ევროპული "ფილოსოფია" მილანის ედიქტის შემდეგ

[შანკარადევა]

ბევრი მსაყვედურობს: "რატომ გძულს განმანათლებლობის ეპოქის ფილოსოფია?", ბევრი ვერ ხვდება და ფიქრობს რომ მე ბნელი შუასაუკუნეები მომწონს. საქმე იმაშია რომ ახ.წ. 314 წელს მილანის ედიქტით ქრისტიანული "ორთოდოქსიის" დაკანონებით რომის იმპერატორმა კონსტანტინემ ბოლო მოუღო ანტიკურ ფილოსოფიას, კონსტანტინემ ცოცხლად დამარხა და დაასამარა, საფლავში ჩადო ელინისტური პანთეისტური ფილოსოფია, ეგვიპტური ისიდაიზმი, ირანულ-რომაული მითრაიზმი და გნოსტიციზმი. მილანის ედიქტით რომმა საბოლოოდ აკრძალა არაორთოდოქსული აზროვნება. ახ.წ. 529 წელს ბიზანტიის იმპერატორმა იუსტინიანემ საბოლოოდ აკრძალა ნეოპლატონიზმი და დახურა ნეოპლატონიკოსთა აკადემიები. აი სწორედ მაშინ დაიწყო დეგრადაცია და დაცემა ანუ ბნელი შუასაუკუნეები. არათუ მეოცე საუკუნემდე არამედ დღემდეც კი მთელ ევროპაში და ამერიკაში "ფილოსოფიური" პოლემიკა გრძელდება და ხორციელდება ბიბლიის გარშემო, აბრაამული ქრისტიანული ბიბლიის გარშემო. განმანათლებლობის ეპოქაში არაფერი შეცვლილა, ანტიკური და ეგვიპტური რელიგიური ფილოსოფია ხომ საბოლოოდ დაივიწყეს, ამას გარდა ყოველგვარი პოზიტიური და ნეგატიური კრიტიკაც მიდიოდა ბიბლიის გარშემო. იდეალისტები იცავდნენ ბიბლიას, ხოლო მატერიალისტები ებრძოდნენ ბიბლიას. ინდურ და ტიბეტურ ფილოსოფიაზე ხომ საერთოდ არავინ არ ფიქრობდა და შეიქმნა იმის ილუზია რომ ჯერ ერთი ფილოსოფია მხოლოდ ევროპაში იყო და მეორეც ის რომ დადგა "განმანათლებლობა". ათეისტებიც და თეისტებიც ფეხებზე იკიდებდნენ ელინიზმსა და ისიდაიზმს და საერთოდ არ აქცევდნენ ყურადღებას ინდურ და ტიბეტურ იოგას, ვედანტას და ტანტრას. აი ესაა ჩემი ანტიპათიის მიზეზი. ამომივიდა ყელში ეს მონოთეისტური ბიბლია. სხვა საფიქრალი არაფერი გაქვთ?...