Jump to content
Planeta.Ge

,,გაძლიერებული ლოცვა" ანუ


Recommended Posts

იმედია აქ მაინც არ დამიხურავენ ამ თემას და რაციონალურად, ზედმეტი პათეტიკის და ,,რწმენას ნუ მიგინებ ბიჭო" იქნება დისკუსია :)

მოკლედ, ეს სტატია გამოქვეყნდა 25 დეკემბრის ,,ცხელი შოკოლადის" ნომერში.

საინტერესო იქნება მგონი ყველასთვის

 

გაძლიერებული ლოცვა"

ანუ მართლმადიდებლობა სუბუტექსის ხანის საქართველოში

 

ავტორი გიორგი მაისურაძე

 

(ნაწილი პირველი)

 

რელიგია და ნარკოტიკები

„რელიგია ოპიუმია ხალხისათვის“ - არის ერთ-ერთი პირველი საბჭოთა იდეოლოგიური ლოზუნგი, რომელიც თავად ლენინმა შექმნა, თუმცა კი ამ სიტყვების ავტორი გერმანელი ფილოსოფოსი და რევოლუციის თეორეტიკოსი კარლ მარქსია. ამასთანავე, ეს სიტყვები რელიგიის ყველაზე ცნობილ ათეისტური თუ კრიტიკული განსაზღვრებაა, რომელიც ირონიულად რელიგიის გამაბრუებელ და გონიერებისაგან დამაშორებელ ხასიათზე მიუთითებს და მორწმუნე ადამიანსაც ნარკომანთან აიგივებს, რომელსაც სულიერი სიმშვიდისა თუ ბედნიერების განცდა მხოლოდღა ტკივილგამაყუჩებელი მედიკამენტებითღა თუ შეუძლია. ამ თვალსაზრისით რელიგიას ანტიდეპრესანტის ფუნქციაცა აქვს. თუმცა კი არცერთ შემთხვევაში ასეთი საშუალებები არც ტკივილის და არც დეპრესიის გამომწვევ მიზეზებს არ კურნავს, არამედ მათი ქმედითუნარიანობა გონების დროებით გამოთიშვაა. ზემოქმედების გადავლის შემდეგ კი ადამიანი იძულებულია ასეთი პროცედურა რაც შეიძლება ხშირად გაიმეოროს, დოზა გაზარდოს და მთელი საკუთარი ცხოვრება მასზე დამოკიდებული გახადოს, მის მიერ ნაკარნახებ წესებს და რიტმს დაუმორჩილოს. ადამიანი თანდათანობით სულ უფრო და უფრო მეტად დამოკიდებული ხდება ამგვარ „პრეპარატებზე“, რომლებიც მას ბედნიერების, ნეტარების, არასიმარტოვის, დაცულობის, მოწესრიგებულობისა და ჰარმონიის ილუზიას ანიჭებენ. ასეთ დამოკიდებულებას კი თანამედროვე სეკულარულ ენაზე ნარკომანია ეწოდება. თუმცა კი ეს ტერმინი ერთ ღვთაებრივ სახელსაც შეიცავს: მანია ბერძნულ მითოლოგიაში სიგიჟის ქალღმერთი იყო და, ამდენად, სიგიჟესაც ღვთაებრივი მნიშვნელობა ჰქონდა. თუკი ადამიანი, თანამედროვე ენაზე რომ ვთქვათ, ჭკუიდან შეიშალა, ძველი ბერძნების რელიგიურ წარმოდგენით მას ღვთაება უსახლდებოდა სხეულში და მისი პირით რომელიღაც გონებით მიუწვდომელ ჭეშმარიტებას ღაღადებდა. ღმერთების მსახურებმა, განსაკუთრებით კი იმათ, ვისაც ღვთაებრივ ძალებთან პირდაპირი კავშირის დამყარება და მომავლის განჭვრეტა ხელეწიფებოდათ, საგანგებო პროცედურები შეიმუშავეს ყოფითი სამყაროდან ღვთაებრივში გადასასვლელად. ამ დროს ისინი ხშირად გარკვეულ ნივთიერებებს იყენებდნენ, რომლებსაც ბოლო ორი საუკუნეა სამედიცინო-იურიდიულ ენაზე ნარკოტიკებს უწოდებენ.

ნარკოტიკული ნივთიერებების რელიგიებთან კავშირს საკმაოდ ხანგრძლივი ისტორია აქვს და, გარკვეული თვალსაზრისით, ისინი ერთმანეთის თანმხლები კომპონენტებიც არიან. ნარკოტიკული ზემოქმედების მქონე ნივთიერებები, რომელთა უმრავლესობაც მცენარეული წარმოშობისაა, თავდაპირველად სწორედ რელიგიურ რიტუალში გამოიყენებოდა, თანაც, გამომდინარე მათი თვისებებიდან, აღმგზნებები - რელიგიური ექსტაზის, ხოლო ჰალუცინოგენები – „ტრანსის“ მისაღწევად. ერთი ლეგენდის თანახმად, ისლამურ სამყაროში გაჩენილი პირველი რელიგიურ ფანატიკოსთა სექტა ასასინები (არაბულად – ჰაშიშიინ) ნარკოტიკულ ნივთიერება ჰაშიშს რელიგიურ-ტერორისტული შთაგონებისათვის იყენებდნენ. ზოგიერთი ისტორიკოსის მტკიცებით, ჯვაროსნული ლაშქრობების შედეგად, ანუ მას შემდეგ, რაც საქრისტიანომ ახლოაღმოსავლური სამყარო ახლოს გაიცნო, ქრისტიანულ საკმეველში ჰაშიში გაჩნდა, რომლის მიღების ტრადიციული მეთოდიც ინჰალაცია, ანუ მისი ბოლის შესუნთქვაა. ჰაშიში კი, რომელიც მსუბუქ ჰალუცინოგენად მიიჩნევა, მგრძნობელობას ამძაფრებს და, ზოგჯერ ეგზალტაციასაც იწვევს. თუმცა კი მისი მცირე დოზებით მიღება ერთგვარი „ნეტარების“ განცდის შეგრძნებას ბადებს.

ისიც უნდა ითქვას, რომ ნარკოტიკული ნივთიერებები ერთ-ერთი პირველი სეკულარული ელემენტებიცაა, რომელთა „გამიწიერება“ და არარიტუალური დანიშნულებით გამოყენება ოდითგანვე გავრცელებული იყო, განსაკუთრებით საზოგადოების შეძლებულ ფენებში. ახალ ეპოქაში კი თანდათანობით ნარკოტიკების გადემოკრატიულებაც დაიწყო და უკვე XIX საუკუნის ევროპაში მათ არა მხოლოდ სამედიცინო, არამედ საინსპირაციო მიზნებითაც იყენებდნენ ხელოვანები და ინტელექტუალები. აქვე გასათვალისწინებელია ისტორიის მარქსისტული გაგების ერთ-ერთი უმნიშვნელოვანესი პრინციპიც: თუკი ყველა ეპოქა და ქვეყანა, გამომდინარე მასში არსებული საზოგადოებრივ-ეკონიმიკური ურთიერთობების სპეციფიკიდან, განსხვავებული მსოფლმხედველობით ხასიათდება, შეგვიძლია ისიც დავამატოთ, რომ მათ თავისი შესაბამისი მოდური ნარკოტიკიცა აქვთ. შუა საუკუნეების ახლო აღმოსავლეთში თრიაქის მოწევა ყოფილა გავრცელებული, რომლისადმი სიყვარულით ზოგი ქართველი მეფეც იყო ცნობილი. სავარაუდოდ თრიაქში სწორედ ოპიუმი უნდა იგულისხმებოდეს. ეს აზიური წარმოშობის მცენარეული ნივთიერება კი XIX საუკუნეში ფართოდ გავრცელდა დასავლეთის ქვეყნებში და მისი, ისევე, როგორც მისგან ნაწარმოები პრეპარატების მორფიუმისა და ჰეროინის არალეგალური გამოყენება თანდათანობით სერიოზულ სამედიცინო და სამართლებრივ პრობლემად იქცა მთელ მსოფლიოში. ოპიუმის პროდუქცია მისი მომხმარებლის ორგანიზმს ძალიან სწრაფად მასზე დამოკიდებულს ხდის, რომლისგან თავის გათავისუფლებაც მხოლოდ მედიკამენტებისა და ხანგრძლივი მკურნალობითღა თუ ხდება შესაძლებელი. ერთ-ერთი ასეთი მედიკამენტია, მაგალითად, სუბუტექსიც, რომელიც უკანასკნელ ათწლეულში საქართველოში ყველაზე „მოდურ“ ნარკოტიკად მოგვევლინა.

ათეისტური XX საუკუნის მეორე ნახევარში ნარკოტიკების სრულმა გამასიურებამ ერთგვარი რელიგიური ხასიათი შეიძინა და, შეიძლება ითქვას კიდევაც, რომ ნარკოტიკი რელიგიად იქცა ხალხისათვის. გარდა ამისა, დაიწყო ქიმიური, ანუ სინთეტური ნარკოტიული ნივთიერებების წარმოებაც, რომლებმაც ტრადიციული ოპიატები ფართო არენიდან განდევნა. როდესაც ცნობილმა ამერიკელმა პოეტმა ალენ გინზბერგმა ასეთი სინთეტური ნივთიერება LშD გასინჯა, მან სრულ ეიფორიაში განაცხადა, რომ იგი ამ დროს ღმერთს პირადად ესაუბრა. ასეთი გამოცდილება XX საუკუნის 60-70-იან წლებში არაერთი ცნობილი ხელოვანისა თუ ინტელექტუალისათვის შემოქმედებისა თუ შემეცნების წყაროდ და სტიმულატორად იქცა, ფართო მასებისათვის კი მათი გარელიგიურების საბაბად. ასე რომ, შეიძლება ვიფიქროთ, რომ გასულ საუკუნეში გაქრობის პირას მყოფი რელიგიურობა ნარკოტიულმა ნივთიერებებმა გადაარჩინა. ამასობაში კი ათეისტური საბჭოთა სახელმწიფოც დაიშალა და მის ნანგრევებზე ნარკოტიკებისა და რელიგიურობის ახალი ფორმებიც თითქმის თანადროულად გაჩნდა, თუმცა, სანამ ამ თემას განვავრცობდეთ, კიდევ ერთხელ მარქსის ცნობილ ფრაზას დავუბრუნდეთ.

„რელიგია ოპიუმია ხალხისათვის“

XIX საუკუნის 40-იან წლებში, ანუ იმ დროს, როდესაც კარლ მარქსმა რელიგია ოპიუმს შეადარა, ამ ნარკოტიკულ ნივთიერებას იმდროინდელი მსოფლიოს ადამიანთა ცნობიერებაში არაერთგვაროვანი მნიშვნელობა ჰქონდა: გარდა ტკივილგამაყუჩებელი და გამაბრუებელი საშუალებისა, იგი ასოცირდებოდა ბრიტანეთის იმპერიის მიერ ჩინეთში გაჩაღებულ ე.წ. „ოპიუმის ომთან“ (1839-42 და 1856-60), რომლის ერთ-ერთი მთავარი მიზეზიც ჩინეთის იმპერატორის მიერ ოპიუმის წარმოების აკრძალვა იყო, რადგანაც ამ ნივთიერებამ ჩინეთის მოსახლეობის ფართო ფენების განარკომანება გამოიწვია. ბრიტანეთი კი ოპიუმით ვაჭრობაზე, რომელიც ევროპაში ტკივილგამაყუჩებელი პრეპარატების წარმოებაში გამოიყენებოდა, მონოპოლიის დამყარებას ცდილობდა. ამდენად, XIX საუკუნის 40-იან წლებში ოპიუმი არა მხოლოდ ნარკოტიკული ნივთიერების სახელი იყო, არამედ კოლონიალური აგრესიის სიმბოლოც.

ზოგადად, რელიგიის მძაფრი კრიტიკა განმანათლებლობასთან ერთად დაიწყო, რაც შუა საუკუნეების ფეოდალური წესრიგის აღსასრულს მოასწავებდა, რამდენადაც ფეოდალური ურთიერთობები საყოველთაო რელიგიურობის პირობებშია შესაძლებელი და ამ ურთიერთობათა საფუძველს თავად რელიგიური ინსტიტუციები და მათდამი უსიტყვო მორჩილება განაპირობებს. ამიტომაც განმანათლებლების კრიტიკის მთავარი სამიზნე სწორედ რელიგია აღმოჩნდა, რომლის უკრიტიკო და ხშირად სრულიად ზღაპრულ დოგმებსა თუ წარმოდგენებს განმანათლებლები გონებასა და საბუნებისმეტყველო მეცნიერებებს უპირისპირდებოდნენ. განმანათლებელი და ფრანგი ერის „მამის“ რანგში აღზევებული ვოლტერი რელიგიას მოტყუებისა და ხალხის დაკაბალების საშუალებად მიიჩნევდა. მანიპულაციის ამ ფორმის ოპიუმთან პირველი შედარება კი გვხვდება ყველაზე სკანდალური მწერლის მარკიზ დე სადის რომანში „ჟულიეტა“. რამოდენიმე წლის შემდეგ უკვე გოეთემ უწოდა რელიგიას „ნარკოტიული“. გერმანელმა პოეტმა ჰაინრიხ ჰაინემ კი 1840 წელს ერთ თავის პამფლეტში რელიგიის ერთგვარი „სადღეგრძელო“ ჩამოაყალიბა: „გაუმარჯოს რელიგიას, რომელმაც ტანჯულ ადამის მოდგმას მწარე სასმისში სულიერების ოპიუმის რამოდენიმე ტკბილი, დამაძინებელი წვეთი ჩაუღვენთა...“ სავარაუდოდ, მარქსის მიერ რელიგიის ოპიუმთან შედარება სწორედ ჰაინეს მიერ უნდა ყოფილიყო შთაგონებული.

ახლა ამ წინაპირობების გათვალისწინებით გავიხსენოთ უფრო ვრცელი ციტატა კარლ მარქსის 1844 წელს გამოქვეყნებული ნაშრომიდან „ჰეგელის სამართლის ფილოსოფიის კრიტიკა“, საიდანაც რელიგიის ყველაზე ცნობილი განსაზღვრება მომდინარეობს: „რელიგია გადუხჭირებულთა კვნესაა, უგულო სამყაროს საგულეა, ისევე, როგორც არასულიერების სული. იგი ხალხის ოპიუმია. რელიგიის, როგორც ხალხის მოჩვენებითი ბედნიერების მოცილება ნიშნავს მისთვის ნამდვილი ბედნიერების მოთხოვნას. მოთხოვნა იმისა, რომ ხალხმა უარი თქვას საკუთარი მდგომარეობის შესახებ ილუზიებზე, არის თავად ისეთ მდგომარეობაზე უარის თქმის მოთხოვნა, რომელიც საკუთარი თავის მოტყუების საჭიროებას გვიქმნის. ამდენად რელიგიის კრიტიკა თავის ჩანასახშივე არის კრიტიკა იმ უდაბურებისა, რომლის სიწმინდის შარავანდედიც რელიგიაა“.

მოკლედ რომ შევაჯამოთ, რელიგიის მარქსისეული კრიტიკა, უპირველეს ყოვლისა, სოციალური შინაარსის იყო: ადამიანები, რომლებიც გადუხჭირებულ მდგომარეობაში იმყოფებიან, განიცდიან მძიმე სოციალურ ჩაგვრას, ყოველ ნაბიჯზე აწყდებიან უსამართლობას, ფეხქვეშ ითელება მათი უფლებები და ღირსება, - გამოსავალს რელიგიაში ეძებენ, ბედნიერების ილუზიას იქმნიან და ამ ილუზიით თავს იტყუებენ, იმის ნაცვლად, რომ თავისუფლებისა და საკუთარი პრობლემების მოგვარებისათვის იბრძოლონ. რელიგია, როგორც ტკივილგამაყუჩებელი, როგორც ნარკოტიული ნივთიერება, მათ ადუნებს, აბრუებს, მოჩვენებით რეალობას უქმნის და თავისი ფანტასტიური დაპირებებით დროებით ავიწყებს მათ სატკივარს, რომელიც ამის შედეგად მუდამ მოუგვარებელი რჩება. მარქსის, როგორც ფილოსოფოსის და რევოლუციის თეორეტიკოსის აზრით, რელიგიის კრიტიკის მიზანი თავად იმ უსამართლობის წინააღმდეგ ბრძოლაა, რომელიც ადამიანებს იძულებულს ხდის ბედნიერებისაკენ სწრაფვა რელიგიის ნარკოტიკული ეფექტით მიღებული სუროგატით დაიკმაყოფილონ.

 

რელიგია და ფსიქოპათია

თუკი განმანათლებლებისა და მარქსისტებისათვის რელიგია, უპირველეს ყოვლისა, ჩაგვრის ინსტრუმენტი და გაუნათლებელი თუ დაკაბალებული ადამიანების მანიპულაციის საშუალება იყო, სრულიად სხვა კუთხით რელიგიის დანახვა სცადა ერთმა აპოლიტიკურმა პიროვნებამ – ავსტრიელმა ექიმმა, ფსიქოანალიზის შემქმნელმა ზიგმუნდ ფროიდმა. იგი არა რელიგიური ინსტიტუციების პოლიტიკით, არამედ თავად მორწმუნე ადამიანების ფსიქიკით, მათი შინაგანი სამყაროთი დაინტერესდა და ამგვარად სცადა რელიგიის არსში ჩახედვა. ფროიდი ერთ თავის ნარკვევში, რომელსაც „აკვიატებული ქმედებები და რელიგიური პრაქტიკები“ ეწოდება, ადარებს ნევროტული ადამიანების აკვიატებულ ქმედებებს რელიგიურ ცერემონიებთან. ფროიდი ცალკე განიხილავს ნევროზის ისეთ ფორმას, რომლისათვისაც აკვიატებული ხასიათის იდეები, ქცევები, მოძრაობისა თუ ლაპარაკის მანერაც კია დამახასიათებელი და მათ აკვიატებულ ნევროზებს უწოდებს. ასეთი ნევროზის მქონე ადამიანები თავიანთ ცხოვრებას ცერემონიულ ფორმას აძლევენ და ერთი შეხედვით სრულიად უმნიშვნელო თუ უაზრო დეტალებს გადამწყვეტ მნიშვნელობას ანიჭებენ. მაგალითად, ჯერ მარჯვენა ფეხის გადადგმა, საყოფაცხოვრებო საგნების მხოლოდ გარკვეული თანმიმდევრობით დალაგება ან გამოყენება და ა.შ. თუ ყველაფერი ისე არ შესრულდა, როგორც მათ სწამთ, უფრო სწორედ, აკვიატებული აქვთ, მაშინ ასეთი რამ მათთვის კატასტროფის მომასწავლებელია. ამიტომაც აკვიატებული ნევროზებით შეპყრობილთა მხრიდან ხშირია აგრესიაც იმათ მიმართ, ვინც მათ „წესებს“ არ იცავს. თუმცა კი აკვიატებული ქმედების მთელი არსი სწორედ ისაა, რომ ასეთი ქმედებების შინაარსი ნევროტულ ადამიანებს თავადაც არ ესმით და რომელთა უკანაც ყოველთვის რომელიღაც სხვა, მათთვის საკმაოდ მტკივნეული და ცნობიერებიდან განდევნილი პრობლემა იმალება. განდევნილი კი, რომელიც ნევროზის სახით უბრუნდება ადამიანს, რომელიმე პირველადი ლტოლვის, - უმეტესწილად ეროტული შინაარსის სურვილების აკრძალვის შედეგია, რომელიც არაცნობიერში განაგრძობს არსებობას და მისი მატარებელი პიროვნების „ცდუნებას“. „ცერემონიული თუ აკვიატებული ქმედებები წარმოიშობა ნაწილობრივ როგორც განსაცდელის (ცდუნების) მოსაგერიებლად, ნაწილობრივ კი მოულოდნელი უბედურებისგან თავდასაცავად“, - წერს ფსიქოანალიზის ფუძემდებელი.

ფროიდის აზრით, აკვიატებული ნევროზები, საბოლოო ჯამში, ცხოვრების საკრალიზაციის ერთგვარი ნაირსახეობაა, რომლის დროსაც თითოეულ ქმედებას ისეთივე დატვირთვა ეძლევა, როგორიც რელიგიაში რიტუალს, რის გამოც ისინი ნევროტული პიროვნების ინდივიდუალურ რელიგიად შეგვიძლია განვიხილოთ. ნარკვევის ბოლოში ფროიდი იმ დასკვნამდე მიდის, რომ აკვიატებული ნევროზი ერთგვარი ინდივიდუალური რელიგიაა, ხოლო რელიგია კი უნივერსალური აკვიატებული ნევროზი. ძირითადი განმასხვავებელი ნიშანი კი ისაა, რომ ნევროტული ადამიანების უხილავი მოტივაცია განდევნილი სურვილებითაა გამოწვეული, მორწმუნეების მამოძრავებელი კი ეგოიზმია, რომელსაც ისინი „ღმერთის სახელით“ ახორციელებენ. რელიგიურობის შემთხვევაში განდევნილი არა იმდენად სექსუალური სურვილები და ფანტაზიებია, რამდენადაც საკუთარი კმაყოფისაკენ მიმართული, ხშირად „საზოგადოებრივად მავნე“ ან საზოგადოებისათვის მიუღებელი მოთხოვნილებები, რომელთა განსახორციელებლად მათ, ერთი მხრივ, სანქცია ღმერთისაგან ესაჭიროებათ. მეორე მხრივ კი საკუთარი ცოდვილობის აღიარება და ჯოჯოხეთის კუპრში წვის შიში მაზოხისტური ტყბობის ერთ-ერთი ყველაზე ამაღლებული ფორმაცაა. ამდენად ბუნებრივიცაა ღვთისმოსავთა მიერ საკუთარი დანაშაულის და ცოდვილობის განცდა, სინანული და მონანიების პრაქტიკები, რომლებიც არა ამ „ცოდვების“ სიცუდის გაცნობიერებას და მათზე უარის თქმას, არამედ მაზოხიზმთან ერთად, მათ გამო არდასჯის პირობასაც ემსახურება. მორწმუნეობა არც თუ იშვიათად მიზანთროპი, კაცთმოძულე პიროვნებების იმუნიტეტი, ხელშეუხებლობის გარანტიაა: ის კი ჩადის „ცოდვას“, დანაშაულს, მაგრამ მისი მორწმუნეობის გამო „ღმერთი მის მხარესაა“! აქედან გამომდინარე, არანაირად პარადოქსული და უცნაური არ უნდა იყოს ის ფაქტი, რომ არაერთი სისასტიკე და სიმხეცე სწორედ მორწმუნე და ღვთისმოსავი ადამიანების მიერაა ჩადენილი. შესაბამისადაც, რიტუალის და წესების დაცვას უფრო დიდი მნიშვნელობა აქვს მორწმუნეებისათვის, ვიდრე თავად ამ რელიგიის შინაარსს, რომლითაც აღმსარებელთა უდიდესი ნაწილი არც კი ინტერესდება.

რელიგია როგორც სუბუტექსი

ერთი ანეგდოტის თანახმად, პოსტსაბჭოთა ქვეყნებში ზუსტად ისეთი ტიპის კაპიტალიზმის მშენებლობა დაიწყო, როგორიც XIX საუკუნეში კარლ მარქსმა აღწერა და ექსპლუატირებულ კლასებს სოციალური ჩაგვრისა და უსამართლობის წინააღმდეგ ამბოხისაკენ მოუწოდა. მაგრამ ეს ანეგდოტი მხოლოდ ველური ფორმების კაპიტალიზმით არ შემოიფარგლება: პოსტსაბჭოთა სივრცეში რელიგიურობაც იმავე სახით დაბრუნდა, როგორადაც მარქსს რელიგია წარმოედგინა – როგორც ოპიუმი ხალხისათვის. თუმცა კიდევ ერთხელ გასახსენებელია ის, რომ მარქსი თავის განსაღვრებებსა თუ შეფასებებს კონკრეტული ისტორიული ეპოქის აღწერისათვის იყენებდა და ხაზს უსვამდა იმას, რომ ყოველ ეკონომიკურ და პოლიტიკურ ბაზისს შესაბამისი იდეოლოგიური „ზედნაშენი“ აქვს. მარქსისტულ თეორიაში ასეთი ზედნაშენის ერთ-ერთი ტიპიური გამოხატულება რელიგიაა, რომლის ფორმაცა და შინაარსიც „ბაზისის“ შეცვლასთან ერთად იცვლება. მაგალითად, ქრისტიანობა, რომელიც მონებისა და ჩაგრული ხალხის იმედად წარმოიშვა და სამი საუკუნის განმავლობაში მიწისქვეშეთიდან (კატაკომბებიდან) უღვივებდა „უპოვართა და მაშვრალთ“ სასოების ნაპერწკალს, ლეგალიზაციისა და სახელმწიფო რელიგიის რანგში აღზევების შემდეგ სწორედ უბრალო და უძალაუფლებო ადამიანების ჩაგვრის ინსტრუმენტად იქცა. XIX საუკუნეში არაფრისმქონეთა და ჩაგრულთა გათავისუფლება მიზნად დაისახა კარლ მარქსმა და მისი შთაგონებით შექმნილმა კომუნისტურმა ინტერნაციონალმა. როდსაც კომუნისტებმა იატაკქვეშეთიდან ხელისუფლებაში გადაინაცვლეს, თანდათანობით თავად იქცნენ კორუმპირებულ და მჩაგვრელ კლასად, რომელსაც მარქსის მიერ დასახულ პირვანდელ მიზნებთან საერთო აღარაფერი აღარ ჰქონდა. მოხდა ის, რისი შიშიც ყველაზე მეტად თავად მარქსს ჰქონდა: მარქსიზმი გადაიქცა იდეოლოგიად (ანუ იმად, რასაც მარქსი ყალბ ცნობიერებას უწოდებდა), რომელმაც ადამიანები რელიგიის ნარკოტიული ზემოქმედებიდან კი არ გაათავისუფლა, არამედ რელიგიას ჩაენაცვლა და თავად იწყო განარკოტიკება.

გასული საუკუნის 80-იანი წლების მიწურულს, როდესაც აშკარა გახდა საბჭოთა სისტემის ნგრევის გარდაუალობა, ნარკოტიკად ქცეულ იდეოლოგიისაგან გასათავისუფლებლად საბჭოთა ხალხმა ისევ ჩანაცვლების გზა აირჩია და იდეოლოგიური ნარკომანიისაგან გასათავისუფლებელ პრეპარატად რელიგიურობის გამოყენებას შეუდგა. სწორედ ამ დროს გაჩნდა სამედიცინო პრეპარატი ბუპრენორფინი, რომელიც დღეს სუბუტექსის სახელითაა ცნობილი. ეს მედიკამენტი ამერიკაში გამოიგონეს ოპიატების მეშვეობით განარკომანებული ადამიანების სამკურნალოდ. თუმცა კი მალე ისიც გაირკვა, რომ ამ ქიმიურ პროდუქტს ოპიატების მსგავსი ზემოქმედება აქვს და, ამდენად, მისი ნარკოტიკად გამოყენებაც შეიძლება. რელიგიის ნარკოტიულობა, თუმცა კი უკვე დიდი ხნის ცნობილი იყო, მაგრამ საბჭოთა ხალხს ეს აღარც ახსოვდა და არც ამის დაჯერება სურდა, ვინაიდან ეს იმ იდეოლოგიასთან იგივდებოდა, რომლით განარკომანებული ადამიანებიც საკუთარი ნარკომანობის დავიწყებას ცდილობდნენ. ამიტომაც პოსტსაბჭოთა საქართველოში საბჭოთა იდეოლოგიის თანდათანობით მართლმადიდებლობად ტრანსფორმაცია დაიწყო, ანუ მართლმადიდებლობა ქართველი ხალხის სუბუტექსი გახდა.

Edited by Leo_Nafta
ლინკი
სოციალურ ქსელებში გაზიარება

  • Replies 89
  • Created
  • Last Reply

Top Posters In This Topic

Top Posters In This Topic

(ნაწილი მეორე)

 

მართლმადიდებლობა როგორც სუბუტექსი ქართველი ხალხისათვის

სუბუტექსი, როგორც უკვე ითქვა, ქიმიური პრეპარატია, რომელიც გასული საუკუნის 80-იანი წლების ბოლოს გამოიგონეს, ანუ იმ დროს, როდესაც საქართველო პერესტროიკის ხანაში იყო და საკუთარ თვითგამორკვევაზე ფიქრობდა. ამისათვის კი იმ პრეპარატის გამოგონება აღმოჩნდა საჭირო, რომელიც ქართველ ხალხს საბჭოთა წარსულსა და აწმყოზე დამოკიდებულებიდან გამოიყვანდა და ამით მას ახალ იდენტობას შესძენდა. ასეთ სინთეტურ ნივთიერებად წარმოიქმნა იდეოლოგიისა და რელიგიის ნაზავი, რომელიც თანამედროვე ქართული მართლმადიდებლობის სახელითაა ცნობილი. იგი წარმატებულად ჩაენაცვლა საბჭოურ მარქსიზმ-ლენინიზმს და მას ბევრად უფრო ძლიერი ნარკოტიული ზემოქმედებისაც აღმოჩნდა, ვიდრე მის მდარე ხარისხის წინამორბედ საბჭოთა პროდუქტს. ჩვეულებისამებრ, როგორც ამგვარი ჩანაცვლებების დროს ხდება ხოლმე, ახალი პროდუქტი არა მხოლოდ უფრო ეფექტურია, ვიდრე ძველი, არამედ მისი ნამდვილი მიზანი ძველის დაკარგული ქმედითუნარიანობის გაცოცხლება და გაძლიერებაა. ამდენად, ჩანაცვლების შედეგი არა მანიაკალური დამოკიდებულებისგან გათავისუფლება, არამედ დამოკიდებულებისა და მანიის ახალი, გაუმჯობესებული საშუალების შექმნაა. ისევე, როგორც გასული საუკუნის 20-30-იან წლებში დასავლური საგანმანათლებლო და რევოლუციური იდეების შემოტევისგან დაუძლურებული რუსული მართლმადიდებლობა სტალინურმა ბოლშევიზმმა საკუთარი თავის ჩანაცვლებით სრული დაკნინებისგან გადაარჩინა და აქამდე არნახული მესიანური სული შთაბერა, დაშლილი საბჭოთა კავშირის ნანგრევებზე ჩანაცვლებული ახალი სინთეზი ქართული მართლმადიდებლობის სახით სტალინიზმის, როგორც საბჭოთა ხანის ქართული ეროვნული იდენტობისა და სიამაყის ფაქტორის რეანიმატორიუმი აღმოჩნდა. ამ სინთეტურმა წარმონაქმნმა ინკუბაცია წარმატებით გაიარა 90-იან წლებში იმ დროს მმართველ საბჭოთა ფუნქციონერთა გამართლმადიდებლობით. 2002 წელს საქართველოს ხელისუფლებასა და მართლმადიდებელ ეკლესიას შორის გაფორმებული „კონსტიტუციური შეთანხმება“ („კონკორდატი“) კი არა იმდენად ამ ეკლესიის ისტორიული როლის აღიარება, არამედ უფრო მეტად საბჭოთა კავშირის კონსტიტუციის 6-ე მუხლის, რომლის მიხედვითაც ერთადერთი პოლიტიკური პარტია – სკკპ იყო ლეგიტიმური, - სტილიზებული და „გათანამედროვებული“ ვარიანტია. ამ იურიდიული დოკუმენტით საქართველოში სარწმუნოებათა თანასწორობა და სახელმწიფოს მხრიდან მათ მიმართ მიუკერძოებლობა ისეთივე რეალობაა, როგორც სსრკ კონსტიტუციით აღიარებული და გარანტირებული შეუზღუდავი სინდისის თავისუფლება იყო.

ჩანაცვლების სამართლებრივ გამოვლინებებზე უფრო აშკარა მისი ეგრეთწოდებული რიტორიკული და მენტალური ფორმებია, რომლებშიც სტალინური ყაიდის საბჭოთა იდეოლოგიური ფორმულების „მართლმადიდებლური“ სტილიზაცია და ამ გზით მათი შინაარსის გაქრობისაგან გადარჩენა კიდევ უფრო ნათლად ჩანს. თუკი საბჭოთა ხალხს სტალინი უნათებდა კომუნიზმისაკენ მიმავალ გზას, ახლა კომუნიზმის ადგილი საქართველოს გაბრწყინებამ დაიკავა, პარტიის – ეკლესიამ, პარტიული ინსტრუქტორების – მოძღვარმა მამაოებმა, სახელმწიფო დაწესებულებებში ბელადებისა და პოლიტბიუროს წევრების სურათები – ხატებმა და პატრიარქის პორტრეტებმა, პარტიულ ბოსთა „ჩაიკები“ და შავი „ვოლგები“– ეპისკოპოსების ჯიპებმა, ქუჩებსა და ავტოტრასებზე გაკრული საბჭოთა ლოზუნგები: „დიდება სკკპ-ს“ ან „პარტია ჩვენი მესაჭეა“ – რელიგიური შინაარსის ფრაზებმა: „ჩვენთან არს ღმერთი“ და „უფალი დიდია“... ეკლესია თანდათანობით ისეთივე ზესახელმწიფოებრივ ავტორიტეტად გარდაიქმნება, როგორიც კომპარტია იყო, რომელსაც სრული მონოპოლია უნდა ჰქონდეს „სულიერების“, „ტრადიციის“, „ზნეობრიობის“, „ჭეშმარიტების“ ფლობასა და განსაზღვრებაზე.

საბჭოთა მენტალობის შენარჩუნებასა და დაკონსერვებაზე მიანიშნებს თანამედროვე ქართული მართლმადიდებლობის ანტიდასავლური განწყობაც: როგორც საბჭოთა პროპაგანდა მის იდეოლოგიურ მტერს - კაპიტალისტურ დასავლეთს გარყვნილების, სულიერებისგან დაცლის, ზნეობრივი დაცემისა და გადაგვარების ადგილად წარმოაჩენდა, ასევე მართლმადიდებელი ფუნდამენტალისტებისთვისაც დასავლეთი, ლიბერალობა, თვით დემოკრატიაც კი მწვალებლობისა და ცოდვითდაცემის სინონიმია.

ასეთ ჩანაცვლებებში „შესაკრებთა გადაადგილებით ჯამი არ იცვლება“. უცვლელი მხოლოდ თავად ადამიანები რჩებიან, ადამიანები, რომლებსაც საკუთარი არსებობის გასამართლებლად და მისთვის საზრისის მისანიჭებლად მზა და მარტივი პასუხები, ხელშეუხებელი და უკრიტიკო ავტორიტეტები ესაჭიროებათ, რომლებიც მათ ნაცვლად იფიქრებენ, მათ ნაცვლად მიიღებენ გადაწყვეტილებებს, მათ ნაცვლად განსაზღვრავენ მათსავე ცხოვრებას და მათ ნაცვლადვე იქნებიან ამ ცხოვრებისათვის პასუხისმგებლები. როგორც XXI საუკუნის დამდეგს სუბუტექსი არ გამოჩენილა საქართველოში ნარკომანიისაგან განსაკურნებელ მედიკამენტად, ასევე პოსტსაბჭოთა მართლმადიდებლობა არ მოვლენია საქართველოს საბჭოთა წარსულისაგან გასათავისუფლებლად. ორივე „პრეპარატი“ თითქმის ერთდროულად ახალი ნარკოტიკის სახით გავრცელდა საზოგადოების ფართო მასებში წარსულის არა გადასაფასებლად და გასააზრებლად, არამედ მის დასავიწყებლად, არსებულ მოუგვარებელ პრობლემებზე თვალების დასახუჭად, შეულამაზებელი რეალობისგან გასაქცევად და ამ რეალობის ყოველგვარ აზრსა და შინაარსსმოკლებული ფრაზებითა და ზღაპრული წარმოდგენებით შესანიღბად. რა საჭიროა პრობლემებსა და მათ მოგვარებაზე თავის მტვრევა, როდესაც არსებობს სრულიად მარტივი და ნარკოტიზირებადი გამოსავალი: „ლოცვის გაძლიერება“!

მაგრამ ყოველ ნარკოტიკულ ნივთიერებას თავისი „გვერდითი მოვლენებიცა“ აქვს და ტკივილების გაყუჩებასა და „კაიფთან“ ერთად არცთუ მაინც და მაინც სასარგებლოდ აისახება ადამიანის ორგანიზმსა და ფსიქიკაზე. უკვე XIX საუკუნეში შეამჩნიეს, რომ ნარკოტიკული ნივთიერებების ზემოქმედების ქვეშ მყოფი ადამიანის აზროვნება თუ ლაპარაკი ბოდვას ემსგავსება. ამიტომაც ზოგიერთი ფსიქიატრი ნარკოტიკების ექსპერიმენტული გამოყენებით ისეთი ფსიქიკური მოვლენების შესწავლას და გაგებას ცდილობდა, როგორიცაა, მაგალითად, პარანოია. პარანოია სიტყვა-სიტყვით „გონების გვერდით“ ყოფნას ან „გაორებულ გონებას“ ნიშნავს. პარანოიდი ადამიანებისათვის დამახასიათებელია არა მხოლოდ აკვიატებული იდეები, არამედ ცალკეული საგნების, ნიშნების, სიმბოლოების ზედმეტად სერიოზული აღქმა ან სიმბოლური მნიშვნელობის ვერ გაგება და მათი რეალობად მიღება. ასეთი ფსიქიკური მდგომარეობა კი ხშირად ჰალუცინაციებით, „დევნის მანიით“ თუ „შეთქმულებათა თეორიებით“ გამოიხატება. ამგვარი გამოვლინებები არ არის სპონტანური ხასიათის, არამედ პარანოია რწმენის საკმაოდ მყარი ფორმაა, რომლის გარჩევა რელიგიური სისტემისაგან ზოგჯერ შეუძლებელიც კი ხდება, განსაკუთრებით მაშინ, როდესაც პარანოიდული ბოდვა რელიგიურ შინაარსს ატარებს. ამ მიზეზის გამო პარანოიდის გადარწმუნება ან განკურნება ფაქტიურად შეუძლებელია. ასეთ ვითარებაში კი სახიფათო და საზიანო ისაა, რომ „გაორებული გონება“ რეალობასთან კონფლიქტს წარმოშობს, რაც არცთუ იშვიათად სხვადასხვა სახის აგრესიასა და ფიზიკურ ძალადობაშიც კი გადაიზრდება.

ყველაზე სახიფათო რელიგიისა და პარანოიის შერწყმაა, რომელიც სხვადასხვა დროსა და სივრცეში თითქმის ერთნაირ სტერეოტიპებს ბადებდა და ბადებს, რომელთა საფუძველიც, უმეტეს შემთხვევაში, რელიგიური თუ მხატვრული სიმბოლიკის არასიმბოლური, პირდაპირი მნიშვნელობით გაგებაა. ასე, მაგალითად, ა.წ. II საუკუნეში ქრისტიანების დევნის მიზეზი ის ბრალდება იყო, რომ ისინი კანიბალები არიან, ღვთისმსახურების დროს მცირეწლოვან ბიჭებს კლავენ და მათი სისხლითა და ხორცით იკვებებიან. ეს ბრალდება სახარების ერთი ცნობილი პასაჟის - „თუ არ შეჭამთ კაცის ძის ხორცს და არ შესვამთ მის სისხლს, არ გექნებათ სიცოცხლე“ (იოანე 6, 53), - პირდაპირი, არასიმბოლური მნიშვნელობით წაკითხვას ეფუძნებოდა. თუმცა კი სულ რამოდენიმე საუკუნის შემდეგ კანიბალიზმს, სექსუალურ აღვირახსნილობას, ეპიდემიების გავრცელებასა და სხვა მსგავს ბრალდებებს უკვე თავად ეკლესია უყენებდა ჯერ ქრისტაინულ სექტებსა თუ მწვალებლურად შერაცხულ მიმდინარეობებს, შემდეგ ებრაელებს და სხვა არაქრისტიანებს. მოგვიანებით, უკვე სეკულარულ ეპოქაში ასეთი პარანოიდული წარმოდგენები შეთქმულებათა თეორიებში გადაიზარდა, რომლის ყველაზე შემზარავი გამოვლინებაც ჰოლოკოსტი იყო.

XXI საუკუნის დამდეგს რელიგიურ-პარანოიდული შინაარსის შეთქმულებათა თეორიები ისევ პოპულარული გახდა მთელ მსოფლიოში, რაც სხვადასხვა სახის პოლიტიკური, ეკონომიკური თუ ფსიქიკური კრიზისებით აიხსნება. საქართველოში კი ამისი მიზეზი სწორედ ნარკოტიკული ბურანიდან გამოსვლისა და რეალობის დანახვის შიში შეიძლება იყოს, რომელიც ფხიზელ ცხოვრებას მიუჩვეველ ადამიანებს ყველაფერს, რაც მათთვის უცნობი და გაუგებარია, რაც მათ მიერ რეალობად აღიარებულ და დაჯერებულ ფანტაზიებს არ შეესაბამება, დემონურ და მტრულ არსებებად და მოვლენებად აღაქმევინებს. ამიტომაც შეიძლება ჰელოვინის საკარნავალო კოსტუმში გამოწყობილი მოზარდი მართლმადიდებელ ფანატიკოსს სატანად და ანტიქრისტედ მოეჩვენოს. ქართულ მედიაში გახმაურებული მართლმადიდებელ ფუნდამენტალისტთა განცხადება, რომ 2008 წელს რუსეთის მიერ საქართველოს დაბომბვა ღვთის ნება იყო გადასავლურების მცდელობის გამო საქართველოს დასასჯელად, ჩემი აზრით, უპირველეს ყოვლისა, „შეთქმულების თეორიად“ გამოხატული პარანოიის ტიპიური ნიმუშია, რომლის ფონზეც, ზოგიერთი სამღვდელო პირის აზრი, რომ „თინეიჯერობა“ ღვთის გმობაა, მხოლოდ ნევროზის შედარებით მსუბუქ ფორმას წააგავს, რისი მიზეზიც უბრალოდ გონებრივი შეზღუდულობა შეიძლება იყოს.

მაგრამ ინტელექტის დეფიციტისა თუ ფსიქიკური რეგრესიის გარდა, საქმე გვაქვს მოვლენასთან, რომელიც მონოთეისტური რელიგიის – ქრისტიანობის ფარგლებს სცილდება და უფრო ეთნოლოგების მიერ აღწერილ რელიგიურობის ადრეულ თუ პრიმიტიულ ფორმებს უახლოვდება. ამის პირველი ნიშანია საყოფაცხოვრებო და საკრალური სფეროების აღრევა, სამომხმარებლო საგნების კურთხევა, საეკლესიო რელიკვიებისათვის („მკურნალი ხატები“, „ავი თვალისგან დამცავი ჯვრები“) მაგიური ძალის მინიჭება, სიზმრისა თუ ჰალუცინაციის სასწაულად და გამოცხადებად მიჩნევა. ამგვარად მართლმადიდებლობის დანიშნულება საყოველთაოდ აღიარებულ და კომერციულ ჯადოქრობამდე დაიყვანება, რომელმაც „ყველაფერი რიგზეა“-ს ილუზია უნდა შექმნას. ეს კი იდეალურად ერწყმის ბრეჟნევის ხანის საბჭოურ თვითმოტყუებისა და სიყალბის ტრადიციას და მხოლოდ საზოგადოების სრულ სააზროვნო დეგრადაციას ემსახურება.

იმისათვის, რომ ადამიანებს ასეთ „ჭეშმარიტებებში“ ეჭვი არ შეეპაროთ, სულიერების ამ სუროგატებით არ დაიღალონ და „ლომკა“ არ დაეწყოთ, საჭიროა „ლოცვა გავაძლიეროთ“, რაც ნარკომანებში დოზის მატებას წააგავს, რომელიც ადამიანს კიდევ უფრო მეტად დამოკიდებულს ხდის ნარკოტიკზე და კიდევ უფრო მეტად აუცხოებს მას რეალობისაგან, რომლისგანაც გაქცევა მას მხოლოდ მუდმივი თვითგაბრუებითა და თვითმოტყუებითღა თუ შეუძლია.

ლინკი
სოციალურ ქსელებში გაზიარება

იმედია აქ მაინც არ დამიხურავენ ამ თემას

Leo_Nafta

რა თქმა უნდა არავინ არ დაგიხურავს.

რაციონალურად, ზედმეტი პათეტიკის და ,,რწმენას ნუ მიგინებ ბიჭო" იქნება დისკუსია

Leo_Nafta

იმედია. :) ყოველი შემთხვევისთვის სიმართლის და კანონის სადარაჯოზე ვიდგები :D

Edited by ლ ი ც ი
ლინკი
სოციალურ ქსელებში გაზიარება

მორწმუნეების მამოძრავებელი კი ეგოიზმია, რომელსაც ისინი „ღმერთის სახელით“ ახორციელებენ.

Leo_Nafta

ეგოიზმი და + რწმენას ადვილადს მიჰყავს ადამიანი ფანატიზმამდე. აი, რატომ დაიღვარა ამდენი სისხლი რელიგიის სახელით

ლინკი
სოციალურ ქსელებში გაზიარება

,,რწმენას ნუ მიგინებ ბიჭო" იქნება დისკუსია

სადმე სტატიის თავში წითლად რომ მიუთითოთ-დიდის დარწმუნებით ამ სტატიის წაკითხვაზე თქვენი მოძღვარი( მამაო) კურთხევას არ მოგცემთთქო და სასურველია ეკლესიურებმა არ წაიკითხონ არ შეიძლება?>

ლინკი
სოციალურ ქსელებში გაზიარება

Leo_Nafta

სიკნადმო განთავისუფლდება ასე ნახევარ საათში და ამას:

რაციონალურად, ზედმეტი პათეტიკის და ,,რწმენას ნუ მიგინებ ბიჭო" იქნება დისკუსია

ვერ შეგპირდებით :):

ლინკი
სოციალურ ქსელებში გაზიარება

lasalexx

ეს თემა რელიგაში რომ გადავიდეს, ეწყინება ვინმეს?

ლეოს ეწყინება- პროვოკაცია ჩაუვარდება ნაცარში :)

ლინკი
სოციალურ ქსელებში გაზიარება

lasalexx

ეს თემა რელიგაში რომ გადავიდეს, ეწყინება ვინმეს?

თემა პოლიტიკურია. იყოს აქ.

ლინკი
სოციალურ ქსელებში გაზიარება

kisa

ლეოს ეწყინება- პროვოკაცია ჩაუვარდება ნაცარში

რელიგიის განყოფილებაში პროვოკაცია ტეხავს?

 

Saturn

თემა პოლიტიკურია. იყოს აქ.

რატომ აწუხებს ასე ძაან რელიგიის თემა ათეისტებს? პირიქით არ უნდა ხდებოდეს წესით?

ლინკი
სოციალურ ქსელებში გაზიარება

სადმე სტატიის თავში წითლად რომ მიუთითოთ-დიდის დარწმუნებით ამ სტატიის წაკითხვაზე თქვენი მოძღვარი( მამაო) კურთხევას არ მოგცემთთქო და სასურველია ეკლესიურებმა არ წაიკითხონ არ შეიძლება?>

:)

 

Leo_Nafta

სიკნადმო განთავისუფლდება ასე ნახევარ საათში და ამას:

 

ვერ შეგპირდებით :D:

ეგ არაფერი, ეგეთები გადამიტანია? :TAT:

 

ეს თემა რელიგაში რომ გადავიდეს, ეწყინება ვინმეს? :D

 

წაიკითხე ჯერ და ნახავ, რომ ამ სტატიას რელიგიასთან ისეთივე კავშირი აქვს, როგორც მე ვეშაპოსთან :D

lasalexx

 

თემა პოლიტიკურია. იყოს აქ.

ნამდვილად

ლინკი
სოციალურ ქსელებში გაზიარება

ფროიდი ერთ თავის ნარკვევში, რომელსაც „აკვიატებული ქმედებები და რელიგიური პრაქტიკები“ ეწოდება, ადარებს ნევროტული ადამიანების აკვიატებულ ქმედებებს რელიგიურ ცერემონიებთან. ფროიდი ცალკე განიხილავს ნევროზის ისეთ ფორმას, რომლისათვისაც აკვიატებული ხასიათის იდეები, ქცევები, მოძრაობისა თუ ლაპარაკის მანერაც კია დამახასიათებელი და მათ აკვიატებულ ნევროზებს უწოდებს. ასეთი ნევროზის მქონე ადამიანები თავიანთ ცხოვრებას ცერემონიულ ფორმას აძლევენ და ერთი შეხედვით სრულიად უმნიშვნელო თუ უაზრო დეტალებს გადამწყვეტ მნიშვნელობას ანიჭებენ. მაგალითად, ჯერ მარჯვენა ფეხის გადადგმა, საყოფაცხოვრებო საგნების მხოლოდ გარკვეული თანმიმდევრობით დალაგება ან გამოყენება და ა.შ. თუ ყველაფერი ისე არ შესრულდა, როგორც მათ სწამთ, უფრო სწორედ, აკვიატებული აქვთ, მაშინ ასეთი რამ მათთვის კატასტროფის მომასწავლებელია. ამიტომაც აკვიატებული ნევროზებით შეპყრობილთა მხრიდან ხშირია აგრესიაც იმათ მიმართ, ვინც მათ „წესებს“ არ იცავს.
-:)რუსულად იკითხება საკაიფოდ სხვატაშორის-ერტერტი იმ ვეშტაგანი რითაც ჩემში მარტლმადიდებლის ნგრევა დავიწყე:D

უნდა შეიქმნას საერო სკოლები-სადაც არანაირ რელიგიასტან შეხება არი იქნება---მაღAლ კლასებში ტანმიმდევრულ-სწორად შერჩეული მასალიტ უნდა ხდებოდეს ახალგაზრდობის აღზრდა -გათვითცნობიერება- და არა ერტის მხრიდან "ეკლესიებს გვინგრევენ" -ხავილზე- "დიახაც დასანგრევია"-ს-უწიგნური ბღAვილი!

ლინკი
სოციალურ ქსელებში გაზიარება

და ,,რწმენას ნუ მიგინებ ბიჭო"

Leo_Nafta

აი ამაზე ვკაიფობ მაგრად. ესე იგი, რა გამოდის. მორწმუნე ადამიანები გაცილებით აგრესიულად და მტრულად არიან განწყობილი ათეისტების მიმართ, ვიდრე შენისთანა "ხელიდანწასული" უღმერთო მორწმუნეების მიმართ. პარადოქსია აბა რა ჯანდაბაა :)

ლინკი
სოციალურ ქსელებში გაზიარება

lasalexx

 

ლეოს ეწყინება- პროვოკაცია ჩაუვარდება ნაცარში :)

კარგი რა

 

kisa

 

რელიგიის განყოფილებაში პროვოკაცია ტეხავს?

 

Saturn

 

რატომ აწუხებს ასე ძაან რელიგიის თემა ათეისტებს? პირიქით არ უნდა ხდებოდეს წესით?

რელიგიას რომ არ ეხება უკვე და საზოგადოებრივი ხდება იმიტომ.

ლინკი
სოციალურ ქსელებში გაზიარება

შეუერთდი განხილვას

თქვენ შეგიძლიათ შექმნათ პოსტი ახლა და დარეგისტრირდეთ მოგვიანებით. თუ თქვენ გაქვთ ანგარიში, გაიარეთ ავტორიზაცია რათა დაპოსტოთ თქვენი ანგარიშით.

Guest
ამ თემაში პასუხის გაცემა

×   Pasted as rich text.   Paste as plain text instead

  Only 75 emoji are allowed.

×   Your link has been automatically embedded.   Display as a link instead

×   Your previous content has been restored.   Clear editor

×   You cannot paste images directly. Upload or insert images from URL.

Loading...

×
×
  • შექმენი...