ფროიდიზმი

[Nukriko]

საკუთარ თავს მივიჩნევ "ფროიდისტად" ამიტომ მიმაჩნია, რომ უნდა გამეხსნა ეს თემა ფილოსოფიის განყოფილებაში

 

ზიგმუნდ ფროიდი (დ. 1856 წლის 6 მაისს იმ დროისთვის ავსტრიის იმპერიის ქალაქ ფრაიბერგში (ამჟამად ჩეხეთის ქალაქი პრჟიბორი) — გ. 23 სექტემბერი, 1939, ლონდონი), ავსტრიელი ნევროპათოლოგი, ფსიქიატრი, ფსიქოლოგი, ფსიქოანალიზის ფუძემდებელი.

 

იგი არის სიღრმის ფსიქოლოგიის, როგორც ადამიანის ახალი ხედვისა და პიროვნების პირველი თეორიის-ფსიქოანალიზის დამფუძნებელი. ასევე მისი წვლილი ფსიქოლოგიაში იმითაცაა ნიშანდობლივი, რომ მან ჩამოაყალიბა და განავითარა ფსიქოდინამიკა, როგორც ახალი ფსიქოლოგიური თვალსაზრისი, რომელშიც ცენტრალურია: არაცნობიერი, ე.წ. Drive-ი(ქცევის ფსიქიკური მასტიმულირებელი, მამოძრავებელი ან/და აღმძვრელი ფაქტორები.) ინდივიდი ფსიქოდინამიკაში განიხილება, როგორც გენეტიკური კონსტიტუციისა და გარემო პირობების ურთიერთქმედების პროდუქტი.

 

ფროიდი 83 წლის ასაკში გარდაიცვალა ლონდონში 1939 წლის 23 სექტემბერს სახის კიბოთი, მან 33-ჯერ გაიკეთა ოპერაცია, ბოლო წლები იგი ატარებდა ხახის პროტეზს, მაგრამ მაინც არ წყვეტდა სიგარის წევას. მისი მეცნიერული შემოქმედება ცხოვრების ბოლომდე გრძელდებოდა, თუმცა ბოლო 4 წლის განმავლობაში იგი ლექციებს ვეღარ კითხულობდა და ცხადია ვეღარც ფსიქოთერაპიას ეწეოდა კლიენტებთან, რადგან პირის ღრუსთან დაკავშირებულმა სიმსივნურმა პრობლემებმა მისი ხმა ძალიან დაასუსტა. მისი საყოველთაოდ ცნობილი გარდაცვალების ფაქტი ასეთია: ფროიდმა თავად სთხოვა ექიმს მორფინის ზედმეტი დოზა მიეწოდებინა მისთვის, რადგან იგი ძალიან იტანჯებოდა და ტკივილების გადატანას აზრიც აღარ ჰქონდა. იგი სიკვდილის დროსაც შეგნებულ მდგომარეობაში იმყოფებოდა.

http://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%96%E1%83%98%E1%83%92%E1%83%9B%E1%83%A3%E1%83%9C%E1%83%93_%E1%83%A4%E1%83%A0%E1%83%9D%E1%83%98%E1%83%93%E1%83%98

 

ID - ”იდი”-ლათინური სიტყვაა და ნიშნავს ”იგი”-ს, მას ეწოდა ”იგი”-რადგან ის ყველაზე უფრო მეტადაა განსხვავებული იმისგან რასაც ”მე”-ს ვეძახით, ”იგი” ფლობს ისეთ ენერგიათა ფორმებ, რომლებიც კრიტიკულ ვითარებაში არ ემორჩილებიან ”მე”-ს.(შფოთვა, შიში, აგზნება და ა.შ)

”იგი” არის ინსტინქტთა საბადო. ”იგი” მთლიანად არაცნობიერია და ვინაიდან ვერ არჩევს გარეობიექტთა მნიშვნელობას, მას გააჩნია ამორალური(”სუპერ-ეგო”-ს საწინააღმდეგო) სურვილების წარმოშობის ძალა.(აგრესიული და სექსუალური იმპულსები ოჯახისწევრების(არამარტო მათ) მიმართ და სხვა. რაც ვლინდება სიზმრებსა და წამოცდენებში.) ”იგი”-სთვის არ არსებობს არანაირი ლოგიკა ან შეზღუდვა, ის მოქმედებს სიამოვნება-უსიამოვნების გარჩევის პრინციპით და შესაბამისად მისთვის ერთად-ერთი საშუალება არსებობს მოქმედებისთვის, ესაა განტვირთვა ან განგაშის განცდების გაგზავნა ეგოსადმი, რათა უსიამოვნებას გაერიდოს. (გულახდილი ვიქნები და ორ რამეს გაგიმხელ, პირველი ის, რომ ეს ძალიან ნაკლული აღწერაა ”იგი”-ს და მეორეს კი იმას, რომ მე ბოლომდე არცერთი თეორიას არ ვეთანხმები ამ ფსიქიკური სტრუქტურის განსაზღვრებაში.)

 

EGO - ეგოც, ლათინური სიტყვაა და ნიშნავს ”მე”-ს(Self); ”მე”-არის ფსიქიკური სტრუქტურა, რომელიც ყველაზე ცნობიერია, და შესაბამისად იგი არის პასუხისმგებელი გადაწყვეტილების მიღებაზე. ”მე” ისწრაფვის ”იგი”-ს სურვილების დაკმაყოფილებისკენ გარემოში ქცევის საშუალებით ისე, რომ მასში გათვალისწინებული იყოს ”სუპერ-ეგო”-ს მიერ წაყენებული მოთხოვნა-აკრძალვებიც. ”მე” რეალობაზე დაყრდნობით ფუნქციონირებს და მისი დახლოებით75-80% ცნობიერია. ”მე”-ს იდეალური ფუნქციონირებისათვის აუცილებელია ”იგი”-ს მიერ წაყენებული მოთხოვნილების დროში გადავადება მანამდე სანამ არ იქნება სათანადო სიტუაცია მიზანშეწონილი ქცევით მოთხოვნილების დაკმაყოფილებისთვის, რაც თავისთავად გულისხმობს ”სუპერ-ეგო”-ს აკრძალვის გათვალისწინებას გარემოში.

 

SUPER-EGO - ”სუპერ-ეგო” არის ეგოს განვითარების საფეხური. ის ჩამოყალიბდა სოციალიზაციის შედეგად ევოლუციის გზით. მისი არსია სხვა სუბიექტთა ინტერესების გათვალისწინება ქცევაში, რათა არ მოხდეს კონფლიქტი სოციალურ ჯგუფში. ”სუპერ-ეგო” შეიცავს კულტურულ ნორმებსა და ღირებულებებს, ის არის ე.წ. მორალი და სინდისი. მას აქვს ემოციათა გარკვეული ფორმების დომინირების ძალა,--სირცხვილის შიში ან გრძნობა, დანაშაულის განცდა და ა.შ.

”სუპერ-ეგო” -ში გამოიყოფა ორი ქვესისტემა, ესენია ეგო-იდეალი და სინდისიერი სტრუქტურა; ეგო-იდეალი ყალიბდება წახალისების შედეგა ხოლო სინდისიერი სისტემა კი დასჯის შედეგად.

”სუპერ-ეგო” დასრულებულად მიიჩნევა მაშინ როდესაც მშობლების კონტროლი შეცვლილია თვითკონტროლით.