კლეოპატრა თეა (Cleopatra Thea)

[DISCOVERY]

კლეოპატრა თეა

 

კლეოპატრა თეა, მეტსახელად ეურგერტესი. თეა იყო პტოლომეუს VI-ს ქალიშვილი. ის მართავდა სელკიდის სახელმწიფოს ძვ. წ. 125 წლიდან გარდაცვალებამდე. ძვ. წ. 150 დაქორწინდა ალექსანდრე I ბალას და ჰყავდა მასთან შვილი ანტიოხოს VI დიონისე. მისი მეორე მეუღლე გახლდათ დემეტრიოს II. ნიკატორი, რომელთანაც ძვ. წ. 148 დაქორწინდა. ამ ოჯახიდან მათ ჰყავდათ ვაჟები, სელეუკოს V, პჰილომეტორი, ანტიოქოს VIII. კრიპტოსი და ერთი ქალიშვილი სახელად ლაოდიკე. დემეტრიოსი ერთ-ერთი ბრძოლის დროს დააპატიმრეს და 10 წლის განმავლობაში იმყოფებოდა პატჰეს სახელმწიფოს პატიმრობაში.

 

თეას მესამე მეუღლე, რომელზეც დემეტრიოსი პატიმრობის დროს დაქორწინდა, იყო მისი ძმა ანტიოხოს VII სიდეთე. მასთან ჰყავდა ვაჟი ანტიოხოს IX კუზიკენე. სხვა შვილების სახელი კი არ არის დადასტურებული. ანტიოხოს VII პატეს სახელმწიფოსთან ბრძოლის დროს ძვ. წ. 129 დაეცა. დემეტრიოსი იქნა განთავისუფლებული და მან დაიბრუნა მართველობა და მისი მეუღლე.

 

დემეტრიოსი ყველა ძალით ცდილობდა ეგვპტის მართველობა ჩაეგდო ხელში, მაგრამ ალექსნდრე II ზაბინასი, ალექსანდრე I ვაჟი, რომელიც ეგვიპტის სახელმწიფომ დანიშნა საპირისპირო ხელმწიფედ, მოახდინა რევოლუცია. წაგებული დემეტრიოსი უკან დაუბრუნდა პტოლემეუს სახელმწიფოს, მაგრამ მას და კლეოპატრას დახვდათ კარები დახურული. დემეტრიოსი აპირებდა გაქცევას გემით, მაგრამ კლეოპატრის ბრძანებით ის მოკლული იქნა.

 

ძვ. წ. 125 კლეოპატრა მარტოკა მართავდა სირიის სახელმწიფოს და მოკლა დემეტრიოს უფროსი ვაჟი სელეუკოს V, რომელიც აპირებდა მართველობის დაპყრობას. მისი სახელმწიფოს ლეგიმიტირებისათვის მან თავის ვაჟთან, ანტიოქოს VIII კრიპტოსი დაისვა მართველობის გვერდით.

 

ანტიოხოს VIII-ს ვერ აკონტროლებდა კლეოპატრა და მან დააპირა, რომ ისიც მოეცილებინა. როდესაც ის ნადირობიდან დაბრუნდა, კლეოპატრამ მიართვა ჭიქა ღვინო, რამაც ის დააეჭვა, ვინაიდან მისგან ეს მოულოდნელი საქციელი იყო, და აიძულა კლეოპატრას თვითონვე დაელია თავისივე შხამიანი ღვინო.

 

სტატია რუსულ ენაზე:

 

Клеопатра Тея (164-121 до нашей эры)

 

Правительница эллинистического государства Селевкидов, царица Сирии (с 125 до нашей эры). Дочь египетского царя Птолемея VI Филометора и царицы Клеопатры II. Около 150 года до нашей эры вышла замуж за Александра I Валаса. От брака родился сын Антиох VI Дионис. Второй брак был заключён с Деметрием II Никатором около 148 года до нашей эры. Их детьми были Селевк V Филометор, Антиох VIII Грип и, возможно, дочь (Лаодис). В 141 году до нашей эры Деметрий II был захвачен парфянами и несколько лет провёл в плену. Третьим мужем Клеопатры во время отсутствия Деметрия II был его брат Антиох VII Сидет. Точно установлено, что их сыном был Антиох IX Кизикский, имена остальных детей точно неизвестны. В 129 году до нашей эры Антиох VII был убит парфянским царём Фраатом II. Деметрий II был освобождён из плена и вернулся домой, заявив о своём праве на трон и Клеопатру. Клеопатра предусмотрительно послала своего сына Антиоха IX в греческий город Кизик (отсюда его прозвище).

 

Под влиянием Клеопатры Деметрий II сделал неудачную попытку вторгнуться в Египет. В отместку египетский правитель выдвинул Александра II Сабинаса, якобы сына Александра I Валаса, в качестве претендента на сирийский престол, спровоцировав гражданскую войну. После поражения от войск Александра II под Дамаском Деметрий бежал в Птолемаиду, где укрывалась Клеопатра с детьми, но ворота города ему не открыли. Он пытался бежать на корабле, был убит по приказу Клеопатры.

 

С 125 года до нашей эры Клеопатра правила Сирией, убив старшего сына Селевка V, когда он предъявил претензии на трон. Для узаконения своего правления, она правила вместе со своим сыном Антиохом VIII Грипом. Когда Антиох VIII вырос, он стал всё меньше подчиняться своей матери, и в 121 году до нашей эры Клеопатра решила избавиться от него. Когда однажды он вернулся с охоты, она предложила ему чашу с отравленным вином. Так как это было не похоже на неё, у Антиоха зародились подозрения, он силой заставил её выпить вино, что и стало причиной её смерти.

 

Монета Клеопатры Теи. На реверсе изображён двойной рог изобилия и греческий текст ΒΑΣΙΛΙΣΣΗΣ ΚΛΕΟΠΑΤΡΑΣ ΘΕΑΣ ΕΥΕΤΗΡΙΑΣ. Дата ΖΠΡ означает 187 год эры Селевкидов, соответствующий 126-125 годам до нашей эры.

 

http://s47.radikal.ru/i117/0904/ff/148b28509d07.jpg