tabula.ge: ჩრდილები შუადღისას ქრებიან

[planetanews]

##image#9856#1#ჩრდი­ლე­ბი შუ­ად­ღი­სას ქრე­ბი­ან – ხან­და­ხან ძნე­ლია გა­ექ­ცე შთა­ბეჭ­დი­ლე­ბას, რომ თა­ნა­მედ­რო­ვე ქარ­თუ­ლი პო­ლი­ტი­კუ­რი სი­ნამ­დვი­ლე თით­ქოს უძ­რა­ო­ბის პე­რი­ო­დის საბ­ჭო­თა კი­ნოს ჟან­რის კა­ნო­ნე­ბის მი­ხედ­ვით ვი­თარ­დე­ბა. შუ­ა­გულ სა­არ­ჩევ­ნო კამ­პა­ნი­ა­ში სამ­თავ­რო­ბო ცვლი­ლე­ბე­ბი გან­ხორ­ცი­ელ­და, რის შე­დე­გა­დაც კა­ბი­ნე­ტის ერთ-ერ­თმა ყვე­ლა­ზე ავ­ტო­რი­ტე­ტულ­მა წევ­რმა ვა­ნო მე­რა­ბიშ­ვილ­მა მი­სი ჩრდი­ლო­ვა­ნი გავ­ლე­ნის შე­სა­ბა­მი­სი ფორ­მა­ლუ­რი თა­ნამ­დე­ბო­ბა და­ი­კა­ვა.

ზუ­რაბ ჟვა­ნი­ას შემ­დეგ, მე­რა­ბიშ­ვი­ლი პირ­ვე­ლი პო­ლი­ტი­კუ­რი პრე­მი­ე­რია. მთავ­რო­ბის ხელ­მძღვა­ნე­ლის რო­ლი სა­ქარ­თვე­ლოს სა­ხელ­მწი­ფო­ებ­რივ მოწ­ყო­ბა­ში ახა­ლი კონ­სტი­ტუ­ცი­ით ისე­დაც იზ­რდე­ბა, მაგ­რამ ამ შემ­თხვე­ვა­ში პო­ლი­ტი­კუ­რი სი­ნამ­დვი­ლის კონ­სტი­ტუ­ცი­ის მოთ­ხოვ­ნებ­თან შე­სა­ბა­მი­სო­ბა­ში მოყ­ვა­ნა წინ­მსწრე­ბი ტემ­პით და­იწ­ყო.

ძნე­ლი სათ­ქმე­ლია რო­გორ გან­ვი­თარ­დე­ბა მოვ­ლე­ნე­ბი 2013 წლის შემ­დეგ, რო­ცა მი­ხე­ილ სა­ა­კაშ­ვი­ლის საპ­რე­ზი­დენ­ტო ვა­და ამო­ი­წუ­რე­ბა და სა­კონ­სტი­ტუ­ციო რე­ფორ­მა ძა­ლა­ში შე­ვა, რის შე­დე­გა­დაც ჩვე­ნი ქვე­ყა­ნა საპ­რე­ზი­დენ­ტო­დან სა­პარ­ლა­მენ­ტო მარ­თვის მო­დელ­ზე გა­და­ვა. ერ­თი წლის მან­ძილ­ზე სა­ქარ­თვე­ლო­ში ზოგ­ჯერ იმა­ზე მე­ტი რამ იც­ვლე­ბა, რა­საც სხვა ქვეყ­ნე­ბი 10 წე­ლი­წადს ან­დო­მე­ბენ. მი­უ­ხე­და­ვად ამი­სა, ერ­თი რამ უკ­ვე და­ნამ­დვი­ლე­ბით შე­იძ­ლე­ბა ით­ქვას – პუ­ტი­ნი­ზა­ცი­ის სცე­ნარ­მა და­მა­ჯე­რებ­ლო­ბა და­კარ­გა.

მარ­თა­ლია, მე­რა­ბიშ­ვი­ლის გაპ­რე­მი­ე­რე­ბამ ერ­თი კონ­კრე­ტუ­ლი შეთ­ქმუ­ლე­ბის თე­ო­რია გარ­კვე­ულ­წი­ლად გა­ა­ქარ­წყლა, მაგ­რამ კონ­სპი­რო­ლო­გი კა­სან­დრე­ბი იხ­ტი­ბარს არ იტე­ხენ და მო­რი­გი აპო­კა­ლიფ­სის შე­სა­ხებ გვამ­ცნო­ბენ – მა­თი მტკი­ცე­ბით, ში­ნა­გან საქ­მე­თა მი­ნის­ტრის გაპ­რე­მი­ე­რე­ბა სა­ქარ­თვე­ლოს პო­ლი­ცი­ურ სა­ხელ­მწი­ფოდ ქცე­ვის ავ­ბე­დი­თი ნი­შა­ნია. ისი­ნი თა­ვი­ანთ მთა­ვარ ფუნ­ქცი­ას, რო­გორც ამას უინ­სტონ ჩერ­ჩი­ლი გან­მარ­ტავ­და, ზედ­მი­წევ­ნით კარ­გად ას­რუ­ლე­ბენ – ##image#9857#1#წი­ნას­წარ­მეტ­ყვე­ლე­ბენ მო­მა­ვალს და შემ­დეგ ხსნი­ან, თუ რა­ტომ არ ახ­და იგი.

გულ­თმის­ნო­ბა რომ გვერ­დზე გა­დავ­დოთ, თა­ვის­თა­ვად სა­ინ­ტე­რე­სოა, რას მო­ას­წა­ვებს ში­ნა­გან საქ­მე­თა მი­ნის­ტრის და­წი­ნა­უ­რე­ბა. მე­რა­ბიშ­ვი­ლის სა­ხე­ლი პო­ლი­ცი­ის წარ­მა­ტე­ბულ რე­ფორ­მას­თან ასო­ცირ­დე­ბა, მაგ­რამ მი­სი კა­რი­ე­რა ამით არ დაწ­ყე­ბუ­ლა. სამ­ხრეთ სა­ქარ­თვე­ლო­ში და­ბა­დე­ბუ­ლი, კა­თო­ლი­კუ­რი უმ­ცი­რე­სო­ბის წარ­მო­მად­გე­ნე­ლი პრე­მი­ერ­მი­ნის­ტრი სა­ზო­გა­დო­ებ­რივ ას­პა­რეზ­ზე 80-ია­ნი წლე­ბის ბო­ლოს, ეროვ­ნუ­ლი მოძ­რა­ო­ბის რი­გებ­ში გა­მოჩ­ნდა. შემ­დგომ­ში მან სა­კუ­თა­რი არა­სამ­თავ­რო­ბო ორ­გა­ნი­ზა­ცია შექ­მნა, რომ­ლის მი­ზა­ნიც გლე­ხე­ბი­სა და მე­წარ­მე­ე­ბის მი­წა­ზე ახ­ლად­გა­ჩე­ნი­ლი კერ­ძო სა­კუთ­რე­ბის უფ­ლე­ბის დაც­ვა იყო.

პო­ლი­ტი­კა­ში, შე­იძ­ლე­ბა ით­ქვას, რომ შემ­თხვე­ვით მოხ­ვდა. 1999 წელს ჩა­ტა­რე­ბულ სა­პარ­ლა­მენ­ტო არ­ჩევ­ნებ­ზე, მო­ქა­ლა­ქე­თა კავ­ში­რის სი­ა­ში ვა­ნო მე­რა­ბიშ­ვი­ლი ბო­ლო აღ­მოჩ­ნდა მათ შო­რის, ვინც აირ­ჩი­ეს. ცო­ტა ხან­ში, ის ეკო­ნო­მი­კუ­რი პო­ლი­ტი­კის სა­პარ­ლა­მენ­ტო კო­მი­ტე­ტის თავ­მჯდო­მა­რე გახ­და.

##addon#837#0#მო­ქა­ლა­ქე­თა კავ­ში­რის რი­გე­ბი­დან, პირ­ველ­მა ვა­ნო მე­რა­ბიშ­ვილ­მა გა­ნუც­ხა­და და­სავ­ლურ მე­დი­ას, რომ პრე­ზი­დენტ ედუ­არდ შე­ვარ­დნა­ძეს კო­რუფ­ცი­ას­თან ბრძო­ლის პო­ლი­ტი­კუ­რი ნე­ბა არ გა­აჩ­ნდა. 2001 წელს ის ამ სა­კით­ხზე Washington Post-ს ესა­უბ­რა. ამე­რი­კულ გა­მო­ცე­მას­თან ინ­ტერ­ვი­უ­ში მე­რა­ბიშ­ვი­ლი აღ­ნიშ­ნავ­და, რომ სა­ქარ­თვე­ლო­ში შე­უძ­ლე­ბე­ლი იყო სე­რი­ო­ზუ­ლი ბიზ­ნე­სის კე­თე­ბა, თუ პრე­ზი­დენ­ტის ნა­თე­სა­ვი არ იყა­ვი.

2003 წელს მე­რა­ბიშ­ვი­ლი ნა­ცი­ო­ნა­ლუ­რი მოძ­რა­ო­ბის გე­ნე­რა­ლუ­რი მდი­ვა­ნი და რე­ვო­ლუ­ცი­ის ერთ-ერ­თი მთა­ვა­რი ორ­გა­ნი­ზა­ტო­რი იყო. ის დღე­საც ნა­ცი­ო­ნა­ლუ­რი მოძ­რა­ო­ბის სა­არ­ჩევ­ნო კამ­პა­ნი­ას უდ­გას სა­თა­ვე­ში. ეს სა­არ­ჩევ­ნო ციკ­ლი ივა­ნიშ­ვი­ლის 6 მი­ლი­არ­დის გა­რე­შეც გარ­დამ­ტე­ხია: მი­ხე­ილ სა­ა­კაშ­ვი­ლი თა­ვის ორ საპ­რე­ზი­დენ­ტო ვა­დას ას­რუ­ლებს, ახალ კონ­სტი­ტუ­ცი­ას კი პო­ლი­ტი­კუ­რი სიმ­ძი­მის ცენ­ტრი პარ­ლა­მენ­ტში გა­და­აქვს.

ივა­ნიშ­ვი­ლის გა­მო­ჩე­ნი­სას, ბევ­რი იმე­დოვ­ნებ­და, რომ მმარ­თვე­ლი პარ­ტი­ის ძლი­ე­რი პო­ლი­ტი­კუ­რი ოპო­ნენ­ტი და სა­არ­ჩევ­ნო კონ­კუ­რენ­ცი­ის ზრდა პო­ლი­ტი­კურ ცხოვ­რე­ბას გა­ა­ჯან­სა­ღებ­და. ამის ნაც­ვლად, სულ უფ­რო იზ­რდე­ბა საფ­რთხე, რომ ხე­ლი­სუფ­ლე­ბის­თვის ბრძო­ლა შე­საძ­ლოა უპა­სუ­ხის­მგებ­ლო სო­ცი­ა­ლის­ტურ შე­ჯიბ­რე­ბა­ში დე­გე­ნე­რირ­დეს.

##image#9855#1#შორ­სმი­მა­ვა­ლი დას­კვნე­ბი ჯერ ნა­ად­რე­ვია, თუმ­ცა მთავ­რო­ბის ახა­ლი პროგ­რა­მა სა­ხელ­წო­დე­ბით “მე­ტი სარ­გე­ბე­ლი ხალხს” ამ­გვა­რი ში­შე­ბის გა­ფან­ტვას ხელს ნამ­დვი­ლად არ უწ­ყობს – გან­სა­კუთ­რე­ბით, ისე­თი ინი­ცი­ა­ტი­ვე­ბი, რო­გო­რი­ცაა 1000-ლა­რი­ა­ნი ვა­უ­ჩე­რე­ბის და­რი­გე­ბა. ზუს­ტი გათ­ვლე­ბი ჯერ გა­მოქ­ვეყ­ნე­ბუ­ლი არაა, მაგ­რამ უკა­ნას­კნე­ლი აღ­წე­რის მო­ნა­ცე­მე­ბით თუ ვი­ხელ­მძღვა­ნე­ლებთ, მთავ­რო­ბას ვა­უ­ჩე­რებ­ზე 4 წე­ლი­წად­ში მი­ლი­არდ ორა­სი მი­ლი­ო­ნი ლა­რის და­ხარ­ჯვა მო­უ­წევს.

მი­უ­ხე­და­ვად არა­ერ­თი რე­ფორ­მი­სა, რო­მელ­მაც სა­ქარ­თვე­ლო­ში ბიზ­ნე­სის კე­თე­ბის­თვის გა­რე­მო გა­ა­უმ­ჯო­ბე­სა, და­საქ­მე­ბის სფე­რო­ში არ­სე­ბი­თი გარ­და­ტე­ხა ჯერ არ მომ­ხდა­რა. ვარ­დე­ბის რე­ვო­ლუ­ცი­ის შემ­დგომ მშპ თით­ქმის 3-ჯერ გა­ი­ზარ­და. თუმ­ცა, ეკო­ნო­მი­კუ­რი ზრდა ახა­ლი სა­მუ­შაო ად­გი­ლე­ბის შექ­მნის გა­რე­შე გან­ხორ­ცი­ელ­და. დღეს უმუ­შევ­რო­ბის მაჩ­ვე­ნე­ბე­ლი 15%-ია, თუმ­ცა უნ­და აღი­ნიშ­ნოს, რომ ამ მაჩ­ვე­ნე­ბელ­მა პიკს მსოფ­ლიო ეკო­ნო­მი­კუ­რი კრი­ზი­სის დროს მი­აღ­წია და ბო­ლო ორი წე­ლია გა­ნუხ­რე­ლად მცირ­დე­ბა. ანა­ლო­გი­უ­რი მაჩ­ვე­ნე­ბე­ლი 2003 წელს 11% იყო.

##addon#838#0#ამ ფონ­ზე და სა­არ­ჩევ­ნო კონ­კუ­რენ­ცი­ის პი­რო­ბებ­ში, გა­საკ­ვი­რი არ არის, რომ მთავ­რო­ბამ და­საქ­მე­ბის სა­კითხს გვერ­დი ვერ აუ­ა­რა. ამ პრობ­ლე­მის პრი­ო­რი­ტე­ტუ­ლო­ბის ხაზ­გა­სას­მე­ლად, მან ახა­ლი უპორ­ტფე­ლო – და­საქ­მე­ბის სა­ხელ­მწი­ფო მი­ნის­ტრის – პოს­ტიც შექ­მნა. თუმ­ცა სა­ეჭ­ვოა, ახალ­მა ბი­უ­როკ­რა­ტი­ულ­მა სტრუქ­ტუ­რამ სი­ტუ­ა­ცია არ­სე­ბი­თად შეც­ვა­ლოს. გარ­და იმი­სა, რომ ამომ­რჩე­ველ­თა ნა­წილ­ში უმუ­შევ­რო­ბის ბე­ჭებ­ზე და­დე­ბის იმედს, ხო­ლო სხვებ­ში – პო­პუ­ლიზ­მის ასო­ცი­ა­ცი­ას გა­ა­ჩენს.

ახა­ლი პრე­მი­ე­რის თქმით, სა­ქარ­თვე­ლოს მთლი­ა­ნი ში­და პრო­დუქ­ტი გა­იზ­რდე­ბა, რაც მმარ­თველ ძა­ლას შე­საძ­ლებ­ლო­ბას მის­ცემს, მო­მა­ვა­ლი 4 წლის ბი­უ­ჯეტ­მა ჯამ­ში 38-40 მი­ლი­არდს მი­აღ­წი­ოს. ამ თან­ხის ნა­ხე­ვა­რი ახალ პრი­ო­რი­ტე­ტებს – პენ­სი­ებს, სა­მე­დი­ცი­ნო დაზ­ღვე­ვას, სო­ცი­ა­ლურ დახ­მა­რე­ბებს, სოფ­ლის მხარ­და­ჭე­რა­სა და გა­ნათ­ლე­ბას მოხ­მარ­დე­ბა.

ეს საპ­როგ­რა­მო მიზ­ნე­ბი სარ­კი­სე­ბუ­რი სი­ზუს­ტით ასა­ხავს სხვა­დას­ხვა სო­ცი­ო­ლო­გი­უ­რი კვლე­ვე­ბით გა­მოკ­ვე­თილ სა­ზო­გა­დო­ებ­რივ პრი­ო­რი­ტე­ტებს. NDI-ის უკა­ნას­კნე­ლი გა­მო­კით­ხვის მი­ხედ­ვით, უმუ­შევ­რო­ბის დაძ­ლე­ვის გარ­და, მო­მა­ვალ 6 თვე­ში რე­ფორ­მე­ბის გა­ტა­რე­ბის სა­ჭი­რო­ე­ბას მო­ქა­ლა­ქე­ე­ბი სწო­რედ ჯან­დაც­ვა­ში, სოფ­ლის მე­ურ­ნე­ო­ბა­სა და სა­პენ­სიო სფე­რო­ში ხე­და­ვენ.

იმის­თვის, რომ წარ­მოდ­გე­ნა შე­ვიქ­მნათ იმა­ზე, თუ რამ­დე­ნად შეს­რუ­ლე­ბა­დია ახა­ლი პრე­მი­ე­რის და­პი­რე­ბა, სა­ქარ­თვე­ლოს ეკო­ნო­მი­კუ­რი ზრდის პერ­სპექ­ტი­ვე­ბი გა­ვა­ა­ნა­ლი­ზოთ.

თუ­კი შემ­დე­გი 4 წლის მან­ძილ­ზე ჩვე­ნი ნო­მი­ნა­ლუ­რი მთლი­ა­ნი ში­და პრო­დუქ­ტი გა­ი­ზარ­დე­ბა ისე, რო­გორც მა­ტუ­ლობ­და ვარ­დე­ბის რე­ვო­ლუ­ცი­ი­დან დღემ­დე ანუ სა­შუ­ა­ლოდ ნო­მი­ნა­ლუ­რი 12%-ით, მა­შინ ის 2016 წლის­თვის 47 მი­ლი­არ­დზე მე­ტი იქ­ნე­ბა.

მთავ­რო­ბის პროგ­რა­მის მი­ხედ­ვით, 2013 წლი­დან პენ­სია 100 დო­ლა­რი ხდე­ბა. ამას­თან, დაზ­ღვე­უ­ლი იქ­ნე­ბა ყვე­ლა პენ­სი­ო­ნე­რი. ამ­ჟა­მად, 2012 წლის ბი­უ­ჯე­ტის მი­ხედ­ვით, პენ­სი­ებ­ზე მი­ლი­არდ 72 მი­ლი­ო­ნი ლა­რი ანუ მშპ-ის 3.97%-ია გათ­ვა­ლის­წი­ნე­ბუ­ლი. ახა­ლი გეგ­მა კი ამ მო­ნა­ცე­მის წლი­უ­რი ხარ­ჯის მი­ლი­არდ-ნა­ხევ­რამ­დე გაზ­რდას გუ­ლის­ხმობს, რაც 2016 წლის­თვის მშპ-ის 3.16%-ს შე­ად­გენს.

თა­ვის მხრივ, სა­მე­დი­ცი­ნო დაზ­ღვე­ვა­ზე მთავ­რო­ბა წლი­უ­რად 750 მი­ლი­ო­ნი ლა­რის და­ხარ­ჯვას გეგ­მავს, რაც 2016 წლის­თვის მშპ-ის 1.58% იქ­ნე­ბა. მიმ­დი­ნა­რე წელს დაზ­ღვე­ვის­თვის ბი­უ­ჯეტ­ში 168 მი­ლი­ო­ნი ლა­რი იყო გათ­ვა­ლის­წი­ნე­ბუ­ლი, რაც მშპ-ის 0.62%-ს შე­ად­გენს.

##image#9859#1#გარ­და ამი­სა, მთავ­რო­ბის პროგ­რა­მის მი­ხედ­ვით, კი­დევ უფ­რო მას­შტა­ბუ­რი გახ­დე­ბა სო­ცი­ა­ლუ­რი შემ­წე­ო­ბე­ბი. ყო­ველ­წლი­უ­რად ამ მი­მარ­თუ­ლე­ბით 750 მი­ლი­ო­ნი ლა­რი და­ი­ხარ­ჯე­ბა, რაც 2016 წლის­თვის მთლი­ა­ნი ში­და პრო­დუქ­ტის 1.58%-ს შე­ად­გენს. მიმ­დი­ნა­რე წლის ბი­უ­ჯეტ­ში სო­ცი­ა­ლუ­რი დახ­მა­რე­ბე­ბის­თვის 274 მი­ლი­ო­ნი ლა­რი ანუ მშპ-ის 1.02% იყო გათ­ვა­ლის­წი­ნე­ბუ­ლი.

ყო­ველ­წლი­უ­რად თი­თო მი­ლი­არ­დი ლა­რი და­ი­ხარ­ჯე­ბა გა­ნათ­ლე­ბა­ზე და სოფ­ლის მე­ურ­ნე­ო­ბა­ზე. ეს თან­ხა, 2016 წლის­თვის, მშპ-ის 2.1% იქ­ნე­ბა. მიმ­დი­ნა­რე წლის ბი­უ­ჯე­ტით, გა­ნათ­ლე­ბის ხარ­ჯე­ბი 616 მი­ლი­ონ ლარს ანუ მშპ-ის 2.28%-ს აღ­წევს. ხო­ლო სოფ­ლის გან­ვი­თა­რე­ბა­ზე მი­მარ­თუ­ლი ხარ­ჯე­ბი 580 მი­ლი­ო­ნი ლა­რი ანუ მშპ-ის 2.15%-ია.

თუმ­ცა, ისიც გა­სათ­ვა­ლის­წი­ნე­ბე­ლია, რომ ზრდის ამ მაჩ­ვე­ნებ­ლის მიღ­წე­ვა იო­ლი არ იქ­ნე­ბა. პოს­ტრე­ვო­ლუ­ცი­უ­რი ეკო­ნო­მი­კუ­რი აღ­მავ­ლო­ბა ცი­დან არ მოვ­ლე­ნი­ლა. ის იმ კონ­კრე­ტუ­ლი პო­ლი­ტი­კის შე­დე­გი იყო, რომ­ლის ფარ­გლებ­შიც, ერ­თდრო­უ­ლად 70 სფე­რო­ში რა­დი­კა­ლუ­რი რე­ფორ­მა გა­ტარ­და.

ამ გარ­დაქ­მნე­ბის იდე­ო­ლო­გი­ის გად­მო­ნაშ­თი მმარ­თვე­ლი პარ­ტი­ის პო­ლი­ტი­კურ რი­ტო­რი­კა­ში ჯერ კი­დევ მნიშ­ვნე­ლოვ­ნად არის შე­მორ­ჩე­ნი­ლი, მაგ­რამ დრო­ის მსვლე­ლო­ბას­თან ერ­თად, სიტ­ყვა და საქ­მე ერ­თმა­ნეთს სულ უფ­რო და უფ­რო შორ­დე­ბა.

ცხა­დია, რომ მმარ­თვე­ლი გუნ­დი თუ არ­ჩევ­ნებს ვერ მო­ი­გებს, ვერც რე­ფორ­მა­ტო­რუ­ლი ჩა­ნა­ფიქ­რე­ბის გა­ხორ­ცი­ე­ლე­ბას შეძ­ლებს. სწო­რედ ეს გა­ნა­პი­რო­ბებს ორი­ენ­ტა­ცი­ას ამომ­რჩევ­ლის სხვა­დას­ხვა ჯგუ­ფე­ბის გუ­ლის მო­სა­გებ ინი­ცი­ა­ტი­ვებ­ზე. მე­ო­რე მხრივ, ამ ინი­ცი­ა­ტი­ვე­ბის რე­ა­ლი­ზე­ბა ვერ მო­ხერ­ხდე­ბა, თუ­კი სწრა­ფი ეკო­ნო­მი­კუ­რი ზრდა არ გვექ­ნა.

ეს იმას ნიშ­ნავს, რომ თუ პო­პუ­ლა­რულ ინი­ცი­ა­ტი­ვებ­თან ერ­თად მტკივ­ნე­უ­ლი გარ­დაქ­მნე­ბის მთე­ლი წყე­ბა არ გან­ხორ­ცი­ელ­და, ეკო­ნო­მი­კა შე­იძ­ლე­ბა ვერ გან­ვი­თარ­დეს ისე, რომ გაზ­რდი­ლი სა­ბი­უ­ჯე­ტო ხარ­ჯე­ბი­სათ­ვის აუ­ცი­ლე­ბე­ლი შე­მო­სავ­ლე­ბი მთავ­რო­ბამ უმ­ტკივ­ნე­უ­ლოდ მი­ი­ღოს. წი­ნა­აღ­მდეგ შემ­თხვე­ვა­ში, ან სა­არ­ჩევ­ნო და­პი­რე­ბე­ბის შეს­რუ­ლე­ბა­ზე უა­რის თქმა მო­უ­წევს, ან შე­მო­სავ­ლის ისე­თი წყა­რო­ე­ბის ძი­ე­ბა, რო­გო­რიც გაზ­რდი­ლი ვა­ლი, დე­ფი­ცი­ტი და გა­და­სა­ხა­დე­ბია. ეს კი, თა­ვის მხრივ, უარ­ყო­ფი­თად იმოქ­მე­დებს ჩვე­ნი ეკო­ნო­მი­კის სი­ჯან­სა­ღე­ზე.

მმარ­თველ პარ­ტი­ას სულ უფ­რო მე­ტად უჭირს ბა­ლან­სი­რე­ბა პო­ლი­ტი­კუ­რი თვით­გა­დარ­ჩე­ნის მოკ­ლე და ქვეყ­ნის გან­ვი­თა­რე­ბის გრძელ­ვა­დი­ან ინ­ტე­რე­სებს შო­რის.

ამ თით­ქმის ურ­თი­ერ­თგა­მომ­რიც­ხა­ვი ამო­ცა­ნე­ბის შე­ხა­მე­ბა დახ­ვე­წილ აკ­რო­ბა­ტო­ბას მო­ით­ხოვს. აქამ­დე, ნა­ცი­ო­ნა­ლურ მოძ­რა­ო­ბას ამ სა­ხი­ფა­თო პო­ლი­ტი­კუ­რი ვი­რა­ჟე­ბის შეს­რუ­ლე­ბა, გარ­კვე­უ­ლი და­ნა­კარ­გე­ბით, მაგ­რამ მა­ინც მეტ-ნაკ­ლე­ბი წარ­მა­ტე­ბით გა­მოს­დი­ო­და. თუმ­ცა, რის­კე­ბი სულ უფ­რო იზ­რდე­ბა და ნე­ბის­მი­ე­რი, ერ­თი შე­ხედ­ვით უწ­ყი­ნა­რი, შეც­დო­მა შე­იძ­ლე­ბა გა­მო­უს­წო­რე­ბე­ლი აღ­მოჩ­ნდეს.

ძვე­ლი ახა­ლი მი­ნის­ტრე­ბი WikiLeaks-ში 

##image#9860#1#პრე­მი­ერ­მი­ნის­ტრად და­ნიშ­ნუ­ლი ვა­ნო მე­რა­ბიშ­ვი­ლი ში­ნა­გან საქ­მე­თა სა­მი­ნის­ტრო­ში თავ­დაც­ვის აწ უკ­ვე ყო­ფილ­მა მი­ნის­ტრმა ბა­ჩო ახა­ლა­ი­ამ ჩა­ა­ნაც­ვლა. ახა­ლა­ი­ას და მე­რა­ბიშ­ვი­ლის მუ­შა­ო­ბას ძველ პოს­ტებ­ზე რამ­დე­ნი­მე წლის წინ გა­ჟო­ნილ აშშ-ის დიპ­ლო­მა­ტი­ურ წე­რი­ლებ­ში, ე.წ. Wikileaks-ის დო­კუ­მენ­ტებ­ში აფა­სებ­დნენ. ყვე­ლა­ზე ხში­რად წე­რი­ლებ­ში ბა­ჩო ახა­ლა­ი­აა ნახ­სე­ნე­ბი, რად­გან სამ­ხედ­რო სფე­რო­ში აშშ-თან თა­ნამ­შრომ­ლო­ბა ინ­ტენ­სი­უ­რი იყო. რამ­დე­ნი­მე წე­რილ­ში ნახ­სე­ნე­ბია ვა­ნო მე­რა­ბიშ­ვი­ლიც. თავ­დაც­ვის მი­ნის­ტრი შაშ­კი­ნი, გა­ნათ­ლე­ბის მი­ნის­ტრი დე­კა­ნო­ი­ძე და დევ­ნილ­თა და გან­სახ­ლე­ბის მი­ნის­ტრი ხო­მე­რი­კი წე­რი­ლებ­ში ფაქ­ტობ­რი­ვად არ გხვდე­ბი­ან.

კონ­ფი­დენ­ცი­ა­ლუ­რი წე­რი­ლე­ბი­დან ჩანს, რომ აშშ-ის ად­მი­ნის­ტრა­ცია თა­ვი­დან სკეპ­ტი­კუ­რად იყო გან­წყო­ბი­ლი ახა­ლა­ი­ას თავ­დაც­ვის მი­ნის­ტრად და­ნიშ­ვნის გა­მო, თუმ­ცა მოგ­ვი­ა­ნე­ბით აზ­რი შე­იც­ვა­ლა და მი­სი თა­ნამ­შრომ­ლო­ბის უნა­რი და ეფექ­ტი­ა­ნო­ბა შე­ა­ქო.

2009 წლის აგ­ვის­ტო­ში აშშ-ის სა­ხელ­მწი­ფო მდივ­ნის თა­ნა­შემ­წის მო­ად­გი­ლე თი­ნა ქე­ი­დე­ნა­უმ ვა­შინ­გტო­ნის­თვის მი­წე­რილ კონ­ფი­დენ­ცი­ა­ლურ წე­რილ­ში აღელ­ვე­ბა გა­მო­ხა­ტა ახა­ლა­ი­ას და­ნიშ­ვნის გა­მო და მას­თან და­კავ­ში­რე­ბულ „ადა­მი­ა­ნის უფ­ლე­ბა­თა დარ­ღვე­ვის ფაქ­ტებ­ზე” გა­ა­მახ­ვი­ლა ყუ­რად­ღე­ბა. „ქე­ი­დე­ნაუ ეცა­და პრე­ზი­დენ­ტის­თვის აეხ­სნა, თუ რა გავ­ლე­ნა ექ­ნე­ბა ახა­ლა­ი­ას მი­ნის­ტრად და­ნიშ­ვნას სა­ქარ­თვე­ლოს სა­ერ­თა­შო­რი­სო რე­პუ­ტა­ცი­ა­ზე და ხა­ზი გა­უს­ვა მო­მა­ვალ­ში მსგავ­სი შემ­თხვე­ვე­ბის თა­ვი­დან აცი­ლე­ბის მნიშ­ვნე­ლო­ბას”, წე­რია წე­რილ­ში. სა­ა­კაშ­ვილ­მა და­იც­ვა ახა­ლა­ი­ას და­ნიშ­ვნის გა­დაწ­ყვე­ტი­ლე­ბა და აღ­ნიშ­ნა, რომ მან წარ­მა­ტე­ბუ­ლად შეძ­ლო მა­ფი­ის და­მარ­ცხე­ბა, მის­მა წი­ნა­მორ­ბედ­მა კი ვერ შეძ­ლო რე­ფორ­მა­ში რე­ა­ლუ­რი პროგ­რე­სის შე­ნარ­ჩუ­ნე­ბა.

2009 წლის სექ­ტემ­ბერ­ში აშშ-ის ელ­ჩმა ტეფ­ტმა ვა­შინ­გტონს მის­წე­რა, რომ ახა­ლა­ი­ას NATO-ს დიპ­ლო­მა­ტებ­ზე და­დე­ბი­თი შთა­ბეჭ­დი­ლე­ბის მოხ­დე­ნა სურ­და, რად­გან ბევ­რი მათ­გა­ნი მი­სი და­ნიშ­ვნის მი­მართ სკეპ­ტი­კუ­რად იყო გან­წყო­ბი­ლი.

2009 წლის ოქ­ტომ­ბერ­ში, აშშ-ის თავ­დაც­ვის მდივ­ნის თა­ნა­შემ­წე ალექ­სანდრ ვერ­შბო­უს თბი­ლი­სის სა­ელ­ჩო­დან მის­წე­რეს, რომ ახა­ლა­ია ყვე­ლა­ზე აქ­ტი­უ­რი თავ­დაც­ვის მი­ნის­ტრი იყო აშშ-ის თავ­დაც­ვის მრჩევ­ლე­ბის და სამ­ხედ­რო ატა­შე­ე­ბის­გან რჩე­ვე­ბის მი­ღე­ბის და მა­თი გათ­ვა­ლის­წი­ნე­ბის მხრივ. „აქამ­დე ახა­ლა­ი­ას კან­დი­და­ტუ­რის მი­მართ სკეპ­ტი­კუ­რად გან­წყო­ბი­ლე­ბიც კი აღი­ა­რე­ბენ, რომ ახა­ლა­ი­ას არ ეში­ნია გა­დაწ­ყვე­ტი­ლე­ბე­ბის მი­ღე­ბა და ამ გა­დაწ­ყვე­ტი­ლე­ბებს ექ­სპერ­ტებ­თან შე­თან­ხმე­ბით იღებს. ახა­ლა­ია ყვე­ლა­ზე აქ­ტი­უ­რად თა­ნამ­შრომ­ლობს აშშ-ის თავ­დაც­ვის დე­პარ­ტა­მენ­ტის პერ­სო­ნალ­თან და შემ­დეგ ამ რჩე­ვებს ით­ვა­ლის­წი­ნებს”; “ჩვე­ნი აზ­რით, [ახა­ლა­ი­ას] მი­ერ შე­მო­ტა­ნი­ლი ცვლი­ლე­ბე­ბი თავ­დაც­ვის სა­მი­ნის­ტრო­ში და სამ­ხედ­რო ნა­წი­ლე­ბის სტრუქ­ტუ­რებ­ში არ­სე­ბუ­ლი ნაკ­ლო­ვა­ნე­ბე­ბის აღ­მოფ­ხვრის­კენ იყო მი­მარ­თუ­ლი”, წე­რია წე­რილ­ში. იმა­ვე წე­რილ­ში სა­უ­ბა­რი იყო იმა­ზეც, რომ ახა­ლა­ია უფ­რო ნაკ­ლე­ბად მომ­თხოვ­ნი იყო აშშ-ის მი­მართ ია­რა­ღის ყიდ­ვის სფე­რო­ში.

მე­რა­ბიშ­ვი­ლი აშშ-ის თბი­ლი­სი სა­ელ­ჩოს კონ­ფი­დენ­ცი­ა­ლურ წე­რი­ლებ­ში რამ­დენ­ჯერ­მე არის მოხ­სე­ნი­ე­ბუ­ლი. გან­სა­კუთ­რე­ბით აქ­ტი­უ­რად აშშ-ის სა­ელ­ჩოს თა­ნამ­შრომ­ლე­ბი მე­რა­ბიშ­ვილს კონ­ფლიქ­ტებ­თან და­კავ­ში­რე­ბით ესა­უბ­რე­ბოდ­ნენ. ელჩ ტეფ­ტის შე­ფა­სე­ბით, მე­რა­ბიშ­ვი­ლი კონ­ფლიქ­ტე­ბის მოგ­ვა­რე­ბა­ში ერთ-ერ­თი ყვე­ლა­ზე მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნი ფი­გუ­რა იყო, თუმ­ცა მი­სი გავ­ლე­ნა ამ სფე­რო­ზე მხო­ლოდ უსაფ­რთხო­ე­ბის სა­კით­ხებს ეხე­ბა, დიპ­ლო­მა­ტი­ურ სტრა­ტე­გი­ას კი სა­ა­კაშ­ვი­ლი ქმნი­და.

ელ­ჩთან სა­უბ­რი­სას მე­რა­ბიშ­ვილ­მა აფ­ხა­ზე­თის დე ფაქ­ტო პრე­ზი­დენტს, ბა­ღაფშს, საბ­ჭო­თა კავ­ში­რის სტი­ლის მმარ­თვე­ლი უწო­და. მი­სი თქმით, ბა­ღაფ­ში არ­ცერთ ნა­ბიჯს არ დგამ­და მოს­კოვ­თან შე­თან­ხმე­ბის გა­რე­შე. აშშ-ის ელ­ჩი ტეფ­ტი და­ე­თან­ხმა მე­რა­ბიშ­ვი­ლის შე­ფა­სე­ბას და სკეპ­ტი­ციზ­მი გა­მო­ხა­ტა ბა­ღაფ­შის მხრი­დან და­სავ­ლეთ­თან სა­უბ­რის „მცდე­ლო­ბა­ზე”.

მი­უ­ხე­და­ვად, რუ­სე­თის აქ­ტი­უ­რო­ბი­სა აფ­ხა­ზეთ­სა და სამ­ხრეთ ოსეთ­ში, მე­რა­ბიშ­ვი­ლი გა­მო­რიც­ხავ­და რუ­სე­თის მხრი­დან კონ­ფლიქ­ტებ­ში აქ­ტი­ურ სამ­ხედ­რო ჩა­რე­ვა­სა და სამ­ხრეთ ოსე­თი­სა და აფ­ხა­ზე­თის აღი­ა­რე­ბას. 2007 წლის მა­ის­ში გაგ­ზავ­ნილ წე­რილ­ში ტეფ­ტი წერს, რომ მე­რა­ბიშ­ვი­ლის გან­ცხა­დე­ბით, სა­ქარ­თვე­ლო შემ­დე­გი წლის გან­მავ­ლო­ბა­ში რუ­სეთ­თან ურ­თი­ერ­თო­ბა­ზე კონ­ცენ­ტრირ­დე­ბო­და და მის გა­უმ­ჯო­ბე­სე­ბას ეც­დე­ბო­და.

 

 

 

 

View the full article