსახურება, არამედ აწარმოებს საგარეო მიწერ-მოწერას და ემსახურება ისევ საპატრიარქოს, ე.ი.საკუთარ თავს. საითაც გავიქეცი, იქით წავიქეციო~ _ უთქვამს გაჭირვებულ კაცს. ასეა ჩვენი საქმეც: საითკენაც არ უნდა მივბრუნდეთ, ყველგან მოთქვამს ობლობა და უპატრონობა, უმოქმედობა და უთავბოლობა, სიცრუე და მლიქვნელობა… ასეთი მდგომარეობის ფონზე კიდევ პრეტენზიით აცხადებთ: `არიქა, არ გაბედოთ და ხმა არ ამოიღოთ, თორემ ამ ამბების გამხელით შერცხვება საქართველოს ეკლესია. რომელ სირცხვილზეა ლაპარაკი, როდესაც განსაცდელშია საქართველოს ეკლესია. მამათმავლები შესევიან მის სიწმიდეს, მტვერსა და ჭუჭყში სრულდება ბევრგან უწმიდესი წირვა და ლოცვა, მანკიერების სატანა სუნთქავს აზრსა და მოქმედებაში, რა უნდა იყოს და სად უნდა იყოს იმაზეც მეტი სირცხვილი და შეუკავებელი სიამაყე, როდესაც კათალიკოს-პატრიარქი ილია მეორე და მისი სინოდის თორმეტი წევრი (რა თქმა უნდა, მამათმავლებიც მათ რიცხვში) გამოხატეს დიდუბის ტაძრის კედელზე? არ დაჯერდა დიდი მადა ამ არაგაგონილ ამბავს, აიღეთ და თქვენი თავი დაახატინეთ ტაძრის მეორე კედელზე, თამარ დედოფლის გვერდით, რა ჰქენით? ხალხს რა შეჰკადრეთ, სად მოიკრიბეთ ასეთი გამბედაობა თუ კადნიერება, რომ წმინდანთა შორის დაიმკვიდრეთ თქვენი სავანე? როგორ ინებეთ, რომ ტაძარში სალოცავად შესულ ქართველებს თამარ დედოფლის გვერდით თქვენი სახისთვის ეყურებინა? ღმერთო ძლიერო! რა ვუწოდოთ ამ მოქმედებას? ესაა საოცრება და საშინელება ერთად შერწყმული. ეს სიმდაბლეც არის და კადნიერებაც. მშიერი კაცის თავგანწირვაც და გაუმაძღრობაც არნახული, არ გაგონილი. რამ მიგიყვანათ და ვინ მიგიყვანათ ასეთ უძირო ზღვა ცდუნებამდე, რომ ეს გააკეთეთ პატრიარქმა ჩვენი ქვეყნისა? მაგრამ ვაი, რომ არც ეს იკმარეთ, ადამის ძეო! სიონის ახალ მონაშენზეც გამოიკვეთა თქვენი სახე და მინაწერი `ვახტანგ გორგასალი~. რას არ იფიქრებს სულ ბევრის და ბევრის მსურველი კაცი?! სახე ნაცნობი _ ღმერთმა აცოცხლოს _ ჩვენი ცოცხალი პატრიარქისა, სახელი კი დიდად განთქმული ვახტანგ მეფისა! აი, ეს არის დაბადება ჯერ არნახული _ იყო მეფეც და პატრიარქიც ერთი ქვეყნისა; იყო მამა ზეციერიც და მიწიერიც მთელი ერისა. აი, ეს გახლავთ `ორსახეობა რაინდისა~. რაღაც სამაგალითო და საჩვენებელი ახალგაზდა სამღვდელოთათვის. ესაა სასწაული ამაოების ცდუნების. მეტ წერილს, ჩვენ თქვენ აღარ მოგწერთ, რაც მოგწერეთ და ვითხოვეთ დღევანდელ დღემდე, სამართლიანია ცათამდე და ამისათვის უნდა აღსრულდეს ღვთის მოწყალებით გულისთქმა ერის. შიო (ავალიშვილი) ბათუმ შემოქმედის მიტროპოლიტი. ამბროსი (ქათამაძე)-ნიკორწმონდის მიტროპოლიტი. 30 ივნისი 1983 წ. ქ. თბილისი. … ჩვენ რექტორს, ეპისკოპოს ზოსიმეს (ამჟამად წილკნისა და დუშეთის ეპარქიის მთავარეპისკოპოსი) თავიდანვე შევატყვე ჩემდამი თბილი დამოკიდებულება. ამის შემდეგ დაგვიბარა მე და თ.ნ. (თემურ ნიქაბაძე-ი.კ.) და გამოგვკითხა სამხედროს ამბავი, ვინაიდან არც მე და არც თ.ნ.-ს არ გვქონდა სამხედრო სავალდებულო რიგები გამოვლილი. ეპისკოპოსის ჩემდამი ასე თბილი დამოკიდებულება მახარებდა და დიდი სიყვარული ჩავინერგე მისი ჩემს გულში. გავიდა სულ რამოდენიმე დღე და მოვიდა ჩვენს აუდიტორიაში აკადემიის სტუდენტი, რომელსაც საერთოდ არ ვიცნობდი (როგორც მერე გაირკვა, ეს იყო სემინარიაგამოვლილი და აკადემიის პირველი კურსის სტუდენტი მიხეილ ბოტკოველი, იგი იყო მუდმივი სტიქაროსანი ეპისკოპოსი ზოსიმესი) (დღეს მამა მიქაელ ბოტკოველი, რომელიც, როგორც ამბობენ, გარკვეული დროის განმავლობაში მეუფე ზოსიმეს პირადი მძღოლი იყო _ ი.კ.) და გვკითხა… შენ ხარო ჯარში წასასვლელი? ვუპასუხე, დიახ-მეთქი და გამიკვირდა, ამან საიდანღა იცის-მეთქი. შემდეგ მეკითხება: მე არ მიცნობ? არა-მეთქი და მეუბნება: მე ვარ მეუფე ზოსიმეს რეფერანტი (მიხეილ ბოტკოველი _ ი.კ.) 4 წელია. რა იმედები გაქვსო ჯარიდან დარჩენისო? მე ვუთხარი, არავითარი-მეთქი, მორჩილება თუ შეგიძლია? ყოველ შემთხვევაში, მაქსიმალურად ვცდილობ-თქო. და როცა ვკითხე, გავერკვიე, რაში იყო საქმე, ასე მითხრა: ნუ ჩქარობ, ყველაფერს მერე მიხვდებიო. შემდეგ ნახა თეიმურაზი და იგივე კითხვა დაუსვა. რა იმედი გაქვსო ჯარიდან დარჩენისო?~ და როცა თ.ნ.მ უპასუხა: მე მხოლოდ ღმერთის იმედი მაქვსო, დაიბნა და ესღა უპასუხა: ღმერთის კი, მაგრამ, მარტო ღმერთის იმედი ხომ არ გექნებაო. რის შემდეგაც თეიმურაზმა თავი აარიდა. http://saertogazeti.files.wordpress.com/2011/08/200px-mtavarepiskoposi_zosime.jpg?w=336&h=428 რექტორში თბილ დამოკიდებულებას ვპოულობდი, მაგრამ შინაგანად მაინც მრისხანე მეჩვენებოდა, რაც სტუდენტების მეტანიების გაკეთებით დაადასტურა. მან 40 მეტანია გააკეთებინა სტუდენტებს კაბინეტში, რამაც ძალიან აღმაშფოთა. უფრო ადრე, ლექციების შემდეგ დაგვიბარა რექტორმა მე და თ.ნ.-ს და გვითხრა: ხვალ კვირაა და სვეტიცხოველში მოდით წირვაზეო სტიქაროსნებადო. თქვენს მეტი არ მინდა არავინო. მეორე დილით 8 საათზე ვიყავი სვეტიცხოველში. სანამ ეპისკოპოსი ზოსიმე ჩამოვიდოდა, ჩვენ, მე და თ.ნ.-ს დაგვირიგეს სტიქრები და ველოდებოდით ზოსიმეს. მისი მძღოლი კი, რომელიც დიაკვანი იყო, ეცვა დიაკვნის სამოსელი და საკურთხეველში მასხრად იგდებდა მღვდლებს. ზოგიერთს, ვითომცდა ხუმრობით, ხელითაც ეხებოდა. ჩამოვიდა ეპისკოპოსი ზოსიმე და მღვდლები შეხვდნენ მას, როგორც წესია. წირვის დროს, როცა ზოსიმე იდგა წმინდა ტრაპეზთან დიაკვანი იგივე ხულიგნობას ჩადიოდა მღვდლების მიმართ და ეპისკოპოსის წინ. მე მიკვირდა ეპისკოპოსის, რომელიც სტუდენტებთან ასე მრისხანე იყო და აქ კი, საკურთხეველში, წმინდა ტრაპეზთან, ასეთი მიმტევებელი, რომ შენიშვნაც კი არ მიუცია. დიაკვანი კი განაგრძნობდა მაიმუნურ მანჭვას, თვით ეპისკოპოსსაც კი ეჯღანებოდა~, რითაც დანარჩენ სტიქაროსნებს აიძულებდა, ეცინათ… გავიდა ცოტა ხანი ერთხელ, როცა სვეტიცხოველში წირვა დამთავრდა, დაითხოვა ეპისკოპოსმა ზოსიმემ ყველა სტიქაროსნები ჩემ გარდა. მე ვიჯექი და შინაგანაც რაღაცას ველოდი, ვიჯექი და გაოგნებული ტელევიზორს ვუყურებდი. ზოსიმე მომადგა უკნიდან, მომხვია ხელები და თავზე მაკოცა. ერთიანად გავწითლდი და ყელში ბოღმა მომაწვა. შემდეგ, როცა ტელევიზორში გვაჩვენეს ძველი ქართული მარგალიტები, ასეთი სიტყვებით შემამკო: შენც მარგალიტი ხარ~. შემდეგ, მომკიდა ხელი ხელზე და მითხრა, მოდი, მოგეფერო და შემიყვანა გვერდით სამზარეულოში და ისევ ალერსიანად მეუბნებოდა: `რა ჟუჟუნა თვალები გაქვს, გიშრის თმა გაქვს~ და სხვა. მე მეშინოდა, მეშინოდა იმის, რომ არაფერი მომეწია ამ გათახსირებულისთვის და დაჭერისთვის. როგორღაც ვაიძულე, მომშორებოდა. ერთხელ, როცა ვთხოვე, სახლში გავეშვი (თავის დაღწევის მიზნით), გამანთავისუფლა _ ორი დღე ვთხოვე და ორიც მე დავამატე. როცა ჩამოვედი, გაბრაზებული დამხვდა. დამიბარა და მეუბნება, `ამდენი ხანი ავად იყავიო~. მეც ვუთხარი, სადაც ვიყავი და მაშინ მითხრა: `შვილო, ძველებს უთქვამთ, თუ რამეს ჯიბეში არ იგულებ, მანამდე არ იფიქრო, რომ ის შენია~. მე მივხვდი, რა ჯიბეზეც და რა რამეზეც იყო აქ საუბარი, სულ რამოდენიმე დღის შემდეგ დამიბარა და მეუბნება: შენ წაყევი მიხეილს (ბოტკოველი-ი.კ.) ბენზინზე, დაგტოვებს და მანქანა წამოიყვანეო. (ჩემი მართვის მოწმობის არსებობა ჯერ კიდევ მაშინ იცოდა, როცა მაისამდე დატოვება შემომთავაზა). მეც გავყევი მიხეილს, მიხეილმა რიგში ჩააყენა მანქანა და წავიდა. მე იმასაც ვხვდებოდი, რომ ჩემი მანქანასთან დაახლოებით ჩემი უფრო დაახლოება უნდოდა. ზოსიმემ შეადგინა თხოვნა პატრიარქის სახელზე, რათა აღეძრა რესპუბლიკის კომისარიატში შუამდგომლობა და მითხრა. `აი, ასე გადაწერე, შვილო, ლამაზად და სუფთად~. მეც დავწერე და მითხრა: `ადექი და ეს თხოვნა შენ შეუტანეო, შემოგხედავს, დაგაკვირდებაო~. მერე გადაიფიქრა, უმჯობესია, მე შევუტანოო, დამითხოვა ისევ ალერსითა და ამბორით. როცა ეს თხოვნა შეუტანა რექტორმა პატრიარქს, მითხრა, ლექციების შემდეგ (შეტანიდან რამოდენიმე დღის შემდეგ) შედი პატრიარქთან და პასუხი გაიგეო და მე აქ დაგელოდებიო. აუცილებლად ამოდი კაბინეტში და პასუხი გამაგებინეო. ჩემი პატრიარქთან ლოდინის დროს (საკმაოდ დიდი დრო გავიდა) ეპისკოპოსი ზოსიმე წავიდა მცხეთაში. ამასობაში ჩამოვიდა პატრიარქის რეფერანტი შორენა (გვარი არ ვიცი) და მითხრა _ რომ მიმემართა ამ საკითხზე მამა იოაკიმესათვის. არ ვიცოდი მამა იოაკიმეს მისამართი (არც საპატრიარქოში იცოდნენ ზუსტი მისამართი) და ჩავედი მცხთაში, ზოსიმესთან, მისამართის გასაგებად. მივედი თუ არა სვეტიცხოველში, მაშინვე აღგზნებული პირუტყვივით მითხრა _ აქეთ შემოდიო და კაბინეტში შევედით. შინაგანად რაღაცას ვგრძნობდი, რაც უნდა მომხდარიყო. ერთი გაფიქრება ისიც ვიფიქრე, თუ კიდევ ისეთი რამ გაიმეორა-მეთქი, აუცილებლად რაღაცას დავუსახიჩრებდი. ამის საშუალება მქონდა, გარშემო დაწყობილ შანდლებს რომ შევხედე, მაგრამ მაშინვე ისიც ვიფიქრე, ამ ბილწს მარტო ეკლესიისადმი მორჩილება არ ექნებოდა და აუცილებლად დამიჭერდა. მე დამსვა დივანზე და გვერდით მომიჯდა. დამიწყო ხვევნა-კოცნა (ეპისკოპოსი კაბით იყო)… ეს უკვე მეტისმეტი იყო და წამოვაგდე ფეხზე, მხოლოდ მაშინ მოეგო გონზე ავადმყოფი და ცდილობდა, მღელვარებისაგან არეული სახე დამშვიდებოდა. წამოვედი გაბრაზებული და ვფიქრობდი, ამნაირი არც ჯარიდან დატოვება მინდა და არც სწავლა-მეთქი. რა ვიცოდი, თუ აქ ასეთი სიბინძურე სუფევდა. ავიცრუე გული სწავლაზე და მცხეთიდან სულ ლანძღვა- გინებით ჩამოვედი თბილისში. ეს ამბავი გამხილდა თუ არა, მაშინვე კომისარიატმა გამომიძახა… თბილისის სასულიერო სემინარიის პირველი კურსის სტუდენტი კ. რ. მცხოვრები. ქალაქ ზ-ში ცხაკაიას ქ. #X~ (ტექსტიდან ამოღებულია სხვა საზარელი დეტალები). აი, რას წერს ოთარ ფერაძეს, თეიმურაზ ნიქაბაძეს, მალხაზ სხილაძეს და კილაძეს (სემინარიის ყოფილ სტუდენტებს) ამ ამბის გახმაურების შემდეგ მარგველი ეპისკოპოსი ქრისტეფორე 1988 წლის 21 დეკემბერს: `მე მინდა, რომ ეს წერილი არ იყოს ოფიციალური, არამედ უფრო მინდა რჩევა-დარიგებითი იყოს. თქვენ იცით, რომ საქართველოს სასულიერო აკადემია რამოდენიმე ასეული წელიწადია არ ჰქონდა და დღეს ერთი წელიც არ გასულა მისი გახსნიდან. მისმა გახსნამ ერის შეგრძნებაში ფრიად ამაღლებული ძალა და შემართება შეიტანა. ყველა ქართველს გათვითცნობიერებულს თუ გაუთვითცნობიერებელს, სასულიერო აკადემია და სემინარია იმედად ესახება ქართული სულის, ქართული ზნეობის ასაღორძინებლად და რაოდენ სამწუხარო იქნება ქართველი ერისთვის იმის გაგება, რომ სემინარიაში და აკადემიაში სწარმოებს ახალგაზრდა სტუდენტთა გახრწნა. ამიტომ, მე გთხოვთ, არ გაახმაუროთ მომხდარი ამბავი, გირჩევთ, განაგრძოთ სწავლა და საიდუმლოდ ნახოთ კათოლიკოს პატრიარქი და სემინარიის რექტორი, რათა თვითონ გადაწყვიტონ ეს საქმე. თქვენ კი ეცადეთ, შეიძინოთ ცოდნა და მეტი სიწმინდე, რათა თქვენ გახდეთ მაგალითი ცოდნისა და სიწმინდისა ყოველთა ქართველთათვის და ახალგაზრდობისთვის, რომლებიც თქვენს სიახლოვეს იქნებიან. გთხოვთ იყოთ მოთმინებით და ეცადეთ, ყველაფერში ზრდილობიანად სიწმინდით მოიქცეთ. თქვენი ქრისტეფორე, ეპისკოპოსი მარგვეთისა. ქ.ზესტაფონი, ქრისტეშობის სამლოცველო სახლი. 21 ნოემბერი 1988 წელი.

ბელორუსში მკვლელებს სიკვდილი მიუსაჯეს 15.03.12 http://www.tbilisionline.com/uploads/posts/2012-03/1332005501_1.jpg მკვლელი ვლადისლავ კოვალიოვი სასამართლოზე შეგახსენებთ, რომ 2011 წლის 11 აპრილს, ქალაქ მინსკში (ბელორუსია) მეტროში მომხდარი აფეთქების დროს გარდაიცვალა 15 ადამიანი, ხოლო დაშავდა 300-მდე. აფეთქებაში დაადანაშაულეს ვლადისლავ კოვალიოვი და დიმიტრი კონოვალოვი. ბელორუსის სასამართლომ ცნო ისინი დანმაშავეებად არა მხოლოდ მეტროში აფეთქებისათვის, არამედ ორი სხვა აფეთქებისთვისაც. წინა კვირას კი, ბელორუსიის პრეზიდენტმა ალექსანდრე ლუკაშენკომ უარი თქვა მკვლელების შეწყალებაზე. საზოგადოებაში არის აზრი, რომ ეს აფეთქება მსოფლიო ბატონების (მასონების) მიერ იყო მოწყობილი, ხოლო შემსრულებლებად ადგილობრივი მკვლელები გამოიყენს. ბელორუსის უმაღლესმა სასამართლომ, კონოვალოვსა და კოვალიოვს განაჩენი 2011 წლის 30 ნოემბერს გამოუტანა. სხდომები ღიად მიმდინარეობდა. 2-თვიანი განხილვის შემდეგ მოსამართლემ დააკმაყოფილმა სახელმწიფო ბრალდების მოთხოვნა და მკვლელებს სიკვდილით დასჯა - დახვრეტა მიუსაჯა. იმ დღეებში მასონური BBC -სი სამართლიან განაჩენს უკმაყოფილებით შეხვდა, რაც მოსალოდნელი იყო. დრეს გახდა ცნობილი, რომ ვლადისლავ კოვალიოვი დახვრეტეს, რაზეც მასონურმა ევროპის საბჭომ უკმაყოფილება გამოხატა, ანუ მკვლელბის დასჯა არ მოიწონა. ევ­რო­პის საბ­ჭოს ცრუპენტელა გე­ნე­რა­ლურ­მა მდი­ვან­მა ტორ­ბი­ორნ იაგ­ლან­დმა განაცხადა: „ამ გზით ბე­ლო­რუ­სი­ის მთავ­რო­ბა არ­ღვევს ადა­მი­ა­ნე­ბის უფ­ლე­ბებ­სა და დე­მოკ­რა­ტი­ულ წესებს და ახ­დენს სა­კუ­თა­რი ქვეყ­ნი­ს ჩაკეტვას.“ მასონური ევროკავშირი ირანს, სირიას და ბელორუსს დასჯას უპირებს, ამ ქვეყნების შავ სიაში შეტანით. აღნიშნულ საკითხზე მსჯელობა დღეს ბრიუსელში ევროკავშირის ქვეყნების საგარეო საქმეთა მინისტრების სხდომაზე გაიმართება.ევროკავშირი წინააღმდეგია ბელორუსის გადაწყვეტილებას, მკვლელი დიმიტრი კონოვალენკოს სიკვდილით დასჯის. როგორც ცნობილია, "შავ სიაში" შესული ქვეყნების მოქალაქეებს ევროკავშირის წევრ ქვეყნებში შესვლა ეკრძალებათ. მასონური ევროკავშირი მათთვის მიუღებელი, ბელორუსის სასამართლოს გადაწყვეტილების გამო, მთელ ბელორუს ერს უპირებს დსჯას. ეს არის მასონური "სამართალი". ამ ცრუ სამართლის დამცველებს შევახსენებ, რომ რატომ არაფერს ლაპარაკობენ დღეს საქართველოში გამეფებულ ფაშიზმზე. ეს ცრუპენტელა ადამიანის უფლებების დამცველები არა თუ ამხელენ პირიქით ხელს უწყობენ ამ ფაშიზმს საქართველოში. მეორე დამნაშავის ბედი ჯერ არ არის ცნობილი. http://7days.ge/uploads/posts/2010-07/1280413515_lukashenki.jpgალექსანდრე ლუკაშენკო: ბელორუსი სიკვდილით დასჯას აშშ-ის შემდეგ გააუქმებს 23.12.11 "ჯი-ეიჩ-ენი" ბელორუსის პრეზიდენტი ალექსანდრე ლუკაშენკო აცხადებს, რომ სიკვდილით დასჯის გამოყენების არსებობა ქვეყანაში ჯერ კიდევ აუცილებლობას წარმოადგენს. ევროსაბჭოს მოთხოვნა სიკვდილით დასჯაზე გაუქმების შემოღების შესახებ ორმაგ მიდგომას შეიცავს. „ოდნავ შებრუნდით იქით, ატლანტიკის გაღმა, იქ თქვენ ძალიან დიდი მეგობარი გყავთ. როგორც კი ისინი შეცვლიან, ჩვენც ამას მათ შემდეგ გავაკეთებთ", - განაცხადა ბელორუსის მამაცმა პრეზიდენტმა და ნათლად მიანიშნა, რომ მის ქვეყანაში სიკვდილით დასჯა მხოლოდ მას შემდეგ გაუქმდება, როდესაც აშშ-ი სიკვდილის დასჯას გააუქმებს თავის ქვეყანაში. ლუკაშენკო: სიკვდილით დასჯის და სამუდამო პატიმრობის ყველა სასჯელი პირადად „ჩემს გულზე გადის".

კანადაში გუშინ მარიამ მახნიაშვილი დაკრძალეს 2012 წლის 25 მარტი http://cnews.canoe.ca/CNEWS/Canada/2012/03/09/300_mom.jpgმოკლული მარიამის მამა, დედა და ძმა კანადის ქალაქ ტორონტოში, გუშინ მარიამ მახნიაშვილი დაკრძალეს. ცერემონიის გადაღების უფლება მედიას არ მისცეს, თუმცა ცნობილია, რომ მას 100-მდე ადამიანი დაესწრო. მათ შორის იმ სასწავლებლის მოსწავლეები, სადაც მარიამი სწავლობდა და გამომძიებლები, რომლებიც მისი გაუჩინარების საქმეს იკვლევენ. შვილის დაკრძალვის ცერემონიას ვერ დაესწრო ვახტანგ მახნიაშვილი. სასამართლომ მას საპატიმროს დატოვების უფლება არ მისცა. ვახტანგ მახნიაშვილს ექვსწლიანი პატიმრობა აქვს მისჯილი. (არც ე.წ. "დასავლეთის" მასონი ხელისუფალნი გამოირჩევიან კაცმოყვარეობით.) http://media.metronews.topscms.com/images/a7/16/6548cbe041d7839c63ae810c3023.jpgვახტანგ მახნიაშვილი ქართველი მოზარდი 2009 წლის 14 სექტემბერს გაუჩინარდა. გოგონა ამ დროს კანადაში სულ 3 თვის ჩასული იყო. ორწელიწადნახევრის შემდეგ გოგონას ცხედარი გამვლელებმა ტორონტოს ჩრდილოეთით, ხიდის ქვეშ იპოვეს. ადგილობრივი პოლიციის განცხადებით, ექსპერტიზის შედეგად დადგინდა, რომ ტორონტოს ხეობაში ნაპოვნი სხეულის ნაწილები მახნიაშვილს ეკუთვნოდა. მათივე ინფორმაციით, თვითმკვლელობა გამოირიცხა. გოგონა ხევში 16 მეტრის სიმაღლიდან გადავარდა, რამაც გარდაცვალება გამოიწვია. პოლიციას ზუსტი ვერსია არ აქვს, ოჯახი კი დღემდე დარწმუნებულია, რომ მარიამი გაიტაცეს, შემდეგ კი მოკლეს. [Presage.tv]

მასონური აშშ-ის მიერ საქართველოს დაპყრობის 20 წლის თავი საქართველოში აშშ-ის ელჩი (მეფისნაცვალი) ჯონ ბასი ამერიკა–საქართველოს სახელმწიფო ურთიერთობების (დაპყრობის) 20 წლისთავს ეხმაურება. http://s1.ipicture.ru/uploads/20111223/OXXJA3HY.jpgაშშ-ისა და საქართველოს ურთიერთობა საქართველოს 1992 წლის 6 იანვრის, სახელმწიფო გადატრიალების მემდეგ, 1992 წლის 24 მარტს აშშ–მა და საქართველომ "დიპლომატიური" ურთიერთობები დაამყარეს. ამერიკამ საქართველოს ხელისუფლებამ თავისი ჯგუფი მოიყვანა ხელისუფლებაში, მასონ ედვარდ შევარდნაძის მეთაურობით. განვლილი 20 წლის განმავლობაში ჩვენს თვალწინ საქართველო ახლად ფეხადგმული დამოუკიდებელი სახელმწიფოდან დაპყრობილ, მსოფლიო მასონური გოდოლის რგოლად და კავკასიაში, მის შემოგარენში მასონური, საზოგადოებრივი ვირუსის, "დემოკრატიის" (მონობის) გამავრცელებელ ქვეყნად იქცა. როგორც პრეზიდენტმა ობამამ თქვა, "საქართველომ უნდა იამაყოს იმ მიღწევით, რომელსაც "დემოკრატიული" (მონური) სახელმწიფოს მშენებლობაში მიაღწია", - აცხადებს აშშ-ის საელჩო. ელჩი ბასი კი აღნიშნავს: "ამერიკელები ამაყნი არიან იმ მოკრძალებული წვლილით, რომელიც საქართველოს განვითარების (დაპყრობა) საქმეში შეიტანა". განვლილი ოცი წლის განმავლობაში აშშ–ის "მასწავლებლების" (გამრყვნელ-გადამჯიშებლების) ლაშქრის ათასობით დაქირავებულმა იმსახურა საქართველოში. აშშ–ის მთავრობის მიერ დაფინანსებული პროგრამებით 5000–ზე მეტმა ქართველმა მოსწავლემ განათლება აშშ-ში მიიღო (ტვინი მოუწამლეს). 20 წლის განმავლობაში, აშშ–მა საქართველოს 3 მილიარდი დოლარის მიზნობრივი სესხი გამოუყო, მასონური აშშ-ის მიზნების გასატარებლად. აშშ-ის ხელისუფლება განუზომლად მადლიერია, ქართველი დაქირავებული მებრძოლების მონაწილეობის მსოფლიოში აშშ-ის მიერ წარმოებულ ომებში. "შეერთებული შტატები კმაყოფილია დაქირავებული ქართველი ჯარისკაცებისა და მათი ოჯახების მიერ გაღებული მსხვერპლისთვის", - აცხადებს აშშ-ის საელჩო. აშშ-ის ელჩი (მეფისნაცვალი) ბასი კი იმედოვნებს, რომ მომდევნო ოცი წლის განმავლობაში ამერიკა-საქართველოს ურთიერთობა კიდევ უფრო გაძლიერდება და გაღრმავდება. გამოყენებულია [ინტერპრესნიუსი] ცნობა

ბიძინა ივანიშვილი აშშ-ის ყველაზე მოძალადე კონსერვატიული წრეების წარმომადგენელია სააკაშვილის დრო მთავრდება და აშშ-მა მოკავშირეების სახით "რესპუბლიკელები" და ალასანია მოძებნა, - ამის შესახებ "ლეიბორელთა" წინამძღოლმა შალვა ნათელაშვილმა "ეხო მასკვისთან" განაცხადა. ირაკლი ალასანიამ ლენგლის სასწავლებელი დაამთავრა – იგივე მთავარი სადაზვერვო სამმართველოს სასწავლებელი. "ის გაზარდეს, როგორც ამერიკის ერთგული მრჩეველი. ვაშინგტონმა შეკრიბა ყველა თავის საყრდენი ჯგუფი ("პარტია"), დაუნიშნა მათ მილიარდერი მეოხე ("სპონსორი"), რომელმაც ეს მილიარდები რუსეთში იშოვნა და შემდეგ მანჰეტენის ბანკებში გადაიტანა. იპოვნეს ეს მილიარდერი და უთხრეს – შენ წამოაყენებ ჩვენს ბიჭებს და გოგონებს და შემდეგ ჩვენ ამ ყველაფერს შევაფასებთ. ირაკლი ალასანია სააკაშვილის უახლოესი ნათესავია. "პარტიას", რომლის მეთაურიც ის არის, "ოპოზიციურს" ვერ დავარქმევთ. ესენი ყოფილი ელჩები, აშშ-ის მთავარი სადაზვერვო სამმართველოს ყოფილი წარმომადგენლები არიან, რომლებიც "პარტიის" წევრებად წარმოგვიდგინეს. მათ შორის არიან საქართველოს ყოფილი ელჩები იტალიაში, გერმანიაში, ჰოლანდიაში, ეუთო-ში – ყველანი შეიკრიბნენ ამ ჯგუფში". შალვა ნათელაშვილს სისულელედ მიაჩნია ბრალდებაც ბიძინა ივანიშვილის კრემლთან სიახლოვის შესახებ. http://img01.rl0.ru/10668183696c86d93add9d72bb8a664d/320x240/rus.ruvr.ru/data/2011/10/07/1257232409/4saakash_konkur.jpgბიძინა=მიშა "ხელისუფლება ფიქრობს, რომ თუ ივანიშვილს პრორუსულ ძალად წარმოაჩენს, ამას აშშ-ის თვალში დაამცირებენ. ისინი იტყვიან, რომ რუსეთმა ნამდვილი ტანკების ნაცვლად საქართველოში დოლარების "ტანკი" გაგზავნა და სჯობს დარჩეს სააკაშვილი ხელისუფლებაში, ვიდრე პრორუსული პირი მოვიდეს ხელისუფლებაში. ეს მარტივი გათვლაა და ამით არავინ მოტყუვდება. ივანიშვილი აშშ-ის ყველაზე მოძალადე კონსერვატიული წრეების წარმომადგენელია, თუმცა არა პირადად ობამასი. ლობისტური კომპანიებიც Podesta Group და Patton Boggs-ი, რომლებიც კომბოსტოდან კოსმოსამდე ყველა საკითხში ქაჩავენ, ახალ წარმოგზავნილს შეურჩიეს, იმიტომ, რომ სააკაშვილს მმართველობის ვადა ეწურება. ივანიშვილის "ოცნების" ფრთის ქვეშ გაერთიანებული პროამერიკული ჯგუფების ნაკრებია". მისივე თქმით, "ხალიჩის ქვეშ დამალული ბულდოგების" ბრძოლა ჯერ ისევ წინაა. "სააკაშვილის და ივანიშვილის დაჯგუფებები პროამერიკული, კოლონიალური და მარიონეტული დაჯგუფებებია",- აცხადებს ნათელაშვილი. მისივე განმარტებით, ერთადერთი ეროვნული ძალა საქართველოში "ლეიბორისტული პარტიაა". [ინტერპრესნიუსი] ცნობიდან

სულის გაყიდვას, ხორცის დათმობაც მოჰყვება! http://s019.radikal.ru/i615/1203/7b/31adc9696d7d.jpgსულგაყიდული "რესპების" დასასრული უსუპაშვილი, ბერძენიშვილები, ზაქარეიშვილი, ხაინდრავა, ზურაბიშვილი და სხვანი. ქართველო, ეშმაკს ნუ გაურიგდები!

http://images.fineartamerica.com/images-medium/baphomet-yuri-leitch.jpgეშმაკის მადიდებელი ბრიტანეთი ქრისტიანობას დევნის ევროპის ადამიანის უფლებათა სასამართლო განიხილავს დიდი ბრიტანეთის ხელისუფლების მიერ დაწესებულ აკრძალვას, რომლის თანახმად მორწმუნეებს საჯაროდ, ჯვრისა და სხვა ქრისტიანული ნიშნების ტარება ეკრძალებათ. დიდი ბრიტანეთის იმპერიამ ქრისტიანების დევნა დაიწყო, მათ ქრისტიანებს სამსახურში ჯვრის ტარების უფლება აუკრძალეს. ამ აკრძალვის შედეგად უკვე დაკარგა სამსახური ორმა ქალბატონმა, რომლებსაც დამსაქმებლებმა სამსახურში ჯვრის ტარება აუკრძალა. მორწმუნეები ამ აკრძალვას ქრისტიანების დევნად აფასებენ და ევროპის ადამიანის უფლებათა სასამართლოსგან სამართალს ელიან.

სისხლიანი ჯალათი-მიშა http://s019.radikal.ru/i601/1203/e7/0391fbfc63f6.jpgჯალათი-მიშა საშინელია - იგრძნო უეცრად, რომ აღარ დგანან ძველი კაკლები. შენი სახელი მათ მიუეცრათ - მხეცი მიშა! - არც მეტი და არც ნაკლები. რომ მუხლებამდე სისხლის მორევი გსვრის და მშობლიურ ცხედრებს ეხები, კმაყოფილი ხარ მათი მორევით, ყელამდე სისხლში მიდის ფეხები. შენ გახარებს, რომ სისხლის მიზეზი ხარ და თანა გდევს ხალხის გოდება, შენ ბოროტება ხარ უმტკიცესი, მკვლელი! - ეს არის შენი წოდება. ო, ყველამ იგრძნო, რომ მოკვდა ყველა, და ყველა გიცქერს მუნჯი ყვედრებით, შენგნით არავის არ უნდა შველა, შენ სამარემდე მიხვალ ცხედრებით. ო, რა თქმა უნდა, ცხედრები მუდამ სდუმანო, მაგრამ სისხლი მწარდება, სისხლი იძახის: მკვლელი, იუდა მიშა! სისხლი არასდროს არ დაწყნარდება! იმედი, შენი ბრძოლის საგანი, მოულოდნელმა ქარმა ახვეტა, მოღუშულია შენი საკანი, ხვალ უსათუოდ გელის დახვრეტა. გალაკტიონ ტაბიძე 1937-დან 2007 წელში გადაძახილი

ფითრი (ინგ. Mistletoe; რუს. Омела; ლათ.Viscum) - მრავალი საუკუნის განმავლობაშ ფითრზე მრავალი იდუმალი ამბავი არსებობდა. იგი სხვადასხვა წესის შესრულების, მნიშვნელოვანი ნაწილი იყო. დრუიდებს - ძველი კელტების ქურუმებს სჯეროდათ, რომ ფითრი წმინდა მცენარე და ერთგვარი სულიერი წამალიც კი იყო. ისინი განსაკუთრებულ სასწაულმოქმედ ძალას მუხაზე გაზრდილ ფითრს მიაწერდნენ. (მეცნიერულად ფითრი ნახევრადმუქთახორა მცენარეა, რომელიც სხვა ჯიშის ხეზე ან ბუჩქზე იზრდება და ბინადრობს) http://4.bp.blogspot.com/-B-rzWCcBblA/Tu7zJCyx5sI/AAAAAAAADZc/pLIEmKujGn4/s320/800px-Viscum_album_Populus_2009_G2-520x390.jpgფითრი ეძღვნება საქართველოში ე.წ. "ეროვნულ უმცირესობებს" - მცივა, მცივა, შემიბრალე, თავშესაფარი მომეც, სიცივით ნუ მომკლავ, ხო ხედავ, რა პატარა ვარ, ლამის ქარმა გადამაგდოს და თოვლმა დამახრჩოს! ბინა მომეც, ცასქვეშ ნუ დამაგდებ,- ასე ევედრებოდა სიცივისაგან სიკვდილის პირას მისული პაწაწა ფითრის თესლი მსხლის ხესა, რომელსაც ამაყად თავი მაღლა აეღო და ირხეოდა. ქარი ჰქროდა, თოვდა, ნამქერი ტრიალებდა. მსხალმა წვერებიდან გადმოხედა ფითრის მარცვალსა; ეძებდა, ვინ ეძახდა, რა სულიერი იყო მთხოვნელი, ათვალიერებდა, მაგრამ არავინ ჩანდა. - გამოჩნდი, არ დამენახვები, ვიღაცა ხარ, ჭოგრიტით გეძებო? სადღაც შემძვრალხარ და წრიპინებ! – ჩამოსძახა გაჯავრებულმა მსხალმა. ფითრის მარცვალი ზედ ტოტზე აცოცდა, ქერქს ამოეფარა და რაც ძალი და ღონე ჰქონდა, იჭიმებოდა, დამინახოსო. თან მსხლის ქერქს ეკროდა, ებღაუჭებოდა, რომ ქარს არ ჩამოეგდო ძირსა. - აქა ვარ, პატარა ვარ, დაიხარე კიდევ, რო დამინახო; ჩემი ტოლ-ამხანაგებიდან მარტო მე გადავრჩი. გაუმაძღარმა ჩხართვმა გადაყლაპა ყველანი, მეც ნახევრად დაგლეჯილ-დაფლეთილმა აქ შენ შემოგაფარე თავი. შენ თუ არ დამმალე, ის მსუნაგი მეც ჩამყლაპავს, არ გადავურჩები. მსხალიც მოიდრიკა, აიყვანა ფითრის თესლი და შინჯვა დაუწყო. - რა პატარა ყოფილა ეს საცოდავი! ამისი თავშესაფარი რა უნდა იყოს ან მისი შეჭმა ვის უნდა გაუხდეს, რა მუცელს გაუძღობს?! – იფიქრა მსხალმა. რამდენი ჭია-ღუა ზის ჩემს ქერქქვეშ, დათბება, გამოძვრებიან, თავის გზაზე წავლენ, არც მოსვლასა მკითხავენ, არც წასვლასა. წეღან კოდალა იყო აქა. თავიდან ფეხებამდე სულ გამსინჯა, ამივლიდა და ჩამივლიდა, იმის ნისკარტს ჩემს ტანზე რაკარუკი გაჰქონდა. საწყალ ჭია-ღუებს გულები დაუსკდათ, მევედრებოდნენ: - შეგვიბრალე, ნუ შეგვაჭმევ ამ მოსისხლესაო! – მერე რა მეშველა? ბევრი ჩაყლაპა და ბევრიც გადარჩა ისევ ჩემს ქერქში. მუხა მეძახდა: კაცო, ჭკუაზე მოდი, რამ გაგასულელა, ვინც მოგადგება, შენც კარებს უღებ, იმათაც აუღიათ თავი და ყველა შენზე მოცოცავს. მე გირჩევ რაც ქერქქვეშ ჭიები და ბუჭყები გისხედს, გარეთ გამორეკე, კოდალამ შეჭამოსო. აღარ გახსოვს, გაზაფხულზე როგორ ჰყვავი? გამვლელ-გამომვლელი იძახის: \"ძალიან მოაქვს ამ მსხალსა, ბევრს მოისხავს წლეულობითაო!\" გავა ცოტა ხანი, დაიყვავილებ, წვრილი ნაყოფი ჯერ ბევრი გასხია, თითქო ფოთოლსა სჭარბობს. მოდის ზაფხული, სადღაა ხილი? მეათედი აღარ გასხია... - რა იქნა, სად წავიდა, რამ ჩაყლაპა? - რამა და, სულ მაგ ჭიებმა, შენ რომ შემოგხიზვნიან. თვალი გაახილე, თვალიო, - თითქო მე ბრმა ვიყო. - ნეტა შენა, მუხავ, რო მაგისთანა ეჭვიანი ხარ, ნიადაგ ბევრი ნაყოფი შეგრჩება. მე კაკალსა ვკითხე, კაკალმაც ისეთი პასუხი მომცა, როგორც მუხამ. - მე მაგათი შიშით ჩემს თესლს ორნაირ ტანისამოსში ვახვევ, გარეთ მწარე წენგოს ვუკეთებ, შიგნითაც ძვალივით მაგარ ნაჭუჭს, მაგრამ კიდევ უზარალოდ ვერა ვრჩები. ნახევარს მაინც ეგ ჭიები მიჭამენ და მიფუჭებენ. მაგათგან კარგი არა გამოდნება რა. მუხაც მაგას გეტყოდა, ჭკვიანია, შენც გაფრთხილდიო. - მცივა, მცივა! – წრიპინებდა ფითრის თესლი, - აქვე შევძვრები, თორემ ეს არის სული ამოვიდა. - შეძვერ, შე საწყალო, ადგილს როგორ დაგიჭერ, - უთხრა გულმტკივნეულად მსხალმა, - თუ თქვენები კიდევ ნახო ვინმე გაჭირვებული, მოვიდნენ, არ დავიშურებ არც იმათთვის ბინასა. თქვენ ხომ ნაყოფს არ შემიჭამთ ჭიებივით, მუხა რო იძახდა? - რასა ბრძანებთ, თქვე დალოცვილო, ჩვენი ჯიში ხილეულს არ ეწყობა და არც მე გიახლებით, არხეინადა ბრძანდებოდე. ოჰ, რა მადლობელი ვარ, რა მადლი მიყავ, ერთი სული მომარჩინე სიკვდილსა. თუ ფითრი ვარ, გადაგიხდი შენს სიკეთესა. ფითრის მარცვალი შეძვრა მსხლის ქერქქვეშ, სადაც უფრო ღრმად იყო გახეთქილი და ზედ ცილაზე მიეკრა. - ოჰ, რა კარგადა ვარ, არც შემცივა, არც მომშივა! – ბუტბუტებდა ფითრი. - ვის ელაპარაკები, მანდ ყოფნა ხომ არავინ დაგიშალა? – ჩამოსძახა მსხალმა. - არა, გენაცვა, ნაცნობი შემხვდა, იმას გამოვეხმაურე. - ხომ აღარა გცივა, ვერ გათბი? - ახლა რაღა მიშავს, რაკი ჩხართვს თავი დავაღწიე და შენ შემოგეხიზნე. *** ფითრის მარცვალმა ის ზამთარი მსხლის ქერქში გაატარა. არა ციოდა, არა შიოდა, მტერი ვერაფერს დააკლებდა და დუშმანი, ისე იყო შემძვრალ-შემალული, სინათლეც კი ვერ დაინახავდა. რამდენიმე დღეს შიშით თავი არ გამოუყვია გარეთ. სულ ჩხართვი ელანდებოდა, ან ახლა ჩამცხებს ნისკარტს, ან ახლაო. არ იცოდა, დღე იყო თუ ღამე. მაგრამ დრო გავიდა, თავის მდგომარეობას შეეჩვია. პირველმა შიშმაც გადაუარა. ერთხელ მზის შუქი პირდაპირ თვალებში მიადგა ფითრსა. ფითრმაც ნამძინარები თვალები მოიფშვნიტა, გაინძრა, გაიშალა ცოტათი წელში, მზეს თვალი აარიდა და ზურგი კი უცხუნა. ძალიან ესიამოვნა მზის სტუმრობა. - ახლა აღარა მიშავს რა, რაკი ჩემს სადგომს მზემაც მოაგნო, - ფიქრობდა ფითრი, - თქვენ კი, მანდ გეძინოთ, ჭია-ღუებო, ზოგს კოდალა ამოგთხრით და მძინარს ჩაგყლაპავთ, ზოგს ქარი ჩამოგყრით ძირსა. იქაც კაჭკაჭები და ჩხიკვები კაი გემოს ჩაგატანენ. მე კი აქ არხეინად ვიქნები, პატარა, თქვენგან ათვალისწუნებული ფითრი, ნახავთ, როგორ გავიზარდო და გავსუქდე. მსხალს კაი ღონიერი ფესვები აქვს, საკმაო საჭმელი გვექნება. მსხალი მომაწოდებს მიწიდან მზამზარეულს საზრდოსა. მოხმარება ჩემზე ჰკიდია. – ასე ფიქრობდა ფითრის მარცვალი მზის შუქისგან გახარებული. ქარი გრიალებდა. თოვლი მზეზე სპეტაკად ბრწყინავდა. მსხალი ნელ-ნელა ირწეოდა. ჭია-ღუები ღრმა ძილში იყვნენ გაზაფხულის მომლოდინენი. მართლაც ბევრი მათგანი ფრინველებისა და თაგვების წერა ხდებოდა. ფითრმა კი, რაკი მზის შუქი დაინახა, რაღა დააძინებდა, ფიქრად გადაიქცა, სულ რაღასაც საზრობდა. დღეებიც გადიოდნენ და მზესაც სითბო ემატებოდა. რამდენიც დრო გადიოდა, იმდენი ფითრიც იცვლებოდა, მსხლის ქერქზე, ტკიპასავით დაკრობილი, იზრდებოდა, იბერებოდა, სულ გან-გან იწევდა. მსხლის ცილა რამდენიმე ალაგას ჩაეხვრიტა და ტუჩებით დაჰკვროდა. მსხალს აღარც კი ახსოვდა ფითრი, ან კი რა ყურადღების ღირსი იყო! რამდენი იმისთანა შემოხიზნული თბებოდა და ძღებოდა მსხლის ოფლითა! კიდეც რო ხსომებოდა, ბერსაც არ ინაღვლებდა ფითრის გულისათვის: ვინ იცის, საწყალი, სად გადავარდებოდა, რა შეჭამდაო. ცილაში ჩაკრობილი ფითრის თესლი კი, რაც ძალი და ღონე ჰქონდა, წუწნიდა და ახლად გამართული ტუჩებით ისეც სიცივისაგან გამოფიტულ მსხლის ქერქსა. ეს სისხლის წოვნა კი უგრძნობელი არ დარჩა მსხალსა. - რაღაცა მიღიტინებს, თითქოს არცა მკბენს და არცა მწუწნისო, - იძახდა შეშფოთებული მსხალი და იჭროლებოდა მთელი ტანითა. ვინ იცის, დაუდეგარი ჭიები თავშესაფარს ხვრეტენ. კოდალამ მაინც ჩამოიაროს და მომაშოროს ეს აბეზრები. კოდალამაც რამდენჯერმე ჩამოუარა და გაარაკრაკა ნისკარტი იმის ქერქზე. დამფრთხალ ჭიებსაც ამ ხმაზე ელეთ-მელეთი მოსდიოდათ. შეშინებულები ხან აქ ამოჰყოფდნენ თავს ხან იქა. კოდალასაც სხვა არ უნდოდა რა, სტაცებდა პირს და ყლაპ! მსხალს კი მაინც რაღაცა უღიტინებდა და, რამდენიც დრო გადიოდა, იმდენი მოუსვენრობა ემატებოდა. *** გავიდა ზამთარი. ჭია-ღუები დათბნენ, გაცოცხლდნენ, ამოძვრნენ მსხლის ქერქიდან, ფრთიანები ცის ქვეშ გაფრინდნენ; უფრთონი ზოგი ძირს დაეშვა ნეხვის საძებნელად, ზოგი ტოტებზე გავიდა ყვავილის კვირტებში კვერცხების ჩასადებად. ფითრი?! იმან რაღა ქნა? სადაც ფითრი შეძვრა, იმ ადგილზე ერთი მწვანედ გაღაღანებული ბატის ფრთის სისხო ყლორტი ამომძვარლიყო და ორიოდე ფოთოლიც გაშლოდა. - გამარჯვება, ფითრო! აქ რამ ამოგიყვანა, ამ ქორფა მსხალზე? – ეკითხებოდა გაკვირვებული ხავსი, - ოცი წელიწადია მაგ მსხლის გარშემო ვტრიალებ, მინდოდა როგორმე ამოვსულიყავ, მაგრამ აქამდე ვერ მოვახერხე; დახე დახე, ისევ შენ არ დამსაწარ. ოჰ, რა ეშმაკი რამა ხარ! შენ მანდ არხეინად უნდა იჯდე და მე აქ უნაყოფო ქვებსა და გადამღრძვალ ხეებს შევცქეროდე! - რა არის, კაცო შეგშურდა ჩემი აქ ამოსვლა, თუ რა დაგემართა. მოესწრები შენც ამოსვლასა. მეც ხომ ეს არის, ახლა ვერევი ქვეყანაში, ჯერ წუთისოფელი არ მომიჭამია. ღმერთმა ააშენოს ჩხართვის ოჯახი. ზოგი ჭირი მარგებელიაო, რომ იტყვიან, სწორედ ჩვენზე არის. ის რომ არ გვჭამდეს, ჩვენი გვარი დუნიაზე ამოვარდებოდა. მოგეხსენება, რომ ღორმუცელაა ის შეჩვენებული, სადაც კი ფითრს ნახავს, იქ დაიბუდებს, აღარ მოეშვება, სანამ სათითაოდ არ გამოჰკენკავს, ჩვენც ძალიან ამტანები ვართ, ჩხართვის მუცლიდანაც კი ბევრი ისევ უვნებლად გამოდის. წავა ჩხართვიც, სადმე ქორფა მსხალზე ან ვაშლზე მოსკინტლავს, ჩვენებთაგანიც ვინმე გაჰყვება სკინტლში უჭირველ-უტკივარი. ძალიან ბედნიერადა გრძნობს იქ თავსა. სამშობლოს მოშორებული თავისთვის იწყებს წარმოებას. შეხედავ სამი-ოთხი წლის შემდეგ, ერთი უშველებელი გამხდარა. მსხლის ტოტებში მწვანე კორდივით გადაფენილა. გამრავლდება, გაავსებს ტოტებსა და დაიჭერს მთლად ყველა ადგილს. საკვირველი კაი ჯიში გვაქვს. ის არის კიდევ საკვირველი, რომ თუ არ ხეზე, თუ არ მზამზარეული საკვებით, ჩვენი გვარი ვერ ხეირობს. თუ სხვებს არ ვასხედვართ, დედამიწაზე ჩამოყრილები ერთ დღეს ვეღარა ვცოცხლობთ. რამდენსაც განვიბნევით, იმდენი ვმრავლდებით და ვსუქდებით, ჩვენი სამშობლო იქ არის, სადაც ხეებია. საფითრეთი არსად გამიგონია. ან კი საიდან რა მეცოდინება, სულ ერთი ზამთარია, რაც აქ მოვედი. ამ მსხალმა შემიფარა, ბინაც მომცა და საჭმელიც. მეც დავბინავდი და ფესვები მაგრად გავიდგი. სამუდამოდ აქ ვაპირებ დარჩენას. სანამ მე ცოცხალი ვარ ეს მსხალიც იცოცხლებს და მეც არა გამიჭირდება რა. როცა მე აღარ ვიქნები, ჯანი გავარდეს, ვინც დარჩეს, თავის თავს თვითონ მოუაროს. შენი ჯიში ვიცი, ხავსო, მალე შენც მესტუმრები. ძალიან რომ გამრავლდეთ და მსხალი აღარ გეყოთ საწუწნად, მაშინ რაღას იზამთ, ერთმანეთს ხომ ვერ დაჭამთ? – ჰკითხა ცბიერმა ხავსმა. ფითრი გაჩუმდა, პასუხი არა მიუცია რა. მსხალს ესმოდა იმათი ხმაურობა, მაგრამ რასა ლაპარაკობდნენ, კი ვერ არჩევდა. ეს ძალად სტუმრები უცხო-უცხო ენაზე ლაპარაკობდნენ; ფითრს არ იცნობდა, ხავსი კი გაეგონა და ენახა კიდეც: აგერ, ა იმ ბებერ მუხას როგორი ხავსები ეკიდა. ძირზე შავად ჰქონდა ბალანივით შემოდებული და ტოტებზეც აბლაბუდასავით ჩამოჰკიდებოდა მწვანე ფოჩვებივით. *** თუ სხვა წლით იზრდებოდა, ფითრი – დღითა. ღერს ღერი ემატებოდა, ტოტს – ტოტი, ფოთოლს ფოთოლი. გასუქდა, გალაღდა, გაიბარჯღა, გაიზარდა; გაშალა შორს თავისი ბრჭყალები. ფესვებიდან მომდინარე წვენს წვერებისაკენ აღარ უშვებდა, წოვდა, როგორც ობობა ბუზსა, წუწნიდა, როგორც ბალღი შაქარსა, ძღებოდა, როგორც სვავი სისხლითა. მსხალი კი თანდათან იმშეოდა. ახლა კი მწვავედ იგრძნო მსხალმა ტკივილი იმ ადგილზე, სადაც ფითრი აჯდა. მჭამელივით ჭამდა და ჰგლეჯდა რაღაცა, ჩხვლეტდა და სწვავდა შანთივითა. - ვინა ხარ, რა ხარ, რა სულიერი ხარ? აღარ მომშორდები? – ეკითხებოდა ფითრსა. – თუ სტუმარი ხარ, სტუმრობა ამდენი ხანი არ გაგონილა, სხვებიც იყვნენ ჩემს ქერქქვეშ შემოხიზნულები, მაგრამ წავიდნენ თავის გზაზე. მგონი, შენც ისე უნდა ჰქნა, სტუმრების წესი აასრულო. თუ მტერი ხარ, გამაგებინე, გამეცალე, რას ჩამციებიხარ?! - ხა! ხა! ხა! – გადაიხარხარა ფითრმა, ისეთი საზარელი და საძაგელი ხმითა და კილოთი, რომელშიაც გამოიხატებოდა მწარე და გულის მომკვლელი დაცინვა. – სად უნდა წავიდეთ, ვერა ჰხედავ, რამდენი ვართ?! ჩვენი სამშობლო ეს არის. აბა გაიხედე, აი, იმ ტოტებზე! მსხალს თვალი დარჩა იქით, საითკენაც ფითრი უჩვენებდა. აუარებელ წვრილსა და მსხვილს ფითრს ამოეყოთ თავები მსხლის ტოტების ქერქიდან და გაჯეჯილებულიყვნენ. დაფიქრდა მსხალი, თითქო ახლაღა იგრძნოვო, მთელმა ტანმა დაუწყო ქავილი და ჭამა. - არ მომშორდებით მაშა, ვიღაცეები მოთრეულხართ ამ ჩემ ტოტებზე! – დაუყვირა ყელმოღერებული ნაიალაღარი ხარირემი ამაყად და მსუბუქად ატრიალებდა მრავალშტოვან რქებსა. აქა-იქ ჰგლეჯდა და ჰყლაპავდა ხეებიდან ხავსსა. იმ დალოცვილის რქებში არწივი გაიკეთებდა ბუდესა. ბაღს გარს უვლიდა და ხეებსა ჰკორტნიდა. მსხლის ხმაურობაზე თვალი მაღლა დარჩა, იქნება ჩამოყაროს რამეო. ფითრები არხეინად ისხდნენ და ყურსაც არ იბერტდნენ. გაბრაზებული მსხალი კი ძირიანად ირყეოდა, უნდოდა მათი ჩამოყრა. ირემი კი ნაღვლიანად იღიმებოდა. ფითრი, თითქო ჯიბრზე, რაც ძალი და ღონე ჰქონდა, სწოვდა მსხალსა. ახლა აღარც იმალებოდა და აღარც თავს იკატუნებდა. ისე იყო გასუქებულ-გათამამებული, რომ ყველა გაიგებდა, საიდანაც მოჰქონდა საზრდო. ფოცხვერივით აჯდა კისერზე და წუწნიდა, რაც ძალი და ღონე ჰქონდა. მიდიოდა ხანი და მსხალს უფრო და უფრო უჭირდებოდა საქმე. ჯერ შუა ხნისაც არ იყო და ბებერს კი დამსგავსებოდა. დახავსებულ-დაძაბუნებული ქერქი ძინძებივით ეკიდა. ერთი ფრჩხილის ტოლა ნაზარდიც კი აღარ უჩანდა... სასოწარკვეთილი, ღონემიხდილი აქეთ-იქით იხედებოდა, ეძებდა მშველელს, არავინ კი შველოდა. - ქარო! ქარო! – შეევედრა ქარს, - ერთი შენებურად დაუქროლე და ეს ფითრები მომაშორე, ხო ჰხედავ, ვკვდები. - როგორ მოგაშორო, შე საცოდაო, ძირიან თუ მოგტეხ, თორემ შენ ეგენი არ მოგშორდებიან, აბა, რა გიყო, რა გიწამლო?! - კაცო, შენ მაინც მომაშორე ეს ფითრები, ლამის ზეზეურ ჩამომახმონ, ცოცხალი გამომსუტონ, - ეხვეწებოდა ძროხების პატრონს მსხალი. - შე დალოცვილო, ჩემთვის ისა სჯობიან, რაც უფრო ბევრი ფითრი ესხმის ტყესა; ჩემს ძროხებს ძალიან უყვართ და ძალიანაც ასუქებს. – უპასუხა მწყემსმა. აღარავინ იყო მშველელი, აღარავინ! *** ზამთარია. ქარი ჰქრის, თოვლსა ჰყრის, ზმუის და წუწუნებს. დატიტვლებულ-დაშიშვლებული ხეები ქარის ქროლაზე ბუზებივით ბზუიან და ნადირივით ღმუიან. ახედე სიცივეს, უენოსაც კი ააკვნესებს! აღარსად არა სჩანს სიცოცხლის ნიშანი. მწვანე ფოთლების მაგივრად თოვლი დაჰყინვია, ბარდანი დასდებია ხეებსა. ზაფხულის მომღერლების მაგივრად ქარი შემოჰღმუის. სიცივისაგან დაფიჩხებული ტოტები კანკალებენ და ცახცახებენ. ზოგი გაყინულ-გაქვავებული ვეღარ უძლებს ქარის მოწოლას. ტყდება და პარტყა-პურტყით მოაჩახუნებს ძირსა. ყველა შეუშინებია და შეუძრწუნებია ზამთრის სუსხსა. მხოლოდ ბაიბუათაც არ იგდებს ფითრი. ის ახლა მწიფს და ნაყოფიერდება. ნახევრად დამტვრეულ-დაძაბუნებულ მსხალს ქორის ბუდეებივით ასხმია და მწვანედ ხასხასი გააქვს. მარტო ისა ხარობს და ლხინობს. იმისთვის არც სიცივეა, არც ზამთარია, არც მიწა გაეყინება, არც წყალი დაუშრება. ამდენი უზარმაზარი ხეები საცოდავად შესტირიან მოღუშულ ცას. ფითრი კი აზის ზურგზე მსხალს და დღე და ღამე წოვს და წუწნის. - ჰაი, ჰაი, ფითრო, აღარ გახსოვს, ამ ათი-თხუთმეტი წლის წინათ როგორი იყავ, როცა მსხალს თავშესაფარს თხოვდი. ახლა კი მსხალმა შენ უნდა გთხოვოს, რომ სიცოცხლე აჩუქო იმ საბრალოსა! აღარც ქარი გაშინებს, ისიც შენ გემსახურება. ქარსა და ჩხართვს მრავლად გააქვს შენი თესლი და ირგვლივ ხეებზე ჰდებს. სად არ მოუკალათნია ფითრსა, სად არ აცოცებულა და გამოჭიმულა! მსხალზე, ვაშლზე, თელაზე, იფანზე, რცხილაზე, მურყანზე, კაკალზედაც კი აქა-იქ ამომძვრალა, თხილზე, ნეკერჩხალზე, ვერხვზე. მუხის ტოტებშიაც კი ამოუყვია თავი. სად არ არის, სად არ გაჩენილა! მაგრამ ისე კი ვერსად მოუკიდნია ფეხი და გამრავლებულა, როგორც მსხალზე. იმის ნაზი ქერქიდან უფრო ადვილად და გაუჭირებლად წუწნიდა საზრდოსა, ვიდრე მუხის გაქვავებულ გაშეშებული ქერქიდან. არც დიდი დღე აქვს მუხაზე ამოსულსა. ცოტა ხანს იღონღიალებს, მორჩება მერე და მოისპობა, აგრეთვე კაკალზე. ბრალი მსხლისა! გავიდა ხანი. კოხტა, თავმომწონე მსხალი უდროვოდ დაბერდა. ასი წლის ბებერივით მოიკეცა. დახავსდა, დაიღმიჭა, დაეღრიჯა ქერქი, დაუსკდა კანი. ტოტები დაუკოპიტდა, ზოგი დაემტვრა, ზოგიც ნახევრად ხმელი აქა-იქ გაეშვირა. საცოდავი შესახედი იყო. ,,ვაი შენი ბრალი, შე საწყალო! ხილს შენ აღარ ისხამ და შტო შენ აღარ გეზრდება!’’ წლის ნაზარდი სრულებით აღარა ჰქონდა. სულ უკან-უკან მიდიოდა. - რა დაემართა ამ მსხალსა! – იძახდა პატრონი, სანამ პატარა იყო, მსხმოიარებით ემტვრეოდა ტოტები, იმის ხილი პირში დნებოდა. ახლა კი მაგის ქეციან ნაყოფზე კაცს შესახედავადაც აღარ მიუვა გული. უნდა მოვჭრა, მეტი ღონე არ არის, ტყუილად ადგილსა ჰფარავს. მართალია, ცოდოა, არ არის გასამეტი, მაგრამ რა ვქნა, მაგის ადგილზე ახლა სხვას დავრგავ, რად მოვაცდინო ადგილიო. ენანებოდა პატრონს, არ უნდოდა იმის ჯიშის გაწყვეტა, მერე იმისთანა იყო ის ძირკურთხეული, რომ მთელს იმ არემარეში იმაზე კარგი აღარა იყო რა. - რას უვლი, ფიდონ, მაგ მსხალსა, რა ცული დაგიჭერია, რას შესცქერიხარ, შეშა ხომ არ შემოგელია და ხმელი ტოტების შერთმევას უპირობ? – დაეკითხა გზაზე მიმავალი მეზობელი მსხლის პატრონს ფიდონას, რომელიც ხელცულიანი მსხალს შესტრიალებდა, უვლიდა აქეთ-იქით, და არც ემეტებოდა მოსაჭრელად. - რას ამბობ, კაცო, რის ხმელი ტოტები, მინდა ძირიანად მოვჭრა და მოვიშორო, მინდა, ამის ადგილზე სხვა დავრგო. რა ხანია შევცქერივარ. აღარაფერს ისხამს, მომატების მაგივრად ამან სულ უკლო და ახლა თითო-ოროლასღა იბამს და იმასაც პანტასავით. ბარემ მოსაჭრელი ხილი არ არის, ამისთანა ჯიშის მსხალი არსად მეგულება. ვინც კი გემოთ ნახა, ყველამ წაიღო სამყნობი ტოტები. ალბათ ბარაქა და იღბალი თუ გაჰყვა სადმე, აღარ ვიცი, ღმერთმანი, რამ გადააგვარა ამისთანა ბედაური მსხალი! - კაცო, ეს ფითრი რო შესხმია, რატო არ უპატრონე, მაგაზე მეტად რა აფუჭებს ხეხილსა? ვისაც კი თავისი ხეხილი უყვარს და ეზოგება, განა ფითრს დააყენებს ხეზე? მოაშორე, არ იქნება, ისევ არ გამობრუნდეს, - ურჩია მეზობელმა. როგორ მოვაშორო, ერთი მოვგლიჯო, იმის ადგილზე სხვა ამოვა, - უთხრა ფიდონამ, - რა ეშველება, რა ვუყო? - გადაკაფე დაზიანებული ფითრიანი ტოტები, სხვა ნორჩს აიყრის და გახალისდება. ისევ ისეთს ხილს მოისხამს, როგორც წინათ, - ურჩია მეზობელმა. - შენს პირს შაქარი, თუკი მაგის მეტი არა უნდა რა, გადაკაფვა რა დიდი საქმეა, თუკი ისევ აიყრის. ვაითუ გახმეს და აღარა აიყაროს რა. რა მომაგონდებოდა, ძმაო, თუ ფითრს მაგოდენა ნავნების მოტანა შეეძლო. - ვაი შენ, ჩემო თავო! – წამოიძახა გაბრაზებულმა მეზობელმა, - მოიტა აქ ე ცული, თუ შენ არ იცი, როგორ მოიქცე! კაპ! კუპ! კაპ! კუპ! – მოისმოდა ცოტა ხანს შემდეგ ფიდონას ბაღიდან ცულის ხმაურობა. მსხალს შიშით და ელდით თავისი დაემართა. ღაპაღუპით ცრემლები ჩამოსდიოდა. კაპ! კუპ! კაპ! კუპ! – ისმოდა ცულის კაკუნი, თან მოჭრილი ტოტების ჭრიალი და ბარტყუნი. ჰ, რა შეშინებული იყო მსხალი! რა ტკივილსა გრძნობდა, თითო ცულის დაკვრაზე თითო ლიტრა ხორცი ადნებოდა. ტოტებს რო ჭრა და მორვა დაუწყეს, იმას კინაღამ სული ამოხდა. - ახლა კი დაითვალა ჩემი დღეებიო, - ფიქრობდა მსხალი, - აღარაფერი მიხსნის! დახუჭა თვალები, თითქო არ უნდა სიკვდილის თვალით დანახვაო. თავისთავი მკვდრად მიაჩნდა. მაგრამ აგერ, აგერ, ძირიდან, მიწის ჯურღმულიდან რაღაცა ხმაურობა და დუდუნი მოესმა, რომელსაც თანდათან უფრო და უფრო არკვევდა. - ჩვენ ისევ ცოცხლები ვართ, არ მოვკვდებით, ჩვენამდე ჯერ სიკვდილს არ მოუღწევია, სასოებას უნ ჰკარგავო. – იძახოდნენ თურმე ფესვები. ისინი ისევ ღონიერნი, მძალვრნი, მრავალნი, უთვალავნი იყვნენ. თავისთვის, ჩუმად ბნელს, უმზეო, თვალჩაუხედველ უკუნში მიმალულ-მიჩქმალულნი, მსხალს ახალ-ახალი ტოტებისათვის უხვ საჭმელ-საზრდოს უმზადებდნენ და აწვდიდნენ. *** სამ წელს შემდეგ მომიხდა ჩამოვლა იმ სოფელზე. ფიდონას ხუთი-ექვსი ბალღი სიამოვნებით შესცქეროდა ქარვასავით ყვითელ, დაშაქრებულ მსხლებს, ან ახლა ჩამოვარდება, შევჭამოთ, ან ახლაო. რაზიკაშვილი თედო 1896 წ..

მასონური აშშ-ის და ნატო-ს შეუნიღბავი ფაშისტობა 16-01-2012 http://www.kvirispalitra.ge/pictures/image4/f9870762fc291290b7c3989e8f632f74.jpgაშშ-ის ფაშისტები ინტერნეტში გავრცელებულ ხედვითი ჩანაწერი ასახულია, რომ აშშ-ის საზღვაო ქვეითები ავღანეთში, ჰილმენდის მხარეში მოკლული თავისუფლებისათვის მებრძოლი ავღანელი თალიბების ცხედრებზე შარდავენ. აშშ-ის "პენტაგონის" მიერ ჩატარებულმა გამოძიებამ ჩანაწერის ნამდვილობა დაადასტურა. ამ ჩანაწერმა ისლამურ სამყაროში აღშფოთება გამოიწვია, ავღანეთის პრეზიდენტმა ჰამიდ ყარზაიმ კი აშშ-ის სამხედროების საქციელს "არაადამიანური" უწოდა. აშშ-ის თავდაცვის მდივანმა ლეონ პანეტამ განაცხადა, რომ ჩანაწერში აღბეჭდილი სამხედროები სრული სიმკაცრით დაისჯებიან. (მეტი რა გზა აქვს რომ?) ცნობა "კვირის პალიტრიდან" ბოლოთქმა: ეს არსი დამპყრობი აშშ-ისა და ნატოს ფაშისტური სახე, რომლის შენიღბვასაც გულმოდგინედ ცდილობენ.