პაოლო იაშვილი (1894-1937)

[მდა]

პაოლო იაშვილი (1894-1937)

 

http://i042.radikal.ru/0901/e6/e3d6fe7d9864.jpg

 

ქართველი პოეტი, მთარგმნელი, ესეისტი. დაიბადა საჩხერის რაიონის სოფ, არგვეთში ცნობილი პროვიზორის მრავალშვილიან ოჯახში. 1900 წელს მიაბარეს ქუთაისის კლასიკურ გიმნაზიაში, სადაც მასთან ერთად "ცისფერყანწელთა" მომავალი ლიტერატურული ჯგუფის თვალსაჩინო წარმომადგენლები - ვალერიან გაფრინდაშვილი და ტიციან ტაბიძეც სწავლობდნენ. 1911 წელს გადავიდა ანაპის კერძო გიმნაზიაში. 1913 წელს პაოლო პარიზში მიემგზავრება და ლუვრთან არსებულ ხელოვნების ინსტიტუტში შედის. პარიზში გატარებულმა დრომ გადამწყვეტი როლი ითამაშა პაოლო იაშვილის დიდ ხელოვანად ჩამოყალიბებაში. იგი განსაკუთრებით გაიტაცა სიმბოლისტ მწერალთა შემოქმედებამ. 1915 წელს პაოლო ქუთაისში დაბრუნდა და აქტიურად ჩაერთო ლიტერატურულ ცხოვრებაში. მისი რედაქტორობით გამოიცა ორი ჟურნალი: "ოქროს ვერძი" და "ცისფერი ყანწები", რომლის ირგვლივ ახალგაზრდა სიმბოლისტი მწერლები გაერთიანდნენ (ტიციან ტაბიძე, ვალერიან გაფრინდაშვილი, კოლაუ ნადირაძე, გიორგი ლეონიძე და სხვ). აქედან წარმოსდგა ამ ჯგუფის სახელიც - "ცისფერყანწელები". ტრიოლეტებისა და სონეტების გარდა პაოლო ოსტატურად დაეუფლა თავისუფალ ლექსსაც. ნატიფი ბგერწერა, გაუცვეთავი პოეტური ტროპები, ზომიერად გამოყენებული ნეოლოგიზმები და დიალექტიზმები ამდიდრებდნენ მის პოეტურ პალიტრას. იაშვილს ეკუთვნის მოთხრობები "ფერადი ბუშტები" (1924), "სამი ტკივილი" (1925), ლიტერატურული წერილები, ა. პუშკინის, კ. ბალმონტის, შ. ბოდლერის, ო. უაილდისა და სხვათა თხზულებების თარგმანები. პაოლო იაშვილი ერთ-ერთი პირველთაგანია, ვინც 1937 წლის რეპრესიებს შეეწირა. საქართველოს იმჟამინდელი ხელისუფლებისა და მწერალთა კავშირის მესვეურნი ხშირად აკრიტიკებდნენ პოეტს "ხალხის მტრებთან" ახლო ურთიერთობისათვის, უმართავდნენ დისკუსიებს "იდეოლოგიური მავნებლობის" გამო. მის წინააღმდეგ აგორებულ საერთო ტალღაში ჩაერთნენ ძველი მეგობრები და ყოფილი თანამოაზრენიც. ისინი გმობდნენ "ხალხის მტრისა და დივერსანტის" საქციელს. მწერალთა კავშირში, რომლის მუშაობაშიც პაოლო დაარსების დღიდან აქტიურად მონაწილეობდა, ხშირად იმართებოდა სხდომები, სადაც მწერალთა კავშირის პრეზიდიუმი პოეტის "მოღალატეობრივ საქმიანობაზე" მსჯელობდა. პოეტმა ვერ გაუძლო ცილისწამებისა და შეურაცხყოფის ასეთ ტალღას და 1937 წლის 22 ივლისს, მწერალთა სასახლეში, სწორედ იმ წუთებში, როცა მწერალთა კავშირის პრეზიდიუმს მისი განაჩენი გამოჰქონდა, საკუთარი სანადირო თოფით თავი მოიკლა. დაკრძალულია დიდუბის მწერალთა და საზოგადო მოღვაწეთა პანთეონში.

[ნავარდი]

პაოლო იაშვილმა რომ თვის ქალიშვილს, ნედეას წერილი დაუწერა თვითმკვლელობის წინ, ის მინდა და ვინმეს შეუძლია დადოს? ან სად შეიძლება ვნახო? ვერსად მივაკვლიე. მე კომუნისტების დროინდელი გამოცემები მაქვს და, ბუნებრივია, იქ არ არის, ნახსენებიც კი... ძალიან გთხოვთ.